NH4NO3 ra NH3 | NH4NO3 + NaOH → NaNO3 + NH3↑ + H2O

Phản ứng: NH₄NO₃ + NaOH → NaNO₃ + NH₃↑ + H₂O

1. Phương trình phản ứng hóa học

NH₄NO₃ + NaOH → NaNO₃ + NH₃↑ + H₂O

2. Hiện tượng nhận biết phản ứng

Có khí mùi khai xuất hiện.

3. Điều kiện phản ứng

Đun nóng nhẹ.

4. Mở rộng tính chất hoá học của NH₃ và NH₄NO₃

4.1. Tính chất hóa học của NH₃

a. Tính bazơ yếu

    - Tác dụng với nước:

NH₃ + H₂O ⇋ NH₄⁺ + OH^-

    ⇒ Dung dịch NH₃ là một dung dịch bazơ yếu.

    - Tác dụng với dung dịch muối (muối của những kim loại có hidroxit không tan):

AlCl₃ + 3NH₃ + 3H₂O → Al(OH)₃↓ + 3NH₄Cl

Al³⁺ + 3NH₃ + 3H₂O → Al(OH)₃↓ + 3NH₄⁺

    - Tác dụng với axit → muối amoni:

NH₃ + HCl → NH₄Cl (amoni clorua)

2NH₃ + H₂SO₄ → (NH₄)₂SO₄ (amoni sunfat)

b. Khả năng tạo phức

    Dung dịch amoniac có khả năng hòa tan hiđroxit hay muối ít tan của một số kim loại, tạo thành các dung dịch phức chất.

    Ví dụ:

    * Với Cu(OH)₂:

Cu(OH)₂ + 4NH₃ → [Cu(NH₃)₄](OH)₂ (màu xanh thẫm)

    * Với AgCl:

AgCl + 2NH₃ → [Ag(NH₃)₂]Cl

    Sự tạo thành các ion phức là do sự kết hợp các phân tử NH₃ bằng các electron chưa sử dụng của nguyên tử nitơ với ion kim loại.

c. Tính khử

    - Amoniac có tính khử: phản ứng được với oxi, clo và khử một số oxit kim loại (Nitơ có số oxi hóa từ -3 đến 0, +2).

    - Tác dụng với oxi:

    - Tác dụng với clo:

2NH₃ + 3Cl₂ → N₂ + 6HCl

    NH₃ kết hợp ngay với HCl vừa sinh ra tạo “khói trắng” NH₄Cl

    - Tác dụng với CuO:

4.2. Tính chất hóa học của NH₄NO₃

 - Dễ tan trong nước, là chất điện li mạnh.

- Trong dung dịch, ion NH₄⁺ là axit yếu: NH₄⁺ + H₂O ⇋ NH₃ + H₃O⁺.

- Tác dụng với dung dịch kiềm:

 - Dễ bị nhiệt phân hủy:

5. Cách thực hiện phản ứng

Cho NH₄NO₃ tác dụng với dung dịch NaOH và đun nóng nhẹ.

6. Bạn có biết

Trong phòng thí nghiệm, khí amoniac được điều chế bằng cách cho muối amoni tác dụng với chất kiềm khi đun nóng nhẹ.

7. Bài tập liên quan (có đáp án)

Câu 1. Cho dung dịch NH₄NO₃ tác dụng với dung dịch bazơ của kim loại thu được 4,48 lít khí (đktc) và 26,1 gam muối. Kim loại đó là 

A. Ca    

B. Mg        

C. Cu          

D. Ba

Lời giải:

Đáp án D

Câu 2. Cho 37,8 gam hỗn hợp X gồm NH₄NO₃ và (NH₄)₃PO₄ tác dụng hết với dung dịch Ba(OH)₂ dư thu được 15,68 lít khí (đktc). Tính % khối lượng (NH₄)₃PO₄ có trong hỗn hợp X?

A. 21,16%

B. 78,84%

C. 25,56%

D. 74,44%

Lời giải:

Đáp án B

2NH₄NO₃ + Ba(OH)₂ → Ba(NO₃)₂+ 2NH₃↑+ 2H₂O

2(NH₄)₃PO₄ + 3Ba(OH)₂ → Ba₃(PO₄)₂+ 6NH_3↑+6 H₂O

Đặt n_NH4NO3= x mol; n_(NH4)3PO4= y mol → 80x + 149 y= 37,8 gam

Ta có n_NH3= x + 3y = 15,68/ 22,4 mol

Giải hệ trên ta có x= 0,1 và y= 0,2 mol

→%m_(NH4)3PO4=  0,2.149.100%/37,8= 78,84%

Câu 3. Hiện tượng thí nghiệm khi cho dung dịch NaOH phản ứng với dung dịch NH₄NO₃ đun nóng là:

A. xuất hiện khói trắng.

B. xuất hiện mùi khai.

C. không có hiện tượng gì.

D. có kết tủa trắng.

Lời giải:

Đáp án B

NH₄NO₃ + NaOH → NaNO₃ + NH₃↑ + H₂O

Câu 4. Để nhận biết hai loại phân bón hóa học NH₄NO₃ và NH₄Cl, ta dùng dung dịch thuốc thử nào?

A. NaOH

B. Ba(OH)₂

C. AgNO₃

D. BaCl₂

Lời giải:

Đáp án C

Để nhận biết hai loại phân bón hóa học NH₄NO₃ và NH₄Cl, ta dùng dung dịch AgNO₃: NH₄NO₃ không hiện tượng, NH₄Cl tạo kết tủa trắng

NH₄Cl + AgNO₃ → AgCl↓ + NH₄NO₃

Câu 5. Muối nào sau đây phản ứng với NaOH không thu được amoniac?

A. NH₄Cl

B. NH₄NO₃

C. (NH₄)₂SO₄

D. NaHCO₃

Lời giải:

Đáp án D

NaOH + NaHCO₃ → Na₂CO₃ + H₂O

Xem thêm các phương trình hóa học khác:

NaHCO3 + NaOH → Na2CO3 + H2O | NaHCO3 ra Na2CO3

FeCl3 + NaOH → Fe(OH)3 + NaCl | FeCl ra Fe(OH)3

NH4Cl + NaOH → NH3 + H2O + NaCl | NH4Cl ra NH3

Ba(HCO3)2 + NaOH → BaCO3 + Na2CO3 + H2O | Ba(HCO3)2 ra BaCO3

NH4HCO3 → NH3 + CO2 + H2O | NH4HCO3 ra NH3