Trong chu kỳ kinh nguyệt thì giai đoạn hoàng thể là nửa sau của chu kỳ. Nó bắt đầu sau khi rụng trứng và kết thúc với ngày đầu tiên trong kỳ kinh nguyệt. Một khi nang trứng đã giải phóng trứng, trứng sẽ đi xuống ống dẫn trứng, nơi nó có thể tiếp xúc với tinh trùng và được thụ tinh. Các nang sau đó thay đổi, chuyển sang màu vàng và biến thành một cấu trúc mới gọi là hoàng thể.
Hoàng thể giải phóng progesterone và một số estrogen. Hoàng thể sẽ tiếp tục sản xuất progesterone cho đến khi thai nhi sản xuất đủ mức để duy trì thai kỳ, thường xảy ra từ 7 đến 9 tuần của thai kỳ.
Progesterone rất cần thiết trong thời kỳ đầu mang thai vì:
- Giúp tử cung phát triển mà không có các cơn co thắt tử cung xảy ra
- Hỗ trợ sự phát triển của niêm mạc tử cung
- Cải thiện lưu lượng máu và cung cấp oxy
Hoàng thể được hỗ trợ và duy trì bởi hormon thai kỳ human chorionic gonadotrophin (HCG). Hoàng thể bắt đầu giảm kích thước vào khoảng tuần thứ 10 của thai kỳ.
Nếu không có thai trong giai đoạn này, hoàng thể sẽ teo lại. Điều này gây ra sự suy giảm nồng độ estrogen và progesterone, dẫn đến việc bắt đầu một kỳ kinh nguyệt khác.
Hoàng thể và chu kỳ kinh nguyệt
Hormon đóng một vai trò quan trọng trong việc điều hòa kinh nguyệt bình thường ở phụ nữ. Cũng như progesterone và estrogen, các hormon cần thiết khác cho quá trình rụng trứng bao gồm hormon tạo hoàng thể và hormon kích thích nang trứng. Các hormon này chịu trách nhiệm cho sự rụng trứng và chuẩn bị tử cung để làm tổ cho trứng đã thụ tinh. Một chu kỳ kinh nguyệt điển hình diễn ra sau mỗi 25–36 ngày, lúc này cơ thể chuẩn bị cho quá trình rụng trứng và mang thai.
Có ba giai đoạn của chu kỳ kinh nguyệt:
Giai đoạn nang trứng
Giai đoạn nang trứng của chu kỳ kinh nguyệt bắt đầu vào ngày đầu tiên của kỳ kinh nguyệt, khi bắt đầu ra máu kinh và kéo dài cho đến khi rụng trứng. Giai đoạn này thường kéo dài từ 13–14 ngày.
Trong giai đoạn nang trứng, cơ thể tiết ra hormon kích thích nang trứng để tạo ra các nang noãn chứa trứng. Một trong những nang này sẽ phát triển thành nang trứng trưởng thành có khả năng thụ tinh.
Nang trứng này tiết ra estrogen, không chỉ phá vỡ các nang trứng khác mà còn kích thích tử cung bắt đầu dày lên để chuẩn bị cho quá trình làm tổ của trứng. Nó cũng gây tăng hormon tạo hoàng thể - chịu trách nhiệm cho sự rụng trứng.
Giai đoạn rụng trứng
Giai đoạn rụng trứng bắt đầu vào khoảng ngày 14 của chu kỳ kinh nguyệt. Trong thời gian này, hormon tạo hoàng thể tăng mạnh, tiếp tục kích thích buồng trứng giải phóng noãn. Thông thường, giai đoạn này kéo dài từ 16–32 giờ.
Giai đoạn hoàng thể
Giai đoạn hoàng thể được hình thành khi trứng rụng và nang trứng bị vỡ. Sau thời gian khoảng 2 tuần, nang trứng biến đổi thành một cấu trúc gọi là hoàng thể.
Hoàng thể chịu trách nhiệm sản xuất hormon progesterone, kích thích tử cung dày hơn nữa để chuẩn bị cho quá trình làm tổ của trứng đã thụ tinh.
Hormon estrogen cũng tăng cao trong thời gian này để chuẩn bị cho quá trình làm tổ của tử cung. Nếu không có trứng được thụ tinh để làm tổ trong lớp niêm mạc tử cung dày lên, lớp niêm mạc tử cung sẽ bong ra do lượng estrogen và progesterone thấp và chu kỳ kinh nguyệt mới lại bắt đầu.
Nang hoàng thể là gì?
Đau bụng vùng chậu là một triệu chứng của nang hoàng thể
(Nguồn ảnh: Pinterest)
Nang hoàng thể là một loại u buồng trứng cơ năng. Trong hầu hết các trường hợp, nang hoàng thể sẽ tự khỏi mà không cần điều trị. Nang hoàng thể có thể biến mất trong vài tuần hoặc mất đến ba chu kỳ kinh nguyệt để biến mất hoàn toàn.
Nang hoàng thể có thể gây các triệu chứng như:
- Đau vùng chậu âm ỉ hoặc dữ dội
- Đầy hơi
- Đau vùng lưng dưới
- Đau khi giao hợp
- Tăng cân
- Đau trong chu kỳ kinh nguyệt
- Căng tức ngực
- Đi tiểu thường xuyên hơn
- Chảy máu âm đạo bất thường
Nếu vỡ nang có thể gây đau dữ dội và chảy máu trong. Các khối nang hoàng thể lớn có thể gây xoắn buồng trứng, điều này có thể ảnh hưởng đến lưu lượng máu cung cấp cho buồng trứng.
Đôi khi, nang hoàng thể có thể vẫn tồn tại trong giai đoạn đầu của thai kỳ. Nếu điều này xảy ra, nang hoàng thể có thể sẽ gây ảnh hưởng đến thai kỳ của bạn. Bác sĩ sản khoa sẽ theo dõi và đưa ra các chỉ định khi cần thiết.
Chẩn đoán u nang buồng trứng
Nội soi ổ bụng có thể được dùng để chẩn đoán và điều trị u nang buồng trứng
Nguồn ảnh: Pinterest
Một số ít u nang buồng trứng có thể được sờ thấy khi khám phụ khoa nhưng đa phần sẽ không sờ thấy. Bác sĩ sản khoa có thể chỉ định một số xét nghiệm để đánh giá và chẩn đoán u nang buồng trứng, bao gồm:
- Xét nghiệm thử thai: có thể báo hiệu sự hiện diện của nang hoàng thể
- Định lượng hormon
- Siêu âm vùng chậu
- Nội soi ổ bụng: bác sĩ đưa một dụng cụ vào tử cung thông qua một vết rạch nhỏ ở bụng
Một số bác sĩ có thể chỉ định các xét nghiệm để kiểm tra mức độ của một số chất trong máu được sử dụng để phát hiện ung thư buồng trứng, chẳng hạn như xét nghiệm CA 125. Các xét nghiệm này có thể được yêu cầu nếu u nang rắn chắc và người đó có yếu tố nguy cơ cao bị ung thư buồng trứng. Tuy nhiên, nồng độ CA 125 có thể tăng cao trong các tình trạng không phải ung thư như lạc nội mạc tử cung.
Điều trị nang hoàng thể
Thông thường, nang hoàng thể có thể tự khỏi. Tuy nhiên, trong một số trường hợp vẫn cần phải điều trị, bao gồm:
- Thuốc tránh thai nội tiết tố
- Phẫu thuật để loại bỏ một u nang lớn hoặc dai dẳng
Bác sĩ sẽ quyết định xem có cần điều trị hay không dựa trên kích thước của nang hoàng thể, các triệu chứng mà nó có thể gây ra và tuổi của bệnh nhân. Nếu nang hoàng thể không gây ra bất kỳ triệu chứng nào, bác sĩ sẽ theo dõi tiến triển của nó.
Tổng kết
Hoàng thể giúp sản xuất các hormon quan trọng mà cơ thể cần trong giai đoạn đầu của thai kỳ. Đôi khi có thể hình thành nang hoàng thể nếu hoàng thể chứa đầy chất dịch. Nếu bất kỳ ai gặp các triệu chứng do nang hoàng thể mà không phải do bệnh lý khác gây ra thì nên đến khám bác sĩ. Những nang hoàng thể này có thể gây đau và các triệu chứng khác nhưng trong hầu hết các trường hợp, chúng sẽ biến mất theo thời gian mà không cần điều trị.
Xem thêm: