Não phù sẽ gây tăng áp lực nội sọ, gây hạn chế cấp máu cho não, hạn chế nguồn cung cấp oxy cho tế bào não hoạt động. Thiếu oxy gây ảnh hưởng nghiệm trọng làm tổn thương tế bào não, thậm chí gây chết não.
Tăng áp lực nội sọ có thể tổn thương từng phân khu não hoặc toàn bộ não tùy thuộc vào nguyên nhân gây phù não.
Phù não có thể gây ra những tổn thương không thể phục hồi và thậm chí có thể gây tử vong.
Triệu chứng phù não
Các triệu chứng của phù não gồm:
Các triệu chứng sẽ khác nhau tùy thuộc vào mức độ tổn thương và nguyên nhân gây phù não.
Nguyên nhân phù não
Video Chấn thương sọ não: làm sao để nhanh phục hồi, tránh di chứng?
Tăng áp lực nội sọ trong phù não có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:
- Chấn thương sọ não: Chấn thương sọ não là chấn thương cấp tính, chẳng hạn như do ngã hoặc tai nạn xe cộ.
- Đột quỵ do thiếu máu cục bộ: Xảy ra khi huyết khối trong mạch máu não hạn chế lưu lượng oxy đến não. Thiếu oxy làm tổn thương các tế bào não và gây phù và tăng áp lực.
- U não: Khối u não có thể chèn ép nhu mô não hoặc gây tắc nghẽn dòng chảy của dịch não tủy, dẫn đến áp lực nội sọ tăng cao.
- Nhiễm khuẩn: Nhiễm khuẩn do vi khuẩn hoặc virus có thể gây phù não. Ví dụ, viêm não là một bệnh nhiễm khuẩn gây viêm trong não và kết quả là áp lực nội sọ tăng cao.
- Xuất huyết não: xảy ra khi mạch máu trong não bị vỡ, gây ra viêm và tăng áp lực nội sọ.
- Độ cao: Phù não cũng có thể xảy ra trên độ cao khoảng 4.000 m.
Chẩn đoán phù não
Chẩn đoán phù não có thể khó khăn vì có nhiều nguyên nhân tiềm ẩn và các triệu chứng rất đa dạng.
Để chẩn đoán, bác sĩ sẽ chỉ định:
- Khám thực thể đầu và cổ
- Chụp CT hoặc MRI sọ não
- Công thức máu
- Khám thần kinh
Điều trị phù não
Phù não cần được điều trị ngay lập tức để giảm nguy cơ tổn thương vĩnh viễn hoặc tử vong.
Các phương pháp điều trị tùy thuộc vào mức độ tổn thương và nguyên nhân gây tăng áp lực nội sọ, nhưng có thể gồm:
- Thuốc: Các bác sĩ sẽ sử dụng thuốc để giảm sưng hoặc giảm nguy cơ hình thành huyết khối. Ví dụ như thuốc chống đông warfarin. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định aspirin, nhưng một số nghiên cứu hiện nay không còn khuyến cáo sử dụng aspirin cho tất cả mọi bệnh nhân, do nguy cơ chảy máu cao.
- Phẫu thuật: Trong trường hợp nghiêm trọng, phẫu thuật được chỉ định để giảm áp lực nội sọ. Phẫu thuật sẽ mở hộp sọ và điều trị căn nguyên. Thông sàn não thất cũng là phương pháp phẫu thuật hay được chỉ định. Dẫn lưu não thất - ổ bụng giúp dẫn lưu dịch não tủy và giảm áp lực nội sọ hiệu quả.
- Hạ thân nhiệt chỉ huy: phương pháp trị liệu này chủ động hạ nhiệt độ cơ thể nhằm giúp não giảm phù.
- Liệu pháp thẩm thấu: sử dụng các thuốc tạo ra sự chênh lệch áp suất thẩm thấu, kéo nước từ dịch kẽ vào lòng mạch, giúp tăng lưu lượng máu đến não và giảm áp lực nội sọ.
Tổng kết
Phù não có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng và không thể phục hồi. Tiên lượng tùy thuộc vào nguyên nhân gây phù não, mức độ phù não, cũng như đáp ứng điều trị của từng bệnh nhân.
Điều quan trọng là điều trị phù não càng sớm càng tốt và lựa chọn phương pháp điều trị thích hợp để giảm thiểu các biến chứng.