Giới thiệu về Melatonin
Melatonin là một loại hormone được sinh ra từ tuyến yên của hệ thần kinh trung ương giúp kiểm soát giấc ngủ.
Thuốc Melatonin giúp điều trị ngắn hạn các vấn đề về giấc ngủ (chứng mất ngủ). Thuốc khiến bạn đi vào giấc ngủ nhanh hơn và ít bị thức giấc vào ban đêm hơn. Thuốc cũng có thể giúp điều trị các triệu chứng của hội chứng jet lag.
Melatonin được sử dụng để điều trị các vấn đề về giấc ngủ ở những người từ 55 tuổi trở lên. Đôi khi thuốc có thể được kê đơn để giúp điều trị các vấn đề về giấc ngủ ở trẻ em và để ngăn ngừa đau đầu ở người lớn. Melatonin là thuốc kê đơn, có dạng viên nén giải phóng chậm và dạng hỗn dịch uống.
Những lưu ý khi dùng thuốc Melatonin
- Thuốc thường được dùng trong 1 đến 4 tuần.
- Một số người có thể bị đau đầu sau khi dùng Melatonin hoặc cảm thấy mệt mỏi, ốm yếu hoặc dễ cáu kỉnh vào ngày hôm sau.
- Tránh uống rượu hoặc hút thuốc trong khi dùng Melatonin vì có thể làm cho thuốc không hoạt động như bình thường.
- Melatonin còn được biết đến với tên nhãn hiệu Circadin.
Thận trọng trước khi dùng thuốc Melatonin
Melatonin chủ yếu được kê đơn cho người lớn từ 55 tuổi trở lên, để giúp điều trị ngắn hạn các vấn đề về giấc ngủ. Người lớn dưới 55 tuổi và trẻ em đôi khi có thể sử dụng thuốc này nếu có sự chỉ định của bác sĩ.
Tuy nhiên, thuốc không phù hợp với một số người. Để đảm bảo Melatonin an toàn cho bạn, hãy cho bác sĩ biết nếu bạn:
- Đã từng bị dị ứng với Melatonin hoặc bất kỳ loại thuốc nào khác trong quá khứ
- Có vấn đề về gan hoặc thận
- Bị viêm khớp dạng thấp, đa xơ cứng hoặc bệnh lupus hay có bất kỳ bệnh tự miễn nào khác
Cách sử dụng thuốc Melatonin
Melatonin giúp điều trị ngắn hạn các vấn đề về giấc ngủ như mất ngủ (nguồn ảnh: endurelite.com)Liều lượng thuốc sẽ khác nhau tùy thuộc vào lý do tại sao cần dùng thuốc. Thực hiện đúng theo các hướng dẫn sử dụng thuốc nếu đang dùng Melatonin để:
- Ngăn ngừa đau đầu
- Điều trị hội chứng jet lag – hội chứng rối loạn giấc ngủ do thay đổi múi giờ
Nếu trẻ em được kê đơn Melatonin, hãy làm theo đúng hướng dẫn của bác sĩ cẩn thận.
Đối với các vấn đề về giấc ngủ ở người lớn
Bác sĩ sẽ kê đơn thuốc viên giải phóng chậm (hoặc thuốc giải phóng kéo dài) 2mg. Loại thuốc này giải phóng Melatonin dần dần vào cơ thể trong ban đêm.
Điều quan trọng là phải làm theo các hướng dẫn sử dụng thuốc một cách cẩn thận. Bác sĩ có thể chỉ định bạn chỉ dùng Melatonin 2 hoặc 3 lần một tuần và không dùng mỗi đêm.
Thông thường, bạn sẽ dùng Melatonin chỉ trong vài tuần để điều trị ngắn hạn các vấn đề về giấc ngủ (chứng mất ngủ). Tuy nhiên, đôi khi thuốc được kê đơn dùng trong thời gian đến 13 tuần tùy vào từng trường hợp.
Cách uống thuốc
Đối với các vấn đề về giấc ngủ ở người lớn, liều thông thường là một viên nén 2mg. Uống thuốc từ 1 đến 2 giờ trước khi đi ngủ. Thuốc mất vài giờ để bắt đầu phát huy tác dụng. Uống Melatonin sau khi ăn. Nuốt toàn bộ viên thuốc, không nghiền nát hay nhai thuốc.
Nên làm gì nếu quên một liều?
Nếu bạn quên dùng Melatonin trước khi đi ngủ, hãy bỏ qua liều đã quên và bắt đầu dùng thuốc lại vào đêm hôm sau. Không bao giờ dùng 2 liều cùng một lúc và không được dùng thêm một liều để bù cho liều đã quên.
Nên làm gì nếu dùng quá liều thuốc?
Nếu bạn vô tình uống thêm 1 hoặc 2 viên Melatonin, ít có khả năng gây hại. Nếu uống quá nhiều Melatonin hãy gọi ngay cho Trung tâm cấp cứu 115 hoặc đến trạm Y tế địa phương gần nhất. Phải nhờ ai đó đi cùng bạn đến bệnh viện vì bạn có thể bắt đầu cảm thấy rất buồn ngủ trên đường đi.
Tác dụng phụ của thuốc Melatonin
Hầu hết mọi người sẽ không có bất kỳ tác dụng phụ nào khi dùng Melatonin.
Các tác dụng phụ thường gặp
Những tác dụng phụ phổ biến này xảy ra với xác suất ở hơn 1 trong 100 người.
Hãy báo cho bác sĩ hoặc dược sĩ nếu những tác dụng phụ này không khỏi hoặc gây phiền cho bạn:
- Cảm thấy buồn ngủ hoặc mệt mỏi vào ban ngày
- Đau đầu
- Đau bụng hoặc cảm thấy buồn nôn
- Chóng mặt
- Cảm thấy cáu kỉnh hoặc bồn chồn
- Khô miệng
- Da khô hoặc ngứa
- Đau ở cánh tay hoặc chân
- Gặp những giấc mơ kỳ lạ hoặc bị đổ mồ hôi ban đêm
Tác dụng phụ nghiêm trọng
Các tác dụng phụ nghiêm trọng rất hiếm và xảy ra với xác suất dưới 1 trong 1.000 người.
Gọi cho bác sĩ càng sớm càng tốt nếu bạn:
- Bắt đầu cảm thấy thấp thỏm hoặc buồn bã - đây có thể là dấu hiệu của bệnh trầm cảm
- Nhìn mờ hoặc mắt bị chảy nhiều nước hơn bình thường
- Cảm thấy yếu hoặc bị ngất đi
- Bắt đầu cảm thấy bối rối hoặc chóng mặt
- Bị chảy máu không ngừng, bầm tím không rõ nguyên nhân hoặc đi tiểu ra máu
- Bị bệnh vẩy nến
Phản ứng dị ứng nghiêm trọng
Trong một số trường hợp rất hiếm hoi, có thể xảy ra phản ứng dị ứng nghiêm trọng với Melatonin. Cần ngay lập tức gọi cho Trung tâm cấp cứu 115 hoặc đến bệnh viện gần nhất nếu có các dấu hiệu sau:
- Bị phát ban da, ngứa, đỏ, sưng, phồng rộp hoặc bong tróc da
- Thở khò khè
- Cảm thấy tức ngực hoặc cổ họng
- Khó thở hoặc khó nói
- Sưng tấy miệng, mặt, môi, lưỡi hoặc cổ họng
- Bị đau ngực hoặc tim đập nhanh hơn
Tác dụng phụ thường gặp của Melatonin gây buồn ngủ hoặc mệt mỏi vào ban ngày (nguồn ảnh: sleepfoundation.org)Trên đây không phải là tất cả các tác dụng phụ có thể xảy ra của Melatonin. Hãy tham khảo thêm các tác dụng phụ khác trong tờ hướng dẫn sử dụng của thuốc.
Cách đối phó với các tác dụng phụ của Melatonin
- Nếu cảm thấy buồn ngủ hoặc mệt mỏi vào ban ngày: Không lái xe, đạp xe hay sử dụng máy móc. Không uống bất kỳ loại rượu nào vì có thể sẽ khiến bạn cảm thấy mệt mỏi hơn.
- Nếu bị đau đầu: Nghỉ ngơi và uống nhiều nước, không uống quá nhiều rượu. Trao đổi với dược sĩ nếu cần một loại thuốc giảm đau. Hãy báo với bác sĩ nếu cơn đau đầu kéo dài hơn một tuần hoặc nghiêm trọng hơn.
- Nếu bị đau bụng hoặc cảm thấy buồn nôn: Nên uống thuốc sau khi ăn. Ăn uống từ từ và chia thành nhiều bữa nhỏ hơn, thường xuyên hơn. Đặt một túi chườm nóng hoặc một chai nước nóng trên bụng cũng có thể giúp giảm bớt cơn đau.
- Nếu cảm thấy chóng mặt: Nên dừng việc đang làm và ngồi hoặc nằm xuống cho đến khi bạn cảm thấy tốt hơn. Không lái xe, đạp xe hoặc sử dụng máy móc nếu đang cảm thấy chóng mặt. Không uống rượu vì sẽ khiến bạn cảm thấy tồi tệ hơn.
- Nếu cảm thấy cáu kỉnh hoặc bồn chồn: Nếu tình trạng này không thuyên giảm sau một vài ngày, hãy ngừng dùng thuốc và gọi điện trao đổi với bác sĩ.
- Nếu bị khô miệng: Nhai kẹo cao su không đường hoặc ngậm đồ ngọt không đường.
- Da khô hoặc ngứa: Thường xuyên thoa kem dưỡng ẩm. Hãy thử sử dụng kem dưỡng ẩm cho mặt không chứa dầu dành cho da nhạy cảm.
- Nếu bị đau ở cánh tay hoặc chân, gặp những giấc mơ lạ hoặc bị đổ mồ hôi vào ban đêm: Nếu tình trạng này không thuyên giảm sau một vài ngày, hãy ngừng dùng thuốc và gọi điện trao đổi với bác sĩ.
An toàn sử dụng Melatonin khi mang thai và cho con bú
Tốt nhất nên tránh dùng Melatonin nếu đang mang thai hoặc đang cho con bú. Chưa có đủ nghiên cứu nào chứng minh thuốc an toàn cho đối tượng này.
Melatonin đi vào sữa mẹ với một lượng nhỏ và có thể khiến trẻ buồn ngủ hơn. Hãy trao đổi với bác sĩ trước khi dùng thuốc nếu bạn:
- Dự định có thai
- Đang mang thai
- Đang cho con bú
Thuốc Melatonin có thể tương tác với các thuốc nào?
Một số loại thuốc và Melatonin có thể ảnh hưởng lẫn nhau và làm tăng nguy cơ mắc các tác dụng phụ. Một số loại thuốc có thể làm tăng hoặc giảm tác dụng gây buồn ngủ (an thần) của Melatonin.
Hãy báo với bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi dùng Melatonin nếu đang dùng bất kỳ loại nào sau đây:
- Thuốc chống trầm cảm như fluvoxamine hoặc imipramine
- Thuốc hạ huyết áp
- Thuốc chống viêm không steroid (NSAID) như ibuprofen, naproxen hoặc diclofenac
- Thuốc estrogen (được sử dụng trong các biện pháp tránh thai và liệu pháp thay thế hormone)
- Psoralens (trong điều trị bệnh vẩy nến)
- Thuốc kháng sinh quinolon hoặc rifampicin
- Thuốc điều trị bệnh động kinh carbamazepine
- Thuốc cimetidine (thường điều trị loét dạ dày)
- Thuốc thioridazine (dành cho bệnh tâm thần phân liệt )
- Thuốc L-tryptophan (điều trị chứng mất ngủ)
- Thuốc chống đông máu warfarin
- Thuốc zaleplon, zolpidem hoặc zopiclone (điều trị chứng mất ngủ)
Thuốc thảo dược và thực phẩm chức năng
Không dùng bất kỳ loại thảo dược nào khiến bạn cảm thấy buồn ngủ khi dùng Melatonin vì có thể làm tăng tác dụng an thần của thuốc và khiến bạn cảm thấy buồn ngủ hơn nhiều.
Hãy cho bác sĩ hoặc dược sĩ biết nếu đang dùng bất kỳ loại thuốc nào khác bao gồm cả thảo dược, vitamin và thực phẩm chức năng.