Giải SGK Lịch sử 7 Bài 14 (Kết nối tri thức): Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên

1900.edu.vn xin giới thiệu giải bài tập Lịch sử lớp 7 Bài 14: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên sách Kết nối tri thức hay nhất, ngắn gọn giúp học sinh dễ dàng làm bài tập Sử 7 Bài 14. Mời các bạn đón xem:

Giải Lịch sử 7 Bài 14: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên

Câu hỏi mở đầu trang 68 Bài 14 Lịch Sử lớp 7: Vào thế kỷ XIII, đế chế Mông cổ liên tiếp tiến hành các cuộc chiến tranh xâm lược và thống trị nhiều nước khắp lục địa Á – Âu. Quốc gia Đại Việt cũng không nằm ngoài con đường chinh phạt của đế chế này. Quân dân Đại Việt đã chuẩn bị và tổ chức đánh giặc như thế nào? Vì sao Đại Việt lại ba lần chiến thắng trước một đế chế lớn như thế?

Trả lời:

- Nguyên nhân Đại Việt 3 lần chiến thắng trước quân Mông – Nguyên:

+ Lòng yêu nước, tinh thần đoàn kết, ý chí độc lập tự chủ và quyết tâm đánh giặc của quân dân Đại Việt.

+ Nhà Trần đã đề ra kế hoạch đánh giặc đúng đắn và sáng tạo: chủ động chuẩn bị kháng chiến, tránh chỗ mạnh, đánh chỗ yếu…

+ Các cuộc kháng chiến của quân dân nhà Trần đặt dưới sự lãnh đạo, chỉ huy tài ba của vua Trần Thái Tông, Thượng hoàng Trần Thánh Tông, vua Trần Nhân Tông và các danh tướng như: Trần Thủ Độ, Trần Quốc Tuấn, Trần Quang Khải…

+ Quân Mông Cổ khi tiến quân xâm lược Đại Việt không quen thuộc địa hình, khí hậu, khó phát huy được sở trường tấn công…

1. Cuộc kháng chiến chống quân Mông Cổ năm 1258

Câu hỏi 1 trang 69 Lịch Sử lớp 7: Dựa vào thông tin trong mục và lược đồ hình 1. Hãy trình bày những nét chính của cuộc kháng chiến chống quân Mông cổ năm 1258.

 Dựa vào thông tin trong mục và lược đồ hình 1. Hãy trình bày những nét chính

Trả lời:

- Tháng 1/1258, 3 vạn quân Mông Cổ do Ngột Lương Hợp Thai chỉ huy, tiến vào xâm lược Đại Việt.

- Vua Trần Thái Tông trực tiếp chỉ huy trận Bình Lệ Nguyên (Vĩnh Phúc). Trước thế giặc mạnh, quân ta tạm rút lui để bảo toàn lực lượng.

- Nhà Trần thực hiện "vườn không nhà trống", quân Mông Cổ chiếm được Thăng Long nhưng chỉ chiếm được một tòa thành trống rỗng.

- Trước tình cảnh khó khăn của quân giặc, nhà Trần mở cuộc tấn công quyết định vào Đông Bộ Đầu (Hà Nội ngày nay). Quân Mông Cổ thua trận, rút chạy về nước.

=> Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Cổ lần thứ nhất kết thúc thắng lợi.

Câu hỏi 2 trang 69 Lịch Sử lớp 7: Câu nói của Trần Thủ Độ trong tư liệu 1 thể hiện điều gì về tinh thần đánh giặc của  quân dân nhà Trần.

Câu nói của Trần Thủ Độ trong tư liệu 1 thể hiện điều gì về tinh thần

Trả lời:

- Câu nói của Thái sư Trần Thủ Độ thể hiện sự tự tôn dân tộc và ý chí quyêt tâm chiến đấu đến cùng, sẵn sàng hi sinh xương máu để chống quân xâm lược, bảo vệ nền độc lập, tự chủ của dân tộc.

2. Cuộc kháng chiến chống quân Nguyên năm 1285

Câu hỏi 1 trang 71 Lịch Sử lớp 7: Khai thác tư liệu 2 và 3, em hãy chỉ ra điểm chung về tinh thần chiến đấu của vua tôi nhà Trần.

Khai thác tư liệu 2 và 3, em hãy chỉ ra điểm chung về tinh thần chiến đấu

Trả lời:

- Điểm chung về tinh thần chiến đấu của vua tôi nhà Trần là: quân dân trước sau như một, đồng lòng, quyết chiến đấu đến cùng. Sẵn sàng hi sinh xương máu để chống quân xâm lược, bảo vệ nền độc lập, tự chủ của dân tộc.

Câu hỏi 2 trang 71 Lịch Sử lớp 7: Hãy trình bày tóm tắt những nét chính về diễn biến cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Nguyên năm 1285 trên lược đồ.

Trình bày tóm tắt những nét chính về diễn biến cuộc kháng chiến chống quân Nguyên

Trả lời:

- Tháng 1/1285, hơn 50 vạn quân Nguyên do Thoát Hoan tổng chỉ huy tràn vào xâm lược Đại Việt. 

- Sau một số trận chiến ở vùng biên giới, Trần Quốc Tuấn cho lui quân về Vạn Kiếp (Chí Linh, Hải Dương) => Quân Thoát Hoan bao vây, tấn công Vạn Kiếp.

- Trước thế giặc mạnh, quân Trần lui về Thăng Long, sau đó rút về Thiên Trường (Nam Định). Nhân dân ở Thăng Long thực hiện lệnh "vườn không nhà trống" của triều đình.

- Toa Đô được lệnh từ Cham-pa đánh ra Nghệ An, Thanh Hoá. Đồng thời, Thoát Hoan cho quân đánh xuống phía nam, tạo thành thế "gọng kìm" hòng tiêu diệt nhà Trần.
 - Quân dân nhà Trần kiên cường chiến đấu, phá vỡ kế hoạch của giặc. Quân Nguyên buộc phải rút về Thăng Long chờ tiếp viện trong tình cảnh thiếu lương thực.

- Tháng 5/1285, quân Trần tổ chức phản công, đánh bại quân giặc ở nhiều nơi như Tây Kết, cửa Hàm Tử (Khoái Châu, Hưng Yên), bến Chương Dương (Thường Tín, Hà Nội) và tiến vào giải phóng Thăng Long. Quân giặc phải rút chạy về nước.

=> Cuộc kháng chiến kết thúc thắng lợi.

3. Cuộc kháng chiến chống quân Nguyên năm 1287 - 1288

Câu hỏi trang 72 Lịch Sử lớp 7: Trình bày tóm tắt diễn biến chính của cuộc kháng chiến chống quân Nguyên năm 1287 – 1288 trên lược đồ.

Trình bày tóm tắt diễn biến chính của cuộc kháng chiến chống quân Nguyên năm 1287 – 1288

Trả lời:

- Cuối tháng 12/1287, khoảng 30 vạn quân Nguyên tiến vào nước ta theo hai đường thủy, bộ. 

- Tại Vân Đồn, Trần Khánh Dư chỉ huy quân mai phục. Phần lớn thuyền lương của giặc bị đánh đắm, số còn lại bị quân ta chiếm.

- Cuối tháng 1/1288, Thoát Hoan kéo quân vào kinh thành Thăng Long nhưng vẫn trúng kế “vườn không nhà trống” của nhà Trần nên lâm vào tình thế khó khăn. Do đó, Thoát Hoan quyết định rút quân về Vạn Kiếp và từ đây rút quân về nước theo hai đường thuỷ, bộ.

- Nhà Trần mở cuộc phản công ở cả hai mặt trận thuỷ, bộ:

+ Tháng 4/1288, đoàn thuyền của Ô Mã Nhi lọt vào trận địa bãi cọc trên sông Bạch Đằng do quân Trần bố trí, Ô Mã Nhi bị bắt sống.

+ Trên bộ, Thoát Hoan dẫn quân từ Vạn Kiếp theo hướng Lạng Sơn rút về Trung Quốc, bị quân dân ta liên tục chặn đánh.

=> Cuộc kháng chiến chống quân Nguyên kết thúc thắng lợi.

4. Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của ba lần kháng chiến chống quân Mông - Nguyên

Câu hỏi 1 trang 73 Lịch Sử lớp 7: Phân tích Nguyên nhân thắng lợi của ba lần kháng chiến chống quân Mông – Nguyên. 

Trả lời:

- Nguyên nhân thắng lợi của 3 lần kháng chiến chống Mông – Nguyên:

+ Lòng yêu nước, tinh thần đoàn kết, ý chí độc lập tự chủ và quyết tâm đánh giặc của quân dân Đại Việt.

+ Nhà Trần đã đề ra kế hoạch đánh giặc đúng đắn và sáng tạo: chủ động chuẩn bị kháng chiến, tránh chỗ mạnh, đánh chỗ yếu…

+ Các cuộc kháng chiến của quân dân nhà Trần đặt dưới sự lãnh đạo, chỉ huy tài ba của vua Trần Thái Tông, Thượng hoàng Trần Thánh Tông, vua Trần Nhân Tông và các danh tướng như: Trần Thủ Độ, Trần Quốc Tuấn, Trần Quang Khải…

+ Quân Mông Cổ khi tiến quân xâm lược Đại Việt không quen thuộc địa hình, khí hậu, khó phát huy được sở trường tấn công…

Câu hỏi 2 trang 73 Lịch Sử lớp 7: Nêu ý nghĩa lịch sử của ba lần kháng chiến chống quân Mông – Nguyên.

Trả lời:

- Ý nghĩa lịch sử:

+ Đập tan ý chí xâm lược và tham vọng của quân Mông – Nguyên, bảo vệ vứng chắc nền độc lập dân tộc.

+ Góp phần xây đắp thêm truyền thống chống giặc, giữ nước của dân tộc ta.

+ Để lại những bài học kinh nghiệm quý báu về: chăm lo sức dân, củng cố khối đoàn kết dân tộc; phát huy sức mạnh của toàn dân trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

+ Ngăn chặn cuộc xâm lược của quân Nguyên đối với Nhật Bản và các nước Đông Nam Á. Góp phần làm suy yếu đế chế Mông – Nguyên.

Luyện tập & Vận dụng

Luyện tập 1 trang 73 Lịch Sử lớp 7: Hãy lập và hoàn thành bảng theo mẫu dưới đây về ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông – Nguyên.

Cuộc

kháng chiến

Kế hoạch kháng chiến

của nhà Trần

Những chiến thắng

tiêu biểu

Kết quả

 

 

 

Trả lời:

Cuộc

kháng chiến

Kế hoạch kháng chiến

của nhà Trần

Những chiến thắng

tiêu biểu

Kết quả

Kháng chiến

chống quân

Mông Cổ

lần thứ nhất

 (1258)

- Vua Trần ban lệnh sắm sửa vũ khí, quân đội ngày đêm luyện tập.

- Thực hiện kế hoạch “vườn không nhà trống”

- Trận Đông Bộ Đầu

 

- Quân Mông Cổ buộc phải rút về nước.

 

 

Kháng chiến

chống quân

Nguyên lần

thứ hai

 (1285)

-Triệu tập hội nghị Bình Than bàn kế phá giặc

- Trần Quốc Tuấn được giao nhiệm vụ chỉ huy kháng chiến

- 1285, vua Trần tổ chức Hội nghị Diên Hồng.

- Củng cố lực lượng, thực hiện kế sách “vườn không nhà trống”

- Trận Tây Kết.

- Trận Hàm Tử.

- Trận Chương Dương.

Quân Nguyên buộc phải rút về nước.

Kháng chiến

chống quân

Nguyên lần

thứ ba

 (1287 - 1288)

 

- Trần Quốc Tuấn được giao nhiệm vụ chỉ huy kháng chiến

- Củng cố lực lượng, thực hiện kế sách “vườn không nhà trống”

- Trận Vân Đồn.

- Trận Bạch Đằng.

 

Quân Nguyên buộc phải rút về nước.

Luyện tập 2 trang 73 Lịch Sử lớp 7: Từ kiến thức dã học ở bài 13 và 14, em hãy đánh giá ngắn gọn về các nhân vật lịch sử: Trần Thủ Độ, Trần Quốc Tuấn, Trần Nhân Tông đối với kháng chiến chống quân Mông – Nguyên.

Trả lời:

- Trần Thủ Độ đóng vai trò quan trọng trong việc:

+ Chuyển giao chính quyền từ nhà Lý sang tay nhà Trần.

+ Cùng với vua Trần tổ chức và chỉ đạo cuộc kháng chiến chống quân Mông Cổ lần thứ nhất (1258).

- Vai trò của Trần Quốc Tuấn:

+ Giữ vai trò là Tổng chỉ huy trong hai cuộc kháng chiến chống quân Nguyên (năm 1285 và 1287 – 1288), cùng với vua Trần lãnh đạo thành công 2 lần kháng chiến.

+ Ông đã đưa ra những chủ trương kế sách đúng đắn – đây là một trong những yếu tố quan trọng dẫn đến thắng lợi của các cuộc kháng chiến.

+ Ông là người huấn luyện quân đội, khích lệ tinh thần các chiến sĩ thông qua việc soạn thảo “Hịch tướng sĩ”.

+ Trần Quốc Tuấn cũng chủ động gạt bỏ hiềm khích gia tộc để củng cố khối đoàn kết trong nội bộ triều đình nhà Trần, qua đó góp phần củng cố khối đoàn kết toàn dân tộc.

- Trần Nhân Tông:

+ Đã cùng vua cha cầm quân hai lần đánh thắng kẻ thù xâm lược hùng mạnh nhất thời đó (vào năm 1285 và 1288).

+ Có nhiều đóng góp trong việc mở mang và củng cố bờ cõi về phía Tây và phía Nam.

+ Ông là người sáng lập ra Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử.

Lưu ý: Học sinh trình bày quan điểm cá nhân. Bài làm trên chỉ mang tính tham khảo

Vận dụng 3 trang 73 Lịch Sử lớp 7: Chiến thắng của ba lần chống quân xâm lược Mông – Nguyên đã để lại cho chúng ta bài học gì đối với công cuộc bảo vệ Tổ quốc hiện nay?

Trả lời:

- Bài học kinh nghiệm từ ba lần kháng chiến chống quân Mông – Nguyên đối với công cuộc bảo vệ Tổ quốc hiện nay:

+ Chăm lo sức dân.

+ Củng cố khối đoàn kết dân tộc.

+ Phát huy sức mạnh của toàn dân.

Lưu ý: Học sinh trình bày quan điểm cá nhân. Bài làm trên chỉ mang tính tham khảo

Xem thêm lời giải bài tập SGK Lịch sử lớp 7 Kết nối tri thức hay, chi tiết khác:

Bài 12: Cuộc kháng chiến chống quân lược Tống (1075 - 1077)

Bài 13: Đại Việt thời Trần (1226 - 1400)

Bài 15: Nước Đại Ngu thời Hồ (1400 - 1407)

Bài 16: Khởi nghĩa Lam Sơn (1418 - 1427)

Bài 17: Đại Việt thời Lê sơ (1428 - 1527)

Câu hỏi liên quan

=> Cuộc kháng chiến chống quân Nguyên kết thúc thắng lợi.
Xem thêm
+ Phát huy sức mạnh của toàn dân.
Xem thêm
+ Ông là người sáng lập ra Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử.
Xem thêm
+ Quân Mông Cổ khi tiến quân xâm lược Đại Việt không quen thuộc địa hình, khí hậu, khó phát huy được sở trường tấn công…
Xem thêm
- Câu nói của Thái sư Trần Thủ Độ thể hiện sự tự tôn dân tộc và ý chí quyêt tâm chiến đấu đến cùng, sẵn sàng hi sinh xương máu để chống quân xâm lược, bảo vệ nền độc lập, tự chủ của dân tộc.
Xem thêm
- Vua Trần ban lệnh sắm sửa vũ khí, quân đội ngày đêm luyện tập.
Xem thêm
- Điểm chung về tinh thần chiến đấu của vua tôi nhà Trần là: quân dân trước sau như một, đồng lòng, quyết chiến đấu đến cùng. Sẵn sàng hi sinh xương máu để chống quân xâm lược, bảo vệ nền độc lập, tự chủ của dân tộc.
Xem thêm
=> Cuộc kháng chiến kết thúc thắng lợi.
Xem thêm
+ Ngăn chặn cuộc xâm lược của quân Nguyên đối với Nhật Bản và các nước Đông Nam Á. Góp phần làm suy yếu đế chế Mông – Nguyên.
Xem thêm
=> Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Cổ lần thứ nhất kết thúc thắng lợi.
Xem thêm
Xem tất cả hỏi đáp với chuyên mục: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên
Bình luận (0)

Đăng nhập để có thể bình luận

Chưa có bình luận nào. Bạn hãy là người đầu tiên cho tôi biết ý kiến!