Giải Lịch sử 7 Bài 16: Khởi nghĩa Lam Sơn (1418 - 1427)
Câu hỏi mở đầu trang 78 Bài 16 Lịch Sử lớp 7:
|
|
Trả lời:
- Đoạn thơ trên và hình ảnh trên nói giúp em liên hệ đến Lê Lợi.
- Hiểu biết của em về Lê Lợi:
+ Lê Lợi sinh năm 1385 tại Lam Sơn, nay thuộc huyện Thọ Xuân, Thanh Hóa, trong một gia đình "đời đời làm quân trưởng một phương".
+ Khi quân Minh xâm chiếm đất nước Đại Việt, ông nuôi chí lớn đánh đuổi quân xâm lược, giành lại nền độc lập, tự chủ cho dân tộc.
+ Năm 1418, Lê Lợi tự xưng là Bình Định Vương, truyền hịch kêu gọi nhân dân đứng lên đánh giặc cứu nước.
+ Sau thắng lợi của khởi nghĩa Lam Sơn, Lê Lợi lên ngôi vua, lập ra nhà Lê.
1. Một số sự kiện tiêu biểu của khởi nghĩa Lam Sơn
Câu hỏi 1 trang 79 Lịch Sử lớp 7: Nêu những hiểu biết của em về chủ tướng Lê Lợi
Trả lời:
- Hiểu biết của em về chủ tướng Lê Lợi:
+ Lê Lợi sinh năm 1385 tại Lam Sơn, nay thuộc huyện Thọ Xuân, Thanh Hóa, trong một gia đình "đời đời làm quân trưởng một phương".
+ Khi quân Minh xâm chiếm đất nước Đại Việt, ông nuôi chí lớn đánh đuổi quân xâm lược, giành lại nền độc lập, tự chủ cho dân tộc.
+ Năm 1418, Lê Lợi tự xưng là Bình Định Vương, truyền hịch kêu gọi nhân dân đứng lên đánh giặc cứu nước.
+ Sau thắng lợi của khởi nghĩa Lam Sơn, Lê Lợi lên ngôi vua, lập ra nhà Lê.
Câu hỏi 2 trang 79 Lịch Sử lớp 7: Khởi nghĩa Lam Sơn bùng nổ như thế nào?
Trả lời:
- Năm 1407, nhà Minh đặt Đại Ngu thành quận Giao Chỉ và thi hành những chính sách áp bức, bóc lột người Việt. Nhiều cuộc đấu tranh chống quân Minh của nhân dân Việt Nam nổi lên ở nhiều nơi.
- Ở vùng đất Lam Sơn (Thanh Hóa), một hào trưởng có uy tín lúc bấy giờ đã tích cực xây dựng lực lượng để chống quân Minh.
- Năm 1416, Lê Lợi cùng 18 hào kiệt đã tổ chức Hội thề ở Lũng Nhai (Thanh Hóa), quyết tâm đánh đuổi giặc Minh.
- Năm 1418, Lê Lợi tự xưng là Bình Định Vương, truyền hịch kêu gọi nhân dân đứng lên đánh giặc cứu nước => cuộc khởi nghĩa Lam Sơn bùng nổ.
Trả lời:
- Khó khăn của nghĩa quân Lam Sơn trong những năm tháng đầu của cuộc khởi nghĩa:
+ Nghĩa quân Lam Sơn nhiều lần bị quân Minh tấn công, bao vây phải 3 lần rút lên núi Chí Linh (Thanh Hóa) cố thủ.
+ Có những khi cả nghĩa quân chỉ có 100 người.
+ Nghĩa quân Lam Sơn nhiều lần lâm vào cảnh đói rét, thiếu lương thực, chủ tướng Lê Lợi phải cho giết cả voi, ngựa chiến để nuôi quân.
Trả lời:
Nhận xét: Đề nghị tạm giảng hòa của nghĩa quân Lam Sơn là hoàn toàn đúng đắn, phù hợp với hoàn cảnh lúc bấy giờ. Vì: so sánh lực lượng giữa nghĩa quân Lam Sơn và quân Minh có sự chênh lệch rất lớn:
+ Quân Minh lực lượng đông đảo, có ưu thế hơn về vũ khí chiến đấu.
+ Nghĩa quân Lam Sơn có lực lượng mỏng, còn thiếu thốn vũ khí, lương thực…
=> Do đó, nếu tiếp tục chiến đấu bằng quân sự, nghĩa quân Lam Sơn có khả năng bị tiêu diệt. Chính vì vậy, nghĩa quân Lam Sơn cần tạm giảng hòa để tranh thủ thời gian hòa hoãn để xây dựng và củng cố lực lượng.
Lưu ý: Học sinh trình bày quan điểm cá nhân. Bài làm trên chỉ mang tính tham khảo
Trả lời:
- Nguyễn Chích đề xuất kế hoạch đánh chiếm Nghệ An là do Nghệ An là nơi hiểm yếu, đất rộng, người đông, có thể dựa vào nhân tài, vật lực của Nghệ An để làm chỗ dự, bàn đáp tấn công ra Đông Đô.
- Kết quả: cuối năm 1424, nghĩa quân Lam Sơn giải phóng Nghệ An, sau đó giải phong được một vùng rộng lớn từ Thanh Hóa đến đèo Hải Vân.
=> Những thắng lợi này đã làm thay đổi căn bản cục diện cuộc chiến và so sánh lực lượng giữa hai bên theo hướng có lợi cho nghĩa quân Lam Sơn.
2. Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử
Trả lời:
- Những sự kiện tiêu biểu của khởi nghĩa Lam Sơn giai đoạn 1426 – 1427:
+ Tháng 9/1426, Lê Lợi và bộ chỉ huy quyết định tiến quân ra Bắc.
+ Tháng 11/1426, quân Lam Sơn giành thắng lợi trong trận Chúc Động – Tốt Động (Chương Mĩ – Hà Nội), khiến quân Minh thất bại nặng nề.
+ Tháng 10/1427, quân Lam Sơn giành thắng lợi quyết định trong trận Chi Lăng – Xương Giang
+ Tháng 12/1427, đại diện nghĩa quân Lam Sơn và quân Minh tổ chức Hội thề Đông Quan, chấm dứt chiến tranh.
Trả lời:
- Việc dụ hàng quân Minh và tổ chức hội thề ở Đông Quan đã cho thấy sự khôn khéo và tài năng của nhà lãnh đạo Lê Lợi và Nguyễn Trãi.
+ Dụ hàng và tổ chức hội thề Đông Quan để kết thúc chiến tranh, giảm bớt sự hi sinh xương máu cho cả hai bên.
+ Thể hiện lòng nhân nghĩa và thiện chí hòa bình của nghĩa quân Lam Sơn.
Trả lời:
- Nguyên nhân thắng lợi của khởi nghĩa Lam Sơn:
+ Nhân dân ta luôn có truyền thống yêu nước nồng nàn, ý chí kiên cường bất khuất. Tinh thần quyết chiến đánh giặc, quyết tâm giành lại độc lập tự do cho đất nước.
+ Có sự lãnh đạo tài tình, mưu lược của bộ chỉ huy, đứng đầu là Lê Lợi và Nguyễn Trãi với những sách lược, chiến thuật đúng đắn để đưa cuộc khởi nghĩa đến thắng lợi.
Trả lời:
- Ý nghĩa lịch sử của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn:
+ Kết thúc 20 năm đô hộ tàn bạo của phong kiến nhà Minh, khôi phục nền độc lập, chủ quyền của dân tộc.
+ Mở ra thời kì phát triển mới của xã hội, đất nước, dân tộc Việt Nam.
Luyện tập & Vận dụng
Trả lời:
|
Thời gian |
Sự kiện tiêu biểu |
|
Năm 1416 |
Lê Lợi cùng 18 hào kiệt đã tổ chức Hội thề ở Lũng Nhai (Thanh Hóa), quyết tâm đánh đuổi giặc Minh. |
|
Năm 1418 |
Lê Lợi tự xưng là Bình Định Vương, truyền hịch kêu gọi nhân dân đứng lên đánh giặc cứu nước |
|
1418 - 1421 |
- Nghĩa quân Lam Sơn nhiều lần bị tấn công, bao vây phải 3 lần rút lên núi Chí Linh (Thanh Hóa) cố thủ, sau đó quân Lam Sơn buộc phải tạm giảng hòa với quân Minh. |
|
1424 |
Nghĩa quân Lam Sơn giải phóng Nghệ An, sau đó giải phong được một vùng rộng lớn từ Thanh Hóa đến đèo Hải Vân. |
|
Tháng 9/1426 |
Lê Lợi và bộ chỉ huy quyết định tiến quân ra Bắc. |
|
Tháng 11/1426 |
Quân Lam Sơn giành thắng lợi trong trận Chúc Động – Tốt Động (Chương Mĩ – Hà Nội), khiến quân Minh thất bại nặng nề. |
|
Tháng 10/1427 |
Quân Lam Sơn giành thắng lợi quyết định trong trận Chi Lăng – Xương Giang |
|
Tháng 12/1427 |
Đại diện nghĩa quân Lam Sơn và quân Minh tổ chức Hội thề Đông Quan, chấm dứt chiến tranh. |
|
Tháng 1/1428 |
Toán quân Minh cuối cùng rút khỏi nước ta |
b/ Kết quả - ý nghĩa:
- Kết quả: kháng chiến thắng lợi
- Ý nghĩa:
+ Kết thúc 20 năm đô hộ tàn bạo của phong kiến nhà Minh, khôi phục nền độc lập, chủ quyền của dân tộc.
+ Mở ra thời kì phát triển mới của xã hội, đất nước, dân tộc Việt Nam.
Trả lời:
- Lê Lợi là người chỉ huy tối cao của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn.
- Nguyễn Trãi là nhà cố vấn, là người phò tá đắc lực của Lê Lợi, góp phần không nhỏ vào chiến thắng của nghĩa quân
- Nguyễn Chích có đóng góp quan trọng trong việc đưa ra chủ trương tạm rời Thanh Hóa chuyển vào Nghề An sau đó quay ra đánh Đông Đô.
Lưu ý: Học sinh trình bày quan điểm cá nhân. Bài làm trên chỉ mang tính tham khảo
Trả lời:
- Bài học kinh nghiệm từ khởi nghĩa Lam Sơn đối với công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc hiện nay:
+ Phát huy tinh thần đoàn kết, lòng yêu nước của toàn dân.
+ Trọng dụng nhân tài.
+ Đề ra đường lối lãnh đạo đúng đắn, sáng tạo, phù hợp với tình hình thực tiễn.
+ Đề cao lòng nhân đạo, thiện chí hòa bình.
Lưu ý: Học sinh trình bày quan điểm cá nhân. Bài làm trên chỉ mang tính tham khảo
Xem thêm lời giải SGK Lịch sử lớp 7 Kết nối tri thức hay, chi tiết khác:
Bài 13: Đại Việt thời Trần (1226 - 1400)
Bài 14: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên
Bài 15: Nước Đại Ngu thời Hồ (1400 - 1407)
Bài 17: Đại Việt thời Lê sơ (1428 - 1527)
Bài 18: Vương quốc Chăm-pa và vùng đất Nam Bộ từ đầu thế kỉ X đến thế kỉ XVI
