Giải Khoa học tự nhiên 7 Bài 37: Ứng dụng sinh trưởng và phát triển ở sinh vật vào thực tiễn
Trả lời:
Muốn thúc đẩy quá trình sinh trưởng, phát triển ở vật nuôi và cây trồng để thu được năng suất cao, chúng ta cần cải thiện chế độ dinh dưỡng, điều chỉnh chế độ chiếu sáng, tưới nước,… và có thể sử dụng các chất kích thích hoặc ức chế ở các liều lượng thích hợp.
I. Các nhân tố chủ yếu ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển ở sinh vật
Câu hỏi 1 trang 152 KHTN lớp 7: Quan sát Hình 37.1 và thực hiện các yêu cầu sau:
Nhận xét mức độ sinh trưởng và phát triển của cá rô phi ở các mức nhiệt độ khác nhau, từ đó cho biết nhiệt độ có ảnh hưởng như thế nào tới sự sinh trưởng và phát triển của sinh vật.
Trả lời:
- Mức độ sinh trưởng và phát triển của cá rô phi ở các mức nhiệt khác nhau:
+ Dưới 5,6oC và trên 42oC: Cá rô phi sẽ chết.
+ Từ 5,6oC – 23oC và từ 37oC – 42oC: Cá rô phi sinh trưởng và phát triển kém.
+ Từ 23oC – 37oC: Cá rô phi sinh trưởng và phát triển thuận lợi nhất.
- Sự ảnh hưởng của nhiệt độ tới sự sinh trưởng và phát triển của sinh vật: Nhiệt độ có sự ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và phát triển của sinh vật. Mỗi loài sinh vật sinh trưởng và phát triển tốt trong các điều kiện nhiệt độ môi trường thích hợp.
Câu hỏi 2 trang 152 KHTN lớp 7: Quan sát Hình 37.1 và thực hiện các yêu cầu sau:
Nhiệt độ thuận lợi nhất cho sự sinh trưởng và phát triển của cá rô phi là bao nhiêu? Nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp so với nhiệt độ cực thuận có ảnh hưởng như thế nào tới mức độ sinh trưởng và phát triển của sinh vật?
Trả lời:
- Nhiệt độ thuận lợi nhất cho sự sinh trưởng và phát triển của cá rô phi là từ 23oC – 37oC.
- Ở nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp so với nhiệt độ cực thuận có thể làm chậm quá trình sinh trưởng và phát triển của sinh vật, thậm chí gây chết cho sinh vật.
Trả lời:
Các loài động vật phơi nắng giúp động vật hấp thu thêm nhiệt từ môi trường và giảm sự mất nhiệt trong những ngày trời rét, tập trung các chất để xây dựng cơ thể, thúc đẩy sinh trưởng và phát triển.
Câu hỏi 2 trang 152 KHTN lớp 7: Giải thích vì sao nên cho trẻ tắm nắng vào sắng sớm hoặc chiều muộn.
Trả lời:
Nên cho trẻ tắm nắng vào sắng sớm hoặc chiều muộn vì:
- Ánh nắng lúc sáng sớm và chiều muộn giúp cơ thể trẻ tổng hợp vitamin D – chất đóng vai trò quan trọng trong việc hấp thụ calcium để hình thành xương. Điều này sẽ tạo thuận lợi cho sự sinh trưởng và phát triển hình thể của cơ thể trẻ.
- Không nên tắm cho trẻ khi ánh sáng mạnh vì ánh sáng mạnh chứa nhiều tia cực tím sẽ có hại cho sự phát triển của của trẻ (có thể làm cháy nắng, gây ung thư da).
Trả lời:
- Ảnh hưởng của nước tới quá trình sinh trưởng và phát triển ở sinh vật: Nước ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng và phát triển ở sinh vật. Nếu thiếu nước, quá trình sinh trưởng và phát triển của sinh vật sẽ bị chậm hoặc ngừng lại, thậm chí là chết.
- Nước có thể ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng và phát triển của sinh vật vì: Nước là chất tham gia, là dung môi diễn ra các phản ứng sinh hóa của quá trình trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng. Mà quá trình chuyển hóa vật chất và năng lượng có diễn ra được bình thường thì mới có nguyên liệu và năng lượng để cung cấp cho quá trình sinh trưởng và phát triển. Bởi vậy, nước có thể ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng và phát triển ở sinh vật.
II. Ứng dụng sinh trưởng và phát triển trong thực tiễn
Trả lời:
- Ảnh hưởng của chất dinh dưỡng tới sinh trưởng và phát triển của sinh vật: Chất dinh dưỡng là yếu tố quan trọng tác động đến quá trình sinh trưởng và phát triển của sinh vật. Thiếu chất dinh dưỡng, sự sinh trưởng và phát triển của sinh vật bị ức chế, thậm chí là chết. Thừa chất dinh dưỡng, quá trình sinh trưởng và phát triển cũng bị ảnh hưởng.
- Ví dụ:
+ Ở động vật: Nếu thiếu protein, động vật sẽ chậm lớn, gầy yếu, sức đề kháng kém.
+ Ở thực vật: Nếu thiếu nitrogen thì quá trình sinh trưởng của cây sẽ bị ức chế, lá có màu vàng, thậm trí còn gây chết.
Trả lời:
Chế độ dinh dưỡng lại có thể tác động tới sự sinh trưởng và phát triển vì:
- Các chất dinh dưỡng có trong thức ăn là nguyên liệu có thể được sử dụng để tổng hợp nên các chất đặc trưng cho cơ thể giúp tăng số lượng và tăng kích thước tế bào, hình thành các cơ quan và hệ cơ quan.
- Các chất dinh dưỡng còn là nguồn cung cấp năng lượng cho các hoạt động sống của động vật.
Trả lời:
- Các biện pháp điều khiển sự sinh trưởng và phát triển ở thực vật trong Hình 37.3 và tác dụng của từng biện pháp:
|
Hình |
Tên biện pháp |
Tác dụng |
 |
Chiếu sáng nhân tạo trong nhà kính |
- Cung cấp ánh sáng thích hợp cho sự sinh trưởng và phát triển của cây trồng. - Bảo vệ cây khỏi các sinh vật gây hại và các điều kiện khí hậu mưa, gió, rét,… |
 |
Ủ rơm chống rét cho cây trồng |
Ủ ấm cho cây, giúp cây tập trung năng lượng để sinh trưởng và phát triển. |
 |
Bón phân cho cây trồng |
Cung cấp các chất dinh dưỡng cho cây trồng nhằm thúc đẩy sự sinh trưởng và phát triển của cây. |
 |
Tưới nước cho cây trồng |
Cung cấp đủ nước cho các hoạt động sống của cây. |
- Một số biện pháp điều khiển sự sinh trưởng và phát triển ở thực vật khác:
+ Làm đất kĩ trước khi trồng cây.
+ Trồng cây đúng mùa vụ.
+ Vặt lá điều khiển cây đào ra hoa đúng vào dịp tết Nguyên Đán.
Trả lời:
Mục đích của việc để mật độ dày khi cây còn non và khi cây đã đạt đến chiều cao mong muốn thì tỉa bớt là:
- Để mật độ dày khi cây còn non để kích thích cây phát triển về chiều cao, thẳng.
- Khi cây đã đạt đến chiều cao mong muốn thì tỉa bớt để cây phát triển đường kính thân.
Bảng 37.1
|
Đối tượng thực vật |
Hormone kích thích |
Hormone ức chế |
Lợi ích |
|
Cây lấy sợi, lấy gỗ |
? |
? |
? |
|
Cây quất cảnh |
? |
? |
? |
|
Hành, tỏi, khoai tây |
? |
? |
? |
Trả lời:
|
Đối tượng thực vật |
Hormone kích thích |
Hormone ức chế |
Lợi ích |
|
Cây lấy sợi, lấy gỗ |
x |
|
Giúp cây dài ra để có chất lượng tốt. |
|
Cây quất cảnh |
x |
|
Giúp cây tạo nhiều quả, tăng giá trị thẩm mĩ của cây cảnh. |
|
Hành, tỏi, khoai tây |
|
x |
Giúp cây không nảy mầm, tránh làm hao hụt giá trị dinh dưỡng của củ. |
Trả lời:
- Ứng dụng về sinh trưởng và phát triển ở sinh vật trong chăn nuôi:
+ Để vật nuôi sinh trưởng và phát triển tốt, cho năng suất cao, cần cho vật nuôi ăn uống đầy đủ, chăm sóc và vệ sinh chuồng trại thường xuyên, chú ý chống nóng, chống rét cho vật nuôi,…
+ Sử dụng chất kích thích sinh trưởng trộn lẫn vào thức ăn giúp vật nuôi lớn nhanh.
- Ví dụ:
+ Khi làm chuồng cho vật nuôi nên làm theo hướng đông nam để đảm bảo mùa đông ấm, mùa hè mát, giúp vật nuôi sinh trưởng, phát triển thuận lợi,…
+ Sử dụng chất kích thích sinh trưởng trộn lẫn vào thức ăn giúp vật nuôi lớn nhanh.
Trả lời:
- Khi sử dụng các chất kích thích sinh trưởng trong chăn nuôi, chúng ta cần chú ý cần tuân thủ những nguyên tắc nhất định về liều lượng, thời điểm, đối tượng.
- Giải thích: Cần tuân thủ các nguyên tắc trên vì các chất kích thích sinh trưởng khi sử dụng không đúng sẽ tích lũy lại trong thịt của vật nuôi, gây mất an toàn thực phẩm cho người sử dụng.
Hoạt động 1 trang 155 KHTN lớp 7: Quan sát Hình 37.5, thực hiện các yêu cầu sau:
Nhận xét về hình thái của muỗi và bướm ở các giai đoạn khác nhau trong vòng đời.
Trả lời:
Hình thái của muỗi và bướm ở các giai đoạn khác nhau trong vòng đời là khác nhau. Mỗi một giai đoạn phát triển có hình thái khác nhau và khác hoàn toàn con trưởng thành.
Hoạt động 2 trang 155 KHTN lớp 7: Quan sát Hình 37.5, thực hiện các yêu cầu sau:
Theo em, diệt muỗi ở giai đoạn nào cho hiệu quả nhất? Vì sao? Hãy đề xuất các biện pháp diệt muỗi và ngăn chặn sự phát triển của muỗi.
Trả lời:
- Tiêu diệt muỗi vào giai đoạn ấu trùng là hiệu quả nhất. Vì giai đoạn này là giai đoạn chúng sống phụ thuộc vào nước → dễ tác động nhất.
- Các biện pháp diệt muỗi và ngăn chặn sự phát triển của muỗi:
+ Loại bỏ các vũng nước đọng, không cho muỗi đẻ trứng.
+ Nuôi cá hoặc lươn nhỏ trong bể nước để tiêu diệt bọ gậy.
+ Sử dụng hóa chất an toàn để tiêu diệt muỗi.
+ Dùng máy bắt muỗi.
+ …
Hoạt động 3 trang 155 KHTN lớp 7: Quan sát Hình 37.5, thực hiện các yêu cầu sau:
Hãy đề xuất các biện pháp diệt bướm để bảo vệ mùa màng.
Trả lời:
Các biện pháp diệt bướm để bảo vệ mùa màng:
- Tiêu diệt bướm ở giai đoạn sâu non.
- Sử dụng bẫy đèn để bắt diệt bướm.
Xem thêm lời giải bài tập SGK Khoa học tự nhiên lớp 7 Kết nối tri thức hay, chi tiết khác:
Bài 35: Thực hành: Cảm ứng ở sinh vật
Bài 36: Khái quát về sinh trưởng và phát triển ở sinh vật
Bài 38: Thực hành: Quan sát, mô tả sự sinh trưởng và phát triển ở một số sinh vật
