Giải Khoa học tự nhiên 7 Bài 39: Sinh sản vô tính ở sinh vật
Trả lời:
Sinh sản vô tính hình thức sinh sản mà cơ thể con được tạo thành từ một phần cơ thể mẹ, không có sự kết hợp của giao tử đực và giao tử cái.
I. Sinh sản là gì?
Trả lời:
- Khái niệm sinh sản: Sinh sản là quá trình tạo ra những cá thể mới, đảm bảo sự phát triển liên tục của loài. Sinh sản chính là một trong những đặc trưng cơ bản của cơ thể sống.
- Ví dụ:
+ Cây chuối con được hành thành từ thân củ của cây chuối mẹ, làm tăng số lượng cây chuối trong bụi.
+ Mèo mẹ sinh ra mèo con, làm tăng số lượng mèo.
II. Sinh sản vô tính
Bảng 39.1
|
|
Con sinh ra có sự kết hợp của giao tử đực và giao tử cái |
Con sinh ra từ một phần cơ thể mẹ |
Con có các đặc điểm giống hệt mẹ |
Con có những đặc điểm khác mẹ |
|
Sinh sản ở trùng roi |
? |
? |
? |
? |
|
Sinh sản ở cây gừng |
? |
? |
? |
? |
|
Sinh sản ở thủy tức |
? |
? |
? |
? |
Trả lời:
Hoàn thành Bảng 39.1:
|
|
Con sinh ra có sự kết hợp của giao tử đực và giao tử cái |
Con sinh ra từ một phần cơ thể mẹ |
Con có các đặc điểm giống hệt mẹ |
Con có những đặc điểm khác mẹ |
|
Sinh sản ở trùng roi |
|
x |
x |
|
|
Sinh sản ở cây gừng |
|
x |
x |
|
|
Sinh sản ở thủy tức |
|
x |
x |
|
Trả lời:
Những đặc điểm của sinh sản vô tính:
- Con non được sinh ra từ một phần của cơ thể mẹ, không có sự kết hợp của giao tử đực và giao tử cái.
- Con non có các đặc điểm giống hệt mẹ.
Trả lời:
- Một số loài cây có khả năng sinh sản bằng rễ, thân, lá:
+ Sinh sản bằng rễ: gừng, cỏ mần trầu, cây dong ta,…
+ Sinh sản bằng thân: sắn, khoai lang, rau má, rau ngót,…
+ Sinh sản bằng lá: cây thuốc bỏng, cây càng cua, cây bèo cái, cây sam nhật,…
- Người ta gọi hình thức sinh sản từ thân, rễ, lá là sinh sản sinh dưỡng vì ở hình thức này cơ thể mới được hình thành từ cơ quan sinh dưỡng từ của cơ thể mẹ (thân, rễ, lá).
Hoạt động trang 160 KHTN lớp 7: Đọc thông tin ở mục 3 và hoàn thành bảng theo mẫu Bảng 39.2.
Bảng 39.2
Trả lời:
Hoàn thành bảng theo mẫu Bảng 39.2:
Bảng 39.2
Trả lời:
Hạn chế của hình thức sinh sản vô tính ở sinh vật: Tạo ra các thế hệ con cháu giống nhau về mặt di truyền (không có sự đa dạng về mặt di truyền). Vì vậy, khi điều kiện sống thay đổi, có thể dẫn đến hàng loạt cá thể bị chết, thậm chí toàn bộ quần thể bị tiêu diệt.
Hoạt động 1 trang 163 KHTN lớp 7: Đọc thông tin ở mục 4 và hoàn thành bảng theo mẫu Bảng 39.3.
Bảng 39.3
|
Phương pháp nhân giống |
Áp dụng với các cây |
Ưu điểm |
|
Giâm cành |
? |
? |
|
Chiết cành |
? |
? |
|
Ghép |
? |
? |
|
Nuôi cấy tế bào, mô |
? |
? |
Trả lời:
Hoàn thành Bảng 39.3:
Bảng 39.3
|
Phương pháp nhân giống |
Áp dụng với các cây |
Ưu điểm |
|
Giâm cành |
Sắn, mía, các cây hoa (hoa hồng, hoa cúc,…) và các cây ăn quả (dâu tằm, chanh,…). |
Đơn giản, dễ thực hiện. |
|
Chiết cành |
Các cây ăn quả lâu năm như hồng xiêm, cam, bưởi,… |
Rút ngắn thời gian sinh trưởng của cây con, nhanh cho thu hoạch. |
|
Ghép |
Có thể ghép các cây khác nhau nhưng cùng loài như mít với mít, bơ với bơ,.., hoặc các cây cùng giống như cam với bưởi, hoa quỳnh với thanh long,… |
Kết hợp được các ưu điểm của cành/mắt ghép và gốc ghép theo mong muốn của con người. |
|
Nuôi cấy tế bào, mô |
Những cây khó nhân giống bằng các phương pháp thông thường: các giống hoa, cây thuốc, cây gỗ quý hiếm như hoa phong lan, sâm ngọc linh, trầm hương,… |
Tạo ra số lượng lớn các cây con đồng đều, sạch bệnh, giữ được đặc tính tốt của cây mẹ và mang lại hiệu quả kinh tế cao. |
Hoạt động 2 trang 163 KHTN lớp 7: Tại sao cành được sử dụng để giâm cần phải có đủ mắt, chồi?
Trả lời:
Cành được sử dụng để giâm cần phải có đủ mắt, chồi vì từ các mắt sẽ mọc ra rễ mới, từ chồi sẽ mọc lên các mầm non. Do đó, cành giâm phải có đủ mắt, chồi mới có thể phát triển thành cây mới.
Trả lời:
- Để khôi phục các loài thực vật quý hiếm đang có nguy cơ tuyệt chủng, phương pháp nhân giống được sử dụng hiệu quả nhất là nuôi cấy tế bào, mô.
- Giải thích: Dùng phương pháp nhân giống vô tính trong trường hợp này vì những cây này rất khó để nhân giống bằng các phương pháp thông thường khác đồng thời phương pháp nhân giống vô tính cũng là phương pháp nhân giống tiết kiệm giống gốc nhất (chỉ cần một phần nhỏ của củ, lá, ngọn, bao phấn,… là có thể tạo ra rất nhiều cây con).
Xem thêm lời giải bài tập SGK Khoa học tự nhiên lớp 7 Kết nối tri thức hay, chi tiết khác:
Bài 37: Ứng dụng sinh trưởng và phát triển ở sinh vật vào thực tiễn
Bài 38: Thực hành: Quan sát, mô tả sự sinh trưởng và phát triển ở một số sinh vật
Bài 40: Sinh sản hữu tính ở sinh vật
Bài 41: Một số yếu tố ảnh hưởng và điều hòa, điều khiển sinh sản ở sinh vật
