Aspirin (acetylsalicylic acid, C9H8O4) là thuốc hạ sốt, giảm đau, có tính kháng viêm, được sử dụng khá phổ biến trên thế giới, khoảng 25 000 tấn mỗi
126
31/01/2024
Bài 16.16 trang 71 SBT Hóa học 10. Aspirin (acetylsalicylic acid, C9H8O4) là thuốc hạ sốt, giảm đau, có tính kháng viêm, được sử dụng khá phổ biến trên thế giới, khoảng 25 000 tấn mỗi năm. Khi uống aspitin, phản ứng thủy phân xảy ra như sau:;
Salicylic acid là thành phần chính có tác dụng hạ sốt, giảm đau và viêm nhiễm, nên có nhiều nghiên cứu tập trung vào phản ứng thủy phân này và các yếu tố ảnh hưởng đến tốc độ phản ứng. Dữ liệu về quá trình thủy phân của một mẫu aspirin trong nước (môi trường trung tính) ở 37oC(*) thể hiện trong bảng:
(*) Ở điều kiện này, phản ứng xảy ra rất chậm, trong môi trường acid, như điều kiện trong dạ dày, phản ứng xảy ra nhanh hơn.
a. Tính tốc độ trung bình của phản ứng thủy phân aspirin sau thời gian 2, 5, 10, …, 300 giờ.
b. Nhận xét sự thay đổi tốc độ phản ứng theo thời gian. Giải thích.
c. Vẽ đồ thị biểu diễn sự biến thiên nồng độ chất tham gia và sản phẩm theo thời gian của phản ứng trên.
Trả lời
a) Tốc độ phản ứng của phản ứng thuỷ phân aspirin theo thời gian:
|
Thời gian (h)
|
Nồng độ aspirin (M)
|
Nồng độ salicylic acid (M)
|
Tốc độ phản ứng (M/h)
|
|
0
|
5,55 × 10-3
|
0
|
|
|
2
|
5,51 × 10-3
|
0,040 × 10-3
|
2,000 × 10-5
|
|
5
|
5,45 × 10-3
|
0,10 × 10-3
|
2,000 × 10-5
|
|
10
|
5,35 × 10-3
|
0,20 × 10-3
|
2,000 × 10-5
|
|
20
|
5,15 × 10-3
|
0,40 × 10-3
|
2,000 × 10-5
|
|
30
|
4,96 × 10-3
|
0,59 × 10-3
|
1,967 × 10-5
|
|
40
|
4,78 × 10-3
|
0,77 × 10-3
|
1,925 × 10-5
|
|
50
|
4,61 × 10-3
|
0,94 × 10-3
|
1,880 × 10-5
|
|
100
|
3,83 × 10-3
|
1,72 × 10-3
|
1,720 × 10-5
|
|
200
|
2,64 × 10-3
|
2,91 × 10-3
|
1,455 × 10-5
|
|
300
|
1,82 × 10-3
|
3,73 × 10-3
|
1,243 × 10-5
|
b) Trong khoảng thời gian 20 giờ đầu tiên của phản ứng thuỷ phân, nồng độ aspirin đủ lớn để tạo ra số va chạm hiệu quả tương đương nhau, tốc độ trung bình phản ứng đạt 2,000 × 10-5 (M/h), sau đó, tốc độ phản ứng thuỷ phân aspirin chậm dần. Khi nồng độ aspirin giảm, làm giảm tần số va chạm hiệu quả giữa các phân tử, tốc độ phản ứng giảm.
c) Đồ thị biểu diễn sự biến thiên nồng độ chất tham gia và sản phẩm theo thời gian.
Xem thêm các bài giải sách bài tập Hóa học lớp 10 sách Chân trời sáng tạo chi tiết khác
Ôn tập chương 5
Bài 15: Phương trình tốc độ phản ứng và hằng số tốc độ phản ứng
Bài 16: Các yếu tố ảnh hưởng đến tốc độ phản ứng hóa học
Ôn tập chương 6
Bài 17: Tính chất vật lí và hóa học các đơn chất nhóm VIIA
Bài 18: Hydrogen halide và một số phản ứng của ion halide
