Cách nhận biết axit nitric (HNO3) chi tiết nhất

Cách nhận biết axit nitric (HNO3)

I. Cách nhận biết axit nitric (HNO₃)

- Axit nitric là một axit mạnh và có tính oxi hóa rất mạnh.

- Cách nhận biết dung dịch axit HNO₃ loãng:

+ Dùng quỳ tím: quỳ tím chuyển sang màu đỏ.

+ Dùng kim loại Cu: Đồng tan ra, dung dịch thu được có màu xanh, thoát ra khí màu nâu (thực tế là thoát ra khí không màu hóa nâu ngoài không khí).

3Cu + 8HNO_{3 loãng} → 3Cu(NO₃)₂ + 2NO↑ + 4H₂O

2NO_{(không màu)} + O₂ → 2NO_{2 (nâu đỏ)}

II. Mở rộng

- Axit nitric tinh khiết là chất lỏng, không màu, bốc khói mạnh trong không khí ẩm.

- Axit nitric kém bền. Ngay ở điều kiện thường, khi có ánh sáng, dung dịch axit nitric đặc bị phân hủy một phần giải phóng khí NO₂. Khí này tan trong dung dịch axit, làm cho dung dịch có màu vàng.

4HNO₃4NO₂ + 2H₂O + O₂

- Trong phòng thí nghiệm, thường có loại HNO₃ đặc có nồng độ 68%. 

- Axit nitric bốc khói chứa 98% HNO₃ thường được sử dụng trong ngành công nghiệp thuốc nổ.

III. Bài tập nhận biết axit nitric (HNO₃)

Bài 1: Chỉ dùng một hóa chất, hãy phân biệt các dung dịch sau: HNO₃, NaNO₃, H₂SO₄, Ba(OH)₂ chứa trong các lọ mất nhãn.

Hướng dẫn giải:

- Đánh số thứ tự từng lọ mất nhãn, trích mỗi lọ một ít sang ống nghiệm đánh số tương ứng (trích mẫu thử).

- Cho các mẩu quỳ tím vào các mẫu thử, hiện tượng:

+ Quỳ tím chuyển sang màu đỏ: HNO₃ và H₂SO₄ (nhóm I)

+ Quỳ tím chuyển sang màu xanh: Ba(OH)₂.

+ Quỳ tím không đổi màu: NaNO₃.

- Cho vài giọt dung dịch Ba(OH)₂ vừa nhận biết ở trên vào các mẫu thử nhóm I, hiện tượng:

+ Xuất hiện kết tủa trắng: H₂SO₄.

H₂SO₄ + Ba(OH)₂ → BaSO₄↓ + 2H₂O

+ Không hiện tượng: HNO₃.

Ba(OH)₂ + 2HNO₃ → Ba(NO₃)₂ + 2H₂O

Bài 2: Cho các hóa chất sau: quỳ tím, Cu, NaOH, phenolphtalein, BaCl₂, AgNO₃. Số chất có thể phân biệt hai dung dịch loãng: HNO₃ và HCl đựng trong lọ bị mất nhãn?

A. 1

B. 2

C. 3

D. 4

Hướng dẫn giải:

- Quỳ tím, phenolphtalein, BaCl₂, NaOH không phân biệt được.

- Cho Cu vào, hiện tượng thu được:

+ Đồng tan ra, dung dịch có màu xanh, có khí thoát ra: HNO₃.

3Cu + 8HNO_{3 loãng} → 3Cu(NO₃)₂ + 2NO↑ + 4H₂O

2NO + O₂ → 2NO₂

+ Không hiện tượng: HCl

-  Cho AgNO₃ vào, hiện tượng thu được:

+ Xuất hiện kết tủa trắng: HCl.

AgNO₃ + HCl → AgCl↓ + HNO₃

+ Không hiện tượng: HNO₃.

Đáp án B

Xem thêm các bài viết về cách nhận biết các chất hóa học hay và chi tiết khác:

Cách nhận biết axit sunfuhiđric (H2S)

Cách nhận biết axit sunfuric (H2SO4)

Cách nhận biết axit photphoric (H3PO4)

Cách nhận biết axit sunfurơ (H2SO3)

Cách nhận biết axit cacbonic (H2CO3)