Với việc không được điều trị, họ có thể vô tình truyền virus cho người khác. Trên thực tế, 40% các trường hợp nhiễm HIV mới được lây truyền bởi những người chưa được chẩn đoán.
Video: Mô hình xét nghiệm HIV cho người nghi nhiễm bệnh
Bất kỳ ai chưa được xét nghiệm HIV nên cân nhắc việc đến các cơ sở y tế để làm xét nghiệm. Xét nghiệm HIV có thể hoàn toàn miễn phí và ẩn danh tùy thuộc vào cơ sở và dịch vụ y tế.
Ai là người cần xét nghiệm HIV?
CDC khuyên rằng nên tiến hành xét nghiệm HIV định kỳ ở tất cả các cơ sở chăm sóc sức khỏe, đặc biệt nếu đang xét nghiệm đồng thời các bệnh nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục (STIs) khác.
Với những người có nguy cơ lây nhiễm HIV cao hơn nên được xét nghiệm ít nhất mỗi năm một lần.
Các yếu tố nguy cơ bao gồm:
- Có nhiều bạn tình
- Quan hệ tình dục không dùng bao cao su hoặc phương pháp bảo vệ và không dùng thuốc dự phòng trước phơi nhiễm (PrEP)
- Có bạn tình được chẩn đoán HIV
- Sử dụng ma túy tiêm
Xét nghiệm HIV cũng được khuyến nghị:
- Trước khi một người bắt đầu một mối quan hệ tình dục mới
- Nếu một người biết rằng họ đang mang thai
- Nếu một người có các triệu chứng của một bệnh nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục khác (STI)
Nhiễm HIV hiện được coi là một tình trạng sức khỏe có thể kiểm soát được, đặc biệt nếu điều trị sớm.
Nếu một người đã nhiễm HIV, việc phát hiện và điều trị sớm có thể giúp:
- Cải thiện tâm lý của họ
- Giảm nguy cơ tiến triển của bệnh
- Ngăn chặn sự phát triển của HIV giai đoạn 3, hoặc AIDS
- Nó cũng có thể giúp giảm nguy cơ truyền virus cho người khác.
Tuổi thọ của những người được chẩn đoán HIV bắt đầu điều trị sớm gần như bằng với những người không nhiễm. Nếu họ biết rằng đã bị phơi nhiễm với HIV thì nên điều trị càng sớm càng tốt.
Trong một số trường hợp, nếu được điều trị trong vòng 72 giờ, bác sĩ có thể kê đơn điều trị dự phòng sau phơi nhiễm (PEP).
Những xét nghiệm nào dùng để chẩn đoán HIV?
Một số xét nghiệm khác nhau có thể được sử dụng để xét nghiệm HIV. Các xét nghiệm này có thể được thực hiện trên mẫu máu hoặc mẫu nước bọt. Mẫu máu có thể được lấy bằng cách chích ngón tay tại chỗ hoặc lấy máu trong phòng xét nghiệm.
Không phải tất cả các xét nghiệm đều yêu cầu lấy mẫu máu hoặc đến phòng khám.
Vào năm 2012, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã phê duyệt bộ xét nghiệm HIV tại nhà là OraQuick. Đây là xét nghiệm HIV nhanh đầu tiên có thể được thực hiện tại nhà bằng cách sử dụng mẫu từ một miếng gạc trong miệng của bạn.
Bộ xét nghiệm HIV tại nhà OraQuick | Nguồn: Pinterest Nếu một người nghĩ rằng họ đã nhiễm HIV, có thể mất từ 1 đến 6 tháng sau khi phơi nhiễm để xét nghiệm HIV chuẩn cho kết quả dương tính.
Các xét nghiệm này sẽ phát hiện kháng thể đối với HIV chứ không phải bản thân vi rút. Kháng thể là một loại protein chống lại các tác nhân gây bệnh.
Theo Avert ( một tổ chức từ thiện quốc tế về HIV và AIDS có trụ sở tại Brighton, Vương quốc Anh.) , các xét nghiệm HIV thế hệ thứ ba - là xét nghiệm ELISA - chỉ có thể phát hiện HIV 3 tháng sau khi tiếp xúc với vi rút.
Điều này là do cơ thể thường mất 3 tháng để tạo ra một số lượng kháng thể chống lại virusđể có thể phát hiện được.
Các xét nghiệm HIV thế hệ thứ tư, bằng cách tìm kiếm kháng thể và kháng nguyên p24, có thể phát hiện HIV 1 tháng sau khi lây truyền. Kháng nguyên là những chất gây ra phản ứng miễn dịch trong cơ thể.
Theo Go Ask Alice của Đại học Columbia, 97% người nhiễm HIV trong vòng 3 tháng có thể tạo ra một số lượng kháng thể phát hiện được. Mặc dù một số người có thể mất 6 tháng để tạo ra một lượng có thể phát hiện được, nhưng điều này rất hiếm.
Nếu một người nghĩ rằng họ đã bị phơi nhiễm với HIV, họ nên nói với bác sĩ. Xét nghiệm tải lượng virus bằng cách đo trực tiếp số lượng virus trong cơ thể có thể được sử dụng để phát hiện một người nào đó có bị nhiễm HIV gần đây hay không.
Những xét nghiệm nào được sử dụng để theo dõi HIV?
Nếu một người đã nhận được chẩn đoán là nhiễm HIV, điều quan trọng là họ phải theo dõi tình trạng của mình liên tục.
Bác sĩ của họ có thể sử dụng một số xét nghiệm để thực hiện điều này. Hai thước đo phổ biến nhất để đánh giá sự lây truyền HIV là số lượng CD4 và tải lượng vi rút.
Số lượng CD4
Số lượng CD4. Nguồn: Pinterest HIV nhắm mục tiêu và phá hủy các tế bào CD4. Đây là một loại tế bào bạch cầu được tìm thấy trong cơ thể. Nếu không điều trị, số lượng CD4 sẽ giảm theo thời gian do virustấn công các tế bào CD4.
Nếu số lượng CD4 của một người giảm xuống dưới 200 tế bào trên mỗi milimét khối máu, họ sẽ nhận được chẩn đoán là HIV giai đoạn 3 hoặc AIDS.
Điều trị sớm và hiệu quả có thể giúp một người duy trì số lượng CD4 khỏe mạnh và ngăn ngừa sự phát triển của HIV giai đoạn 3.
Nếu điều trị có kết quả, số lượng CD4 phải duy trì ở mức trung bình hoặc tăng lên. Số lượng này cũng là một chỉ số tốt về chức năng miễn dịch tổng thể.
Nếu số lượng CD4 của một người giảm xuống dưới mức cụ thể, họ sẽ có nguy cơ mắc một số bệnh hoặc khiến cho bệnh nặng thêm.
Dựa trên số lượng CD4 của họ, bác sĩ có thể đề nghị dùng kháng sinh dự phòng để giúp ngăn ngừa những bệnh nhiễm trùng này.
Tải lượng virus
Tải lượng viruslà thước đo lượng virusHIV trong máu. Bác sĩ có thể đo tải lượng virusđể theo dõi hiệu quả điều trị HIV và tình trạng bệnh.
Khi tải lượng viruscủa một người thấp hoặc không thể phát hiện được, họ sẽ ít có khả năng phát triển HIV sang giai đoạn 3 hoặc bị rối loạn chức năng miễn dịch.
Một người cũng ít có khả năng lây truyền HIV cho người khác khi tải lượng viruscủa họ không thể phát hiện được.
Những người có tải lượng viruskhông phát hiện được vẫn nên tiếp tục sử dụng bao cao su và các biện pháp bảo vệ khác trong sinh hoạt tình dục để ngăn ngừa lây truyền cho người khác.
Kháng thuốc
Bác sĩ cũng có thể yêu cầu các xét nghiệm để tìm hiểu xem một chủng HIV có kháng với bất kỳ loại thuốc nào được sử dụng trong điều trị hay không. Điều này có thể giúp họ quyết định chế độ thuốc chống HIV nào là thích hợp nhất.
Các xét nghiệm khác
Bác sĩ cũng có thể sử dụng các xét nghiệm khác để theo dõi người bệnh về các biến chứng thông thường của HIV hoặc các tác dụng phụ của điều trị. Ví dụ, họ có thể thực hiện các xét nghiêm thường xuyên để:
- Theo dõi chức năng gan
- Theo dõi chức năng thận
- Xét nghiệm những thay đổi về tim mạch và trao đổi chất
Họ cũng có thể khám sức khỏe và xét nghiệm để xét nghiệm các bệnh hoặc nhiễm trùng khác liên quan đến HIV, chẳng hạn như:
- STIs khác
- Nhiễm trùng đường tiết niệu (UTIs- urinary tract infection)
- Bệnh lao
Số lượng CD4 dưới 200 tế bào trên milimét khối máu không phải là dấu hiệu duy nhất cho thấy HIV đã tiến triển thành HIV giai đoạn 3. HIV giai đoạn 3 cũng có thể được xác định bằng sự hiện diện của một số bệnh cơ hội hoặc nhiễm trùng, bao gồm:
- Bệnh nấm, chẳng hạn như bệnh coccidioidomycosis hoặc cryptococcosis
- Nhiễm nấm candida ở phổi, miệng hoặc thực quản
- Bệnh histoplasmosis, một loại nhiễm trùng phổi
- Viêm phổi do Pneumocystis jiroveci, trước đây được gọi là viêm phổi Pneumocystis carinii
- Viêm phổi tái phát
- Bệnh lao
- Mycobacterium avium complex, một bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn
- Loét herpes simplex mãn tính, kéo dài hơn một tháng
- Isosporiasis và cryptosporidiosis, bệnh đường ruột
- Nhiễm khuẩn huyết do vi khuẩn salmonella tái phát
- Bệnh toxoplasmosis, một bệnh nhiễm ký sinh trùng ở não
- Bệnh não đa ổ tiến triển, một bệnh não
- Ung thư cổ tử cung xâm lấn
- Kaposi sarcoma (KS)
- Ung thư hạch
- Hội chứng gầy mòn hoặc sụt cân nghiêm trọng
Tiếp tục nghiên cứu về HIV
Khi khoa học càng tiến bộ, các nhà nghiên cứu hi vọng rằng sẽ sớm có một loại vắc xin có thể phòng ngừa HIV hoàn toàn.
Tính đến năm 2020, có hơn 40 loại thuốc ARV(Anti Retrovirus) đã được phê duyệt trên thị trường với các công thức và phương pháp mới luôn được nghiên cứu.
Xét nghiệm HIV hiện tại chỉ phát hiện các dấu hiệu của virus chứ không phải chính vi rút, nhưng đang có những nghiên cứu để tìm ra cách phát hiện virus tiềm ẩn trong cơ thể. Khám phá này cho phép hiểu rõ hơn và hiểu sâu hơn về một loại vắc xin.
Một trong những lý do hiện nay khiến việc ngăn chặn nó là một thách thức đó là việc virus biến đổi nhanh chóng.
Một người nên làm gì nếu họ nhận được chẩn đoán HIV?
Video: Cần làm gì khi bị nhiễm HIV?
Nếu một người đã nhận được chẩn đoán HIV, điều quan trọng là họ phải theo dõi chặt chẽ sức khỏe của mình và báo cáo bất kỳ thay đổi nào cho bác sĩ.
Các triệu chứng mới có thể là dấu hiệu của bệnh. Trong một số trường hợp, đó có thể là dấu hiệu cho thấy việc điều trị HIV của họ không hoạt động hiệu quả hoặc tình trạng của họ đã tiến triển.
Chẩn đoán sớm và điều trị hiệu quả có thể cải thiện tâm lý của họ và giảm nguy cơ tiến triển của HIV.
Xem thêm
- Phát ban HIV: Phân loại, nguyên nhân và triệu chứng kèm theo
- Hướng dẫn toàn diện về HIV và AIDS: Triệu chứng, nguyên nhân, điều trị...
- Những lầm tưởng về sự lây nhiễm HIV
- Các dấu hiệu sớm của nhiễm HIV
- Diễn biến các triệu chứng của HIV
- Xét nghiệm HIV khi mang thai: Những điều bạn cần biết
- Test nhanh HIV: Xét nghiệm tại nhà, độ chính xác và lợi ích
- 15 dấu hiệu HIV sớm ở nam giới
- 9 dấu hiệu nhiễm HIV thường thấy ở nữ giới
- HIV và AIDS có chữa được không?
- HIV: Giai đoạn cửa sổ là gì?