Video: Bệnh ho gà - Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán, điều trị, bệnh lý
Theo Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC), trước khi có vắc-xin, ho gà là nguyên nhân chính gây tử vong ở trẻ em ở Hoa Kỳ. Báo cáo của CDC cho biết tổng số ca mắc bệnh ho gà trong năm 2016 chỉ dưới 18.000 ca, với 7 trường hợp tử vong được ghi nhận.
Triệu chứng của bệnh ho gà
Theo CDC, thời gian ủ bệnh (khoảng thời gian từ khi nhiễm ban đầu đến khi xuất hiện các triệu chứng) đối với bệnh ho gà là khoảng 5 đến 10 ngày, nhưng các triệu chứng có thể không xuất hiện trong vòng 3 tuần.
Các triệu chứng ban đầu giống với cảm lạnh thông thường và bao gồm sổ mũi, ho và sốt. Trong vòng hai tuần, ho khan, dai dẳng có thể tiến triển khiến việc thở gặp khó khăn. Trẻ em thường phát ra âm thanh “khục khục” khi chúng cố gắng lấy hơi sau những cơn ho, mặc dù âm thanh kinh điển này ít phổ biến hơn ở trẻ sơ sinh. Bệnh ho gà cũng có thể gây ra:
- Nôn mửa
- Da xanh hoặc tím quanh miệng
- Mất nước
- Sốt nhẹ
- Khó thở
Người lớn và thanh thiếu niên thường gặp các triệu chứng nhẹ hơn, chẳng hạn như ho kéo dài mà không có âm thanh “khục khục”.
Chẩn đoán và điều trị ho gà
Nếu bạn hoặc con bạn gặp các triệu chứng của bệnh ho gà, hãy gọi cho bác sĩ ngay lập tức, đặc biệt nếu các thành viên trong gia đình bạn chưa được tiêm vắc-xin. Bệnh ho gà rất dễ lây lan , vi khuẩn có thể xâm nhập vào không khí khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc cười và có thể nhanh chóng lây sang người khác.
Chẩn đoán
Để chẩn đoán bệnh ho gà, bác sĩ sẽ khám và lấy mẫu chất nhầy trong mũi và họng. Sau đó, những mẫu này sẽ được kiểm tra sự hiện diện của vi khuẩn B. pertussis. Xét nghiệm máu cũng có thể cần thiết để chẩn đoán chính xác bệnh.
Lấy dịch mũi họng chẩn đoán ho gà (nguồn: https://holo-tech.ca/) Điều trị
Nhiều trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ sẽ phải nhập viện để điều trị giúp theo dõi và hỗ trợ hô hấp tốt hơn. Một số có thể cần truyền dịch qua đường tĩnh mạch (IV) để điều trị triệu chứng mất nước.
Vì ho gà là một bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn nên thuốc kháng sinh là phương pháp điều trị chính. Thuốc kháng sinh có hiệu quả nhất trong giai đoạn đầu của bệnh ho gà. Chúng cũng có thể được sử dụng trong giai đoạn muộn của bệnh để ngăn lây lan sang người khác.
Mặc dù thuốc kháng sinh có thể giúp điều trị nhiễm trùng nhưng chúng không có tác dụng ngăn ngừa hoặc điều trị ho. Tuy nhiên, các loại thuốc ho không được khuyến khích sử dụng vì chúng không có tác dụng đối với các triệu chứng của bệnh ho gà và có thể mang lại các tác dụng phụ có hại cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
Hầu hết các bác sĩ khuyên bạn nên sử dụng máy tạo độ ẩm trong phòng ngủ của trẻ để giữ không khí ẩm và giúp giảm bớt các triệu chứng của bệnh ho gà.
Các biến chứng có thể xảy ra khi mắc bệnh ho gà
Trẻ sơ sinh bị ho gà cần được theo dõi chặt chẽ để tránh những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra do thiếu oxy. Các biến chứng nghiêm trọng bao gồm:
- Tổn thương não
- Viêm phổi
- Cơn động kinh
- Chảy máu trong não
- Ngưng thở (thở chậm lại hoặc ngừng thở)
- Co giật (không kiểm soát được, run nhanh)
- Tử vong
Nếu trẻ sơ sinh có các triệu chứng nhiễm trùng, hãy gọi cho bác sĩ ngay lập tức.
Trẻ lớn hơn và người lớn cũng có thể gặp các biến chứng, bao gồm:
- Khó ngủ
- Tiểu không kiểm soát (mất kiểm soát bàng quang)
- Viêm phổi
- Gãy xương sườn
Tiên lượng xa cho bệnh ho gà
Các triệu chứng của bệnh ho gà có thể kéo dài đến bốn tuần hoặc lâu hơn, ngay cả khi đã được điều trị. Trẻ em và người lớn thường phục hồi nhanh chóng nếu được can thiệp y tế sớm. Trẻ sơ sinh có nguy cơ tử vong liên quan đến ho gà cao nhất, ngay cả khi được bắt đầu điều trị sớm. Cha mẹ nên theo dõi trẻ sơ sinh cẩn thận. Nếu các triệu chứng vẫn tồn tại hoặc tiến triển nặng hơn, hãy liên hệ với bác sĩ ngay lập tức.
Phòng bệnh ho gà
Tiêm vắc-xin phòng ho gà (nguồn: https://flo.health/) Tiêm phòng là chìa khóa để phòng bệnh. CDC khuyến nghị tiêm phòng cho trẻ sơ sinh tại thời điểm:
- 2 tháng
- 4 tháng
- 6 tháng
Cần tiêm các mũi tăng cường cho trẻ tại:
- 15 đến 18 tháng
- 4 đến 6 tuổi và một lần nữa khi 11 tuổi
Trẻ em không phải là đối tượng duy nhất dễ mắc bệnh ho gà. Nói chuyện với bác sĩ về việc tiểm ngừa nếu:
- Làm việc, thăm nom hoặc chăm sóc trẻ sơ sinh và trẻ em
- Trên 65 tuổi
- Làm việc trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe
Xem thêm:
- Ho có đờm: Nguyên nhân, cách điều trị đối với người lớn và trẻ nhỏ
- Ho ra máu: Nguyên nhân và các dấu hiệu cấp cứu
- Ho mạn tính: Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị
- Đau ngực kèm ho: 10 nguyên nhân thường gặp, triệu chứng và biện pháp điều trị
- Thuốc chữa ho và cảm lạnh: Dược chất, phân loại và cách sử dụng an toàn