Tỉ số phần trăm
Kiến thức cần nhớ
1. Tỉ số phần trăm
có thể viết dưới dạng là 1% , hay .
có thể viết dưới dạng là 15% , hay ; ….
Tổng quát lại có thể viết dưới dạng là a%, hay .
%: Kí hiệu phần trăm
a) Ví dụ 1: Diện tích một vườn hoa là 100m2, trong đó có 25 m2 trồng hoa hồng. Tìm tỉ số của diện tích trồng hoa hồng và diện tích vườn hoa.
Tỉ số của diện tích trồng hoa hồng và diện tích vườn hoa là 25 : 100 hay .
Ta viết:
Đọc là: hai mươi lăm phần trăm.
Ta nói: Tỉ số phần trăm của diện tích trồng hoa hồng và diện tích vườn hoa hồng là 25% hoặc: Diện tích trồng hoa hồng chiếm 25% diện tích vườn hoa.
b) Ví dụ 2: Một trường có 400 học sinh, trong đó có 80 học sinh giỏi. Tìm tỉ số của số học sinh giỏi và số học sinh toàn trường.
Bài giải
Tỉ số của số học sinh giỏi và số học sinh toàn trường là:
80 : 400 hay
Ta có: 80 : 400= 20%
Ta cũng nói rằng: Tỉ số phần trăm của số học sinh giỏi và số học sinh toàn trường là 20%; hoặc: Số học sinh giỏi chiếm 20% số học sinh toàn trường.
Tỉ số này cho biết cứ 100 học sinh của toàn trường thì có 20 học sinh giỏi.
2. Các phép tính với tỉ số phần trăm
a) Phép cộng: a% + b% = (a + b)%
b) Phép trừ: a% - b% = (a - b)%
c) Phép nhân tỉ số phần trăm với một số: a% x b = (a x b)%
d) Phép chia tỉ số phần trăm cho một số: a% : b = (a : b)%
Ví dụ 3: Tính:
a) 15% + 8%
b) 78% - 32%
c) 16% x 3
d) 52% :4
Cách giải:
a) 15% + 8% = 23%
b) 78% - 32% = 46%
c) 16% x 3 = 48%
d) 52% : 4 = 13%
Bài tập tự luyện (có đáp án)
Bài tập tự luyện số 1
Bài 1: Một lớp học có 28 em, trong đó có 7 em học giỏi toán. Hãy tìm tỉ số phần trăm học sinh giỏi toán so với sĩ số của lớp?
Hướng dẫn giải
Tỉ số phần trăm học sinh giỏi toán so với học sinh cả lớp là:
7 : 28 = 0,25 = 25%
Đáp số: 25%
Bài 2: Trong vườn có 12 cây cam và 28 cây chanh. Tìm tỉ số phần trăm số cây cam so với số cây trong vườn?
Hướng dẫn giải
Số cây trong vườn là:
12 + 28 = 40 (cây)
Tỉ số phần trăm số cây cam so với số cây trong vườn là:
12 : 40 = 0,3 = 30%
Đáp số: 30%
Bài 3: Chiếc xe đã đi được 40% chiều dài của con đường dài 250 km. Tính phần còn lại của con đường mà xe còn phải đi.
Hướng dẫn giải
Xe đó đã đi được:
40% × 250 = 100 (km)
Phần còn lại của con đường mà xe còn phải đi là:
250 - 100 = 150 (km)
Đáp số: 150km
Bài 4: Một cái xe đạp giá 400 000 đồng, nay hạ giá 15%. Hỏi giá cái xe đạp bây giờ là bao nhiêu?
Hướng dẫn giải
Giá bán đã hạ bớt:
15% × 400 000 = 60 000 (đồng)
Giá xe đạp bây giờ là:
400 000 – 60 000 = 340 000 (đồng)
Đáp số: 340 000 đồng
Bài 5: Số học sinh giỏi của một trường tiểu học là 64 em chiếm 12,8% số học sinh toàn trường. Hỏi trường đó có bao nhiêu học sinh?
Hướng dẫn giải
1% học sinh của trường là:
64 : 12,8% = 5 (học sinh)
Số học sinh toàn trường là:
5 × 100 = 500 (học sinh)
C2.
Trường đó có số học sinh là:
64 : 12,8 × 100 = 500 (học sinh)
Đáp số: 500 học sinh
Bài 6: Khi trả bài kiểm tra toán của lớp 5A, cô giáo nói: "Số điểm 10 chiếm 25%, số điểm 9 ít hơn 5%". Biết rằng có tất cả 18 điểm 9 và 10. Hỏi lớp 5A có bao nhiêu bạn?
Hướng dẫn giải
Tỉ số phần trăm số bạn điểm 9 là:
25% - 5% = 20%
Tỉ số phần trăm học sinh đạt điểm 9 và 10 so với số học sinh cả lớp là:
25% + 20% = 45%
1% số học sinh của lớp là:
18 : 45% = 0,4 (bạn)
Sĩ số lớp là:
0,4 × 100 = 40 (bạn)
Đáp số: 40 bạn
Bài 7: Một cửa hàng định giá mua hàng bằng 75% giá bán. Hỏi cửa hàng đó định giá bán bằng bao nhiêu phần trăm giá mua?
Hướng dẫn giải
Xem giá bán là 100% thì giá mua là 75%.
Vậy giá bán ra so với giá mua vào chiếm số phần trăm là:
100 : 75 = 133,33%
Đáp số: 133,33% giá mua
Bài 8: Một chiếc xe đạp giá 1 700 000 đồng, nay hạ giá 15%. Hỏi giá chiếc xe đạp bây giờ là bao nhiêu?
Hướng dẫn giải
Xem giá chiếc xe đạp lúc đầu là 100%, sau khi giảm chỉ còn:
100% – 15% = 85%
Giá chiếc xe đạp hiện nay là:
1 700 000 × 85 : 100 = 1 445 000(đồng)
Đáp số: 1 445 000 đồng.
Bài 9: Một cửa hàng sách, hạ giá 20% giá sách nhân ngày 20/11. Tuy vậy, cửa hàng vẫn còn lãi 8%. Hỏi, ngày thường (không hạ giá) thì cửa hàng được lãi bao nhiêu phần trăm?
Hướng dẫn giải
Coi giá bán ngày thường là 100% thì giá bán ngày 20/11 là:
100% - 20% = 80%
Cửa hàng vẫn còn lãi 8% tức là cửa hàng bán được:
100% + 8% = 108% (giá mua)
Số tiền lãi tính theo giá mua là:
100 : 80 × 108 = 135% (giá mua)
Vậy ngày thường thì cửa hàng lãi được:
135% - 100% = 35%
Đáp số: 35%
Bài tập tự luyện số 2
Bài 1: Tính tỉ lệ phần trăm
a,
b,
c,
Bài 2: Khối 5 gồm 3 lớp là 5A, 5B, 5C có tổng 120 học sinh , trong đó lớp 5A có 42 học sinh, lớp 5B có 36 học sinh. Hỏi lớp 5C có số học sinh chiếm tỉ lệ bao nhiêu trong khối 5
A. 50% B. 35% C. 40% D 44%
Bài 3: Một hộp bi có 3 màu: đỏ, xanh, vàng, trong đó 64% là bi đỏ, số bi đỏ gấp đôi số bi xanh, số còn lại là bi vàng.
Vậy số bi vàng chiếm % số bi cả hộp là?
Bài 4: Một người bỏ ra 420 000 đồng tiền vốn để mua hoa quả, đem ra chợ bán. Sau khi người đó bán hết số hoa quả, thì thu được 630 000 đồng. Hỏi:
a) Tiền bán hoa quả bằng bao nhiêu phần trăm tiền vốn?
b) Người đó đã lãi bao nhiêu phần trăm?
Đáp án
Bài 1: a, 70% b, 31% c, 40%
Bài 2: B. 35%
Bài 3: 4%
Bài 4:
a, Tiền bán hoa quả bằng so với tiền vốn là: 630 000 : 420 000 = = = 1,5 x 100% = 150%
b, Tỉ lệ phần trăm số tiền người đó đã lãi là : (630 000 – 420 000) : 420 000 = 0,5 x 100% = 50%
Bài tập tự luyện số 3
Bài 1: Một cửa hàng có 500kg gạo. Buổi sáng người ta bán được 45% số gạo đó, buổi chiều bán được 80% số gạo còn lại. Hỏi cả hai lần, cửa hàng bán được bao nhiêu ki – lô – gam gạo ?
Bài 2: Một lớp học có 18 nữ và 12 nam. Hỏi số học sinh nam chiếm bao nhiêu phần trăm số học sinh cả lớp ?
Bài 3: Khối Năm của trường tiểu học Ba Đình có 500 học sinh, trong đó có 215 bạn nữ. Tính tỉ số phần trăm học sinh nam và số học sinh toàn trường.
Bài 4: Một người bỏ ra 9 500 000 đồng tiền vốn để mua hàng. Sau khi bán hết hàng, họ thu được 12 000 000 đồng. Hỏi :
a) Tiền bán bằng bao nhiêu phần trăm tiền vốn ?
b) Tiền lãi bằng bao nhiêu phần trăm tiền vốn ?
Bài 5: Một người bỏ ra 450 000 đồng mua hàng. Sau khi bán hết hàng người đó thu được 500 000 đồng. Hỏi :
a) Tiền lãi bằng bao nhiêu phần trăm tiền vốn ?
b) Tiền lãi bằng bao nhiêu phần trăm tiền bán ?
Bài 6: Lớp 5A có 48 học sinh. Số học sinh học lực khá chiếm 75% số học sinh cả lớp. Hỏi lớp 5A có bao nhiêu bạn học lực khá, bao nhiêu bạn học lực không phải là loại khá ?
Bài 7: Một cửa hàng mua một số hàng giá trị 7,5 triệu đồng về bán. Bán hết hàng họ tính ra được lãi 8,5% giá trị mua. Hỏi cửa hàng bán số hàng đó được bao nhiêu tiền?
Bài 8: Một cửa hàng buổi sáng bán được 10% số gạo, buổi chiều bán được 15% số gạo. Hỏi cửa hàng đó còn lại bao nhiêu ki – lô – gam gạo ? biết cửa hàng có 500kg gạo.
Bài 9: Một cửa hàng đã bán được 123,5kg gạo bằng 9,5% tổng số gạo cửa hàng trước khi bán. Hỏi trước khi bán cửa hàng có bao nhiêu ki – lô – gam gạo ?
Bài 10: Tháng vừa qua, xí nghiệp may được 8970 bộ quần áo. Tính ra xí nghiệp đạt 115% kế hoạch. Hỏi xí nghiệp đã may nhiều hơn so với dự định bao nhiêu bộ quần áo ?
Bài 11: Một đội thợ gặt phải gặt xong 2,4 ha lúa trong ba ngày. Ngày thứ nhất gặt được 30% diện tích lúa, ngày thứ hai gặt được 60% diện tích lúa còn lại. Hỏi diện tích ngày thứ 3 đội đó gặt bao nhiêu héc – ta lúa ?
Bài 12: Một trại chăn nuôi sau khi bán 250 con gà thì còn lại số gà bằng 40% số gà của trại trước khi bán. Hỏi trước khi bán trang trại có bao nhiêu con gà ?
Bài 13: Một miếng đất hình vuông có chu vi là 84 mét.
a) Tính diện tích miếng đất ?
b) Người ta dùng 5% diện tích đất để làm lối đi, tìm diện tích đất còn lại để cấy lúa ?
Bài tập tự luyện số 4
Bài 1: Một tổ sản xuất làm được 1500 sản phẩm. Trong đó anh Hai làm được 130 sản phẩm. Hỏi anh Hai làm được bao nhiêu phần trăm số sản phẩm của tổ?
Bài 2: Một cửa hàng bỏ ra 7 500 000 triệu tiền vốn. Biết cửa hàng đó đã lãi 15%, tính số tiền lãi.
Bài 3: Một trường có 1030 học sinh. Số học sinh nam chiếm 40% học sinh toàn toàn trường. Tìm số học sinh nữ.
Bài 4: Một tấm vải sau khi giặt xong bị co mất 2% so với chiều dài ban đầu. Giặt xong tấm vải chỉ còn 23,5m. Hỏi trước khi gặt tấm vải dài bao nhiêu mét?
Bài 5: Một vườn cây ăn quả có tát cả 1200 cây. Trong đó có 25% là số cây bưởi, 15% là số cây nhãn. Còn lại là số cây xoài. Tính số cây mỗi loại.
Bài 6: Một cửa hàng bán được 420kg gạo và số gạo đó bằng 10,5% tổng số gạo của cửa hàng trước khi bán. Hỏi trước khi bán cửa hàng đó có bao nhiêu tấn gạo?
Bài 7: Lượng nước trong hạt tươi là 20%. Có 200 kg hạt tươi sau khi phơi khô nhẹ đi 30 kg. Tính tỉ số phần trăm nước trong hạt đã phơi khô?
Bài 8: Một lớp có 25% học sinh giỏi, 55% học sinh khá còn lại là học sinh trung bình. Tính số học sinh của lớp đó biết số học sinh trung bình là 5 bạn?
Bài 9: Khi trả bài kiểm tra toán của lớp 5A, cô giáo nói: “Số điểm 10 chiếm 25%, số điểm 9 ít hơn 5%”. Biết rằng có tất cả 18 điểm 9 và 10. Hỏi lớp 5A có bao nhiêu bạn?
Bài 10: Một chiếc xe đạp giá 1 700 000 đồng, nay hạ giá 15%. Hỏi giá chiếc xe đạp bây giờ là bao nhiêu?
Bài 11: Lãi suất tiết kiệm là 0,5% một tháng. Môt người gửi tiết kiệm 5000 000 đồng. Hỏi sau một tháng cả số tiền gửi và số tiền lãi là bao nhiêu ?
Bài 12: Một xưởng may đã dùng 345m vải để may quần áo, trong đó số vải may quần chiếm 40%. Hỏi số vải may áo là bao nhiêu mét ?
Bài 13: Một người bán 120kg gạo, trong đó có 35% là gạo nếp. Hỏi người đó bán được bao nhiêu ki – lô – gam gạo nếp ?
Bài 14: Một mảnh vườn hình chữ nhật có chiều dài 18m và chiều rộng 15m. người ta dành 20% diện tích mảnh đất để làm nhà. Tính diện tích phần đất làm nhà.
Bài 15: Khối lớp Năm của một trường tiểu học có 150 học sinh, trong đó có 52% là học sinh gái. Hỏi khối lớp Năm của trường đó có bao nhiêu học sinh trai ?
Bài 16: Số học sinh nữ của một trường là 420 em và chiếm 52,5% số học sinh toàn trường. Hỏi trường đó có bao nhiêu học sinh ?
Bài 17: Năm vừa qua một nhà máy chế tạo được 1590 ô tô. Tính ra nhà máy đã đạt 120% kế hoạch. Hỏi theo kế hoạch, nhà máy dự định sản xuất bao nhiêu ô tô ?
Bài 18: số học sinh khá giỏi của trường Cát Linh là 552 em, chiếm 92% số học sinh toàn trường. Hỏi trường Cát Linh có bao nhiêu học sinh ?
Bài 19: Kiểm tra sản phẩm của một xưởng may, người ta thấy có 732 sản phẩm đạt chuẩn, chiếm 91,5% tổng số sản phẩm. tính tổng số sản phẩm .
Bài 20: Một tổ sản xuất được 1200 sản phẩm, trong đó anh Ba làm được 126 sản phẩm. Hỏi anh Ba làm được bao nhiêu phần trăm số sản phẩm của tổ ?
Bài 21: Một cửa hàng đã bán được 420kg gạo và số gạo đó bằng 10,5% tổng số gạo của cửa hàng trước khi bán. Hỏi trước khi bán cửa hàng đó có bao nhiêu tấn gạo ?
Bài 22: Một máy bơm trong ba ngày hút hết nước ở hồ. Ngày thứ nhất máy bơm đó hút được 35% lượng nước trong hồ, ngày thứ hai hút được 40% lượng nước trong hồ. Hỏi ngày thứ ba máy bơm đó hút được bao nhiêu phần trăm lượng nước trong hồ ?
Bài 23: Cửa hàng bán một máy tính với giá 6 750 000 đồng. Tiền vốn để mua máy tính đó là 6000 000 đồng. Hỏi khi bán một máy tính, cửa hàng được lãi bao nhiêu phần trăm ?
Bài 24: Lớp 5B có 32 học sinh, trong đó có 24 học sinh thích tập bơi. Hỏi số học sinh thích tập bơi chiếm bao nhiêu phần trăm số học sinh lớp 5B ?
Bài 25: Một mảnh đất hình chữ nhật có chiều dài 15m, chiều rộng 12m. Người ta dành 30% diện tích mảnh đất để làm nhà. Tính diện tích phần đất làm nhà.
Bài 26: Số học sinh giỏi của một trường tiểu học là 64 em và chiếm 12,8% số học sinh toàn trường. Hỏi trường đó có bao nhiêu học sinh ?
Bài 27: Kiểm tra sản phẩm của một nhà máy, người ta thấy có 44 sản phẩm không đạt chuẩn và chiếm 5,5 tổng số sản phẩm. Tính tổng số sản phẩm .
Bài 28: Hai người làm được 1200 sản phẩm, trong đó người thứ nhất làm được 546 sản phẩm. Hỏi số sản phẩm của người đó chiếm bao nhiêu phần trăm tổng số sản phẩm của cả hai người ?
Bài 29: Một cửa hàng bỏ ra 5000 000 đồng tiền vốn và đã lãi 12%. Tính số tiền lãi.
Bài 30: Một cửa hàng đã bán được 123,5 lít nước mắm và bằng 9,5% số nước mắm của cửa hàng có trước khi bán. Hỏi trước khi bán cửa hàng có bao nhiêu lít nước mắm ?
Xem thêm các dạng bài tập Toán 5 khác :
50 Bài tập Khái niệm số thập phân (có đáp án năm 2023)
50 Bài tập Hỗn số (có đáp án năm 2023)
50 Bài tập Ôn tập: So sánh hai phân số (có đáp án năm 2024)
50 Bài tập Hình tam giác - Diện tích hình tam giác (có đáp án năm 2023)