30 Bài tập về Nhận biết một số chất vô cơ (2024) có đáp án chi tiết nhất

Bài tập về Nhận biết một số chất vô cơ

I. Lý thuyết và phương pháp giải

- Nhận biết cation

BẢNG TỔNG HỢP NHẬN BIẾT CATION

BẢNG NHẬN BIẾT CATION TẠO KẾT TỦA VỚI HALOGENUA

BẢNG NHẬN BIẾT CATION TẠO KẾT TỦA CACBONAT, PHOTPHAT, SUNFUA

- Nhận biết anion

BẢNG TỔNG HỢP NHẬN BIẾT ANION

- Nhận biết một số chất khí

BẢNG TỔNG HỢP NHẬN BIẾT CHẤT KHÍ

II. Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Cần thêm bao nhiêu ml dung dịch NaOH 0,25M vào 50ml dung dịch hỗn hợp HCl 0,1M và H₂SO₄ 0,05M để thu được dung dịch có pH = 2 ?

A. 35,5ml      B. 36,5ml

C. 37,5ml      D.38,5ml

Đáp án: B                      

V_NaOH = V; n_H⁺ = n_HCl + 2n_H2SO₄ = 0,005 + 0,005 = 0,01 mol

H⁺ + OH^- → H₂O

pH = 2 ⇒ [H⁺] dư = 0,01

⇒ V = 0,0365 lít = 36,5ml

Ví dụ 2: Chuẩn độ 20ml dung dịch hỗn hợp HCl 0,1M + HNO₃ aM cần dùng 16,5ml dung dịch hỗn hợp KOH 0,1M và Ba(OH)₂ 0,05M. Gía trị của a là?

A.0,07      B. 0,08

C.0,065      D.0,068

Đáp án: C

n_H⁺ = 0,002 + 0,02a

n_OH^- = 0,0033 mol

Ta có: n_H⁺ = n_OH^-

⇒ a = 0,065

Ví dụ 3: Khí CO₂ có lẫn tạp chất là khí HCl. Để loại tạp chất HCl đó nên cho khí CO₂ đi qua dung dịch nào sau đây là tốt nhất?

A. Dung dịch NaOH dư

B. Dung dịch Na₂CO₃ dư

C. Dung dịch NaHCO₃ dư

D. Dung dịch AgNO₃ dư

Đáp án: C

Vì NaHCO₃ vừa loại được HCl lại tạo ra được một lượng CO₂ mới.

NaHCO₃ + HCl → NaCl + CO₂ + H₂O

III. Bài tập vận dụng

Bài 1: Để tách riêng các ion Fe³⁺, Al³⁺, Cu²⁺ ra khỏi hỗn hợp thì có thể dùng các hóa chất nào sau đây?

A. Các dung dịch KOH, NH₃, H₂SO₄

B. Các dung dịch NH₃, H₂SO₄, HCl

C. Các dung dịch H₂SO₄, KOH, BaCl₂

D. Các dung dịch H₂SO₄, NH₃, HNO₃

Đáp án: A

Bài 2: Có 3 khí SO₂; CO₂; H₂S. Chỉ dùng một hóa chất nào sau đây để phân biệt được cả 3 khí trên?

A. Dung dịch Ca(OH)₂

B. Dung dịch Ba(OH)₂

C. Dung dịch Br₂

C. Dung dịch HCl

Đáp án: C

SO₂ + Br₂ + 2H₂O → HBr (Không màu) + H₂SO₄

H₂S + Br₂ → 2HBr + S↓ vàng

Bài 3: Để phân biệt các dung dịch riêng biệt : CuSO₄, FeCl₃, Al₂(SO₄)₃, K₂CO₃, (NH₄H₂SO₄, NH₄NO₃, người ta có thể dùng thuốc thử nào sau đây ?

A. Kim loại K B. Kim loại Ba

C. Dung dịch NaOH D. Dung dịch BaCl₂

Đáp án: B

Bài 4: Muối ăn bị lẫn các tạp chất là Na₂SO₄, MgCl₂, CaCl₂ và CaSO₄, để thu được NaCl tinh khiết, người ta lần lượt dùng các dung dịch

A. NaOH dư, Na₂CO₃ dư, H₂SO₄ dư, rồi cô cạn.

B. BaCl₂ dư, Na₂CO₃ dư, HCl dư, rồi cô cạn.

C. Na₂CO_{3 dư}, HCl dư, BaCl₂ dư, rồi cô cạn.

D. Ba(OH)₂ dư, Na₂SO₄ dư, HCl dư, rồi cô cạn.

Đáp án: B

Bước 1. Dùng dung dịch BaCl₂

   Ba²⁺ + SO₄^2- → BaSO₄

Lọc kết tủa được dung dịch gồm: Na⁺, Mg²⁺, Ca²⁺, Ba²⁺, Cl^-

Bước 2. Thêm dung dịch Na₂CO₃ dư

   R²⁺ + CO₃^2- → RCO₃

(R²⁺ là Mg²⁺. Ba²⁺, Ca²⁺)

Lọc kết tủa thu được dung dịch gồm: Na+, CO₃^2-, Cl^-

Bước 3. Dùng dung dịch HCl

   CO₃^2- + 2H⁺ → CO₂ + H₂O

Cô cạn dung dịch thu được NaCl

Bài 5: Có 3 lọ không ghi nhãn, mỗi lọ đựng một trong các dung dịch (có cùng nồng độ) KCl, KBr, KI. Hai thuốc thử có thể dùng đề xác định dung dịch chứa trong mỗi lọ là:

A. khí O₂ và dung dịch NaOH.

B. khí Cl₂ và hồ tính bột.

C. brom long và benzen.

D. tính bột và brom lỏng.

Đáp án: B

Bài 6: Chuẩn độ 20ml dung dịch HCl aM bằng dung dịch NaOH 0,5M cần dùng hết 11ml. Gía trị của a là:

A. 0,275      B.0,55

C. 0,11      D. 0,265

Đáp án: A

n_H⁺ = n_OH^- = 0,5. 0,011 = 0,055 mol

⇒ a = 0,055:0,02 = 0,275M

Bài 7: Chuẩn độ CH₃COOH bằng dung dịch NaOH 0,1M. Kết quả thu được bảng sau đây:

Vậy khối lượng CH₃COOH có trong 1 lít dung dịch là:

A. 7,44      B. 6,6

C. 5,4      D. 6,0

Đáp án: A

V_NaOH = (12,4 + 12,2 + 12,6)/3 = 12,4

⇒ n_CH3COOH = n_NaOH = 12,4.10^-3. 0,1 = 1,24.10^-3 mol

⇒ m_CH3COOH(1lít) = 1,24.10^-3. 60. 100 = 7,44g

Bài 8: Phân biệt các dung dịch sau : (NH₄)₂SO₄, NaNO₃, NH₄NO₃, Na2CO₃ bằng phương pháp hoá học với hoá chất duy nhất là

A. NaOH. B. Ba(OH)₂ C, HCl, D. H₂SO₄

Đáp án: B

Bài 9: Có 4 dung dịch mất nhãn riêng biệt sau: NaOH, H₂SO₄, HCl, Na₂CO₃. Chỉ dùng thêm hoá chất nào sau đây để phân biệt 4 dung dịch trên

A. Dung dich BaCl₂.

B. Dung dich phenolphtalein.

C. Dung dich NaHCO₃.

D. Quy tím.

Đáp án: A

Bài 10: Thuốc thử nào dưới đây nhận biết được 3 dung dịch riêng biệt Na₂CO₃, MgCl₂ va Al(NO₃)₃ (chỉ dùng một lần thử với mỗi dung dịch) ?

A. dung dịch NaOH. B. dung dịch HCl

C. dung dịch BaCl₂. D, dung dịch H₂SO4.

Đáp án: A

Bài 11: Có 6 chất rắn riêng biệt gồm CuO, FeO, Fe₃O₄, MnO₂, Ag₂O và hỗn hợp (Fe + FeO). Có thể dùng dung dịch chứa chất nào sau đây để phân biệt 6 chất rắn trên ?

A. H₂SO_{4 đặc nguội} B. HCl loãng, đun nóng

C. HNO_{3 loãng} D, H₂SO_{4 loãng}

Đáp án: B

Thuốc thử cần dùng là dung dịch HCl loãng, đun nóng

CuO + HCl → dung dịch màu xanh dương

FeO + HCl → dung dịch màu xanh nhạt

Fe₃O₄ + HCl → dung dịch màu vàng

MnO₂ + HCl → dung dịch màu vàng lục

Ag₂O + HCl → chất rắn chuyển nâu đen sang trắng

(Fe + FeO ) + HCl → khí, dung dịch màu xanh nhạt

Bài 12: Cho sơ đồ mô tả thí nghiệm như hình vẽ :

Để dung dịch Br₂ trong bình tam giác mất màu thì dung dịch X và chất rắn Y là

A, H₂SO₄ và NaNO₃. B. H₂SO₄ và CaCO₃.

C. H₂SO₄ và Na₂SO₃. D. H₂SO₄ và Ca₃(PO₄)₂

Đáp án: C

Bài 13: Bằng phương pháp hóa học hãy phân biệt hai khí SO₂ và CO₂.

Lời giải:

Dẫn lần lượt từng khí qua ống nghiệm đựng dung dịch brom. Khí làm mất màu nâu đỏ của brom là SO₂, không làm mất màu hay nhạt màu dung dịch brom là CO₂.

          SO₂ + Br₂   + H₂O→ 2HBr   + H₂SO₄.

Bài 14: Bằng phương pháp hóa học nào có thể nhận biết được hai khí không màu, không mùi là CO₂ và O₂ chứa trong 2 bình riêng biệt, mất nhãn.

Lời giải:

- Đánh số thứ tự từng bình mất nhãn.

- Đưa que đóm còn tàn đỏ lần lượt vào đầu ống dẫn khí của từng bình. Nếu que đóm bùng cháy thì bình chứa khí O₂.

- Dẫn khí ở bình còn lại qua ống nghiệm đựng nước vôi trong, thấy xuất hiện kết tủa trắng → bình chứa CO₂.

CO₂ + Ca(OH)₂ → CaCO₃ ↓ + H₂O

Bài 15: Trình bày phương pháp hóa học nhận biết các dung dịch đựng trong các lọ mất nhãn sau: HCl, KOH, Na₂SO₄, NaCl.

Lời giải:

- Đánh số thứ tự từng lọ mất nhãn, trích mỗi lọ một ít sang ống nghiệm đánh số tương ứng.

- Sử dụng quỳ tím:

+ Quỳ tím chuyển sang màu đỏ: HCl

+ Quỳ tím chuyển sang màu xanh: KOH

+ Quỳ tím không đổi màu: Na₂SO₄, NaCl (nhóm I)

- Phân biệt nhóm I: Dùng BaCl₂

+ Có kết tủa trắng: Na₂SO₄

BaCl₂ + Na₂SO₄ → BaSO₄ ↓ + 2NaCl

+ Không hiện tượng: NaCl

Bài 16: Phân biệt các dung dịch sau: NaOH; HCl; BaCl₂; H₂SO₄ chứa trong các lọ riêng biệt, mất nhãn.

Lời giải:

- Đánh số thứ tự từng lọ mất nhãn, trích mỗi lọ một ít sang ống nghiệm đánh số tương ứng.

- Sử dụng quỳ tím:

+ Quỳ tím hóa xanh: NaOH

+ Quỳ tím không đổi màu: BaCl₂

+ Quỳ tím  hóa đỏ: HCl; H₂SO₄ (nhóm I)

- Phân biệt nhóm I: Sử dụng BaCl₂

+ Xuất hiện kết tủa trắng: H₂SO₄                                                                   

BaCl₂ + H₂SO₄ → BaSO₄ ↓ + 2HCl

+ Không hiện tượng: HCl

Bài 17: Không sử dụng quỳ tím, phân biệt các dung dịch sau chứa trong lọ mất nhãn bằng phương pháp hóa học: HCl, NaBr, MgF₂.

Lời giải:

Đánh số thứ tự từng lọ, trích mỗi lọ một ít sang ống nghiệm đánh số tương ứng.

Nhỏ vào mỗi ống nghiệm một vài giọt AgNO₃.

- Ống nghiệm nào có kết tủa trắng xuất hiện là ống nghiệm chứa HCl

HCl + AgNO₃ → AgCl_↓ + HNO₃

- Ống nghiệm nào có kết tủa vàng xuất hiện là ống nghiệm chứa NaBr

NaBr + AgNO₃ → AgBr_↓ + NaNO₃

- Ống nghiệm nào không có hiện tượng gì là ống nghiệm chứa MgF₂.

Bài 18: Không sử dụng quỳ tím, chỉ dùng thêm một hóa chất hãy phân biệt các dung dịch sau chứa trong lọ mất nhãn bằng phương pháp hóa học: HCl, NaBr, BaCl₂.

Lời giải:

Đánh số thứ tự từng lọ, trích mỗi lọ một ít sang ống nghiệm đánh số tương ứng.

Nhỏ lần lượt vào từng ống nghiệm một vài giọt Na₂CO₃.

+ Ống nghiệm nào có khí thoát ra là ống nghiệm chứa HCl

2HCl + Na₂CO₃ → 2NaCl + CO_2↑ + H₂O

+ Ống nghiệm nào có kết tủa trắng xuất hiện là ống nghiệm chứa BaCl₂.

BaCl₂ + Na₂CO₃ → 2NaCl + BaCO_3↓

+ Ống nghiệm nào không có hiện tượng xảy ra là ống nghiệm chứa NaBr.

Dán nhãn từng lọ vừa nhận biết.

Bài 19: Chỉ dùng thêm một hóa chất hãy nhận biết các lọ mất nhãn chứa các dung dịch sau: H₂SO₄; Na₂SO₄; Na₂CO₃; MgSO₄ bằng phương pháp hóa học.

Lời giải:

- Đánh số thứ tự từng lọ mất nhãn, trích mỗi lọ một ít sang ống nghiệm đánh số tương ứng.

- Sau đó dùng thuốc thử là axit HCl nhỏ vào các mẫu thử. 

Mẫu thử nào có khí thoát ra thì đó là Na₂CO₃ do có phản ứng:

          Na₂CO₃ + 2HCl  → NaCl + CO₂ ↑  + H₂O

- Sau đó dùng Na₂CO₃ vừa nhận ra nhỏ vào các mẫu thử còn lại, 

+ Mẫu thử nào có khí thoát ra thì đó là H₂SO₄ do có phản ứng:

          H₂SO₄  + Na₂CO₃ → Na₂SO₄     + H₂O  + CO₂­ ↑

+ Mẫu thử nào xuất hiện kết tủa trắng thì đó là MgSO₄ do có phản ứng:

          MgSO₄  + Na₂CO₃→   Na₂SO₄   + MgCO_3↓

- Mẫu thử còn lại  không có hiện tượng gì chính là Na₂SO₄.

Bài 20: Bằng phương pháp hoá học hãy phân biệt 4 lọ mất nhãn chứa các dung dịch sau: NaOH, HCl, NaCl, NaNO₃.

Lời giải:

- Đánh số thứ tự từng lọ mất nhãn, trích mẫu thử.

- Tiến hành phân biệt các chất theo bảng sau:

(chú ý: “ – ” là không xảy ra hiện tượng gì)

- Phương trình hóa học minh họa:

AgNO₃ + NaCl → AgCl↓ + NaNO₃.

Bài 21: Cho 4 lọ mất nhãn đựng các dung dịch NaCl, AlCl₃, MgCl_2, NaOH. Chỉ dùng thêm một hóa chất là phenolphtalein hãy trình bày cách phân biệt 4 lọ.

Lời giải:

- Đánh số thứ tự từng lọ mất nhãn, trích mỗi lọ một ít sang ống nghiệm đánh số tương ứng.

- Cho vào mỗi mẫu thử một vài giọt phenolphtalein.

+ Dung dịch chuyển sang màu hồng → NaOH

+ 3 mẫu thử còn lại không có hiện tượng gì.  

- Lần lượt cho từ từ NaOH (đã nhận ra ở trên) đến dư vào ba mẫu thử còn lại.

+ Xuất hiện kết tủa trắng, kết tủa không tan khi NaOH dư → mẫu thử là MgCl₂.

PTHH: 2NaOH + MgCl₂ → Mg(OH)₂ ↓ + 2NaCl

+ Xuất hiện kết tủa trắng, kết tủa tan khi NaOH dư → mẫu thử là AlCl₃.

PTHH: 3NaOH + AlCl₃ → 3NaCl + Al(OH)₃↓

Al(OH)₃ + NaOH → NaAlO₂ + 2H₂O

+ Mẫu thử còn lại không thấy hiện tượng gì thì đó là NaCl.

Bài 22: Không dùng thêm hoá chất nào khác hãy nhận biết 4 lọ hoá chất mất nhãn chứa các dung dịch sau: BaCl₂, H₂SO₄, Na₂CO₃ và ZnCl₂.

Lời giải:

Trích mỗi lọ ra làm các mẫu thử khác nhau rồi lần lượt cho mẫu thử này lần lượt phản ứng với các mẫu thử còn lại ta được kết quả cho bởi bảng sau:

{(-) không phản ứng hoặc không có hiện tượng gì}

Qua bảng ta nhận thấy:

- Mẫu thử nào phản ứng với 3 mẫu thử còn lại cho 2 kết tủa thì mẫu thử đó là BaCl_2.

- Mẫu thử nào phản ứng với 3 mẫu thử còn lại cho kết quả là 2 chất kết tủa và một chất khí là Na₂CO_3.

- Mẫu thử nào phản ứng với 3 mẫu thử còn lại cho là một chất kết tủa và một chất khí là H₂SO₄.

- Mẫu thử nào phản ứng với 3 mẫu thử còn lại mà chỉ cho một kết tủa thì đó là ZnCl_2.

Các phương trình phản ứng:

ZnCl₂ + Na₂CO₃  → 2NaCl + ZnCO₃↓

BaCl₂ +H₂SO₄  → BaSO₄↓ + 2HCl

Na₂CO₃  + H₂SO₄  → NaSO₄ + H₂O + CO₂­ ↑

Na₂CO₃ + BaCl₂  → 2NaCl + BaCO₃↓.

Xem thêm các dạng câu hỏi và bài tập liên quan khác:

30 Bài tập về Hợp kim của sắt (2024) có đáp án chi tiết nhất

30 Bài tập về Tính chất của kim loại (2024) có đáp án chi tiết nhất

30 Bài tập về Sự ăn mòn kim loại (2024) có đáp án chi tiết nhất

30 Bài tập về Vật liệu polime (2024) có đáp án chi tiết nhất

30 Bài tập về Đại cương về polime (2024) có đáp án chi tiết nhất