Thành phần và cơ chế tác dụng thuốc Clotrimazol
Clotrimazole là một dẫn chất tổng hợp của imidazole và có cấu trúc hóa học gần giống với miconazole.
Thuốc có tính kháng nấm phổ rộng được bào chế dưới dạng bôi ngoài da, có khả năng ức chế sự phát triển của hầu hết các loại vi nấm gây bệnh ở người loại dermatophytes, nấm men và Malassezia furfur. Clotrimazole cho hoạt tính kìm vi nấm và diệt vi nấm in vitro chống lại các chủng phân lập của Trichophyton rubrum, T. mentagrophytes, Epidermophyton floccosum, Mycrosporum canis và Candida species, kể cả Candida albicans. Không có tình trạng đề kháng bước đơn hay đa với clotrimazole phát triển khi đang điều trị C. albicans và T. mentagrophytes. Calcrem cũng có tác dụng chống lại một số vi khuẩn Gram dương đặc biệt là Staphylococcus và chống lại Trichomonas.
Giống như các imidazole khác, thuốc tác động lên tính thẩm thấu của vách tế bào vi nấm bằng cách can thiệp lên các lipide của màng. Ở liều điều trị, thuốc ức chế sự tổng hợp ergostérol của vách tế bào, nhưng ở nồng độ cao hơn, thuốc còn có thêm một cơ chế khác nữa gây hủy hoại màng mà không có liên quan gì đến sự tổng hợp stérol, đến nay chưa rõ cơ chế đó. Có tác giả nêu clotrimazole có tác dụng ức chế tổng hợp acide nhân, làm rối loạn chuyển hóa lipide, polysaccharide gây tổn thương màng tế bào và làm tăng tính thấm các màng phospholipide của lysosome của tế bào vi nấm.
Clotrimazole không gây quái thai cho chuột cống, chuột nhắt hay thỏ. Liều cao đường uống có dấu hiệu độc cho thai ở chuột cống. Không có báo cáo nào về khả năng gây ung thư của thuốc.
Dạng bào chế, hàm lượng và giá thuốc Clotrimazol
Thuốc được bào chế dưới dạng và hàm lượng sau:
- Viên ngậm 10 mg.
- Dùng ngoài: Kem 1% (Clotrimazole cream), dung dịch 1%, thuốc rửa 1%.
- Kem bôi âm đạo 1%, 2%.
- Viên nén đặt âm đạo 100 mg, 200 mg.
- Dạng kem phối hợp với một số thuốc khác như betamethason, hydrocortison để dùng ngoài.
Clotrimazol là một sản phẩm của S.C. Antibiotice S.A. - RU MA NI, được bán phổ biến tại các cơ sở bán thuốc trên toàn quốc. Giá 1 tuyp vào khoảng 13.000 vnđ, hoặc có thể thay đổi tùy vào từng nhà thuốc.
Chỉ định và chống chỉ định thuốc Clotrimazol
Chỉ định
Clotrimazole thường dùng để điều trị bệnh nấm da
Clotrimazole giúp điều trị tại chỗ các bệnh nấm:
- Bệnh nấm Candida ở miệng, họng.
- Bệnh nấm da.
- Trường hợp nhiễm bệnh nấm Candida ngoài da, nấm kẽ ngón tay, kẽ chân, cũng như bệnh nấm Candida ở âm hộ, âm đạo, lang ben do Malassezia furfur.
- Ngoài ra, Clotrimazole còn được dùng trong điều trị viêm móng và quanh móng…
Chống chỉ định
Dị ứng với Clotrimazole hoặc dị ứng với bất cứ thành phần nào có trong công thức của thuốc.
Liều lượng và cách sử dụng thuốc Clotrimazol
Dùng đường miệng để điều trị tại chỗ
- Ngậm viên thuốc 10 mg cho tới khi tan hoàn toàn.
- Thời gian mất khoảng 15 – 30 phút.
- Lưu ý nuốt nước bọt trong khi ngậm.
- Không nhai hoặc nuốt cả viên.
- Mỗi ngày dùng 5 lần x 14 ngày liền.
Dự phòng nấm Candida ở miệng ở người dùng thuốc ức chế miễn dịch
- Viên ngậm 10 mg x 3 lần/ ngày.
Dùng ngoài da
- Bôi nhẹ một lượng thuốc vừa đủ lên vùng da bị bệnh x 2 lần/ngày.
- Nếu bệnh không đỡ sau 4 tuần điều trị, cần phải xem lại chẩn đoán. Vì bệnh thường hồi phục trong vòng 1 tuần.
- Nếu nặng hơn có khi phải điều trị đến 8 tuần.
Điều trị nấm âm đạo
- Đặt một viên 100 mg vào âm đạo mỗi tối trước khi đi ngủ x 7 ngày.
- Hoặc một viên 500 mg, chỉ một lần.
- Với dạng kem: Dùng 5 g/lần/ngày x 7 – 14 ngày.
Tác dụng phụ thuốc Clotrimazol
Clotrimazol có thể gây giảm bạch cầu trung tính
Các triệu chứng thường gặp như tăng enzyme gan; giảm bạch cầu trung tính, trầm cảm.
Đối với thuốc dạng ngậm: các tác dụng phụ bao gồm kích ứng và rối loạn tiêu hóa, nôn, buồn nôn. Các triệu chứng về tiết niệu như tiểu rắt, tiểu ra máu.
Đối với dạng thuốc bôi tại chỗ: các triệu chứng gồm bỏng nhẹ, kích ứng, viêm da dị ứng do tiếp xúc, đau rát vùng bôi thuốc ở da hoặc âm đạo
Lưu ý khi sử dụng thuốc Clotrimazol
Bạn không dùng Clotrimazol để điều trị nhiễm nấm toàn thân. Không dùng Clotrimazol dạng ngậm cho trẻ dưới 3 tuổi, vì chưa xác định hiệu quả và độ an toàn.
Nếu có kích ứng hoặc mẫn cảm khi dùng Clotrimazol, bạn phải ngừng thuốc và điều trị thích hợp.
Bạn lưu ý phải điều trị thuốc đủ thời gian cho dù các triệu chứng có thuyên giảm. Sau 4 tuần điều trị, nếu không đỡ cần khám lại.
Báo với bác sĩ nếu có biểu hiện tăng kích ứng ở vùng bôi thuốc (đỏ, ngứa, bỏng, mụn nước, sưng), dấu hiệu của quá mẫn.
Bạn cũng nên tránh các nguồn gây nhiễm khuẩn hoặc tái nhiễm.
Phụ nữ mang thai
Vẫn chưa có đầy đủ nghiên cứu về sử dụng thuốc clotrimazole trên người mang thai trong 3 tháng đầu. Clotrimazole chỉ được dùng cho người mang thai trong 3 tháng đầu trừ khi có chỉ định rõ ràng của bác sĩ.
Phụ nữ cho con bú
Vẫn chưa biết liệu clotrimazole có bài tiết qua sữa mẹ hay không. Do đó, thận trọng khi dùng thuốc này trên đối tượng là phụ nữ đang con bú vì có thể gây hại lên trẻ.
Tương tác thuốc Clotrimazol
Khi dùng Clotrimazol với tacrolimus sẽ làm tăng nồng độ tacrolimus trong huyết thanh của người bệnh ghép gan. Vì vậy, bác sĩ có thể giảm liều tacrolimus theo nhu cầu sức khỏe của bạn.
Bảo quản thuốc Clotrimazol
- Để thuốc Clotrimazole tránh xa tầm tay của trẻ em và thú cưng trong nhà.
- Bảo quản thuốc ở nơi khô ráo thoáng mát. Tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng hoặc để thuốc ở những nơi ẩm ướt.
- Nhiệt độ bảo quản tốt nhất là từ 15 – 30 ºC.
- Thông tin hạn dùng được trình bày đầy đủ trên bao bì sản phẩm. Do đó, hãy kiểm tra cẩn thận thông tin và không nên dùng nếu thuốc đã hết hạn.
Làm gì khi dùng quá liều, quên liều?
Xử trí khi quên một liều Clotrimazole
- Dùng ngay sau khi nhớ ra đã quên liều.
- Nếu liều đã quên kề với liều kế tiếp. Bỏ qua liều đã quên và dùng theo đúng lịch trình dùng thuốc.
- Không dùng gấp đôi liều với mục đích bù vào liều đã quên.