Lượng carbohydrate được khuyến cáo nên sử dụng với người lớn là khoảng 200–300 g mỗi ngày. Chế độ ăn keto và Atkins đều làm giảm đáng kể lượng carbohydrate tiêu thụ và tạo ra những tác dụng tương tự nhau với cơ thể.
Tuy nhiên, hai chế độ ăn này vẫn có sự khác biệt. Sự khác biệt đó liên quan đến thời gian, mức tiêu thụ tinh bột và các tác dụng cụ thể đối với cơ thể.
Bài viết sẽ trình bày những điểm giống, khác nhau giữa chế độ ăn keto và Atkins, bao gồm những lợi ích, tác dụng không mong muốn và các loại thực phẩm nên sử dụng.
Chế độ ăn kiêng keto và Atkins là gì?
Do đó, ngũ cốc và hầu hết các loại trái cây và đường đều không được sử dụng trong hai chế độ ăn kiêng này.
Chế độ ăn keto chú trọng nhiều hơn vào các chất béo có lợi cho sức khỏe hơn so với chế độ ăn Atkins.
Việc hiểu các chế độ ăn kiêng này tác động đến cơ thể như thế nào sẽ giúp bạn quyết định được chế độ ăn phù hợp.
Chế độ ăn kiêng keto
Chế độ ăn keto sẽ sử dụng rất ít carbohydrate, nhiều chất béo và một lượng ít protein.
Dưới đây là tỷ lệ dinh dưỡng hàng ngày của một người sử dụng chế độ ăn keto:
- 70–80% chất béo
- 20–25% protein
- 5–10% carbohydrate
Tinh bột là nguồn cung cấp năng lượng nhanh nhất cho cơ thể. Chế độ ăn keto sẽ giảm đáng kể lượng tinh bột để cơ thể không còn lấy năng từ chúng nữa.
Khi đó, bạn sẽ đi vào trạng thái gọi là ketosis, trạng thái mà cơ thể bắt đầu đốt cháy chất béo và tạo ra thể ceton. Các chất này sẽ có vai trò làm một nguồn năng lượng mới. Vì lý do này, nhiều người đã sử dụng chế độ ăn keto như một cách để đốt cháy chất béo trong cơ thể.
Những người theo chế độ ăn Keto khuyên bạn nên ăn một lượng tinh bột cho phép từ các loại thực phẩm cụ thể, bao gồm rau xanh và một số loại trái cây, chủ yếu là quả mọng (berries). Chế độ ăn này không sử dụng ngũ cốc và các loại đậu.
Chế độ ăn kiêng Atkins
Giống như chế độ ăn kiêng keto, chế độ ăn kiêng Atkins cho phép sử dụng lượng ít tinh bột, protein vừa phải và nhiều chất béo.
Qua nhiều năm, chế độ ăn kiêng Atkins đã phát triển thành nhiều phương pháp khác nhau. Tên của phiên bản gốc bây giờ được gọi là "Atkins 20".
Chế độ ăn kiêng này bao gồm 4 giai đoạn dựa theo lượng tinh bột mà một người sử dụng mỗi ngày:
- Giai đoạn 1: Đây là giai đoạn tiêu thụ ít carbohydrate nhất với chỉ 20–25 g mỗi ngày. Giai đoạn này kết thúc khi bạn còn cách 7 kg so với cân nặng lý tưởng.
- Giai đoạn 2: Bạn được sử dụng 25–50 g carbs mỗi ngày.
- Giai đoạn 3: Bạn được ăn tối đa 80 g tinh bột mỗi ngày cho đến khi đạt được mục tiêu và duy nó trong ít nhất 1 tháng.
- Giai đoạn 4: Giai đoạn duy trì, sử dụng 80–100 g mỗi ngày.
Giai đoạn cuối cho phép bạn ăn uống thoải mái nhất. Khi đó, bạn cần có ý thức về lượng tinh bột ăn vào và duy trì cân nặng hợp lý.
Trong giai đoạn đầu, cơ thể sẽ ở trong trạng thái ketosis. Sau khi chuyển qua các giai đoạn sau, bạn sẽ bắt đầu ăn nhiều tinh bột hơn với các loại thực phẩm đa dạng hơn.
Sự khác biệt giữa chế độ ăn keto và Atkins
Chế độ ăn kiêng keto và Atkins đều hạn sử dụng tinh bột, ngay cả với giai đoạn cuối của chế độ ăn kiêng Atkins. Tuy nhiên, chũng vẫn có một số điểm khác biệt.
Sự hạn chế
Nhìn chung, chế độ ăn kiêng keto hạn chế các loại thực phẩm hơn nhiều so với Atkins.
Chế độ ăn keto tập trung nhiều vào việc hạn chế tinh bột và protein, vì cơ thể có thể phân giải protein thành glucose để tạo năng lượng. Do đó, phần lớn calo trong chế độ ăn keto đều đến từ chất béo.
Chế độ ăn kiêng Atkins ban đầu sẽ rất hạn chế sử dụng carbohydrate, nhưng nó cho phép bổ sung protein vừa phải. Khi bạn chuyển sang các giai đoạn sau, chế độ ăn kiêng Atkins sẽ cho phép sử dụng nhiều tinh bột và nhiều loại thực phẩm hơn.
Trạng thái ketosis
Chế độ ăn keto và Atkins đều có thể dẫn đến trạng thái ketosis.
Trong chế độ ăn Atkins, chỉ giai đoạn đầu tiên và có thể giai đoạn hai cần bạn hạn chế tinh bột để duy trì trạng thái ketosis.
Trong khi đó, chế độ ăn keto kiểm soát lượng tinh bột ăn vào rất nghiêm ngặt để duy trì trạng thái ketosis liên tục.
Tính khả thi
Không có nghiên cứu lâu dài và mạnh mẽ nào chỉ ra rằng chế độ ăn kiêng hạn chế tinh bột có lợi cho sức khỏe dài hạn. Thực tế, nó có thể không tốt cho bạn.
Nghiên cứu được xuất bản trong tạp chí Y tế cộng đồng Lancet (The Lancet Public Health) vào năm 2018 cho thấy nguy cơ tử vong gia tăng ở những người tuân theo chế độ ăn ít carbohydrate, giàu protein và chất béo động vật.
Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng những người có chế độ ăn giàu chất béo và protein thực vật có nguy cơ tử vong thấp hơn.
Các thực phẩm nguồn gốc thực vật như bơ, ngũ cốc nguyên hạt và các loại đậu có chứa carbohydrate. Do đó, chúng bị hạn chế sử dụng trong chế độ ăn kiêng ít tinh bột.
Một số người thấy rằng chế độ ăn kiêng Atkins là một lựa chọn tốt hơn về dài hạn. Ban đầu, bạn sẽ phải hạn chế sử dụng nhiều loại thực phẩm. Tuy nhiên, bạn sẽ dần được sử dụng các thực phẩm đa dạng hơn khi gần đạt được trọng lượng cần thiết.
Giai đoạn cuối cùng hay giai đoạn duy trì của chế độ ăn Atkins sẽ dễ thực hiện hơn so với thực hiện chế độ ăn keto kéo dài.
Duy trì trạng thái ketosis trong thời gian dài sẽ gây nguy hiểm cho bạn. Ngoài ra, hầu hết mọi người không thể ăn quá nhiều chất béo hay ngừng sử dụng tinh bột trong thời gian dài.
Nguồn gốc
Nhiêu bác sĩ đã phát triển chế độ ăn keto để giúp điều trị chứng động kinh vào những năm 1920. Khi đó, các nhà nghiên cứu nghĩ rằng nó có thể mang lại những lợi ích khác. Đến giữa những năm 1990, chế độ ăn này đã trở nên phổ biến hơn.
Tiến sĩ Robert Atkins đã phát minh ra chế độ ăn kiêng Atkins như một cách bổ sung dinh dưỡng đơn giản và ít carbohydrate. Sau đó chúng đã trải qua nhiều lần thay đổi để có bốn giai đoạn như hiện nay.
Điểm giống nhau giữa chế độ ăn keto và Atkins
Cả hai chế độ ăn kiêng Atkins và keto đều liên quan đến việc hạn chế tinh bột và các tác dụng tương tự với cơ thể
Giảm cân
Nhiều người sử dụng chế độ ăn kiêng keto hoặc Atkins với mục đích giảm cân.
Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng những chế độ ăn kiêng này giúp giảm cân vì cơ thể sẽ đốt cháy chất béo rất tốt khi chuyển sang trạng thái ketosis. Nhiều nghiên cứu cho thấy chế độ ăn ít tinh bột giúp giảm cân nhiều hơn so với chế độ ăn ít chất béo trong ngắn hạn nhưng về lâu dài thì chúng không cho thấy sự khác biệt.
Một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí đái tháo đường và bệnh chuyển hóa (Diabetes & Metabolic Syndrome) cho rằng trạng thái ketosis giúp kiểm soát béo phì và các rối loạn chuyển hóa tiền thân của đái tháo đường type 2. Tuy nhiên, cần nhiều nghiên cứu hơn để xác minh nhận định này.
Lợi ích sức khỏe tiềm năng
Một nghiên cứu được xuất bản trong Tạp chí Dinh dưỡng Lâm sàng Châu Âu (European Journal of Clinical Nutrition) cho thấy chế độ ăn keto giúp bảo vệ cơ thể khỏi một số bệnh như bệnh tim mạch và đái tháo đường type 2.
Những tác dụng này có được nhờ việc giảm tiêu thụ các loại thực phẩm chế biến sẵn, nhiều tinh bột và giảm sử dụng đường trong chế độ ăn uống.
Một số nghiên cứu gần đây cho thấy những chế độ ăn này có thể hỗ trợ điều trị một số bệnh lý khác như mụn trứng cá và các rối loạn tâm thần. Tuy nhiên, cần nhiều nghiên cứu hơn để xác nhận những điều này.
Sử dụng thực phẩm tươi nguyên
Cả hai chế độ ăn đều khuyến khích sử dụng thực phẩm chưa qua chế biến. Thực phẩm chế biến sẵn làm tăng nguy cơ mắc bệnh béo phì, tim mạch và các bệnh lý khác.
Tác dụng phụ và rủi ro
Bất kỳ chế độ ăn uống ketosis nào cũng có thể gây ra các tác dụng phụ như hơi thở ceton, phát ban, và "cúm" keto. Ở trong trạng thái ketosis thời gian dài có thể gây hại cho cơ thể.
Ngoài ra, bạn có thể bị thiếu hụt dinh dưỡng do hạn chế các loại thực phẩm. Đối với nhiều người, nguồn carbohydrate cũng là nguồn cung cấp chất xơ quan trọng. Khi giảm tiêu thụ carbohydrate, bạn cũng nên đảm bảo cung cấp đủ chất xơ hàng ngày từ các nguồn khác chẳng hạn như rau củ.
Ngoài ra, những chế độ ăn này có thể làm tăng nguy cơ thiếu hụt chất điện giải và nhiều chất dinh dưỡng hòa tan trong nước đến từ trái cây và rau quả.
Cuối cùng, ketosis có thể giúp đốt cháy chất béo, nhưng nó cũng có thể đốt cháy cơ bắp để sử dụng làm năng lượng. Do đó, một chế độ ăn ít tinh bột có thể dẫn đến giảm khối lượng cơ.
Tổng kết
Có nhiều điểm tương đồng giữa chế độ ăn kiêng keto và Atkins. Cả hai đều dựa trên nguyên tắc giảm lượng calo từ carbohydrate và tăng cung cấp calo từ chất béo.
Chế độ ăn keto yêu cầu nghiêm ngặt hơn trong nguồn cung cấp năng lượng. Trong khi đó, chế độ ăn Atkins cũng có khởi đầu tương tự, tuy nhiên, nguồn thực phẩm ở các giai đoạn sau sẽ đa dạng hơn.
Ăn kiêng có thể giúp đạt mục tiêu giảm cân trong ngắn hạn nhưng chúng có thể không tốt cho sức khỏe về lâu dài như các phương pháp khác khác.
Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi thay đổi chế độ ăn uống. Nó đặc biệt quan trọng đối với những người mắc các bệnh mãn tính như bệnh tim mạch, đái tháo đường hoặc cao huyết áp.
Khi thực hiện bất kì chế độ ăn kiêng hạn chế các nhóm thực phẩm, hãy đảm bảo đáp ứng nhu cầu chất dinh dưỡng hàng ngày bằng các thực phẩm thay thế.
Khi bạn đã đạt cân nặng cần thiết, hãy chuyển sang một chế độ ăn có các loại thực phẩm đa dạng hơn. Tập luyện thể dục hàng ngày cũng giúp duy trì cân nặng hợp lý.
Xem thêm: