Video Hành trình phục hồi chức năng sau đột quỵ của anh Lương Quốc Thành
Mặc dù vật lý trị liệu có thể hữu ích, nhưng việc hồi phục hoàn toàn là điều khó và thậm chí khó đạt được hơn trong khoảng thời gian sau đột quỵ.
Một nghiên cứu mới ghi lại – đây có thể là một bước đột phá: Kích thích dây thần kinh Vagus (VNS) kết hợp với vật lý trị liệu tạo ra sự cải thiện đáng kể thậm chí nhiều năm sau khi bị đột quỵ.
Ở Hoa Kỳ, cứ 40 giây sẽ có 1 người bị đột quỵ. Con số này tăng thêm khoảng 795.000 trường hợp mỗi năm.
Trong khi tỷ lệ tử vong do đột quỵ cao – cứ 4 phút lại có một người chết vì đột quỵ - thì nhiều người vẫn sống sót nhưng bị dị chứng lâu dài. Khoảng 80% những người bị đột quỵ bị mất một số chức năng của cánh tay.
Mặc dù phục hồi chức năng sau đột quỵ có thể giúp ích, nhưng đối với hầu hết mọi người, lợi ích của nó bị hạn chế, và tiến trình thường chậm lại và cuối cùng dừng lại.
Một nghiên cứu mới báo cáo rằng: Sự kết hợp giữa VNS và phục hồi chức năng có thể tạo ra sự cải thiện đáng kể chức năng cánh tay thậm chí nhiều năm sau khi bị đột quỵ.
Tiến sĩ Charles Yu Liu thuộc Trung tâm Phục hồi thần kinh USC, Y học Keck tại Đại học Nam California (USC) ở Los Angeles và là bác sĩ phẫu thuật thần kinh chính của nghiên cứu, cho biết:
“Đây là một tin cực kỳ thú vị cho tất cả mọi người tham gia vào quá trình phục hồi chức năng sau đột quỵ và thể hiện sự kết hợp độc đáo giữa phẫu thuật thần kinh và phục hồi chức năng”.
Ông cho biết thêm, “Những kết quả nghiên cứu này là kết quả nghiên cứu đầu tiên và mở ra những khả năng mới cho bệnh nhân đột quỵ, cho phép họ phục hồi chức năng cánh tay nhiều hơn thậm chí nhiều năm sau khi bị đột quỵ”.
Nghiên cứu được công bố trên tạp chí The Lancet
Dây thần kinh phế vị
“Vagus” là tiếng Latinh có nghĩa là “đi lang thang”, và nó mô tả một cách khéo léo dây thần kinh sọ chạy suốt từ thân não xuống đại tràng. Các dây thần kinh phế vị là một dây thần kinh cảm giác, nhưng nó cũng có liên quan đến chức năng vận động.
Kích thích điện của dây thần kinh phế vị là một phương pháp điều trị động kinh phổ biến.
Giá trị của VNS trong điều trị trầm cảm cũng đang được khám phá.
Mô phỏng hình ảnh máy phát xung điện nối với dây thần kinh phế vị. Nguồn ảnh: doctors24h.vn Tại VNS, các bác sĩ phẫu thuật cấy vào ngực một máy phát xung điện giống như máy điều hòa nhịp tim với một dây nối với dây thần kinh phế vị bên trái. Máy phát điện kích thích dây thần kinh bằng các xung điện, hoạt động theo chu kỳ để dây thần kinh nghỉ ngơi. Dòng điện đi qua dây thần kinh phế vị đến não.
VNS thật và giả
Nghiên cứu đa lâm sàng, quốc tế của nhóm USC bao gồm 108 người tham gia, mỗi người trong số họ bị yếu liệt cánh tay từ trung bình đến nặng trong khoảng thời gian từ 9 tháng đến 10 năm sau khi bị đột quỵ. Nghiên cứu được thực hiện ngẫu nhiên và mù ba.
Các nhà nghiên cứu đã phẫu thuật cấy thiết bị VNS vào tất cả những người Tham gia. Trong số đó, 53 người được điều trị VNS được thiết kế để kích thích tiềm năng tổ chức não. Đối với 55 người tham gia còn lại, thiết bị cấy ghép chưa bao giờ được kích hoạt – nó đóng vai trò như một giả dược cho nhóm đối chứng này.
Sau khi cấy ghép VNS thật hoặc giả, tất cả các cá nhân được thực hiện 6 tuần vật lý trị liệu tại phòng khám nhằm mục đích lấy lại chức năng cánh tay.
Liệu pháp chuyên sâu này bao gồm 6 loại nhiệm vụ:
- Chuyển động thô
- Vươn tới và nắm bắt đồ vật
- Nhiệm vụ ăn uống mô phỏng
- Lật đồ vật
- Đóng mở thùng chứa
- Chèn các đồ vật
Sau 6 tuần, mọi người tiếp tục tập luyện chức năng cánh tay bằng các bài tập tại nhà theo quy định.
Một sự khác biệt đáng kể của trị liệu VNS
Sau thời gian phục hồi chức năng, các tác giả của nghiên cứu đã kiểm tra chức năng cánh tay của những người tham gia.
Họ cho biết, “ Những người tham gia được chỉ định VNS cùng với phục hồi chức năng đã có những cải thiện có ý nghĩa lâm sàng về mặt chức năng và suy giảm vận động so với những người tham gia được chỉ định phục hồi chức năng và kích thích giả “.
Số người trong nhóm VNS cải thiện chức năng cánh tay gấp 2 lần so với những người trong nhóm chứng ở ngày thứ 90 sau khi hoàn thành liệu pháp tại phòng khám.
Gần một nửa nhóm VNS có sự cải thiện đáng kể.
Tiến sĩ L“u lưu ý: “Không chỉ kết quả có ý nghĩa về mặt lâm sàng, thực tế là những bệnh nhân này đã ít nhất 9 tháng sau đột quỵ, và trong một số trường hợp kéo dài hàng năm, cho thấy khả năng có thể đạt được những cải thiện có ý nghĩa thậm chí nhiều năm sau đột quỵ. ".
Các nhà nghiên cứu lên kế hoạch cho một bài báo đồng hành về kết quả dài hạn để đánh giá tính lâu dài của các lợi ích chuyển động của cánh tay.
Ngoài ra, nghiên cứu đã khám phá những ảnh hưởng của một liệu trình hạn chế VNS kết hợp và phục hồi chức năng. Bác sĩ Liu nói với Tạp chí “Thông tin Y học ngày nay” rằng: “ Không có lý do gì để tin rằng các buổi tập bổ sung ở nhà, sẽ không dẫn đến những cải thiện hơn nữa. Tuy nhiên, không nghi ngờ gì nữa, mọi mô hình điều trị cuối cùng sẽ đạt đến kết quả mong đợi “.
Các nhà nghiên cứu nghi ngờ VNS kích hoạt giải phóng các chất điều hòa thần kinh não để tăng cường các mạch vận động của não, phục hồi khả năng học lại chuyển động của chúng.
Tiến sĩ Liu giải thích: “Đã quá lâu, bệnh nhân đột quỵ đã phải đối mặt với những lựa chọn hạn chế để phục hồi. Phương pháp điều trị mới này đánh dấu một bước đột phá có thể thay đổi cuộc sống của nhiều bệnh nhân đột quỵ và cũng đại diện cho một cách tiếp cận chắc chắn sẽ được khám phá cho nhiều ứng dụng phục hồi chức năng khác trong tương lai “.
Khi được hỏi liệu những phát hiện của nghiên cứu có gợi ý cho các ứng dụng khả thi khác cho VNS hay không, Tiến sĩ Liu trả lời:
“ Hoàn toàn có thể! Theo quan điểm của tôi, hệ thần kinh có ba loại kiểu hình lớn: vận động nhạy cảm, nhận thức và điều khiển tự động. Ở mỗi người trong số họ, chúng tôi có mọi lý do để tin rằng sự kết hợp chính xác giữa loại điều hòa thần kinh phù hợp và thực hành theo nhiệm vụ cụ thể sẽ mang lại kết quả tốt hơn “.
Ông cho biết thêm: “Gần như ngay lập tức, chắc chắn sẽ là hợp lý khi kết hợp VNS với các loại liệu pháp phục hồi chức năng khác tùy thuộc vào từng chỉ định của bác sĩ “.
Các chủ đề liên quan: Đột quỵ, Di chứng tai biến mạch máu não, Chức năng 12 đôi dây thần kinh, Liệt vận động , Liệt cảm giác, Phục hồi chức năng mạch máu thần kinh.
Xem thêm: