Video: Phẫu thuật rò hậu môn - Căn bệnh khó nói gây nhiều phiền toái
Mặc dù lỗ rò có thể xảy ra ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể, nhưng hầu hết các ca phẫu thuật đều loại bỏ các đường rò ở hậu môn và trực tràng.
Phẫu thuật đường rò loại bỏ hết các tổ chức trên đường rò và đôi khi cả mô xung quanh. Các loại phẫu thuật đường rò phổ biến nhất là phẫu thuật cắt lỗ rò - một thủ thuật ngoại trú để cắt bỏ đường rò - một phẫu thuật phức tạp hơn nhằm loại bỏ toàn bộ mô xung quanh bị ảnh hưởng bởi đường rò.
Lỗ rò là gì?
Lỗ rò hậu môn. Nguồn ảnh: doctorpileĐường rò là một đường hầm hoặc tổ chức mô ảnh hưởng đến hai cấu trúc trong cơ thể. Nó có thể xuất hiện ở hầu hết các cơ quan trên cơ thể hầu hết các khu vực trên cơ thể, nhưng một trong những vị trí phổ biến nhất là hậu môn. Điều này có thể ảnh hưởng đến chức lượng sống của người bệnh, gây đau và táo bón hoặc nhiễm trùng. Nếu lỗ ngoài của đường rò đóng lại có thể tạo ra một ổ áp xe sưng tấy, có mủ, gây đau.
Lỗ rò thường xảy ra sau khi phẫu thuật hậu môn hoặc trực tràng. Nhiễm trùng tạo thành áp xe cũng có thể dẫn đến lỗ rò, đặc biệt là sau khi phẫu thuật. Ung thư, dị vật trong trực tràng, xạ trị và bệnh viêm ruột cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
Bệnh không thể điều trị bằng thuốc hoặc thay đổi lối sống mà bắt buộc phải phẫu thuật.
Phẫu thuật đường rò
Điều trị phẫu thuật có hiệu quả cao trong việc kiểm soát lỗ rò. Phương pháp phẫu thuật phù hợp sẽ tùy thuộc vào loại lỗ rò mà người bệnh mắc phải.
Loại lỗ rò phổ biến nhất là lỗ rò liên cơ thắt. Đây là một đường rò bắt đầu giữa cơ thắt trong và cơ thắt ngoài hậu môn và mở ra bên ngoài hậu môn. Bệnh nhân có thể nhìn thấy hoặc cảm nhận được lỗ rò. Các loại phẫu thuật đường rò bao gồm:
- Đặt ống dẫn lưu: Đặt ống dẫn lưu bằng seton có thể giúp dẫn lưu ổ nhiễm trùng. Điều này có thể làm giảm nguy cơ phát triển một lỗ rò.
- Cắt lỗ rò: Cắt lỗ rò là một thủ thuật cắt phần mô được kết nối tạo thành đường rò. Bác sĩ có thể thực hiện kĩ thuật này ở cơ sở ngoại trú và người bệnh không cần phải ở lại bệnh viện.
- Cắt đường rò: Cắt bỏ đường rò sẽ loại bỏ phần mô chứa đường rò, cũng như chính đường rò, thay vì chỉ cắt phần mô kết nối tạo thành đường rò. Kỹ thuật này gây ra các biến chứng cao hơn vì bác sĩ phải cắt vào các cơ quan bị ảnh hưởng - thường là hậu môn - chứ không chỉ là dải mô kết nối lỗ rò
Thời gian hồi phục sau phẫu thuật
Thời gian hồi phục sau phẫu thuật đường rò phụ thuộc vào loại phẫu thuật, toàn trạng của người bệnh, dấu hiệu nhiễm trùng và tay nghề của bác sĩ phẫu thuật. Tỷ lệ thành công cũng khác nhau và có thể ảnh hưởng đến việc bệnh nhân sớm hồi phục.
Ví dụ, một nghiên cứu năm 2013 về những người đã cắt lỗ rò cho thấy tỷ lệ thành công tổng thể là 93% trong 11 tháng sau phẫu thuật. Một nghiên cứu tương tự cũng cho thấy 20% bệnh nhân bị giảm khả năng vận động sau khi phẫu thuật. Việc chuyển tuyến chậm trễ để phẫu thuật cũng làm tăng nguy cơ tiểu không tự chủ, trong khi các khối u thứ phát trên đường rò làm tăng nguy cơ thất bại phẫu thuật.
Với phẫu thuật cắt lỗ rò, người bệnh thường sẽ về nhà ngay trong ngày. Bệnh nhân có thể bị đau và chảy dịch từ vết thương nhưng có thể trở lại làm việc trong vòng một hoặc hai ngày tới. Bác sĩ thường khuyên người bệnh không nên nâng vật nặng và hoạt động tình dục trong vài tuần.
Cắt lỗ rò có thời gian hồi phục lâu hơn vì bệnh nhân cần được gây mê. Điều này có nghĩa là họ sẽ phải làm thủ tục trong bệnh viện và có thể phải ở lại qua đêm để theo dõi. Người bệnh cũng có nguy cơ cao hơn bị nhiễm trùng và đại tiện không tự chủ với loại phẫu thuật này. Một người có thể cần vài tuần để cảm thấy tốt hơn và có thể phải nghỉ làm trong vài ngày.
Sau khi hồi phục hoàn toàn, lỗ rò sẽ lành lại và người bệnh sẽ không gặp các vấn đề kéo dài như tiểu không tự chủ. Nhưng nếu có biến chứng phẫu thuật, người bệnh có thể cần điều trị bổ sung hoặc phẫu thuật tiếp.
Các biện pháp phòng ngừa
Một số biện pháp để giảm nguy cơ đau, nhiễm trùng và các vấn đề khác:
- Nói chuyện với bác sĩ phẫu thuật về thời gian hồi phục và các biện pháp phòng ngừa khác.
- Nghỉ ngơi sau thủ thuật, đặc biệt sau phẫu thuật có gây mê.
- Hỏi bác sĩ về một thủ thuật ít xâm lấn hơn, chẳng hạn như thủ thuật cắt lỗ rò, có thể thay thế cho thủ thuật cắt đường rò.
- Hỏi bác sĩ về kinh nghiệm của họ khi thực hiện phẫu thuật lỗ rò và tỷ lệ biến chứng.
Sống chung với ống dẫn lưu
Ống dẫn lưu seton là một loại ống dẫn lưu có thể giúp chữa lành các lỗ rò hậu môn. Một số phẫu thuật đường rò liên quan đến việc đặt một ống dẫn lưu để giúp loại bỏ mủ và các chất dịch khỏi nhiễm trùng và chữa lành lỗ rò.
Người bệnh có thể bị chảy máu trong 1-2 ngày sau khi làm thủ thuật, và đau trong 1-2 tuần. Trong hầu hết các trường hợp, người bệnh có thể trở lại công việc hàng ngày sau thủ thuật nếu họ cảm thấy khỏe.
Có một tỉ lệ không nhỏ bệnh nhân tiểu không tự chủ, nhiễm trùng và các biến chứng khác. Nếu thấy đau, chảy máu hoặc có chảy dịch mùi hôi từ lỗ rò thì người bệnh nên đi khám ngay. Vì táo bón làm tăng nguy cơ biến chứng, nên bệnh nhân cần phải ăn nhiều chất xơ và duy trì đủ nước.
Một nghiên cứu năm 2012 trên 53 người có ống dẫn lưu seton cho thấy tỷ lệ đại tiểu tiện không tự chủ là 3,8% và tỷ lệ tái phát lỗ rò là 6,5%. Rò hậu môn kiểu móng ngựa có tỷ lệ tái phát cao hơn nhiều, ở mức 57,1%. Nghiên cứu này liên quan đến ống dẫn lưu seton dẫn lưu đường rò theo từng giai đoạn
Ống dẫn lưu seton có thể được đặt vĩnh viễn hoặc tạm thời.
Vết thương và sẹo
Nếu đặt ống seton như một phần của phẫu thuật cắt lỗ rò hoặc như một cuộc phẫu thuật độc lập, mô sẹo có thể hình thành xung quanh ống seton. Bác sĩ phẫu thuật có thể cần phải cắt bớt mô sẹo này hoặc thực hiện thủ thuật thứ hai.
Cắt đường rò và cắt lỗ rò cũng có thể gây ra sẹo. Trong hầu hết các trường hợp, sẹo không phải là một vấn đề, nhưng một số người thấy đau ở vị trí sẹo. Người bệnh nên nói chuyện với bác sĩ nếu mô sẹo gây khó chịu hoặc nhận thấy có một khối lớn ở vết phẫu thuật.
Vết thương sẽ tiếp tục chảy dịch sau khi phẫu thuật, đặc biệt nếu người bệnh đã đặt ống dẫn lưu. Sự chảy dịch này rất quan trọng vì nó giúp loại bỏ nhiễm trùng khỏi cơ thể.
Hãy hỏi bác sĩ về cách chăm sóc vết thương. Bác sĩ có thể khuyên bạn nên băng bó vô trùng, rửa sạch vết thương hoặc thoa kem lên vết thương. Không ngoáy vết thương hoặc đắp bất cứ thứ gì lên vết thương mà không hỏi ý kiến bác sĩ.
Lời khuyên để hỗ trợ phục hồi
Dưới đây là một số mẹo để giúp phục hồi sau phẫu thuật lỗ rò:
- Tránh quan hệ tình dục, hoặc đưa bất cứ thứ gì vào trực tràng hoặc âm đạo, cho đến khi bác sĩ cho biết điều đó là an toàn.
- Tái khám sau khi làm thủ thuật.
- Uống nhiều nước để giảm nguy cơ táo bón và giữ cho phân mềm.
- Hỏi bác sĩ khi nào nên đến bệnh viện. Trong hầu hết các trường hợp, sốt, chảy máu nhiều hơn, đau nhiều hơn hoặc mủ từ vết thương có thể gợi ý nhiễm trùng.
- Tránh táo bón bằng cách ăn thức ăn giàu chất xơ hoặc uống thuốc nhuận tràng
Tóm tắt
Lỗ rò có thể gây đau và có thể ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của bệnh nhân. Bạn nên nói chuyện với một bác sĩ phẫu thuật có kinh nghiệm về điều trị lỗ rò và đặt câu hỏi về các phương pháp điều trị phẫu thuật tốt nhất cho sức khỏe của mình.
Xem thêm: