Phản ứng NH3 + CuO → Cu + N2 + H2O
1. Phương trình hóa học NH3 ra N2
2NH3 + 3CuO → 3Cu + 2N2↑ + 3H2O
Khi dẫn khí NH3 đi qua ống đựng bột CuO đun nóng thì chất rắn chuyển từ màu đen của CuO sang màu đỏ của Cu.
2. Điều kiện phương trình hóa học giữa NH3 và CuO
Điều kiện: Nhiệt độ
3. Hiện tượng phản ứng giữa CuO và NH3
Khi cho khí NH3 dư qua CuO nung nóng, có hiện tượng khí thoát ra.
4. Bản chất của các chất tham gia phản ứng
4.1. Bản chất của NH3 (Amoniac)
- Trong phản ứng trên NH3 là khử.
- NH3 có tính khử mạnh khi tác dụng với O2, Cl2, oxit của kim loại.
4.2. Bản chất của CuO (Đồng oxit)
- Trong phản ứng trên CuO là chất oxi hoá.
- CuO là một oxit bazo dễ bị khử về Cu.
5. Tính chất hóa học của NH3
5.1. Amoniac có tính bazơ yếu
Amoniac do tính bazơ nên dung dịch amoniac làm cho quỳ tím hóa xanh còn dung dịch phenolphlatein từ màu chuyển thành hồng.
a) Amoniac phản ứng với nước
NH3 + H2O ⇔ NH4+ + OH-
b) Amoniac phản ứng với Axit → Muối Amoni
Thí dụ:
NH3 (khí) + HCl (khí) → NH4Cl (khói trắng)
c) Amoniac tác dụng với dung dịch muối của các kim loại mà hidroxit không tan → bazơ và muối
2NH3+ MgCl2 + 2H2O → Mg(OH)2 + 2NH4Cl
* Chú ý: Với muối của Cu2+, Ag+ và Zn2+ có kết tủa sau đó kết tủa tan do tạo phức chất tan
Cu(NH3)4(OH)2; Ag(NH3)2OH; Zn(NH3)4(OH)2.
Thí dụ:
ZnSO4+ 2NH3+ 2H2O → Zn(OH)2↓ + (NH4)2SO4
5.2. Amoniac có tính khử mạnh
a) Amoniac tác dụng với O2
4NH3 + 5O2 → 4NO↑ + 6H2O
b) Amoniac tác dụng với Cl2
2NH3 + 3Cl2 → N2↑ + 6HCl
c) Amoniac tác dụng với oxit của kim loại
3CuO + 2NH3 → Cu + 3H2O + N2↑
5.3. Khả năng tạo phức
Dung dịch amoniac có khả năng hòa tan hiđroxit hay muối ít tan của một số kim loại, tạo thành các dung dịch phức chất.
Cu(OH)2 + 4NH3 → [Cu(NH3)4](OH)2 (màu xanh thẫm)
6. Bài tập vận dụng liên quan
Câu 1. Để tách riêng NH3 ra khỏi hỗn hợp gồm N2 , H2, NH3 trong công nghiệp người ta đã
A. Cho hỗn hợp qua nước vôi trong dư.
B. Cho hỗn hợp qua bột CuO nung nóng.
C. nén và làm lạnh hỗn hợp để hòa lỏng NH3.
D. Cho hỗn hợp qua dung dịch H2SO4 đặc.
Lời giải:
Đáp án: C
Để tách riêng NH3ra khỏi hỗn hợp gồm N2, H2, NH3 trong công nghiệp người ta đã nén và làm lạnh hỗn hợp để hòa lỏng NH3.
Câu 2. Hiện tượng quan sát được (tại vị trí chứa CuO) khi dẫn khí NH3 đi qua ống đựng bột CuO nung nóng là:
A. CuO từ màu đen chuyển sang màu trắng.
B. CuO không thay đổi màu.
C. CuO từ màu đen chuyển sang màu đỏ.
D. CuO từ màu đen chuyển sang màu xanh.
Lời giải:
Đáp án: C
Do khí NH3 có khả năng khử oxít của các kim loại đứng sau nhôm => NH3 khử CuO tạo ra Cu => hiện tượng là chất rắn màu đen chuyển sang màu đỏ.
NH3 +CuO → Cu + N2 +H2O
đen đỏ
Câu 3. Muối được làm bột nở trong thực phẩm là
A. (NH4)2CO3.
B. Na2CO3.
C. NH4HSO3.
D. NH4Cl.
Lời giải:
Đáp án: A
Muối được làm bột nở trong thực phẩm là (NH4)2CO3.
Câu 4. Nhận xét nào sau đây không đúng về muối amoni?
A. Muối amoni bền với nhiệt.
B. Các muối amoni đều là chất điện li mạnh.
C. Tất cả các muối amoni đều tan trong nước.
D. các muối amoni đều bị thủy phân trong nước.
Lời giải:
Đáp án: A
Tất cả các muối amoni đều tan và là những chất điện li mạnh.
(NH4)xA → xNH4+ + Ax-
Nếu muối amoni của axit mạnh (A là gốc axit của một axit mạnh) thì thủy phân tạo môi trường axit.
NH4+ + H2O ↔ NH3 + H3O+
Muối amoni còn dễ bị phân hủy bởi nhiệt → NH3 và axit tương ứng.
Vậy Dung dịch của các muối amoni luôn có môi trường bazơ.
Câu 5. Chỉ sử dụng dung dịch HNO3 loãng, có thể nhận biết được những chất rắn riêng biệt nào sau đây: ZnCO3, Fe3O4, CuO, Al2O3?
A. ZnCO3, Fe3O4, CuO, Al2O3.
B. ZnCO3, Fe3O4, Al2O3.
C. Fe3O4, CuO, Al2O3.
D. ZnCO3, CuO, Al2O3.
Lời giải:
Đáp án: A
Dùng HNO3 có thể nhận biết được cả 4 chất.
Trích mẫu thử và đánh số thứ tự
Chất rắn tan dần, có khí không màu thoát ra chính là ZnCO3
ZnCO3+ 2HNO3 → Zn(NO3)2+ CO2 ↑ + H2O
+ Chất rắn tan dần có khí không màu hóa nâu trong không khí thoát ra, dung dịch thu được màu vàng nâu đó chính Fe3O4
3Fe3O4 + 28HNO3 → 9Fe(NO3)3 (vàng nâu) + NO + 14H2O
2NO (không màu) + O2 → 2NO2 (nâu đỏ)
+ Chất rắn tan dần, sau phản ứng thu được dung dịch màu xanh
CuO + 2HNO3 → Cu(NO3)2 (xanh) + H2O
+ Chất rắn tan dần, sau phản ứng thu được dung dịch không màu
Al2O3 + 6HNO3 → 2Al(NO3)3(không màu) + 3H2O
Câu 6. Trong những nhận xét dưới đây về muối amoni, nhận xét nào là đúng?
A. Muối amoni là tinh thể ion, phân tử gồm cation amoni và anion hiđroxit
B. Tất cả các muối amoni đều dễ tan trong nước, khi tan điện li hòa toàn thành cation amoni và anion gốc axit.
C. Dung dịch muối amoni tác dụng với dung dịch kiềm đặc, nóng cho thoát ra chất khí làm quỳ tím hóa đỏ
D. Khi nhiệt phân muối amoni luôn luôn có khí amoniac thoát ra
Lời giải:
Đáp án: B
A sai vì muối amoni là tinh thể ion, phân tử gồm cation amoni và anion gốc axit.
C sai vì khí làm quì hóa xanh.
D sai vì khi nhiệt phân muối amoni chưa chắc ra khi amoniac.
Thí dụ: NH4NO2 → N2 + 2H2O
Câu 7. Axit nitric và axit photphoric cùng phản ứng với nhóm các chất sau:
A. CuCl2, NaOH, K2CO3, NH3
B. NaOH, K2O, NH3, Na2CO3
C. KCl, NaOH, K2SO4, NH3
D. CuSO4, MgO, KOH, NH3
Lời giải:
Đáp án: B
Axit nitric và axit photphoric cùng phản ứng với nhóm các chất: NaOH, K2O, NH3, Na2CO3.
Câu 8. Muối NH4Cl tác dụng được với dung dịch chất nào sau đây?
A. NaOH, HNO3
B. HNO3, AgNO3
C. NaOH, AgNO3
D. NaNO3, HNO3
Lời giải:
Đáp án: C
Phương trình phản ứng minh họa:
NH4Cl + NaOH → NH3 + H2O + NaCl
NH4Cl + NaCO3 → 2NaCl + CO2 + H2O + 2NH3
Câu 9.Oxi hóa 6 lít NH3 (tạo ra N2 và NO theo tỉ lệ mol 1 : 4) cần vừa đủ V là không khí ( chứa 20% oxi về thể tích). Các thể tích đó ở cùng điều kiện. Giá trị của V là
A. 6,5.
B. 22,5.
C. 32,5.
D. 24,5.
Lời giải:
Đáp án: C
12NH3 + 13O2 → 8NO + 2N2 + 18H2O
VO2 = (6 x 13) / 12 = 6,5 mol
⇒ Vkk = 6,5 : 20% = 32,5 lít
Câu 10. Cho 22,4 lít hỗn hợp khi X gồm N2 và H2 đi qua xúc tác Fe, nung nống để tổng hợp NH3 thu được 20,16 lít hỗn hợp khí Y. Hấp thụ toàn bộ Y vào dung dịch AlCl3 dư, thu được m gam kết tủa. Các thể tích khí đó ở cùng điều kiện. Giá trị của m là
A. 13.
B. 2,6.
C. 5,2.
D. 3,9.
Lời giải:
Đáp án: B
nX = 1 mol; nNH3 = nX - nY = 1- 0,9 = 0,1 mol
⇒ nAl(OH)3 = 0,1 /3 ⇒ m =2,6g
Xem thêm các phương trình hóa học khác:
NH3 + H2O → NH4OH | NH3 ra NH4OH
NH3 + O2 → NO + H2O | NH3 ra NO
NH3 + AlCl3 + H2O → Al(OH)3 + NH4Cl | NH3 ra NH4Cl
CuO ra Cu(NO3)2 | CuO + HNO3 → Cu(NO3)2 + H2O