NaCl + H2SO4 → Na2SO4 + HCl ↑ | NaCl ra Na2SO4 | NaCl ra HCl

NaCl + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + HCl ↑

1. Phản ứng hóa học giữa NaCl và H₂SO₄

2NaCl + H₂SO₄ $\stackrel{\ge {400}^{o}C}{\to }$ Na₂SO₄ + 2HCl ↑

2. Điều kiện phản ứng

-  Nhiệt độ trên 400^oC

3. Cách thực hiện phản ứng

- Cho tinh thể NaCl tác dụng với H₂SO₄ đặc và đun nóng (≥ 400^oC)

4. Hiện tượng nhận biết phản ứng

- Có khí thoát ra.

5. Mở rộng tính chất của H₂SO₄

Ở trạng thái loãng là một axit mạnh, ở trạng thái đặc là một chất ôxihóa mạnh.

    5.1. Ở dạng loãng là axít mạnh

- Làm đỏ quì tím, tác dụng kim loại (trước H₂) giải phóng H₂, tác dụng bazơ, oxit bazơ và nhiều muối.

H₂SO₄ làm quỳ tím hóa đỏ

Fe + H₂SO₄ → FeSO₄ + H₂

NaOH + H₂SO₄ → NaHSO₄ + H₂O

CuO + H₂SO₄ → CuSO₄ + H₂O

BaCl₂ + H₂SO₄ → BaSO₄ + 2HCl

Na₂ CO₃ + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + H₂O + CO₂

    5.2. Ở dạng đặc là một chất oxi hóa mạnh

Tác dụng với kim loại: oxi hoá hầu hết các kim loại (trừ Au và Pt) tạo muối hoá trị cao và thường giải phóng SO₂ (có thể H₂ S, S nếu kim loại khử mạnh như Mg ).

2 Fe + 6H₂SO₄  Fe₂ (SO₄)₃ + 3SO₂ + 6 H₂O

Cu + 2H₂SO₄  CuSO₄ + SO₂ + 2H₂O

Al, Fe, Cr không tác dụng với H₂SO₄ đặc nguội, vì kim loại bị thụ động hóa.

• Tác dụng với phi kim ( tác dụng với các phi kim ở dạng rắn, t^o) tạo hợp chất của phim kim ứng với số oxh cao nhất.

C + 2H₂SO₄  CO₂ + 2SO₂ + 2H₂O

S + 2H₂SO₄  3SO₂ + 2H₂O

• Tác dụng với một số chất có tính khử

FeO + H₂SO₄  Fe₂ (SO₄)₃+ SO₂ + 4H₂O

HBr + H₂SO₄  Br₂ + SO₂ + 2H₂O

• Hút nước của 1 số chất hữu cơ:

C₁₂H₂₂O₁₁ + H₂SO_4(đ) → 12C + H₂SO₄.11H₂O

6. Bạn có biết

- Đây là phương pháp sunfat, dung điều chế HCl trong phòng thí nghiệm.

7. Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Khí hidro clorua có thể được điều chế bằng cách cho KCl rắn tác dụng với chất nào sau đây?

A. H₂SO₄ loãng.                   B. H₂SO₄ đặc.

C. NaOH.                              D. H₂O.

Hướng dẫn giải

Khí hidro clorua có thể được điều chế bằng cách cho KCl rắn tác dụng với H₂SO₄ đặc.

Đáp án B.

Ví dụ 2: Khi cho NaCl phản ứng với H₂SO₄ đặc ở 400^oC thu được sản phẩm muối là

A. Na₂SO₄.                  B. NaHSO₄.                    C. Na₂SO₃.                      D. NaHSO₃.

Hướng dẫn giải

2NaCl + H₂SO₄ Na₂SO₄ + 2HCl ↑

Đáp án A.

Ví dụ 3: Thể tích khí HCl ở đktc thu được khi cho 5,85 gam NaCl phản ứng với H₂SO₄ đặc ở 400^oC là

A. 1,12 lít.                   B. 2,24 lít.                       C. 3,36 lít.                          D. 4,48 lít.

Hướng dẫn giải

V = 0,1.22,4 = 2,24 lít.

Đáp án B.

8. Bài tập vận dụng liên quan (có đáp án)

 8.1. Trắc nghiệm

Câu 1. Phản ứng nào sau đây được dùng để điều chế khí hiđro clorua trong phòng thí nghiệm?

  A. H₂ + Cl₂ → 2HCl

  B. Cl₂ + H₂O → HCl + HClO

  C. Cl₂ + SO₂ + 2H₂O → 2HCl + H₂SO₄ 

  D. NaCl_rắn + H₂SO_{4 đặc} → NaHSO₄ + HCl

Lời giải:

Đáp án D

Câu 2: Dung dịch H₂SO₄ loãng có thể tác dụng với cả 2 chất nào sau đây?

A. Cu và Cu(OH)₂.                              B. Fe và Fe(OH)₃.

C. C và CO₂.                                       D. S và H₂S.

Lời giải:

Đáp án B

Fe + H₂SO₄ (l) → FeSO₄ + H₂

2Fe(OH)₃ + 3H₂SO₄ (l) → Fe₂(SO₄)₃ + 6H₂O

Câu 3: H₂SO₄ đặc khi tiếp xúc với đường, vải, giấy có thể làm chúng hóa đen do tính chất nào dưới đây?

A. Oxi hóa mạnh.                             B. Háo nước.

C. Axit mạnh.                                   D. Khử mạnh.

Lời giải:

Đáp án B

Câu 4. Dung dịch A chứa đồng thời axit HCl và H₂SO₄. Để trung hòa 40 ml A cần dùng vừa hết 60 ml NaOH 1M. Cô cạn dung dịch khi trung hòa, thu được 3,76 g hỗn hợp muối khan. Vậy nồng độ mol/l của hai axit HCl và H₂SO₄ là:

A. 1 và 0,75                  B. 0,25 và 1                  C. 0,25 và 0,75                      D. 1 và 0,25

Lời giải:

Đáp án: D

Gọi a, b là nồng độ mol của HCl và H₂SO₄

HCl + NaOH → NaCl + H₂O

0,04a    0,04a        0,04a

H₂SO₄ + 2NaOH → Na2SO₄ + 2H₂O

0,04b    0,08b        0,04b

Câu 5: Cho 20 gam hỗn hợp Cu và Al phản ứng với dung dịch H₂SO₄ loãng, dư thấy thu được 13,44 lít khí (đktc). % theo khối lượng Al và Cu trong hỗn hợp lần lượt là

A. 44% và 66%.                            B. 54% và 46%.

C. 50% và 50%.                            D. 94% và 16%.

Lời giải:

Đáp án B

Cu không phản ứng

Bảo toàn e → 3.n_Al = 2.n_khí → n_Al = 0,4

%m_Al = 54%.

8.2. Tự luận

Bài 1: Điện phân nóng chảy một muối 11,7g halogenua NaX người ta thu được 2,24 lít khí (đktc).

a) Xác định nguyên tố X ?

b) Tính thế tích khí HX thu được khi cho X tác dụng với 4,48 lít H₂ ở đktc ?

c) Tính tỷ lệ % các khí sau phản ứng ?

Lời giải:

PTHH: 2NaX → 2Na + X₂

a, n_X2 = 0,1 mol ⇒ n_NaX = 2. 0,1 = 0,2 mol.

M_NaX = 11,7/0,2 = 58,5 ⇒ X = 35,5 (Cl)

b, X₂ + H₂ → 2HX

n_H2 = 0,2 mol ⇒ n_HX = 2. n_X2= 0,2 mol (H₂ dư)

⇒ V_HX = 0,2.22,4 = 4,48 l

c, Sau phản ứng có 0,2 mol khí HCl và 0,1 mol H₂ dư

%HCl= 0,2/(0,2 + 0,1)= 66,67%

⇒ %H₂ = 33,33%

Bài 2. Cho 0,896 lít Cl₂ tác dụng với 200 ml dung dịch NaOH 1M ở t^o thường thu được dung dịch X. Tính CM của các chất trong dung dịch X ?

Lời giải:

Cl₂ + 2NaOH → NaCl + NaClO + H₂O

n_Cl2 = 0,896/22,4 = 0,04 mol

n_NaOH = 0,2 mol

Theo pt ⇒ n_NaCl = n_NaClO = n_Cl2 =0,04 mol

⇒ C_MNaCl = C_MNaClO = 0,04/0,2 = 0,2M

n_NaOHdư = 0,2 – 0,04.2 = 0,12 mol ⇒ C_MNaOH = 0,12 / 0,2 = 0,6M

Bài 3. Trộn 200 ml dung dịch NaOH 1M với 150ml dung dich H₂SO₄ 1M. Hỏi sau khi phản ứng kết thúc khôi lượng muối thu được là bao nhiêu?

Lời giải:

Ta có: n_NaOH = 0,2 × 1 = 0,2(mol); n_H2SO4 = 0,15 mol

Phản ứng: NaOH + H₂SO₄ → NaHSO₄ + H₂O

           (mol) 0,15 ← 0,15 →     0,15

    NaOH + NaHSO₄ → Na₂SO₄ + H₂O

(mol) 0,05 → 0,05

⇒ n_NaHSO4 dư = 0,15 – 0,05 = 0,1 (mol)

⇒ m_muối = m_NaHSO4 + m_NaSO4 = 120 × 0,1 + 142 × 0,05=19,1(gam)

Xem thêm các phương trình hóa học hay khác:

NaCl + H2O → NaOH + Cl2 + H2 | NaCl ra NaOH

BaCl2 + H2SO4 → BaSO4 + HCl | H2SO4 ra BaSO4

H2SO4 + KCl → HCl + K2SO4 | KCl ra HCl

H2S + Cl2 + H2O → H2SO4 + HCl | H2S ra H2SO4

SO2 + Cl2 + H2O → HCl + H2SO4 | SO2 ra H2SO4