1900.edu.vn - Tin tức mới nhất - Cập nhật hàng ngày
1900.edu.vn - Tin tức mới nhất - Cập nhật hàng ngày
Giáo dục Phương trình hóa học

Cu + HNO3 → Cu(NO3)2 + NO2 + H2O | Cu ra Cu(NO3)2

Cu + HNO3 → Cu(NO3)2 + NO2 + H2O là phản ứng oxi hóa khử. Bài viết này cung cấp đầy đủ thông tin về phương trình hóa học đã được cân bằng, điều kiện các chất tham gia phản ứng, hiện tượng (nếu có), ...và kèm theo đó là một số bài tập về Cu, mời các bạn đón xem:

Phản ứng Cu + HNO3 → Cu(NO3)2 + NO2 + H2O

1. Phương trình phản ứng Cu tác dụng HNO3 đặc

Cu + 4HNO3 → Cu(NO3)2 + 2NO2↑ + 2H2O  

2. Điều kiện phản ứng Cu tác dụng với dung dịch HNO3 đặc

Cu tác dụng với dung dịch HNO3 đặc ở nhiệt độ thường.

3. Cân bằng phản ứng Cu + HNO3 → Cu(NO3)2 + NO2 + H2O 

Bước 1. Xác định số oxi hóa thay đổi thế nào.

Cu0 + HN+5O3 → Cu+2(NO3)2 + N+4O2+ H2O

Bước 2. Lập thăng bằng electron.

1x

2x

Cu  → Cu+2 + 2e

N+5 + 1e → N+4

Bước 3. Đặt các hệ số tìm được vào phương trình phản ứng và tính các hệ số còn lại.

Cu + 4HNO3 → Cu(NO3)2 + 2NO2↑ + 2H2O

4. Cách tiến hành phản ứng cho Cu tác dụng với dung dịch HNO3 đặc

Cho vào ống nghiệm 1,2 lá đồng, nhỏ từ từ vừa đủ dung dịch HNO3 loãng.

5. Cu tác dụng với HNO3 đặc hiện tượng

Lá đồng màu đỏ Đồng (Cu) tan dần trong dung dịch axit HNO3 đặc và sinh ra khí nito đioxit NO2 nâu đỏ.

Mở rộng: Axit nitric HNO3 oxi hoá được hầu hết các kim loại, kể cả kim loại có tính khử yếu như Cu. Khi đó, kim loại bị oxi hoá đến mức oxi hoá cao và tạo ra muối nitrat.

Thông thường, nếu dùng dung dịch HNO3 đặc thì sản phẩm là NO2, còn dung dịch loãng thì tạo thành NO.

6. Bản chất của các chất tham gia phản ứng

6.1. Bản chất của Cu (Đồng)

- Trong phản ứng trên Cu là chất khử.

- Cu là kim loại phản ứng được với các axit oxi hoá mạnh như axit HNO3 và H2SO4 đặc, nóng.

6.2. Bản chất của HNO3 (Axit nitric)  

- Trong phản ứng trên HNO3 là chất oxi hoá.

- Đây là một monoaxit mạnh, có tính oxi hóa mạnh có thể nitrat hóa nhiều hợp chất vô cơ.

7. Tính chất của đồng và hợp chất của đồng kim loại

7.1. Tính chất vật lí

Đồng là một kim loại có màu đỏ, dẻo, và dễ kéo sợi, dễ dát mỏng, là kim loại dẻo nhất, kim loại đồng thường dẫn điện và dẫn nhiệt cao (sau bạc). đồng có khối lượng riêng là 8,98 g/cm3 và nhiệt độ nóng chảy 10830C.

Khi có tạp chất thì độ giảm điện của đồng sẽ giảm dần, Các loại hợp kim của đồng khá ổn.

7.2. Tính chất hóa học của đồng

Đồng là loại kim loại có tính khử yếu hơn so với các kim loại khác. Đồng có thể tác dụng được với phi kim, tác dụng với các axit và tác dụng với các dung dịch muối

a. Tác dụng với phi kim

Khi (Cu) phản ứng với Oxi đun nóng sẽ tạo thành CuO bảo vệ do đó (Cu) sẽ không bị oxi hoá.

2Cu + O2→ CuO

Khi ta đun nóng đến nhiệt độ từ (800-1000oC)

CuO + Cu → Cu2O (đỏ)

Khi tác dụng trực tiếp với khí Cl2, Br2, S…

Cu + Cl2 → CuCl2

Cu + S → CuS

b. Tác dụng với các axit

(Cu) không thể tác dụng với dung dịch HCl và H2SO4 loãng.

Khi có oxi, (Cu) có thể tác dụng với dung dịch HCl, có tiếp xúc giữa axit và không khí.

2Cu + 4HCl + O2 → 2CuCl2 + 2H2O

Đối với HNO3, H2SO4 đặc thì:

Cu + 2H2SO4 đặc  → CuSO4 + SO2 + H2O

Cu + 4HNO3 (đặc) → Cu(NO3)2 + 2NO2+ 2H2O

c. Tác dụng với các dung dịch muối

Đồng có thể khử được các ion kim loại đứng sau nó trong dung dịch muối.

Cu + 2AgNO3→ Cu(NO3)2 + 2Ag

8. Bài tập vận dụng liên quan

Câu 1. Hiện tượng nào xảy ra khi cho mảnh đồng kim loại vào dd HNO3 loãng

A. không có hiện tượng gì

B. dd có màu xanh, H2 bay ra

C. dd có màu xanh, có khí màu nâu bay ra

D. dd có màu xanh, có khí không màu bay ra, bị hoá nâu trong không khí.

Lời giải:

Đáp án: D

Câu 2. Hòa tan hết 0,02 mol Al và 0,03 mol Cu vào dung dịch HNO3,  cô cạn dung dịch sau phản ứng và nung đến khối lượng không đổi thì thu được m gam chất rắn. Giá trị của m là

A. 3,42 gam.

B. 2,94 gam.

C. 9,9 gam.

D. 7,98 gam.

Lời giải:

Đáp án: A

Sơ đồ phản ứng:

          2Al →HNO3 2Al(NO3)3  →toAl2O3                                   (1)

mol:   0,02        →        0,02    →          0,01

         Cu →HNO3 Cu(NO3)2  →toCuO                         (2)

mol:   0,03        →       0,03     →       0,03

      Áp dụng định luật bảo toàn nguyên tố cho sơ đồ (1), (2) ta thấy:

         nAl2O3=0,01 mol ; nCuO=0,03mol.

      Vậy khối lượng chất rắn thu được là :  0,01.102 + 0,03.80 = 3,42 gam

 

Câu 3. Phát biểu nào sau đây không chính xác?

A.Cu phản ứng với HNO3 loãng giải phóng N2.

B. Cu phản ứng với oxi (ở 800 – 1000oC) tạo ra Cu2O.

C. Khi có mặt oxi, Cu phản ứng được với dung dịch HCl.

D. CuCl2 phản ứng với khí hiđro sulfua tạo kết tủa màu đen CuS.

Lời giải:

Đáp án: A
 
Đồng phản ứng với HNO3 loãng giải phóng nitơ.

3Cu + 8HNO3 → 3Cu(NO3)2 + 2NO↑ + 4H2O

Câu 4. Để nhận biết ion nitrat, thường dùng Cu và dung dịch axit sulfuric loãng đun nóng là vì

A. Phản ứng tạo ra kết tủa màu vàng và dung dịch có màu xanh.

B. Phản ứng tạo ra dung dịch có màu xanh và khí không mùi làm xanh giấy quỳ ẩm.

C. Phản ứng tạo ra kết tủa màu xanh.

D. Phản ứng tạo dung dịch có màu xanh và khí không màu hóa nâu trong không khí.

Lời giải:

Đáp án: D

Để nhận biết ion nitrat, thường dùng Cu và dung dịch axit sunfuric loãng đun nóng là vì phản ứng tạo dung dịch có màu xanh và khí không màu hóa nâu trong không khí.

Câu 5. Nhiệt phân hoàn toàn 34,65 gam hỗn hợp gồm KNO3 và Cu(NO3)2, thu được hỗn hợp khí X có tỉ khối so với khí hiđro bằng 18,8. Khối lượng Cu(NO3)2 trong hỗn hợp ban đầu là

A. 9,40 gam.

B. 11,28 gam.

C. 8,60 gam.

D. 47,00 gam.

Lời giải:

Đáp án: A

Phương trình phản ứng

2KNO3→ 2KNO2 + O2

x → 0,5x

2Cu(NO3)2 → 2CuO + 4NO2 + O2

y → 2y → 0,5y

MX = 18,8.2 = 37,6 = 46.2y + 32.0,5x+0,5y0,5x+2,5y

=> 2,8x- 14y =0 (1)

mmuối = 101x + 188y= 34,65 (2)

=> x= 0,25, y= 0,05

=> mCu(NO3)2= 188.0,05 = 9,4 gam

Câu 6. Cho các dung dịch: HCl, NaOH đặc, NH3, KCl. Số dung dịch phản ứng được với Cu(OH)2 là

A. 1.

B. 3.

C. 2.

D. 4.

Lời giải:

Đáp án: C

Các dung dịch phản ứng được với Cu(OH)2 là HCl, NH3

Cu(OH)2 + HCl → CuCl2 + H2O

Zn(OH)2 + 4NH3 → (Zn(NH3)4)(OH)2

Câu 7. Cho các hợp chất: CuS, CuO, Cu2O, CuCO3, Cu2S lần lượt phản ứng với dung dịch H2SO4 đặc, nóng, dư. Số phản ứng oxi hóa khử xảy ra là

A. 4

B. 5

C. 2

D. 3

Lời giải:

Đáp án: D

Câu 8. Trong các kim loại sau : Mg, Al, Zn, Cu. Số kim loại đều tan trong dung dịch HCl và dung dịch H2SO4 đặc nguội là:

A. 3.

B. 4.

C. 2.

D. 5.

Lời giải:

Đáp án: C

Cu không tan trong dung dịch HCl

Al không tan trong dung dịch H2SO4 đặc nguội

=> Số kim loại đều tan trong dung dịch HCl và dung dịch H2SO4 đặc nguội là: Mg, Zn

Mg + 2HCl → MgCl2 + H2

Mg + 2H2SO4 → MgSO4 + SO2+ 2H2O

Zn + 2HCl → ZnCl2 + H2

Zn + H2SO4 → ZnSO4 + H2

Câu 9. Nhúng một thanh Cu vào dung dịch AgNO3, sau một thời gian lấy ra, rửa sạch, sấy khô, đem cân thì khối lượng thanh đồng thay đổi thế nào ?

A. Tăng.

B. Giảm.

C. Không thay đổi.

D. không xác định được.

Lời giải:

Đáp án: A

Gọi khối lượng thanh đồng ban đầu là a

Cu + 2AgNO3→ Cu(NO3)2+ 2Ag

x mol → 2x mol

Khối lượng thanh đồng sau phản ứng là

a + mAg- aCu phản ứng =  a + 2x.108 - 64x = a + 152 x (gam)

Tức là khối lượng thanh đồng tăng.

Câu 10. Cho m gam hỗn hợp A gồm Al, Cu vào dung dịch HCl (dư), sau khi kết thúc phản ứng sinh ra 1,68 lít khí (ở đktc). Nếu cho a gam hỗn hợp R trên vào một lượng dư axit nitric (đặc, nguội), sau khi kết thúc phản ứng sinh ra 3,36 lít khí NO2 (sản phẩm khử duy nhất, ở đktc). Giá trị của a là:

A. 10,5

B. 11,5

C. 12,3

D. 6,15

Lời giải:

Đáp án: D

X + HCl => chỉ có Al phản ứng

nH2 = 0,125 mol

Bảo toàn electron:

3nAl = 2nH2 => nAl = 0,125.23 = 0,05 mol

X + HNO­3 đặc nguội => chỉ có Cu phản ứng

nNO2 = 0,315 mol

Bảo toàn e: 2nCu = nNO2 => nCu = 0,1252 = 0,075 mol

=> m = mAl+ mCu = 0,05.27 + 0,125.64 = 6,15 gam

Câu 11. Tổng hệ số là các số nguyên, tối giản của tất cả các chất trong phương trình phản ứng giữa Cu với dung dịch HNO3 đặc, nóng là

A. 8.

B. 10.

C. 11.

D. 9.

Lời giải:

Đáp án: B

Tổng hệ số là các số nguyên, tối giản của tất cả các chất trong phương trình phản ứng giữa Cu với dung dịch HNO3 đặc, nóng là 10.

Cu + 4HNO3→ Cu(NO3)2 + 2NO2↑ + 2H2O

Câu 12. Phát biểu nào không đúng?

A. đồng phản ứng với HNO3 loãng giải phóng N2

B. đồng phản ứng với oxi (800-10000C) tạo ra Cu2O.

C. Khi có mặt oxi, Cu phản ứng với dung dịch HCl.

D. Cu phản ứng với lưu huỳnh tạo CuS.

Lời giải:

Đáp án: A

Phương trình phản ứng Cu tác dụng HNO3 loãng sinh ra khí NO

Phương trình phản ứng minh họa

3Cu + 8HNO3 → 3Cu(NO3)2+ 2NO↑ + 4H2O

Câu 13. Trong phân tử HNO3 có các loại liên kết là

A. liên kết cộng hoá trị và liên kết ion.

B. liên kết ion và liên kết phối trí.

C. liên kết phối trí và liên kết cộng hoá trị.

D. liên kết cộng hoá trị và liên kết

Lời giải:

Đáp án: C

Trong phân tử HNO3 có các loại liên kết là liên kết phối trí và liên kết cộng hoá trị.

Câu 14. Hoà tan hoàn toàn m gam Cu trong dung dịch HNO3 thu được 1,12 lít hỗn hợp khí NO và NO2 (đktc) có tỉ khối hơi đối với H2 là 16,6. Giá trị của m là

A. 8,32.

B. 3,90.

C. 4,16.

D. 6,40.

Lời giải:

Đáp án: C

M (trung bình NO và NO2) = 16,6.2 = 33.2 gam.

n (NO và NO2) = 0.05 (mol)

Gọi x = số mol NO, y = số mol NO2.

Ta có hệ phương trình:

x + y = 0.05

30x+46yx+y= 33.2

Giải hệ phương trình => x = 0.04, y = 0.01

Cu0 →Cu+2 + 2e

x         →           2x

N+5 + 3e → N +2 (NO)

0,12   0,04

N+5 + 1e → N+4 (NO2)

0,01   0,01

Bảo toàn e => 2x= 0,13 => x = 0,065 => mCu = m= 0,065.64 = 4,16 gam

Câu 15. HNO3 chỉ thể hiện tính oxi hóa khi tác dụng với các chất thuộc dãy nào dưới đây?

A. Mg, H2S, S, Fe3O4, Fe(OH)2.

B. Al, FeCO3, HI, CaO, FeO.

C. Cu, C, Fe2O3, Fe(OH)2, SO2.

D. Na2SO3, P, CuO, CaCO3, Ag.

Lời giải:

Đáp án: A

A. Mg, H2S, S, Fe3O4, Fe(OH)2.

3Mg + 8HNO3 → 3Mg(NO3)2 + 2NO + 4H2O

H2S + 8HNO3 → H2SO4 + 8NO2 + 4H2O

S + 6HNO3 → H2SO4 + 6NO2 + 2H2O

3Fe3O4 + 28HNO3 → 9Fe(NO3)3 + NO↑ + 14H2O

3Fe(OH)2 + 10HNO3 → 3Fe(NO3)3 + NO + 8H2O

D loại CuO, CaCO3

B loại CaO

C loại Fe2O3

Câu 16. Axit nitric tinh khiết là chất lỏng không màu nhưng lọ Axit nitric đặc trong phòng thí nghiệm có màu nâu vàng hoặc nâu là do.

A. HNO3 oxi hóa bụi bẩn trong không khí tạo hợp chất có màu

B. HNO3 tự oxi hóa thành hợp chất có màu

C. HNO3 bị phân hủy 1 ít tạo NO2 tan lại trong HNO3 lỏng

D. HNO3 hút nước mạnh tạo dung dịch có màu.

Lời giải:

Đáp án: C

Axit nitric tinh khiết là chất lỏng không màu nhưng lọ Axit nitric đặc trong phòng thí nghiệm có màu nâu vàng hoặc nâu là do: HNO3 bị phân hủy 1 ít tạo NO2 tan lại trong HNO3 lỏng

Câu 17. Cho các phản ứng sau : (1) nhiệt phân Cu(NO3)2; (2) nhiệt phân NH4NO2; (3) NH3 + O2 (t0, xt); (4) NH3 + Cl2; (5) nhiệt phân NH4Cl; (6) NH3 + CuO. Các phản ứng tạo ra được N2 là

A. (3), (5), (6)

B. (1), (3), (4)

C. (1), (2), (5)

D. (2), (4), (6)

Lời giải:

Đáp án: D

Phương trình thể hiện phản ứng

1) 2Cu(NO3)2 → 2CuO + 4NO2 + O2

(2) NH4NO2 → N2 + 2H2O

(3) 2NH3 + 52O2 → 2NO + 3H2O

(4) 2NH3 + 3Cl2 → N2+ 6HCl

(5) NH4Cl → NH3+ HCl

(6) 2NH3 + 3CuO → N2+ 3Cu + 3H2O

Câu 18. Trong phòng thí nghiệm HNO3 được điều chế theo phản ứng sau:

NaNO3 (rắn) + H2SO4 (đặc) → HNO3 + NaHSO4

Phản ứng trên xảy ra là vì:

A. Axit H2SO4 có tính axit mạnh hơn HNO3.

B. HNO3 dễ bay hơi hơn.

C. H2SO4 có tính oxi hoá mạnh hơn HNO3.

D. Một nguyên nhân khác.

Lời giải:

Đáp án: B

Vì HNO3 dễ bay hơi => làm giảm lượng HNO3 trong bình => phản ứng làm tăng lượng HNO3 (chiều thuận)

Câu 19. Cho Cu tác dụng với từng dung dịch sau: HCl (1), HNO3 (2), AgNO3 (3), Fe(NO3)2 (4), Fe(NO3)3 (5), Na2S (6). Cu phản ứng được với

A. 2, 3, 5, 6. 

B. 2, 3, 5. 

C. 1, 2, 3. 

D. 2, 3.

Lời giải:

Đáp án: B
 

(2) 3Cu + 8HNO3 → 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O

(3) Cu + 2AgNO3 → Cu(NO3)2 + 2Ag

(5) Cu + 2Fe(NO3)3 → 2Fe(NO3)2 + Cu(NO3)2

Câu 20. Chia m gam hỗn hợp A gồm hai kim loại Cu, Fe thành hai phần bằng nhau :

- Phần 1 tác dụng hoàn toàn với dung dịch HNO3 đặc, nguội thu được 0,672 lít khí.

- Phần 2 tác dụng hoàn toàn với dung dịch H2SO4 loãng dư thu được 0,448 lít khí.

Giá trị của m là (biết các thể tích khí được đo ở đktc)

A. 4,96 gam.

B. 8,80 gam.

C. 4,16 gam.

D. 17,6 gam.

Lời giải:

Đáp án: C

Hỗn hợp Cu, Fe khi tác dụng với dung dịch HNO3 đặc, nguội thì chỉ có Cu phản ứng :

          Cu    +     4HNO3  →  Cu(NO3)2    +     2NO2    +    2H2O              (1)

mol:     0,015                   ←                             0,03 

      Hỗn hợp Cu, Fe khi tác dụng H2SO4 loãng thì chỉ có Fe phản ứng :

          Fe    +   H2SO4  →  FeSO4    +     H2        (2)

mol:   0,02                   ←                      0,02

      Theo (1), (2) và giả thiết ta có : 

          nCu = Bài tập kim loại tác dụng với HNO3 và cách giảinNO2 = 0,015 mol; nFe = nHCl = 0,02

      Khối lượng của Cu và Fe trong A là : m = 2(0,015.64 + 0,02.56) = 4,16 gam.

Câu 21. Hòa tan hết 0,02 mol Al và 0,03 mol Cu vào dung dịch HNO3,cô cạn dung dịch sau phản ứng và nung đến khối lượng không đổi thì thu được m gam chất rắn. Giá trị của m là

A. 3,42 gam.

B. 2,94 gam.

C. 9,9 gam.

D. 7,98 gam.

Lời giải:

Đáp án: A

Sơ đồ phản ứng :

          2Al Bài tập kim loại tác dụng với HNO3 và cách giải 2Al(NO3)3 Bài tập kim loại tác dụng với HNO3 và cách giải Al2O3                                   (1)

mol:   0,02      →          0,02      →        0,01 

Cu Bài tập kim loại tác dụng với HNO3 và cách giải Cu(NO3)2 Bài tập kim loại tác dụng với HNO3 và cách giải  CuO                         (2)

mol:   0,03       →        0,03      →      0,03 

      Áp dụng định luật bảo toàn nguyên tố cho sơ đồ (1), (2) ta thấy :

          nAl2O3 = 0,01 mol;    nCuO = 0,03   

      Vậy khối lượng chất rắn thu được là :  0,01.102 + 0,03.80 = 3,42 gam.

Xem thêm các phương trình hóa học liên quan khác:

Cu + HNO3 → Cu(NO3)2 + N2O + H2O | Cu ra Cu(NO3)2

Cu + HNO3 → Cu(NO3)2 + NO + H2O | Cu ra Cu(NO3)2

Cu + AgNO3 → Cu(NO3)2 + Ag | Cu ra Cu(NO3)2

NH3 + CuO → Cu + N2 + H2O | NH3 ra N2

H2S + CuSO4 → CuS + H2SO4 | H2S ra CuS

Được cập nhật 29/08/2023 1.5k lượt xem
Bởi Bích Hạnh
Chủ đề:
Bình luận (0)

Đăng nhập để có thể bình luận

Chưa có bình luận nào. Bạn hãy là người đầu tiên cho tôi biết ý kiến!

Bài viết cùng chủ đề
NH3 + O2 → N2 + H2O | NH3 ra N2
Phương trình hóa học
NH3 + O2 → N2 + H2O | NH3 ra N2

1900.edu.vn xin giới thiệu phương trình NH3 + O2 → N2 + H2O gồm điều kiện phản ứng, cách thực hiện, hiện tượng phản ứng và một số bài tập liên quan giúp các em củng cố toàn bộ kiến thức và rèn luyện kĩ năng làm bài tập về phương trình phản ứng hóa học của Nito. Mời các bạn đón xem:

324 11 tháng trước
P + Cl2 → PCl3 | P ra PCl3
Phương trình hóa học
P + Cl2 → PCl3 | P ra PCl3

P + Cl2 → PCl3 là phản ứng oxi hoá khử. Bài viết này cung cấp đầy đủ thông tin về phương trình hóa học đã được cân bằng, điều kiện các chất tham gia phản ứng, hiện tượng (nếu có), ... Mời các bạn đón xem:

374 11 tháng trước
NH4Cl + Ca(OH)2 → CaCl2 + NH3 + H2O | NH4Cl ra CaCl2
Phương trình hóa học
NH4Cl + Ca(OH)2 → CaCl2 + NH3 + H2O | NH4Cl ra CaCl2

NH4Cl + Ca(OH)2 → CaCl2 + NH3 + H2O là phản ứng trao đổi. Bài viết này cung cấp đầy đủ thông tin về phương trình hóa học đã được cân bằng, điều kiện các chất tham gia phản ứng, hiện tượng (nếu có), ... Mời các bạn đón xem:

361 11 tháng trước
Nội dung bài viết