Công thức tính số đồng phân este (2024) chi tiết nhất

Khi thay nhóm OH ở nhóm cacboxyl của axit cacboxylic bằng gốc OR' thì ta được este

2. Danh pháp

Các hợp chất etyl axetat, isoamyl axetat thuộc loại hợp chất este. Như vậy, khi thay nhóm OH ở nhóm cacboxyl của axit cacboxylic bằng nhóm OR thì được este.

Este đơn chức có công thức chung là RCOOR' , trong đó R là gốc hiđrocacbon hoặc H ; R' là gốc hiđrocacbon.

Este được tạo thành từ axit no đơn chức mạch hở và ancol no đơn chức mạch hở được gọi là este no đơn chức mạch hở có công thức phân tử C_nH_2nO₂ (với n lớn hơn hoặc bằng 2).

Tên của este RCOOR' gồm tên gốc R' công thêm tên gốc axit RCOO (đuôi "at").

Thí dụ: CH₃COOC₂H₅ : atyl axetat; CH₂=CH-COOCH₃ : metyl acrylat; ...

3. cách tính đồng phân este

Cách tính đồng phân este ( RCOOR’): Số đồng phân= (số gốc R ) x (số gốc R’)

a. Số đồng phân ancol đơn chức no C_nH_2n+2O:
Công thức: Số ancol C_nH_2n+2O = 2n-2 (n < 6)

b. Số đồng phân andehit đơn chức no CnH2nO:
Công thức: Số andehit C_nH_2nO = 2n-3 (n < 7)

c. Số đồng phân axit cacboxylict đơn chức no C_nH_2nO₂:

Công thức: Số axit C_nH_2nO₂ = 2n-3 (n < 7)

d. Số đồng phân este đơn chức no CnH2nO2:
Công thức: Số este C_nH_2nO₂ = 2n-2 (n < 5)

e. Số đồng phân amin đơn chức no CnH2n+3N:
Công thức: Số amin CnH2n+3N = 2n-1 (n < 5)

f. Số đồng phân trieste tạo bởi glyxerol và hỗn hợp n axit béo:
Công thức: 

g. Số đồng phân ete đơn chức no CnH2n+2O:
Công thức: 

h. Số đồng phân xeton đơn chức no CnH2nO:
Công thức: 

i. Số đồng phân ankan:
C_nH_2n+2 = 2n-4 + 1 (3 < n < 7)

k. Đồng phân RH thơm và đồng đẳng benzen:
C_nH_2n-6 = (n – 6)2 (6 < n < 10)

l. Đồng phân phenol đơn chức:
C_nH_2n-6O = 3n-6 (6 < n < 9)

m. Công thức tính số đi, tri, tetra…..n peptit tối đa tạo bởi hỗn hợp gồm x amino axit khác nhau:

Số n peptitmax = xn

II. Bài tập vận dụng

Bài 1: Viết công thức cấu tạo các đồng phân este của C₅H₁₀O₂.

Lời giải:

    C₅H₁₀O₂ có ∆ = 1 nên đây là este đơn chức, no.

    Có 9 đồng phân của este: H-COO-CH₂-CH₂-CH₂-CH₃

    H-COO-CH(CH₃)-CH₂-CH₃ ;   H-COO-CH₂-CH(CH₃)-CH₃

    H-COO-C(CH₃)₃ ;   CH₃-COO-CH₂-CH₂-CH₃

    H₃C-COO-CH(CH₃)₂ ;   H₃C-CH₂-COO-CH₂-CH₃

    CH₃-CH₂-CH₂-COO-CH₃;   CH₃-CH(CH₃)-COO-CH₃

Bài 2: Viết công thức cấu tạo, gọi tên các đồng phần đơn chức, mạch hở có thể có của C₃H₆O₂

Lời giải:

C₃H₆O₂ có độ bất bão hòa ∆ = 1 và phân tử có hai nguyên tử oxi .

⇒ Có đồng phân về este đơn chức no và axit carboxylic đơn chức, no.

Đồng phân este : HCOOC₂H₅ etyl fomiat

CH₃COOCH₃metyl axetat

Đồng phân axit cacboxylic : CH₃CH₂COOH axit propionic

Bài 3: Số công thức cấu tạo các đồng phần đơn chức, mạch hở có thể có của C₄H₆O₂ là

 Lời giải:

C₄H₆O₂ có ∆ = 2 và hai nguyên tử oxi

 Đồng phân este đơn chức, không no có một nối đôi ở gốc và đồng phân axit cacboxylic đơn chức       không no một nối đôi ở gốc.

 Đồng phân este : HCOOCH=CH-CH₃ ;   HCOOCH₂-CH=CH₂

 CH₃COOCH=CH₂ ;   CH₂=CHCOOCH₃

 Đồng phân axit cacboxylic : CH₂=CH-CH₂-COOH

 CH₃-CH=CH-COOH

 CH₂=C(CH₃ )-COOH

Bài 4. Xác định số lượng các hợp chất hữu cơ đơn chức là đồng phân cấu tạo của nhau có cùng công thức phân tử C₆H₁₂O₂.

Lời giải:

– a = 1, có 2 nguyên tử oxi, vậy đây là axit cacboxylic hoặc este no, đơn chức, mạch hở

– Với axit cacboxylic: Dạng C₅COOH số đồng phân cấu tạo bằng số đồng phân của C₅H₁₁ – = 8.

– Với este: có dạng RCOOR’ (vai trò của R, R’ là khác nhau). Số đồng phân cẩu tạo được tạo nên bởi sự thay đổi số lượng cacbon trong R, R’ và thay đổi cấu tạo của R, R’ (bằng số lượng đồng phân cấu tạo của gốc ankyl tương ứng, R có thể là nguyên tử H).

HCOOC₅: có 8 đồng phân tạo ra bởi gốc C₅H₁₁ – (R’)

C₁COOC₄: có 4 đồng phân tạo ra bởi gốc C₄H₉ – (R’)

C₂COOC₃: Có 2 đồng phân tạo ra bởi gốc C₃H₇  – (R’)

C₃COOC₂: Có 2 đồng phân tạo ra bởi gốc C₃H₇ – (R)

C₄COOC₁: có 4 đồng phân tạo ra bởi gốc C₄H₉ – (R)

Vậy số đồng phân cấu tạo là ete = 20

Đáp án : Tổng số đồng phân cấu tạo của C₆H₁₂O₂ = 28.

Bài 5: A là một este có công thức thực nghiệm (C3H5O2)n. Một mol A tác dụng vừa đủ hai mol KOH trong dung dịch, tạo một muối và hai rượu hơn kém nhau một nguyên tử cacbon trong phân tử. A là:

Lời giải:

A tác dụng với 2 mol KOH ⇒ A là este hai chức ⇒ n = 2

⇒ A có CTPT là: C₆H₁₀O₄

Nhận thấy:

CH₃OOCCH₂COOC₂H₅ + 2KOH → CH₃OH + C₂H₅OH + KOOCCH₂COOK (thỏa mãn)

Vậy A là: etyl metyl malonat

 Bài 6: Viết công thức cấu tạo các đồng phân este của C₅H₁₀O₂.

Lời giải:

C₅H₁₀O₂ có ∆ = 1 nên đây là este đơn chức, no.

Có 9 đồng phân của este: H-COO-CH₂-CH₂-CH₂-CH₃

H-COO-CH(CH₃)-CH₂-CH₃ ;   H-COO-CH₂-CH(CH₃)-CH₃

COO-C(CH₃)₃ ;   CH₃-COO-CH₂-CH₂-CH₃

H₃C-COO-CH(CH₃)₂ ;   H₃C-CH₂-COO-CH₂-CH₃

CH₃-CH₂-CH₂-COO-CH₃;   CH₃-CH(CH₃)-COO-CH₃

Bài 7: Viết công thức cấu tạo, gọi tên các đồng phần đơn chức, mạch hở có thể có của C₃H₆O₂.

Lời giải:

C₃H₆O₂ có độ bất bão hòa ∆ = 1 và phân tử có hai nguyên tử oxi .

⇒ Có đồng phân về este đơn chức no và axit carboxylic đơn chức, no.

Đồng phân este : HCOOC₂ H₅ etyl fomiat

CH₃COOCH₃metyl axetat

Đồng phân axit cacboxylic : CH₃CH₂ COOH axit propionic

Xem thêm các dạng bài tập Hóa Học hay khác: