Công thức tính đồng phân anken (2024) chi tiết, chính xác nhất

Công thức tính nhanh đồng phân của anken hay nhất 

1. Lí thuyết

1.1 Công thức tính nhanh đồng phân của anken

- Anken là những hiđrocacbon không no, mạch hở, trong phân tử chứa một liên kết đôi.

- Công thức tổng quát: C_nH_2n (n ≥ 2).

+ Anken có đồng phân mạch C, đồng phân vị trí nối đôi và đồng phân hình học.

+ Mẹo tính nhanh đồng phân anken:

Xét 2C mang nối đôi, mỗi C sẽ liên kết với 2 nhóm thế (giống hoặc khác nhau).

Ví dụ với : Trừ đi 2C mang nối đôi sẽ còn 2C và H nhóm thế.

Nếu đề bài yêu cầu tính đồng phân cấu tạo sẽ là: 1+1+1 = 3 đồng phân. Nếu yêu cầu tính đồng phân (bao gồm đồng phân hình học) sẽ là 1+1+2 = 4 đồng phân.

1.2 Kiến thức mở rộng

- Anken còn được gọi là olefin.

- Etilen và propilen không có đồng phân anken.

- Những anken mà mỗi nguyên tử cacbon ở vị trí liên kết liên kết với hai nhóm nguyên tử khác nhau sẽ có sự phân bố không gian khác nhau của mạch chính xung quanh liên kết đôi.

Sự phân bố khác nhau đó tạo ra đồng phân về vị trí không gian của các nhóm nguyên tử gọi là đồng phân hình học.

- Đồng phân có mạch chính ở cùng một phía của liên kết đôi được gọi là đồng phân cis-, đồng phân có mạch chính ở về hai phía khác nhau của liên kết đôi được gọi là đồng phân trans-.

2. Bài tập vận dụng

Câu 1: Ứng với công thức C₅H₁₀ có bao nhiêu đồng phân cấu tạo của anken :

A. 4

B. 5

C. 10

D. 7

Hướng dẫn giải 

Có 5 đồng phân cấu tạo

Đáp án B

Câu 2: Số đồng phân anken ứng với công thức C₅H₁₀ là:

A. 2

B. 3

C. 5

D. 6

Hướng dẫn giải 

Có 6 đồng phân 

Đáp án D

Câu 3: Số đồng phân cấu tạo của anken ứng với công thức C₆H₁₂là:

A. 12

B. 13

C. 11

D. 14

Hướng dẫn giải 

13 đồng phân cấu tạo

Đáp án B

Câu 4: Đốt cháy hoàn toàn m gam hỗn hợp X gồm các hiđrocacbon mạch hở: CH₄, C₃H₆, C₄H₈ thu được 4,4 gam CO₂ và 2,52 gam H₂O. Phần trăm khối lượng CH₄ trong hỗn hợp X là

A. 34,42%.          

B. 42,34%.

C. 43,24%.

D. 44,23%

Hướng dẫn giải

$\begin{array}{l}{n}_{C{O}_2 } =\frac{4,4}{44}=0,1mol\\ n_{H_{2}O} =\frac{2,52}{18}=0,14mol\end{array}$

Vì đốt cháy hỗn hợp X gồm ankan CH_­4 và anken: C₃H₆ và C₄H₈

$\to n_{C{H}_4} =n_{H_{2}O} –n_{C{O}_2} =0,14–0,1=0,04mol$

Bảo toàn C và H: $\left\{\begin{array}{c}{n}_{C\left(trongX\right) }=n_{C{O}_2} =0,1mol\\ n_{H\left(trongX\right)} =2.n_{H_{2}O} =0,28mol\end{array}\right.$

$\begin{array}{l}\to m_X =m_C +m_H =0,1.12+0,28=1,48gam\\ \%m_{C{H}_4 } =\frac{0,04.16}{1,48}.100\%=43,24\%\end{array}$

Đáp án C

Câu 5: Cho 3,5g một anken tác dụng với dung dịch KMnO₄ loãng thì được 5,2g sản phẩm hữu cơ. CTPT của anken là

A. C₃H₆.

B. C₄H₈.

C. C₅H₁₀.

D. C₆H₁₂.

Hướng dẫn giải:

Gọi CTPT của anken là: C_nH_2n

$\begin{array}{l}3C_n{H}_{2n} +2KMn{O}_4 +4H_{2}O\to 3C_n{H}_{2n+2}{O}_2 +2Mn{O}_2 +2KOH\\ 3.14n 3.14n+102 M\uparrow =102g/mol\\ 3,5 5,2 m\uparrow =1,7gam\\ n\uparrow =\frac{1,7}{102}=\frac{1}{60}\to n_{anken} =0,05mol\\ M_{anken} =\frac{3,5}{0,05}=70=4n\to n=5\end{array}$

CTPT của anken là: C₅H₁₀

Đáp án C

Câu 6: Một hỗn hợp A gồm 2 hiđrocacbon X, Y liên tiếp nhau trong cùng dãy đồng đẳng (M_X< M_Y) . Đốt cháy 11,2 lít hỗn hợp A thu được 57,2 gam CO₂ và 23,4 gam H₂O. CTPT X, Y và khối lượng của X, Y là:

A. 12,6 gam C₃H₆ và 11,2 gam C₄H₈.

B. 8,6 gam C₃H₆và 11,2 gam C₄H₈.

C. 5,6 gam C₂H₄ và 12,6 gam C₃H₆.

D. 2,8 gam C₂H₄ và 16,8 gam C₃H₆.

Hướng dẫn giải

 $\begin{array}{l}{n}_{C{O}_2} =\frac{57,2}{44}=1,3mol\\ {n_{H_2}}_O =\frac{23,4}{18}=1,3mol\\ n_X=\frac{11,2}{22,4}=0,5mol\\ C_n{H}_{2n} +\frac{3n}{2}{O}_2 \to nC{O}_2 +n{H}_{2}O\end{array}$

$n_X =0,5mol\Rightarrow n_{tb} =\frac{1,3}{0,5}=2,6\to$X và Y là: C₂H₄, C₃H₆;

$\begin{array}{l}{n_{C_2}}_{H_4 }:{n_{C_3}}_{H_6 }=2:3\\ \to \left\{\begin{array}{c}{n_{C_2}}_{H_4 }=0,2mol\\ {n_{C_3}}_{H_6} =0,3mol\end{array}\right.\\ \to m_{C_2{H}_4} =0,2.28=5,6gam\\ m_{C_3{H}_6} =0,3.42=12,6gam\end{array}$

Đáp án C

Câu 7: Đem đốt cháy hoàn toàn  0,1 mol  hỗn hợp X gồm 2 anken là đồng đẳng kế tiếp nhau thu được CO₂ và nước có khối lượng hơn kém nhau 6,76 gam. CTPT của 2 anken đó là

A. C₂H₄ và C₃H₆.

B.  C₃H₆ và C₄H₈.

C. C₄H₈ và C₅H₁₀.

D. C₅H₁₀ và C₆H₁₂.

Hướng dẫn giải

Đốt cháy hỗn hợp X gồm 2 anken ⇒ $n_{C{O}_2 }=n_{H_{2}O}$

$\begin{array}{l}{m}_{C{O}_2}-m_{H_{2}O} =6,76\\ \to n_{C{O}_2} =n_{H_{2}O}=\frac{6,76}{44–18}=0,26\end{array}$

Gọi công thức chung của 2 chất là C_nH_2n (n>2)

$\to n=\frac{0,26}{0,1}=2,6$

⇒ 2 anken đó là: C₂H₄ và C₃H₆

Đáp án A

Câu 8: Đốt cháy hoàn toàn 10ml hiđrocacbon X cần vừa đủ 60ml khí oxi, sau phản ứng thu được 40ml khí cacbonic. Biết X làm mất màu dung dịch brom và có mạch cacbon phân nhánh. CTCT của X là

A. CH₂ = CH - CH₂ - CH₃.

B. CH₂ = C(CH₃)₂.

C. CH₂ = C(CH₂)₂ - CH₃.

D. (CH₃)₂C = CH - CH₃.

Hướng dẫn giải

Số C trong X  = $\frac{V_{C{O}_2}}{V_X}=4$ → loại C và D

X có mạch C phân nhánh → chỉ có B thỏa mãn.

Đáp án B

Câu 9: Cho 0,448 lít (đktc) một anken ở thể khí vào một bình kín dung tích 11,2 lít chứa sẵn 11,52 gam không khí (M = 28,8). Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp trong bình, sau phản ứng giữ bình ở nhiệt độ 136^oC, áp suất bình đo được là 1,26 atm. Biết rằng sau phản ứng cháy còn dư oxi. Công thức của anken là

A. C₃H₆.

B. C₄H₈.

C. C₂H₄.

D. C₅H₁₀.

Hướng dẫn giải

$\begin{array}{l}{n}_{anken} =\frac{0,448}{22,4}=0,02mol\\ n_{kk }=\frac{11,52}{28,8}=0,4mol\\ \to \left\{\begin{array}{c}{n}_{N_2} =0,32mol\\ n_{O_2} =0,08mol\end{array}\right.\end{array}$

Ở nhiệt độ 136^oC, nước ở thể hơi.

n_{khí sau phản ứng} = $\frac{PV}{RT}=\frac{1,26.11,2}{0,082.409}=0,42mol$

$\begin{array}{l}{C}_n{H}_{2n} +1,5n{O}_2 \to nC{O}_2 +n{H}_{2}O\\ 0,02 \to 0,03n 0,02n 0,02n\end{array}$

 hỗn hợp khí sau phản ứng gồm $\left\{\begin{array}{c} C{O}_2 :0,02nmol\\ H_{2}O:0,02nmol\\ \begin{array}{l}{N}_2:0,32mol\\ O_2 du:(0,08–0,03n)mol\end{array}\end{array}\right.$

 $\to 0,02n+0,02n+0,32+0,08–0,03n=0,42\to n=2$

$\to$anken cần tìm là C₂H₄

Đáp án C

Câu 10: Đốt cháy hoàn toàn 2,24 lít đktc một hiđrocacbon X mạch hở, sau đó dẫn sản phẩm cháy lần lượt qua dung dịch H₂SO₄ và dung dịch Ca(OH)₂ dư. Sau thí nghiệm thấy khối lượng bình đựng dung dịch axit tăng 5,4g, bình đựng dung dịch Ca(OH)₂ có 30g kết tủa. Tìm CTPT của X

A. C₃H₆

B. C₂H₄               

C. C₄H₈                      

D. C₅H₁₀

Hướng dẫn giải

$n_X =\frac{2,24}{22,4}=0,1mol$

Khối lượng bình đựng dung dịch axit tăng là khối lượng của H₂O:

$\begin{array}{l}\to m_{H_{2}O} =5,4gam\to n_{H_{2}O} =\frac{5,4}{18}=0,3mol\\ n_{C{O}_2} =n_{CaC{O}_3} =\frac{30}{100}=0,3mol\end{array}$

Nhận thấy: $n_{H_{2}O} =n_{C{O}_2}\to$  hidrocacbon X là anken

$\begin{array}{l}{C}_n{H}_{2n}+\frac{3n}{2}{O}_2\to nC{O}_2+n{H}_{2}O\\ 0,1 \leftarrow 0,3 \left(mol\right)\\ \to 0,1.n=0,3\to n=3\to XlàC_3{H}_6 \end{array}$

Đáp án A

Xem thêm các dạng bài tập Hóa Học hay khác:

Công thức tính đồng phân ankan 92024) đầy đủ, chi tiết nhất

Công thức tính độ pH (2024) chính xác nhất

Công thức tính đồng phân amin (2024) chi tiết, đầy đủ nhất

Công thức tính độ tan (2024) chi tiết, chính xác nhất

Cách viết đồng phân C5H12 (2024) chính xác nhất