Chuyển dạ và sinh đẻ: Những điều cần biết

Trong khi mất chín tháng để phát triển hoàn thiện một thai nhi, quá trình chuyển dạ và sinh nở chỉ diễn ra trong vài ngày hoặc thậm chí vài giờ. Tuy nhiên, quá trình chuyển dạ và sinh nở có xu hướng chiếm nhiều tâm sức của các bậc cha mẹ tương lai nhất.

Video dấu hiệu chuyển dạ sắp sinh bà bầu cần đặc biệt ghi nhớ 

Đọc tiếp nếu bạn có thắc mắc và lo lắng về các dấu hiệu và thời gian chuyển dạ cũng như cách kiểm soát cơn đau.

Dấu hiệu chuyển dạ

Quá trình chuyển dạ đã bắt đầu hoặc sắp xảy ra nếu bạn gặp các triệu chứng như:

  • Tăng áp lực trong tử cung
  • Mệt mỏi
  • Tiết dịch nhầy có máu

Chuyển dạ thật sự rất có thể đã đến khi các cơn co tử cung trở nên đều đặn và gây đau đớn.

Các cơn co tử cung Braxton Hicks

Nhiều phụ nữ gặp phải các cơn co tử cung bất thường vào khoảng sau 20 tuần của thai kỳ được gọi là cơn co tử cung Braxton Hicks, chúng thường không gây đau đớn. Nhưng hầu như, chúng không thoải mái và xảy ra không đều đặn.

Các cơn co tử cung Braxton Hicks đôi khi có thể được kích hoạt bởi sự gia tăng hoạt động của mẹ hoặc con hoặc đầy nước tiểu trong bàng quang. Chưa có các hiểu biết đầy đủ về vai trò của các cơn co tử cung Braxton Hicks trong thai kỳ.

Chúng có thể thúc đẩy lưu lượng máu, giúp duy trì sức khỏe tử cung trong thai kỳ hoặc chuẩn bị tử cung cho quá trình sinh nở.

Các cơn co tử cung Braxton Hicks không làm cho cổ tử cung mở. Các cơn co tử cung thường xuyên hoặc đau đớn không phải   là Braxton Hicks, thay vào đó chúng là loại cơn co tử cung sẽ khiến bạn phải gọi bác sĩ.

Giai đoạn đầu của quá trình chuyển dạ

Chuyển dạ và sinh nở được chia thành ba giai đoạn. Giai đoạn đầu tiên của quá trình chuyển dạ kết hợp với việc bắt đầu chuyển dạ thông qua sự mở hoàn toàn của cổ tử cung. Giai đoạn này được chia nhỏ thành ba giai đoạn.

Giai đoạn sớm

Đây thường là giai đoạn chuyển dạ dài nhất và ít căng thẳng nhất. Chuyển dạ sớm còn được gọi là giai đoạn chuyển dạ tiềm tàng. Giai đoạn này bao gồm sự xóa dần và sự mở của cổ tử cung đến 3-4 cm. Nó có thể xảy ra trong vài ngày, vài tuần hoặc chỉ vài giờ ngắn ngủi.

Các cơn co tử cung thay đổi trong giai đoạn này và có thể từ nhẹ đến mạnh, xảy ra đều đặn hoặc không đều đặn. Các triệu chứng khác trong giai đoạn này có thể bao gồm đau lưng, chuột rút và tiết dịch nhầy có máu.

Hầu hết phụ nữ sẽ sẵn sàng đến bệnh viện khi kết thúc chuyển dạ sớm. Tuy nhiên, nhiều phụ nữ sẽ đến bệnh viện hoặc trung tâm đỡ đẻ khi họ vẫn còn trong giai đoạn chuyển dạ sớm.

Giai đoạn chuyển dạ tích cực

Giai đoạn tiếp theo của giai đoạn đầu chuyển dạ xảy ra khi cổ tử cung giãn ra từ 3-4 cm đến 7 cm. Các cơn co tử cung trở nên mạnh hơn và các triệu chứng khác có thể bao gồm đau lưng và ra máu.

Giai đoạn chuyển tiếp

Đây là giai đoạn chuyển dạ dữ dội nhất với các cơn co tử cung tăng mạnh. Chúng trở nên mạnh mẽ và xảy ra cách nhau khoảng hai đến ba phút, và kéo dài trung bình từ 60 đến 90 giây. Quá trình giúp mở 3 cm cuối cùng của cổ tử cung thường xảy ra trong một khoảng thời gian rất ngắn.

Giai đoạn thứ hai của quá trình chuyển dạ

Sổ thai

Trong giai đoạn thứ hai, cổ tử cung được mở ra hoàn toàn. Một số phụ nữ có thể cảm thấy muốn rặn ngay lập tức hoặc ngay sau khi tử cung đã mở hoàn toàn. Em bé vẫn có thể nằm cao trong khung chậu trong một vài trường hợp khác.

Có thể mất một thời gian để thai nhi di chuyển xuống theo các cơn co tử cung sao cho đủ thấp để mẹ bắt đầu rặn đẻ.

Những phụ nữ không được gây tê ngoài màng cứng thường có cảm giác muốn rặn quá mức hoặc họ bị tăng áp lực trực tràng đáng kể khi em bé ở vị trí thấp trong khung chậu.

Phụ nữ bị gây tê ngoài màng cứng có thể vẫn muốn rặn và họ có thể cảm thấy áp lực trực tràng, mặc dù thường không quá mạnh. Tình trạng bỏng rát hoặc đau nhói ở âm đạo khi đầu thai nhi di chuyển vào âm đạo cũng thường gặp.

Điều quan trọng là cố gắng thư giãn và nghỉ ngơi giữa các cơn co tử cung. 

Giai đoạn thứ ba của quá trình chuyển dạ

Sổ nhau thai

Nhau thai sẽ được sổ ra sau khi em bé được sinh ra. Những cơn co tử cung nhẹ sẽ giúp tách nhau thai khỏi thành tử cung và di chuyển xuống âm đạo. Khâu vết rách hoặc vết cắt phẫu thuật (cắt tầng sinh môn) sẽ được thực hiện sau khi nhau thai được sổ ra.

Giảm đau

Y học hiện đại có thể cung cấp nhiều lựa chọn khác nhau để kiểm soát cơn đau và các biến chứng có thể xảy ra trong quá trình chuyển dạ và sinh nở. Một số loại thuốc có sẵn bao gồm những loại sau.

Dẫn xuất thuốc phiện

Các tiền chất của thuốc phiện được sử dụng thường xuyên để giảm đau khi chuyển dạ. Việc sử dụng bị hạn chế trong giai đoạn đầu vì chúng có xu hướng gây an thần quá mức cho bà mẹ, thai nhi và trẻ sơ sinh.

Thuốc giảm đau opioid thường được dùng cho phụ nữ chuyển dạ bằng cách tiêm bắp hoặc qua đường truyền tĩnh mạch. Một số trung tâm cung cấp dịch vụ quản lý do bệnh nhân kiểm soát. Điều đó có nghĩa là bạn có thể tự chọn thời điểm nhận thuốc khi thấy đau bằng một thiết bị do bạn kiểm soát.

Một số chất giảm đau gây nghiện  phổ biến nhất bao gồm:

  • Morphin
  • Meperidine
  • Fentanyl
  • Butorphanol
  • Nalbuphine

Nitơ oxit

Thuốc giảm đau dạng hít đôi khi được sử dụng trong quá trình chuyển dạ. Nitơ oxit, thường được gọi là khí gây cười, được sử dụng phổ biến nhất. Thuốc có thể giảm đau đầy đủ cho một số phụ nữ khi sử dụng ngắt quãng, đặc biệt là trong giai đoạn đầu của quá trình chuyển dạ.

Gây tê ngoài màng cứng

Phương pháp giảm đau phổ biến nhất trong quá trình chuyển dạ và sinh nở là gây tê ngoài màng cứng. Nó được sử dụng để gây tê trong quá trình chuyển dạ và trong quá trình sinh mổ (mổ lấy thai).

Giảm đau là kết quả của việc tiêm thuốc gây tê vào khoang ngoài màng cứng, nằm ngay bên ngoài lớp bao phủ tủy sống. Thuốc ngăn chặn sự truyền cảm giác đau qua các dây thần kinh đi qua vùng đó của khoang ngoài màng cứng trước khi truyền tới tủy sống.

Việc sử dụng kết hợp gây tê ngoài màng cứng hoặc gây tê tủy sống trở nên phổ biến trong những năm gần đây. Điều này được thực hiện bằng việc đưa một cây kim có đầu nhọn bằng đầu bút chì  qua kim gây tê ngoài màng cứng trước khi đặt thuốc gây tê ngoài màng cứng.

Kim nhỏ hơn được đưa vào khoang  tủy sống và một liều nhỏ thuốc gây mê hoặc gây tê cục bộ được tiêm vào khoảng đó.

Điều này chỉ ảnh hưởng đến chức năng cảm giác, giúp bạn vẫn có thể đi lại và di chuyển trong quá trình chuyển dạ. Kỹ thuật này thường được sử dụng trong giai đoạn sớm của quá trình chuyển dạ.

Các lựa chọn giảm đau tự nhiên

Có nhiều lựa chọn cho sản phụ tìm kiếm một biện pháp giảm đau không dùng thuốc để chuyển dạ và sinh nở. Họ tập trung vào việc giảm cảm giác đau mà không cần sử dụng thuốc. Một số trong số này bao gồm:

  • Nhịp thở đều đặn
  • Lamaze
  • Thủy liệu pháp
  • Kích thích dây thần kinh điện qua da (TENS)
  • Thôi miên
  • Châm cứu
  • Mát xa

Khởi phát chuyển dạ

Chuyển dạ có thể được tạo ra một cách nhân tạo theo một số cách. Phương pháp được chọn sẽ phụ thuộc vào một số yếu tố, bao gồm:

  • Cổ tử cung của bạn đã sẵn sàng cho quá trình chuyển dạ chưa
  • Đây có phải là em bé đầu tiên của bạn không
  • Bạn đã mang thai được bao lâu
  • Màng ối của bạn còn nguyên vẹn hay không
  • Lý do khác

Một số lý do mà bác sĩ của bạn có thể đề nghị khởi phát chuyển dạ là:

  • Khi thai đã bước sang tuần 42
  • Nếu mẹ vỡ ối và chuyển dạ không bắt đầu ngay sau đó
  • Nếu có biến chứng với mẹ hoặc con.

Việc khởi phát chuyển dạ thường không được khuyến khích khi sản phụ đã từng sinh mổ trước đó hoặc nếu em bé ngôi mông. 

Thuốc nội tiết tố có tên là prostaglandin, thuốc misoprostol hoặc một thiết bị có thể được sử dụng để làm mềm và mở cổ tử cung nếu cổ tử cung đã lâu mà vẫn chưa mềm ra hoặc chưa bắt đầu mở ra.

Lóc ối có thể gây chuyển dạ đối với một số phụ nữ. Đây là một thủ thuật mà bác sĩ kiểm tra cổ tử cung của bạn. Họ sẽ tự đưa ngón tay vào giữa màng ối và thành tử cung.

Prostaglandin tự nhiên được giải phóng gây tách phần dưới của màng ối ra khỏi thành tử cung. Điều này có thể làm mềm cổ tử cung và gây ra các cơn co tử cung.

Việc lóc màng ối chỉ có thể hoàn thành nếu cổ tử cung đã mở đủ để bác sĩ có thể đưa ngón tay vào và thực hiện thủ thuật.

Các loại thuốc như oxytocin hoặc misoprostol có thể được sử dụng để gây chuyển dạ. Oxytocin được tiêm tĩnh mạch. Misoprostol là viên đặt trong âm đạo.

Vị trí thai nhi

Bác sĩ sẽ thường xuyên theo dõi vị trí của em bé của bạn trong các lần khám trước khi sinh. Hầu hết trẻ sơ sinh chuyển sang tư thế cúi đầu từ tuần 32 đến tuần 36. Một số bé hoàn toàn không quay đầu, và những trẻ khác chuyển sang tư thế chân hoặc mông đầu tiên.

Hầu hết các bác sĩ sẽ cố gắng biến thai nhi ngôi mông thành tư thế đầu cúi bằng cách sử dụng phương pháp ngoại xoay thai (ECV).

Trong quá trình ECV, bác sĩ sẽ cố gắng nhẹ nhàng di chuyển thai nhi bằng cách áp tay vào bụng của người mẹ, sử dụng siêu âm để hướng dẫn. Em bé sẽ được theo dõi trong suốt quá trình. Các ECV thường thành công và có thể làm giảm khả năng sinh mổ.

 

Minh họa quy trình ngoại xoay thai. Nguồn: ogmagazine.org.au

Minh họa quy trình ngoại xoay thai. Nguồn: ogmagazine.org.au

Mổ lấy thai

Tỷ lệ sinh trung bình tại Hoa Kỳ bằng phương pháp mổ lấy thai đã tăng lên đáng kể trong vài thập kỷ qua. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh, khoảng 32% các bà mẹ ở Hoa Kỳ sinh con bằng phương pháp này, còn được gọi là sinh mổ.

Sinh mổ thường là lựa chọn an toàn và nhanh chóng nhất trong những ca đẻ khó hoặc khi có biến chứng.

Mổ lấy thai được coi là một cuộc phẫu thuật lớn. Em bé được sinh ra qua một vết rạch ở thành bụng và tử cung chứ không phải qua đường âm đạo. Mẹ sẽ được tiêm thuốc tê trước khi phẫu thuật để gây tê vùng từ bụng đến dưới thắt lưng.

Đường rạch hầu như luôn nằm ngang phần dưới của thành bụng. Trong một số tình huống, vết rạch có thể dọc từ đường giữa xuống dưới rốn.

Vết mổ trong tử cung cũng theo chiều ngang, trừ một số trường hợp phức tạp. Một vết rạch dọc trong tử cung được gọi là vết mổ cổ điển. Điều này khiến cơ tử cung ít có khả năng chịu đựng các cơn co tử cung trong lần mang thai sau.

Miệng và mũi của em bé sẽ được hút sau khi sinh để em bé có thể thở được hơi thở đầu tiên và nhau thai sẽ được sinh ra.

Hầu hết phụ nữ sẽ không biết liệu họ sẽ sinh mổ cho đến khi quá trình chuyển dạ bắt đầu. Các cuộc sinh mổ có thể được lên lịch trước nếu có vấn đề với mẹ hoặc con. Các lý do khác mà sinh mổ có thể cần thiết bao gồm:

  • Đã sinh mổ trước đó với một đường rạch dọc, cổ điển
  • Bệnh tật hoặc dị tật bẩm sinh của thai nhi
  • Người mẹ bị bệnh tiểu đường và đứa trẻ ước tính nặng hơn 4.500 g
  • Nhau thai tiền đạo
  • Nhiễm HIV ở mẹ và tải lượng vi rút cao
  • Vị trí thai ngôi mông hoặc ngôi ngang

Sinh qua đường âm đạo sau sinh mổ (VBAC)

Người ta từng nghĩ rằng nếu bạn đã sinh mổ, bạn sẽ luôn cần sinh mổ tất cả những đứa trẻ trong tương lai. Ngày nay, sinh mổ lặp lại không phải lúc nào cũng cần thiết. Sinh qua đường âm đạo sau sinh mổ (VBAC) có thể là một lựa chọn an toàn cho nhiều người.

Những phụ nữ đã được rạch tử cung ngang thấp (ngang)  sẽ có cơ hội tốt để sinh con qua đường âm đạo.

Những phụ nữ đã có một vết rạch dọc cổ điển không được phép thử VBAC. Vết rạch dọc làm tăng nguy cơ vỡ tử cung khi sinh qua đường âm đạo.

Điều quan trọng là phải thảo luận về những lần mang thai trước đây và tiền sử bệnh của bạn với bác sĩ để họ có thể đánh giá xem VBAC có phải là một lựa chọn cho bạn hay không.

Hỗ trợ lấy thai

Có những thời điểm vào cuối giai đoạn rặn đẻ, người phụ nữ có thể cần thêm một chút trợ giúp trong việc sinh con. Có thể sử dụng dụng cụ hút chân không hoặc kẹp để hỗ trợ việc sinh nở.

Cắt tầng sinh môn

Cắt tầng sinh môn là một đường cắt xuống ở đáy âm đạo và cơ đáy chậu để tăng độ mở giúp cho em bé chui ra ngoài. Người ta từng tin rằng mọi phụ nữ đều cần phải rạch tầng sinh môn để sinh con.

Cắt tầng sinh môn thường chỉ được thực hiện nếu em bé khó ra và cần được giúp đỡ nhanh chóng. Chúng cũng được thực hiện nếu đầu của em bé đưa ra nhưng vai bị kẹt (rối loạn di động).

Cắt tầng sinh môn cũng có thể được thực hiện nếu người phụ nữ rặn đẻ trong một thời gian dài và không thể đẩy em bé qua phần dưới của cửa âm đạo.

Cắt tầng sinh môn thường được tránh thực hiện nếu có thể, nhưng da và đôi khi là cơ có thể bị rách. Vết rách da thường ít đau và mau lành hơn vết rạch tầng sinh môn. 

Xem thêm : 

Bình luận (0)

Đăng nhập để có thể bình luận

Chưa có bình luận nào. Bạn hãy là người đầu tiên cho tôi biết ý kiến!