C2H5OH ra C2H4 | C2H5OH → C2H4 + H2O | Ancol etylic ra Etilen

Phản ứng C₂H₅OH → C₂H₄ + H₂O

1. Phản ứng điều chế C₂H₄ từ C₂H₅OH

C₂H₅OH  C₂H₄ + H₂O

2. Điều kiện phản ứng điều chế C₂H₅OH ra C₂H₄ 

Nhiệt độ: 170°C Xúc tác: H₂SO₄

3. Bản chất của C₂H₅OH (entanol/ rượu etylic) trong phản ứng

Đây là phản ứng tách H₂O của C₂H₅OH.

4. Điều chế etilen trong phòng thí nghiệm

4.1. Hóa chất và dụng cụ

H₂SO₄đặc, rượu etylic (C₂H₅OH), Canxi cacbua (CaC₂), Pd, đá bọt ….

Đèn cồn, ống nghiệm, giá đỡ, kẹp, chậu thủy tinh, ống dẫn khí,…

4.2. Phương pháp thu khí etilen

Cách 1: Sử dụng phương pháp đẩy nước, do khí etilen là chất khí ít tan trong nước.

Cách 2: Điều chế khí axetilen từ canxi cacbua, sau đó cho tác dụng với khí Hidro có xúc tác Pd hoặc Pb.

4.3. Phương trình hóa học

Cách 1: Sử dụng phương pháp đẩy nước, do khí etilen là chất khí ít tan trong nước.

C₂H₅OH → C₂H₄ + H₂O (Xúc tác của H₂SO₄ đặc, nhiệt độ 170 độ C)

Cách 2: Điều chế khí axetilen từ canxi cacbua, sau đó cho tác dụng với khí Hidro có xúc tác Pd hoặc Pb.

CaC₂ + 2H₂O → C₂H₂ + Ca(OH)₂

C₂H₂ + H₂→ C₂H₄ (Xúc tác Pd hoặc Pb)

5. Tính chất của rượu etylic

5.1. Tính chất vật lí

Rượu etylic là chất lỏng không màu, sôi ở 78,3^oC

Nhẹ hơn nước và tan vô hạn trong nước. Rượu etylic hòa tan được nhiều chất như iot, benzen,…

Độ rượu và cách tính độ rượu

Độ rượu là số ml rượu etylic nguyên chất có trong 100 ml hỗn hợp rượu etylic với nước.

Công thức: Độ rượu = 

V là thể tích đo bằng ml hoặc lít

5.2. Tính chất hóa học

Phản ứng cháy

Rượu etylic cháy với ngọn lửa màu xanh, tỏa nhiều nhiệt

C₂H₅OH + 3O₂  2CO₂ + 3H₂O

Tác dụng với kim loại mạnh như K, Na

Thả mẩu natri vào cốc đựng rượu etylic, mẩu natri tan dần và có bọt khí thoát ra

2C₂H₅OH + Na → 2C₂H₅ONa + H₂↑

Phản ứng với axit axetic

Đổ rượu etylic vào cốc đựng axit axetic với xúc tác H₂SO₄ đặc, tạo thành dung dịch đồng nhất. Đun nóng hỗn hợp một thời gian, trong ống nghiệm xuất hiện chất lỏng không màu, mùi thơm, không tan trong nước, nổi trên mặt nước.

C₂H₅OH + CH₃COOH  CH₃COOC₂H₅ + H₂O

etylic axit axetic etylaxetat

6.Một số bài tập

Câu 1. Phát biểu nào dưới đây không đúng:

A. Điều chế etilen trong phòng thí nghiệm bằng cách đun etylic với H₂SO₄đặc tới khoảng 170^oC

B. Tất cả các ancol khi đun nóng với H₂SO₄ đặc tới khoảng 170^oC đều thu được anken

C. Đun nóng ancol với H₂SO₄đặc ở nhiệt độ khoảng 140^oC sẽ thu được ete

D. Đun nóng propan-1-ol với H₂SO₄ đặc ở nhiệt độ 170^oC chỉ thu được 1 olefin duy nhất

Lời giải:

Đáp án: B

Câu 2. Khi đun nóng hỗn hợp gồm C₂H₅OH và C₃H₇OH với H₂SO₄ đặc ở 140^oC có thể thu được số ete tối đa là

A. 6

B. 4

C. 5

D. 3

Lời giải:

Đáp án: A

Đề hỏi số anken tối đa => Xét trường hợp C₃H₇OH có 2 đồng phân

=> Khi đun hỗn hợp 3 ancol (C₂H₅OH và C₃H₇OH) tạo (3.4)/2= 6 ete

Câu 3. Cho 11,2 lít khí etilen (ở đktc) tác dụng với nước có axit sunfuric đặc làm xúc tác, thu được 9,2 gam rượu etylic. Hiệu suất phản ứng là

A. 40%.

B. 40%.

C. 50%.

D. 60%.

Lời giải:

Đáp án: A

Khối lượng rượu etylic thu được theo lý thuyết là: m_LT = 0,5.46 = 23 gam.

Hiệu suất phản ứng là:

Câu 4. Khi dẫn khí etilen vào dung dịch Brom dư đựng trong ống nghiệm có quan sát thấy

A. màu của dung dịch brom nhạt dần, có chất kết tủa

B. màu của dung dịch brom nhạt dần, có chất lỏng không tan chìm xuống đáy ống nghiệm

C. màu của dung dịch brom nhạt dần, có khí thoát ra

D. màu của dung dịch brom không thay đổi

Lời giải:

Đáp án: B

Câu 5. Hiện tượng quan sát được khi sục khí etilen lần lượt vào ống nghiệm thứ (1) chứa dung dịch KMnO₄; ống thứ (2) chứa dung dịch AgNO₃ là:

A. Ống nghiệm (1) mất màu và xuất hiện kết tủa nâu, ống nghiệm (2) có kết tủa vàng.

B. Ống nghiệm (1) mất màu và xuất hiện kết tủa nâu, ống nghiệm (2) không có hiện tượng.

C. Ống nghiệm (1) không có hiện tượng, ống nghiệm (2) có kết tủa vàng.

D. Cả 2 ống nghiệm đều không có hiện tượng.

Lời giải:

Đáp án: B

Ống nghiệm 1 thuốc tím mất màu, kết tủa nâu tạo thành là MnO₂.

3C₂H₄ + 2KMnO₄ + 4H₂O → 3C₂H₄(OH)₂+ 2MnO₂ + 2KOH

Ống nghiệm 2 không phản ứng.

Câu 6. Dãy các chất làm nhạt (mất) màu dung dịch KMnO₄ ở nhiệt độ thường là:

A. Toluen, buta – 1,2 – dien, propin

B. Etilen, axetilen, butadien

C. Benzen, toluen, stiren

D. Benzen, etilen, axetilen

Lời giải:

Đáp án: B

A. Toluen không phản ứng

C. Benzen, toluen không phản ứng

D. Benzen không phản ứng

B. Etilen, axetilen, butadien

3C₂H₄ + 2KMnO₄ + 4H₂O → 3C₂H₄(OH)₂ + 2MnO₂ + 2KOH

3C₂H₂ + 8KMnO₄ + 4H₂O → 3(COOH)2 + 8MnO₂ + 8KOH

3CH₂=CH-CH=CH₂ + 2KMnO₄ + 4H₂O → 3CH₂(OH)CH(OH)CHCH₂ + 2MnO₂ + 2KOH

Câu 7. Hiện tượng xảy ra khi dẫn khí etilen qua bình đựng dung dịch brom dư là :

A. Dung dịch nhạt màu dần

B. Dung dịch mất màu, có kết tủa màu trắng xuất hiện

C. Dung dịch chuyển dần sang màu xanh

D. Không có hiện tượng gì

Lời giải:

Đáp án: D