C2H5OH + O2 → CH3COOH + H2O | C2H5OH ra CH3COOH | Rượu etylic ra axit axetic

C₂H₅OH + O₂ $\underset{25-{30}^{0}C}{\overset{men giam}{\to }}$ CH₃COOH + H₂O

Phương trình phản ứng

C₂H₅OH + O₂ $\underset{25-{30}^{0}C}{\overset{men giam}{\to }}$ CH₃COOH + H₂O

- Điều kiện phản ứng: Men giấm, nhiệt độ từ 25 – 30^oC.

- Cách thực hiện phản ứng: Lên men dung dịch rượu etylic loãng

- Hiện tượng nhận biết phản ứng: Không có hiện tượng nhận biết đặc biệt.

- Bạn có biết: CH₃COOH là thành phần chính của giấm ăn, người ta thường dùng phương pháp lên men dung dịch rượu etylic loãng.

Mở rộng kiến thức về C₂H₅OH (rượu etylic)

1. Tính chất vật lí

Rượu etylic (hay ancol etylic hoặc etanol) là chất lỏng, không màu, sôi ở 78,3°C, nhẹ hơn nước, tan vô hạn trong nước và hòa tan được nhiều chất như iot, benzen…

Độ rượu là số ml rượu etylic có trong 100 ml hỗn hợp rượu với nước

Trong đó: V_r là thể tích rượu nguyên chất.

Hình 1: Cách pha rượu 45^o

2. Cấu tạo phân tử

Rượu etylic có công thức cấu tạo:  hay CH₃ – CH₂ – OH viết gọn: C₂H₅OH

Nhận xét: Trong phân tử rượu etylic có một nguyên tử hiđro không liên kết với nguyên tử cacbon mà liên kết với nguyên tử oxi, tạo ra nhóm -OH. Chính nhóm -OH này làm cho rượu có tính chất đặc trưng.

3. Tính chất hóa học

a) Phản ứng cháy

Rượu etylic cháy với ngọn lửa màu xanh, tỏa nhiều nhiệt.

b) Tác dụng với kim loại mạnh như K, Na,... giải phóng khí H₂

Ví dụ:

  2CH₃ – CH₂ – OH + 2Na → 2CH₃ – CH₂ – ONa + H₂.

Hình 2: Minh họa thí nghiệm rượu etylic tác dụng với Na.

c) Tác dụng với axit axetic

Rươu etylic tác dụng với axit axetic thu được este.

Phương trình hóa học:

4. Ứng dụng

Rượu etylic có nhiều ứng dụng như:

- Làm nguyên liệu sản xuất axit axetic, dược phẩm, cao su tổng hợp, các loại đồ uống.

- Làm nhiên liệu cho động cơ; nhiên liệu cho đèn cồn trong phòng thí nghiệm…

- Làm dung môi pha vecni, nước hoa…

5. Điều chế

Rượu etylic thường được điều chế theo các cách sau:

Tính chất hóa học của CH₃COOH (axit axetic)

1. Tác dụng với oxi

Khí axetilen cháy tỏa nhiều nhiệt, sản phẩm sinh ra gồm CO₂ và nước tương tự metan và etilen.

Phương trình hóa học:

Nhận xét: Khi đốt cháy axetilen thu được số mol CO₂ lớn hơn số mol H₂O.

2. Phản ứng cộng với dung dịch brom

Hình 2: Mô phỏng thí nghiệm axetilen tác dụng với dung dịch brom.

Phương trình hóa học:

  HC ≡ CH + Br₂ → Br–CH=CH– Br

Sản phẩm mới sinh ra có liên kết đôi trong phân tử nên có thể cộng tiếp với 1 phân tử brom nữa

  Br–CH=CH– Br + Br₂ → Br₂CH–CHBr₂

Tổng quát: HC≡CH + 2Br₂ → Br₂CH–CHBr₂

Trong điều kiện thích hợp, axetilen còn tham gia phản ứng cộng với nhiều chất khác như H₂, Cl₂...

 Bài tập vận dụng (có đáp án)

Câu 1: Lên men giấm ancol etylic thu được sản phẩm là

A. CH₃CHO

B. CO₂

C. CH₃COOH

D. CH₃OH

Hướng dẫn giải

C₂H₅OH + O₂ $\underset{25 - {30}^{0}C}{\overset{men giam}{\to }}$ CH₃COOH + H₂O

Đáp án C

Câu 2: Để phân biệt C₂H₅OH và CH₃COOH ta dùng hóa chất nào sau đây?

A. Na

B. dung dịch AgNO₃

C. CaCO₃

D. dung dịch NaCl

Hướng dẫn giải

Ta dùng CaCO₃ vì CH₃COOH phản ứng với CaCO₃ tạo ra khí

2CH₃COOH + CaCO₃ →(CH₃COO)₂Ca + CO₂ + H₂O

Đáp án C

Câu 3: Rượu etylic cháy trong không khí, hiện tượng quan sát được là

A. ngọn lửa màu xanh, không tỏa nhiệt

B. ngọn lửa màu xanh, tỏa nhiều nhiệt

C. ngọn lửa màu vàng, tỏa nhiều nhiệt

D. ngọn lửa màu đỏ, tỏa nhiều nhiệt

Hướng dẫn giải:

C₂H₅OH + 3O₂ $\stackrel{t^0}{\to }$ 2CO₂ + 3H_2­O

Ngọn lửa màu xanh, tỏa nhiều nhiệt.

Đáp án B

Câu 4: Từ ancol etylic người ta có thể điều chế được sản phẩm nào sau đây?

A. Axit axetic 

B. Cao su tổng hợp

C. Etyl axetat  

D. Cả ba đáp án trên đều đúng

Hướng dẫn giải:

Người ta dùng ancol etylic để sản xuất rượu bia, dược phẩm, cao su tổng hợp, axit axetic hoặc các este.

Đáp án D

Câu 5: Ancol etylic có lẫn một ít nước, có thể dùng chất nào sau đây để làm khan ancol etylic?

A. NaOH     

B. H₂SO₄ đặc     

C. CuSO₄ khan    

D. Cả ba đáp án trên

Hướng dẫn giải:

Để làm khan ancol etylic người ta dùng CuSO₄ khan.

Đáp án C

Câu 6: Độ rượu là

A. Số mol rượu etylic có trong 100 ml hỗn hợp rượu với nước

B. Số ml rượu etylic có trong 1000 ml hỗn hợp rượu với nước

C. Số lít rượu etylic có trong 100 ml hỗn hợp rượu với nước

D. Số ml rượu etylic có trong 100 ml hỗn hợp rượu với nước

Câu 7: Lên men 1 lít ancol etylic 46^o thu được giấm ăn. Biết hiệu suất của phản ứng lên men là 100% và khối lượng riêng của ancol etylic là 0,8 g/ml. Khối lượng axit axetic trong giấm là bao nhiêu?

A. 240g.

B. 280g.

C. 400g.

D. 480g.

Hướng dẫn giải:

V_{ancol nguyên chất} = 1000.0,46= 460 ml

$\Rightarrow m_{ancol}=\mathrm{460.0,8}=368g$

$C_2{H}_{5}OH+O_2\stackrel{mengiam}{\to }C{H}_3\text{COO}H+H_{2}O$

    46                                 60

     368g                            m=?

$\Rightarrow m_{C{H}_3\text{COO}H}=\frac{368.60}{46}=480g$

Đáp án D

Câu 8: Cho 360 gam glucozơ lên men thành rượu etylic. Cho tất cả khí CO₂ sinh ra hấp thụ hoàn toàn vào 2 lít dung dịch NaOH 1M thì thu được 137 gam muối. Hiệu suất của phản ứng lên men rượu là

A. 37,5%.

B. 50%.

C. 75%.

D. 80%.

Hướng dẫn giải:

n_glucozơ = 360:180= 2 mol; n_NaOH = 2 mol

$C_6{H}_{12}{O}_6\stackrel{menruou}{\to }2C_2{H}_{5}OH+2C{O}_2$

  2                                                4    mol

CO₂ tác dụng với dung dịch kiềm tạo 2 muối là NaHCO₃ a (mol) và Na₂CO₃ b (mol)

Ta có hệ phương trình:

$\left\{\begin{array}{c}a+2b=2\\ 84a+106b=137\end{array}\Rightarrow \left\{\begin{array}{c}a=1\\ b=\mathrm{0,5}\end{array}\right.\right.$

Bảo toàn nguyên tố C ta có:

$n_{C{O}_2}=a+b=\mathrm{1,5}mol$

Hiệu suất phản ứng là:

$H=\frac{\mathrm{1,5}}{4}.100\%=\mathrm{37,5}\%$

Đáp án A

Xem thêm các phương trình hóa học hay khác:

C2H5OH → C2H4 + H2O | C2H5OH ra C2H4

C2H5OH + Na → C2H5ONa + H2 | C2H5OH ra C2H5ONa

C2H5Cl + NaOH → C2H5OH + NaCl | C2H5Cl ra C2H5OH

CH3COOH + CuO → (CH3COO)2Cu + H2O | CH3COOH ra (CH3COO)2Cu

CH3COOH + Na → CH3COONa + H2 | CH3COOH ra CH3COONa