Bố cục Hồn thiêng đưa đường
- Đoạn 1: Từ đầu đến “Mặt trời xuất tan canh”: Kim Lân lên đường hộ tống hoàng tử và thứ phi về tới thành Hậu Sơn an toàn.
- Đoạn 2: Còn lại: Hồn Linh Tá dẫn đường cho Kim Lân
Tóm tắt tác phẩm Hồn thiêng đưa đường
Đổng Kim Lân củng cố lực lượng và tiếp tục chiến đấu chống Tạ Thiên Lăng. Cánh thái sư cố thủ trong thành, Tạ Thiên Lăng bắt mẹ của Đổng Kim Lân làm con tin, nếu Kim Lân phá thành chúng sẽ giết mẹ ông.
Nội dung chính Hồn thiêng đưa đường
Đổng Kim Lân củng cố lực lượng và tiếp tục chiến đấu chống Tạ Thiên Lăng. Cánh thái sư cố thủ trong thành, Tạ Thiên Lăng bắt mẹ của Đổng Kim Lân làm con tin, nếu Kim Lân phá thành chúng sẽ giết mẹ ông.
Tác giả, tác phẩm Hồn thiêng đưa đường
I. Tác phẩm văn bản Hồn thiêng đưa đường
1. Thể loại: Tuồng
2. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác
Đoạn trích “Hồn thiêng đưa đường” được trích từ vở kịch Sơn Hậu.
- Sơn Hậu là vở tuồng cổ mẫu mực, ra đời từ khoảng giữa TK XVIII, chưa rõ tác giả, được nhiều nhà soạn tuồng nổi tiếng như Đào Tấn, Nguyễn Hiền Dĩnh tham gia chỉnh lí.
- Tóm tắt tích truyện: Vua Tề băng hà, lũ gian thần đứng đầu là Thái sư Tạ Thiên Lăng âm mưu cướp ngôi, tống giam Phán thứ phi ngay lúc nàng đang mang thai. Những người trung thành với vua như Nguyệt Hạo, Từ Trinh, Đồng Kim Lân, Khương Linh Tá,… quyết cứu Phán thứ phi cùng hoàng tử mới sinh và đưa họ đi trốn. Linh Tá tự nguyện đi sau để cản đường quân phản nghịch do Tạ Ôn Đình chỉ huy. Trong cuộc giao tranh, Linh Tá bị chém rơi đầu, nhưng hồn Linh Tá đã hóa thành ngọn đuốc để đưa đường cho Kim Lân hộ tống hoàng tử và thứ phi về tới thành Hậu Sơn an toàn, chuẩn bị cho cuộc phục thù đánh đuổi gian thần, đưa hoàng tử nhỏ lên ngôi.
3. Tóm tắt Hồn thiêng đưa đường
Đổng Kim Lân củng cố lực lượng và tiếp tục chiến đấu chống Tạ Thiên Lăng. Cánh thái sư cố thủ trong thành, Tạ Thiên Lăng bắt mẹ của Đổng Kim Lân làm con tin, nếu Kim Lân phá thành chúng sẽ giết mẹ ông.
4. Giá trị nội dung văn bản Hồn thiêng đưa đường
- Là một trong những vở tuồng mẫu mực nhất trong nghệ thuật Tuồng.
- Nội dung của vở “Sơn Hậu” phản ánh tinh thần của giới sĩ phu hồi hậu bán thế kỷ XIX, khi triều đình nhà Nguyễn bắt đầu suy vong, thực dân Pháp xâm chiếm nước ta.
5. Giá trị nghệ thuật văn bản Hồn thiêng đưa đường
- Ngôn ngữ nôm na, mộc mạc, gần với khẩu ngữ hơn là gần với ngôn ngữ bác học
Đọc tác phẩm Hồn thiêng đưa đường
KIM LÂN:
(Này)
Phá muôn vòng quân sĩ
Thẳng trăm trận pháo tên,
Kiếm Thứ phi kiếm chẳng thấy tin,
Tìm mẫu hậu tìm không ra tích
Thương tử hoàng còn nhỏ
Khát sữa lại đói cơm.
Cắn máu tay thấm giọt nhi long
Nhất thời trợ miễn ư cơ khát
(Này)
Sau lưng không tiếng nhạc
Trước mắt thấy đầu non
Lạc vào chốn sơn trung
Đã không dời bước (rồi đây!)
Xưa Hán Minh giúp nước
Mặt trời xuất tan canh.
(Huống chi)
Nay ta giúp vận Tề quân
Sao lại tuyệt kì đăng hoả?
(Hồn Linh Tá báo đèn hiệu)
HỒN LINH TÁ:
Đổng Kim Lân hiền hữu
Đệ biểu tự Khương Linh.
Phút sa cơ bị Tạ Ôn Đình
Hồn em đã xa chơi dị lộ.
KIM LÂN:
Xa nghe tiếng họ Khương đã phải
Những mơ màng lòng gẫm khó tin
Có đâu sự nhỡn tiền,
Thác mà còn hiện tại?
HỒN LINH TÁ:
Xưa có lời đoan thệ
Nay phải đến báo tin.
Cậy anh phù
Hoàng tử Thứ phi
Khá gắng sức nghiệp Tề đem lại
KIM LÂN:
Ta Linh Tá! Ta Linh Tá!
Mệnh dĩ vong! Mệnh dĩ vong!
Thủ cấp lưu tại thử
Công hà nhật tấn công.
(Ban):
Kì ba linh lạc trường lưu thuỷ
Kinh phá như hà đắc đoàn viên
Thống thiết các can tràng đoạn đoạn
Sầu đê mê ngọc lệ sải uông uông.
Đãn ước bách niên toàn huynh đệ
Thuỳ tri nhất đán biệt Sâm Thương!
Thuỳ tri nhất đán biệt Sâm Thương!
Tiếc bấy anh hùng,
Lầm tay phản tặc
Lấy ai phù bật,
Vây cánh cho nhau?
Vị quốc gia chi đại nghĩa
Hoài cơ nghiệp tận kì trung,
(Yêng ôi, như bây giờ)
Phò Hoàng tử đã đành có mỗ
Ngăn tặc binh sở cậy nhà ngươi.
Hồn yêng đà chín suối xa chơi
Biết thuở nào cùng nhau thấy mặt.
HỒN LINH TÁ:
Đổng Kim Lân yêng ơi! Như em đây
Giữa đêm khuya hoa ngọn đèn hồng
(Đến đây)
Đưa chân bạn thoát vòng nguy biến
Gắng mà lần theo em yêng ơi!
KIM LÂN:
Hiển hiện chân hiển hiện
Anh linh thị anh linh!
(Nếu vậy)
Gẫm âu thiên đạo
Trợ ngã Tề triều.
Đoán bên non thấy ngọn hoả hào
Giục tuấn mã vội vàng theo dõi.
(Hát nam):
Tuấn mã vội vàng theo dõi,
Mặt đoái nhìn chói lọi dường sao.
Sau dù đem lại Tề trào
Dốc đền ơn đó mới dành dạ đây.
Hồn thương hồn tiếc hây hây
Âm dương một phút từ nay xa vời
(Hồn Linh Tá biến thành ngọn đèn đưa
Kim Lân qua đèo đến thành Sơn Hậu)
Ngọn đèn vừa phụt tắt
Chân trời đã hây hây
Anh ơi!
Chốn sơn đấu anh ở lại đây
(Để cho em)
Nơi Sơn Hậu em tìm qua đó.
Xem thêm các bài Bố cục Ngữ văn lớp 10 sách Kết nối tri thức hay, ngắn gọn khác:
Bố cục Huyện đường (2024) chính xác nhất lớp 10 - Kết nối tri thức
Bố cục Múa rối nước hiện đại soi bóng tiền nhân (2024) chính xác nhất lớp 10 - Kết nối tri thức
Bố cục Tác giả Nguyễn Trãi (2024) chính xác nhất lớp 10 - Kết nối tri thức
Bố cục Bình Ngô đại cáo (2024) chính xác nhất lớp 10 - Kết nối tri thức
Bố cục Bảo kính cảnh giới (2024) chính xác nhất lớp 10- Kết nối tri thức
