Nếu chế độ ăn uống của bạn chứa các loại thực phẩm giàu thiamin thì ít có khả năng bạn mắc bệnh này. Ngày nay, bệnh Beriberi chủ yếu gặp ở những người rối loạn sử dụng rượu, còn các nguyên nhân khác rất hiếm gặp ở Hoa Kỳ. Tuy nhiên, căn bệnh này có thể xuất hiện ở những phụ nữ buồn nôn và nôn quá nhiều trong thai kỳ (chứng ốm nghén nặng – hyperemesis gravidarum), ở những người bị AIDS và sau khi phẫu thuật cắt bỏ tuyến vú.
Triệu chứng của bệnh Beriberi
Các triệu chứng của bệnh Beriberi khác nhau tùy thuộc vào thể bệnh.
Các triệu chứng của bệnh tê phù ướt bao gồm:
- Khó thở khi hoạt động thể chất
- Khó thở khi ngủ dậy
- Nhịp tim nhanh
- Phù chân
Các triệu chứng của bênh tê phù khô bao gồm:
- Giảm chức năng cơ, đặc biệt là ở cẳng chân
- Cảm giác kiến bò hoặc mất cảm giác ở bàn tay và bàn chân
- Đau đớn
- Rối loạn tâm thần
- Nói khó
- Nôn mửa
- Cử động mắt không tự chủ
- Liệt
Trong trường hợp nặng, bệnh Beriberi có liên quan đến hội chứng Wernicke-Korsakoff. Bệnh não Wernicke và hội chứng Korsakoff là hai dạng tổn thương não do thiếu thiamin.
Bệnh não Wernicke làm tổn thương các vùng của não - là đồi thị và vùng dưới đồi, gây ra các triệu chứng:
- Lú lẫn
- Mất trí nhớ
- Mất khả năng điều hợp cơ
- Các vấn đề về thị giác như chuyển động mắt nhanh và nhìn đôi
Hội chứng Korsakoff là hậu quả của tổn thương vĩnh viễn vùng não có chức năng hình thành ký ức, có thể dẫn đến:
- Mất trí nhớ
- Không có khả năng hình thành ký ức mới
- Ảo giác
Nguyên nhân gây bệnh Beriberi?
Nguyên nhân chính của bệnh Beriberi là do chế độ ăn uống thiếu thiamin. Căn bệnh này rất hiếm gặp ở những nơi được tiếp cận với thực phẩm giàu vitamin, chẳng hạn như một số loại ngũ cốc ăn sáng và bánh mì. Beriberi phổ biến nhất ở các khu vực trên thế giới mà người dân ăn gạo trắng đã qua chế biến, không được bổ sung thiamin. Loại gạo này chỉ chứa lượng thiamin bằng một phần mười so với gạo lứt.
Gạo lứt chứa lượng thiamin gấp 10 lần gạo trắng đã qua chế biến, nguồn: https://vinaherbfoods.comYếu tố nguy cơ của bệnh Beriberi
Các yếu tố khác cũng có thể gây ra sự thiếu hụt thiamin, bao gồm:
- Lạm dụng rượu, có thể khiến cơ thể khó hấp thụ và dữ trữ thiamin
- Bệnh beriberi di truyền - một tình trạng ngăn cơ thể hấp thụ thiamin, bệnh khá hiếm gặp
- Cường giáp (tuyến giáp hoạt động quá mức)
- Buồn nôn và nôn trong thai kỳ
- Sau phẫu thuật giảm cân
- AIDS
- Tiêu chảy kéo dài hoặc sử dụng thuốc lợi tiểu
- Lọc máu do bệnh thận
Các bà mẹ đang cho con bú cần bổ sung thiamin hàng ngày trong chế độ ăn uống. Trẻ sơ sinh uống sữa mẹ hoặc sữa công thức ít thiamin có nguy cơ bị thiếu thiamin.
Chẩn đoán bệnh Beriberi
Bạn sẽ cần tiến hành một loạt các xét nghiệm để xác định có mắc bệnh Beriberi hay không. Trong đó có xét nghiệm máu và nước tiểu giúp đo nồng độ thiamin trong cơ thể. Nếu cơ thể gặp khó khăn trong việc hấp thụ thiamin, thì chất này sẽ có nồng độ thấp trong máu, và nồng độ trong nước tiểu cao.
Các bác sĩ cũng sẽ thăm khám hệ thần kinh nhằm phát hiện các triệu chứng như giảm khả năng điều hợp, đi lại khó khăn, sụp mí mắt và giảm phản xạ. Những người bị bệnh Beriberi giai đoạn muộn sẽ có biểu hiện mất trí nhớ, lú lẫn hoặc ảo giác.
Ngoài ra bác sĩ cũng thăm khám hệ tim mạch cho bạn. Nhịp tim nhanh, phù chân và khó thở có thể là các triệu chứng của bệnh Beriberi.
Beriberi được điều trị như thế nào?
Bệnh Beriberi có thể dễ dàng điều trị bằng các chế phẩm bổ sung thiamin. Bác sĩ có thể kê đơn thuốc hoặc thuốc tiêm thiamin. Đối với những trường hợp nghiêm trọng, bệnh nhân sẽ được tiêm thiamin qua đường tĩnh mạch.
Quá trình điều trị được theo dõi thông qua các xét nghiệm máu tiếp theo nhằm đánh giá khả năng hấp thụ thiamin của cơ thể.
Phòng ngừa bệnh Beriberi
Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, gồm các thực phẩm giàu thiamin giúp phòng bệnh Beriberi, nguồn:https://www.independent.co.ukĐể phòng ngừa bệnh Beriberi, hãy duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh, cân bằng bao gồm các loại thực phẩm giàu thiamin như:
- Đậu và các cây họ đậu
- Các loại hạt
- Thịt
- Cá
- Các loại ngũ cốc
- Quả hạch
- Sản phẩm từ bơ sữa
- Một số loại rau, chẳng hạn như măng tây, bí Dâu, cải brussels, rau bina và củ cải đường
- Ngũ cốc ăn sáng giàu thiamin
Đun nấu hoặc chế biến các thực phẩm trên sẽ làm giảm hàm lượng thiamin của chúng.
Nếu bạn cho trẻ uống sữa công thức, bạn cũng nên kiểm tra xem sữa có chứa đủ thiamin hay không.
Luôn đảm bảo mua sữa công thức cho trẻ từ nguồn đáng tin cậy.
Hạn chế uống rượu sẽ làm giảm nguy cơ mắc bệnh Beriberi. Những người lạm dụng rượu nên được kiểm tra định kỳ liệu có thiếu hụt vitamin B1 hay không.
Tiên lượng của người bệnh mắc Beriberi
Nếu bệnh Beriberi được phát hiện và điều trị sớm, tiên lượng sẽ tốt. Tổn thương dây thần kinh và tim do Beriberi thường có thể hồi phục khi được phát hiện ở giai đoạn đầu. Tốc độ phục hồi thường nhanh chóng sau khi bắt đầu điều trị.
Nếu bệnh Beriberi tiến triển thành hội chứng Wernicke-Korsakoff, tiên lượng rất kém. Tiến hành điều trị có thể kiểm soát các triệu chứng của bệnh não Wernicke, nhưng tổn thương não do hội chứng Korsakoff thường là vĩnh viễn.
Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, cân bằng là điều quan trọng đối với sức khỏe. Trao đổi với bác sĩ nếu bạn nghĩ rằng bạn đang có dấu hiệu thiếu thiamin hoặc nếu cần lời khuyên về dinh dưỡng.
Xem thêm: