Video: Viêm đa dây thần kinh
Viêm đa dây thần kinh ảnh hưởng đến các dây thần kinh trên da, cơ và các cơ quan người bệnh. Khi dây thần kinh bị tổn thương, chúng không thể gửi tín hiệu thường xuyên trở lại não, trong khi các dây thần kinh sọ não hay tủy sống hoàn toàn bình thường.
Phân loại viêm đa dây thần kinh
Có hai loại viêm đa dây thần kinh chính: cấp tính và mạn tính.
Viêm đa dây thần kinh cấp tính
Thể cấp tính xảy ra khi người bệnh mắc bệnh đột ngột và các triệu chứng rầm rộ. Viêm đa dây thần kinh cấp thường gặp khi người bệnh gặp tình trạng tự miễn dịch hoặc nhiễm trùng gây tổn thương dây thần kinh. Một rối loạn như hội chứng Guillain-Barré có thể là nguyên nhân. Các trường hợp cấp tính thường có thể được điều trị thành công trong thời gian ngắn.
Viêm đa dây thần kinh mạn tính
Viêm đa dây thần kinh mạn tính xảy ra khi các triệu chứng kéo dài và không thể điều trị nhanh chóng. Thể mạn tính này có thể gặp phải do các tình trạng tiềm ẩn, chẳng hạn như bệnh đái tháo đường hoặc suy thận. Có thể có nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra bệnh viêm đa dây thần kinh mạn tính. Không phải lúc nào cũng dễ dàng tìm ra nguyên nhân và một số trường hợp không có nguyên nhân rõ ràng.
Triệu chứng viêm đa dây thần kinh
Tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh mà triệu chứng của bệnh viêm đa dây thần kinh có thể khác nhau ở mỗi người bệnh. Nguồn ảnh: medicalnewstoday.com Các triệu chứng của viêm đa dây thần kinh có thể khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Các triệu chứng phổ biến nhất bao gồm:
- Cảm giác ngẫu nhiên, kỳ quặc, được gọi là dị cảm
- Đau nhói đột ngột
- Cảm giác bỏng rát hoặc ngứa ran, đặc biệt là ở bàn chân và bàn tay, được gọi là viêm đa dây thần kinh xa
- Cảm thấy vô cùng nhạy cảm khi chạm vào hay còn được gọi là loạn cảm đau
- Tê liệt
- Cảm thấy yếu ở chân hoặc tay (đôi khi do cơ yếu hoặc teo)
- Không có khả năng đi thẳng, dẫn đến vấp ngã hoặc ngã
- Khó nuốt.
Nguyên nhân viêm đa dây thần kinh
Nguyên nhân có thể là vô căn, mắc phải hoặc di truyền.
Bệnh viêm đa dây thần kinh vô căn: Có nghĩa là không xác định được nguyên nhân của tổn thương dây thần kinh.
Viêm đa dây thần kinh mắc phải: Là tình trạng viêm đa dây thần kinh xảy ra do một yếu tố bên ngoài cơ thể, chẳng hạn như chấn thương hoặc nhiễm trùng. Đó cũng có thể do một tình trạng bệnh không được điều trị tốt hoặc gây ra các biến chứng, chẳng hạn như thiếu vitamin, đái tháo đường hoặc ung thư.
Viêm đa dây thần kinh di truyền: Là tình trạng được di truyền từ bố hoặc mẹ cho con. Những tình trạng này thường gây ra tổn thương thần kinh chậm và dần dần, chẳng hạn như trong bệnh Charcot-Marie-Tooth.
Các dạng cấp tính có thể xảy ra do một số nguyên nhân khác nhau như:
- Một số loại thuốc diệt côn trùng
- Rối loạn tự miễn dịch trong đó cơ thể tự tấn công myelin trong các tế bào thần kinh, chẳng hạn như hội chứng Guillain-Barré (GBS)
- Một số thuốc kháng sinh, thuốc chống co giật và thuốc an thần
- Ung thư, đặc biệt là những bệnh ảnh hưởng trực tiếp đến hệ thần kinh, chẳng hạn như bệnh đa u tủy xương.
Các dạng mạn tính thường vô căn, nhưng chúng cũng có thể do các nguyên nhân như:
- Nghiện rượu hoặc lạm dụng rượu
- Đái tháo đường và kiểm soát lượng đường trong máu kém
- Nhiễm độc một số kim loại nặng
- Thiếu hụt dinh dưỡng hoặc vitamin, đặc biệt là thiamin hoặc vitamin B-12
- Suy giáp
- Suy thận
- Một số bệnh ung thư, bao gồm cả ung thư phổi.
Điều trị viêm đa dây thần kinh
Điều trị viêm đa dây thần kinh phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh và vị trí tổn thương.
Thuốc
Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kê đơn thuốc giảm đau để giúp kiểm soát cơn đau và sự khó chịu do tổn thương dây thần kinh. Chúng có thể bao gồm thuốc chống viêm không steroid (NSAID).
Thay đổi lối sống
Thay đổi lối sống có thể giúp điều trị bệnh viêm đa dây thần kinh. Uống ít rượu hoặc tránh một số công việc đòi hỏi thao tác lặp đi lặp lại có thể giúp giảm các triệu chứng.
Nếu nguyên nhân gây viêm đa dây thần kinh là do một số chất độc hoặc hóa chất trong môi trường sống, bác sĩ có thể đưa ra các phương pháp giúp hạn chế hoặc tránh tiếp xúc với chúng.
Nguyên nhân chấn thương
Nếu bạn đang bị viêm đa dây thần kinh sau một chấn thương, bác sĩ có thể đề nghị liệu pháp vật lý trị liệu. Điều này có thể giúp người bệnh kiểm soát phần cơ thể bị tổn thương. Người bệnh cũng có thể học cách kiểm soát cơn đau và cảm giác dị cảm thần kinh do chấn thương gây ra.
Tình trạng tự miễn dịch
Nếu tình trạng tự miễn dịch là nguyên nhân gây ra viêm đa dây thần kinh, bác sĩ có thể đưa ra các phương pháp điều trị hoặc liệu pháp khác nhau như:
- Thuốc corticosteroid
- Globulin miễn dịch đường tĩnh mạch
- Trao đổi huyết tương, giúp loại bỏ độc tố khỏi máu.
Bệnh đái tháo đường
Nếu bệnh đái tháo đường là nguyên nhân gây bệnh viêm đa dây thần kinh, bác sĩ sẽ đề xuất một kế hoạch điều trị để kiểm soát lượng đường trong máu một cách chặt chẽ. Loại kế hoạch điều trị này thường bao gồm thuốc uống hoặc tiêm insulin tại nhà. Trong một số trường hợp hiếm gặp của bệnh đái tháo đường typ 1, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật cấy ghép các tế bào tiểu đảo tụy - sản xuất insulin - từ tuyến tụy của người hiến tặng để giúp cơ thể sản xuất và giải phóng nhiều insulin hơn. Đây là một phẫu thuật quan trọng và có thể sẽ chỉ được xem xét nếu tất cả các phương pháp điều trị khác đều thất bại.
Bệnh ung thư
Nếu tế bào ung thư hoặc khối u ung thư gây ra bệnh viêm đa dây thần kinh, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật để loại bỏ tế bào hoặc khối u. Hóa trị có thể giúp loại bỏ các khối u hoặc tế bào ung thư đang gây stress hoặc áp lực lên dây thần kinh.
Yếu tố nguy cơ gây viêm đa dây thần kinh
Các nguyên nhân sức khỏe toàn thân thể là các yếu tố nguy cơ mắc bệnh viêm đa dây thần kinh như:
- Đái tháo đường
- Rối loạn chức năng thận hoặc gan
- Rối loạn tự miễn dịch
- Nghiện rượu
- Nhiễm trùng, bao gồm cả HIV, bệnh zona và bệnh Lyme
- Một số động tác sử dụng một số bộ phận nhất định của cơ thể lặp đi lặp lại (chẳng hạn như cho một công việc công nghiệp), còn được gọi là chấn thương do chuyển động lặp đi lặp lại.
Chẩn đoán viêm đa dây thần kinh
Bác sĩ có thể sẽ thực hiện một số xét nghiệm để khẳng định liệu người bệnh có bị bệnh viêm đa dây thần kinh hay không cũng như nguyên nhân gây ra bệnh.
Khám toàn thân sẽ giúp bác sĩ tìm ra những bộ phận nào trên cơ thể bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi tổn thương thần kinh và cơn đau. Khám vận động có thể giúp bác sĩ xác định tình trạng yếu cơ, teo cơ do tổn thương thần kinh.
Bác sĩ cũng có thể chỉ định các xét nghiệm thăm dò chức năng thần kinh như điện cơ để đánh giá mức độ tổn thương của dây thần kinh.
Xét nghiệm máu, mẫu nước tiểu và sinh thiết khu vực bị ảnh hưởng bởi tổn thương dây thần kinh (đôi khi bao gồm cả dây thần kinh) cũng sẽ giúp bác sĩ tìm ra nguyên nhân và mức độ bệnh viêm đa dây thần kinh. Các xét nghiệm khác có thể cần thiết nếu bác sĩ nghi ngờ một tình trạng tiềm ẩn gây bệnh. Chọc dò tủy sống và xét nghiệm dịch não tủy để đánh giá nồng độ protein và bạch cầu có bất thường hay không, nếu kết quả bất thường có thể là bạn mắc hội chứng Guillain-Barré.
Tổng kết
Người bệnh có thể hạn chế những tổn thương thần kinh bằng cách đi khám và phát hiện sớm một số bệnh có nguy cơ ảnh hưởng đến hệ thống thần kinh. Bằng cách đó, họ có thể được điều trị trước khi bệnh trở nên khó kiểm soát.
Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng đáng chú ý nào của bệnh viêm đa dây thần kinh, đặc biệt là sau một chấn thương lớn, hãy đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt. Bác sĩ có thể xác định xem liệu bạn có mắc bất kỳ tình trạng nào có thể gây ra bệnh viêm đa dây thần kinh hay không. Điều trị sớm các triệu chứng là cách tốt nhất để bệnh viêm đa dây thần kinh không làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
Xem thêm: