Video U nang, u nang tuyến vú - Nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết
Có nhiều loại u nang. Hầu hết các u nang đều lành tính hoặc không phải ung thư.
Điều trị u nang phụ thuộc vào một số yếu tố:
- Loại u nang
- Vị trí u nang
- Triệu chứng đau hoặc khó chịu
- U nang có dấu hiệu viêm hoặc nhiễm trùng
Nếu bạn không chắc mình có bệnh lý da, bạn có thể chụp ảnh và gửi cho bác sĩ da liễu.
Hình ảnh của u nang
Các u nang có hình dạng khác nhau tùy thuộc vào loại và vị trí. Dưới đây là 11 loại u nang.
U nang bì
Hình ảnh u nang bì. Nguồn ảnh: https://www.mayoclinic.org.
- U nang bì là một u nang nhỏ, phát triển chậm, lành tính, thường thấy nhất trên mặt, đầu, cổ, lưng hoặc bộ phận sinh dục.
- Nguyên nhân thường là do tích tụ chất sừng dưới da.
- U nang bì trông giống như một vết sưng giống màu da, rám nắng hoặc hơi vàng, chứa một số thành phần bên trong.
- U có thể bị sưng, đỏ hoặc đau nếu bị viêm hoặc nhiễm trùng.
Nang bã nhờn
Hình ảnh nang bã nhờn. Nguồn ảnh: https://post.medicalnewstoday.com
- U nang bã nhờn có thể gặp ở trên mặt, cổ hoặc thân mình.
- Nguyên nhân thường là do chấn thương hoặc tổn thương các tuyến bã nhờn như vết cắt hoặc vết thương phẫu thuật.
- Khối u nang lớn có thể gây ra chèn ép và đau.
- U không phải ung thư và phát triển rất chậm.
U nang vú
Hình ảnh Xquang u nang tuyến vú. Nguồn ảnh: https://prod-images-static.radiopaedia.org.
- Hầu hết các khối u ở vú (như u nang) không phải là ung thư, nhưng có nhiều nguyên nhân có thể gây ra khối u ở vú.
- Thường xuyên kiểm tra vú bằng cách tự khám vú để có thể nhận biết được các bất thường xảy ra.
- Các triệu chứng nên đi khám bác sĩ:
- Xuất hiện u cục mới
- Thay đổi màu sắc, tính chất ở một vùng vị trí vú
- U thay đổi hoặc to lên
- Núm vú tiết dịch bất thường
- Tụt núm vú
Nang hoạt dịch
Hình ảnh nang hoạt dịch. Nguồn ảnh: https://i0.wp.com/post.healthline.com.
- Nang hoạt dịch là một khối mô tròn, chứa đầy chất dịch nhầy nhớt như gel, thường xuất hiện dọc theo các sợi gân hoặc khớp, đặc biệt là ở bàn tay, cổ tay, mắt cá chân và bàn chân.
- Sự tích tụ chất dịch có thể xảy ra do chấn thương, chấn thương hoặc hoạt động quá mức, nhưng thường không rõ nguyên nhân.
- Nang hoạt dịch thường gặp, vô hại và không gây đau hoặc không có vấn đề gì trừ khi phát triển và gây áp lực lên các cấu trúc khác.
U nang lông
Hình ảnh u nang lông. Nguồn ảnh:https://i0.wp.com/post.healthline.com
- U nang lông ở mông là một tình trạng da phổ biến hình thành ở đầu khe mông. Tình trạng thường xảy ra sau tuổi dậy thì.
- Nguyên nhân là do sự thay đổi hooc môn, sự phát triển của lông và ma sát từ quần áo hoặc do ngồi lâu.
- U nang có một lỗ nhỏ hoặc đường hầm trên da có thể bị nhiễm trùng và chứa đầy dịch hoặc mủ.
- Các dấu hiệu của nhiễm trùng bao gồm:
- Đau khi ngồi hoặc đứng
- Da đỏ hoặc đau xung quanh khu vực
- Mủ hoặc máu chảy ra từ ổ áp xe, có mùi hôi
- Sưng u nang
- Tóc mọc ra từ vết thương
U nang buồng trứng
Hình ảnh u nang buồng trứng: https://encrypted-tbn0.gstatic.com.- U nang buồng trứng là những túi chứa dịch phát triển ở một hoặc cả hai buồng trứng.
- U nang có thể là hiện tượng bình thường của chu kỳ sinh sản hoặc là bệnh lý.
- U nang có thể không có triệu chứng hoặc gây đau.
- Các triệu chứng khi hình thành u nang như:
- Chướng bụng hoặc bụng to
- Đau khi đi đại tiện
- Đau vùng chậu trước hoặc trong chu kỳ kinh nguyệt
- Đau khi giao hợp
- Đau ở lưng dưới hoặc đùi
- Căng tức ngực
- Buồn nôn
- Nôn
- Các triệu chứng nghiêm trọng như đau buốt vùng chậu đột ngột, sốt, ngất hoặc chóng mặt là dấu hiệu của vỡ u nang hoặc xoắn buồng trứng.
Kén Baker
Hình ảnh kén Baker ở sau đầu gối. Nguồn ảnh: https://www.thefootandankleclinic.com.au.- Kén Baker là sự tích tụ dịch, hình thành khối u ở phía sau đầu gối.
- Sự hình thành kén Baker là do vấn đề ảnh hưởng đến khớp gối như viêm khớp, viêm do căng thẳng lặp đi lặp lại hoặc chấn thương sụn.
- Các triệu chứng của kén Baker bao gồm:
- Đau với các mức độ nhẹ đến nặng
- Căng cứng
- Hạn chế tầm vận động
- Sưng ở sau đầu gối
- Bầm tím trên đầu gối và bắp chân
- Vỡ kén
- U nang Baker thường không cần điều trị và sẽ tự khỏi.
U nang Pilar
U nang Pilar thường thấy trên da đầu. Nguồn ảnh: https://www.clinicaladvisor.com- U nang pilar là một khối u tròn không phải ung thư, giống màu da, phát triển dưới bề mặt da. U thường nằm trên da đầu.
- Loại u nang này là do sự tích tụ protein trong nang tóc.
- U không gây đau, chắc, mịn và phát triển chậm.
U nang nhầy
Hình ảnh u nang nhầy ở miệng. Nguồn ảnh: https://i0.wp.com/images-prod.healthline.com.
- U nang nhầy là những nốt chứa chất nhầy xuất hiện trên môi hoặc miệng.
- U phát triển do các tuyến nước bọt của miệng bị bít tắc bởi chất nhầy.
- Nguyên nhân thường là do chấn thương trong khoang miệng như cắn vào môi, đeo khuyên và tổn thương tuyến nước bọt.
- Nang nhầy là những nốt nhỏ, mềm, có màu hồng hoặc hơi xanh.
Nang khe mang
Nang khe mang thường gặp ở trẻ em. Nguồn ảnh: https://ars.els-cdn.com.
- Nang khe mang là một dạng phát triển không đều, trong đó một khối u phát triển ở một hoặc cả hai bên cổ hoặc dưới xương đòn.
- Đây là dị tật xảy ra trong quá trình phát triển phôi thai khi các mô ở cổ và xương đòn hoặc khe mang phát triển khác nhau.
- Trong hầu hết các trường hợp, nang khe mang không gây nguy hiểm. Tuy nhiên, nó có thể gây kích ứng da, nhiễm trùng da hoặc có thể hiếm khi gây ung thư.
- Các triệu chứng nang khe mang ở trẻ em như:
- Má lúm đồng tiền, cục u hoặc vết hằn trên da ở cổ, trên vai hoặc dưới xương đòn
- Chảy dịch ở cổ
- Trẻ em và người lớn có thể bị sưng tấy hoặc đau nhức thường khi bị nhiễm trùng đường hô hấp trên.
Nang rễ thần kinh (Nang Tarlov)
Hình ảnh cộng hưởng từ nang rễ thần kinh. Nguồn ảnh: https://www.spineuniverse.com.
- Nang rễ thần kinh là cấu trúc nang chứa đầy dịch hình thành trên cột sống.
- Nguyên nhân chưa được biết rõ, nhưng có thể là do chấn thương lưng. Các loại chấn thương liên quan đến nang như ngã, chấn thương và gắng sức nặng.
- Các triệu chứng rất hiếm. Trong một số trường hợp, nang có thể gây đau ở lưng dưới, mông hoặc chân.
Hình ảnh của nang giả
Nang giả có một số đặc điểm của u nang, nhưng u không có lớp màng rõ ràng. Đây là 3 loại nang giả.
Viêm nang lông (u nang lông mọc ngược)
Hình ảnh viêm nang lông. Nguồn ảnh: https://i0.wp.com/images-prod.healthline.com.
- Viêm nang lông được mô tả một loại tình trạng da gây viêm nang lông và thường là bệnh nhiễm trùng.
- U nang lông mọc ngược là một dạng của bệnh viêm nang lông. Lông mọc ngược là tình trạng những sợi lông mọc vào trong da hoặc sang một bên thay vì trồi ra ngoài và cuộn ngược vào trong.
- Viêm nang lông thường xảy ra ở những người cạo lông, tẩy lông hoặc sử dụng các phương pháp để loại bỏ lông.
- Viêm nang lông xuất hiện dưới dạng mụn giống như mụn nước dưới da, có thể có màu đỏ, trắng hoặc vàng, có hoặc không có lông ở giữa.
- Các cục u xuất hiện gần lông mọc ngược có nhiều khả năng là vi khuẩn viêm nang lông giả (u do dao cạo) hơn là u nang lông mọc ngược.
- Các nang lông mọc ngược có thể bị nhiễm trùng và có màu đỏ, nóng và mềm khi chạm vào.
Chắp
Hình ảnh chắp. Nguồn ảnh: https://www.aoa.org/AOA.- Chắp là một cục nhỏ, thường không gây đau hoặc sưng, ở mí mắt trên hoặc dưới.
- Nguyên nhân là do tuyến meibomian bị tắc. Tuyến meibomian là tuyến dầu.
- Triệu chứng có thể đỏ, sưng và đau nếu bị nhiễm trùng.
Nang trứng cá
Hình ảnh nang trứng cá trên mặt. Nguồn ảnh: https://i0.wp.com- Nang trứng cá là loại mụn nghiêm trọng và phát triển khi các nốt mụn hình thành sâu bên dưới da.
- Nang có thể là kết quả của sự thay đổi hooc môn, vi khuẩn, dầu và các tế bào da khô tắc nghẽn trong lỗ chân lông.
- Mụn nang có thể xuất hiện trên mặt, ngực, cổ, lưng và cánh tay. Các nốt sưng to, đau, chứa đầy mủ có thể hình thành, vỡ ra và để lại sẹo. Chúng có thể có màu đỏ hoặc giống màu da.
Cách nhận biết u nang
U nang có thể xuất hiện như một vết sưng trên da. Nó cũng có thể phát triển giống như một cục u nhỏ dưới da của bạn.
Một số u nang phát triển sâu bên trong cơ thể không thể cảm nhận được. Tuy nhiên, chúng có thể gây ra hoặc liên quan đến các triệu chứng khác.
Ví dụ, u nang buồng trứng như u nang do hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), có thể gây ra các vấn đề về sinh sản và buồng trứng. Bệnh thận đa nang (PKD), gây ra các u nang trong thận, có thể ảnh hưởng đến chức năng thận.
U nang thường phát triển chậm và có bề mặt nhẵn. U nang có thể có nhiều kích thước.
Hầu hết các u nang không gây đau. Một số triệu chứng cần quan tâm như:
- Nhiễm trùng
- Kích thước lớn
- Tác động lên dây thần kinh hoặc mạch máu
- Xuất hiện ở vùng nhạy cảm
- Ảnh hưởng đến chức năng của một số cơ quan
Tại sao lại hình thành nang và nang giả?
Nang và nang giả hình thành do nhiều nguyên nhân như:
- Nhiễm trùng
- Bệnh di truyền
- Gen
- Viêm mãn tính
- Tắc nghẽn trong ống tuyến
Nguyên nhân chính xác phụ thuộc vào loại u nang hoặc nang giả.
Đặc điểm khác nhau của các loại nang và giả nang
Có hàng trăm loại nang và nang giả khác nhau. Chúng có thể phát triển ở bất kì vị trí nào trên cơ thể.
Một số u nang hình thành trên nền một bệnh lý như hội chứng buồng trứng đa nang hoặc bệnh thận đa nang. Một số loại u nang và giả nang phổ biến như:
U nang bì
Đây là u nhỏ, lành tính chứa chất sừng protein. Nếu bạn bị chấn thương xung quanh nang lông da có thể dẫn đến u nang bì.
Nếu lớp biểu bì của da phát triển sâu vào bên trong thay vì ra ngoài về phía bề mặt thì khi lớp này bong ra sẽ hình thành u nang bì.
Trong một số trường hợp hiếm, u nang bì có thể do một tình trạng di truyền gọi là hội chứng Gardner gây ra.
Nang bã nhờn
U nang chứa đầy bã nhờn và ít phổ biến hơn u nang bì. Chúng thường hình thành trong các tuyến bã nhờn, là một phần của da và nang lông.
Các tuyến bã nhờn tiết dầu cho da và tóc. Các tuyến bã nhờn bị vỡ hoặc bị tắc nghẽn có thể dẫn đến u nang bã nhờn.
U nang vú
Các u nang lành tính có thể phát triển trong vú khi dịch tích tụ gần các tuyến vú. Chúng có thể gây đau hoặc phản ứng tại vị trí u.
U nang vú thường xuất hiện ở phụ nữ trong độ tuổi 30 và 40.
U nang hoạt dịch
Những u nang lành tính này thường hình thành gần các vùng khớp của cổ tay hoặc bàn tay. Tuy nhiên, chúng cũng có thể phát triển ở bàn chân hoặc vùng mắt cá chân. Hiện này chưa rõ nguyên nhân hình thành những u nang này.
Nang hoạt dịch thường xuất hiện dọc theo bao gân gần khớp và phổ biến ở phụ nữ hơn nam giới.
U nang lông
U nang lông hình thành gần phần trên cùng của mông. Nang thường chứa đầy các mảnh da, dầu, tóc và các thành phần khác.
Nang thường xuyên xảy ra ở nam giới hơn nữ giới. Chúng hình thành khi các sợi lông lỏng lẻo bám vào da.
U nang nhiễm trùng mãn tính có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư da được gọi là ung thư biểu mô tế bào vảy. Do đó nếu u nang có tình trạng này thì nên nhận biết sớm các triệu chứng của ung thư da để có thể điều trị.
U nang buồng trứng
U nang buồng trứng thường hình thành khi nang giải phóng trứng không mở. Điều này khiến dịch tích tụ và hình thành u nang.
Một loại u nang buồng trứng phổ biến khác hình thành sau khi nang trứng giải phóng trứng, thường hay tái phát và tích tụ dịch.
U nang buồng trứng thường xảy ra nhất ở những người trong độ tuổi kinh nguyệt. U nang thường được phát hiện tình cờ khi thăm khám vùng chậu.
U nang buồng trứng xuất hiện sau thời kỳ mãn kinh có liên quan đến nguy cơ ung thư.
Kén Baker
Kén baker là một u nang chứa dịch hình thành ở mặt sau của đầu gối.
Những u nang này thường do các vấn đề với đầu gối như chấn thương hoặc viêm khớp. U nang Baker có khả năng gây hạn chế vận động và đau.
Liệu pháp vật lý, hút dịch và thuốc điều trị u nang Baker.
Nang Pilar
U nang pilar là những cục u lành tính, giống màu da, hình thành trên bề mặt da. Chúng không phải là ung thư, nhưng kích thước lớn có thể gây khó chịu.
U nang pilar thường không cần cắt bỏ nhưng vì lí do thẩm mỹ, một số người chọn cắt bỏ u nang này.
U nang nhầy
U nang nhầy là một khối u chứa dịch hình thành ở môi hoặc xung quanh miệng khi các tuyến nước bọt bị tắc nghẽn bởi chất nhầy. Các nguyên nhân phổ biến nhất của u nang nhầy:
- Cắn phải môi hoặc má
- Bấm khuyên môi
- Vỡ tuyến nước bọt
- Vệ sinh răng miệng không đúng cách
Nang nhầy thường sẽ tự biến mất. Tuy nhiên, nếu bạn bị u nang niêm mạc tái phát hoặc thường xuyên, bạn có thể cần điều trị.
Nang khe mang
Nang khe mang là một dạng phát triển không đều gây ra một khối u trên cổ ở trẻ sơ sinh hoặc dưới xương đòn. U nang này có thể trông giống như một khối da.
Bác sĩ thường khuyến nghị phẫu thuật cắt bỏ để ngăn ngừa diễn biến nhiễm trùng.
Nang rễ thần kinh (Nang Tarlov)
Nang rễ thần kinh là cấu trúc túi chứa dịch hình thành trên cột sống.
Hầu hết không có triệu chứng, vì vậy không cần điều trị. Nếu bạn có các triệu chứng, phương pháp hút dịch có thể giúp cải thiện các triệu chứng.
Chắp
Chắp là những nang giả lành tính xuất hiện trên mí mắt khi ống dẫn của tuyến meibomian bị tắc nghẽn.
Những nang giả này có thể gây đau, mờ mắt và sưng. Nếu nang quá lớn, chúng có thể gây ra các vấn đề về thị lực.
Nang trứng cá
Nang trứng cá là kết quả của sự kết hợp của vi khuẩn, dầu và da chết làm tắc nghẽn lỗ chân lông. Đây là loại mụn trứng cá nghiêm trọng nhất, nhưng thường cải thiện theo độ tuổi.
Nang trứng cá là những mụn nhọt lớn, chứa đầy mủ trên da. Khi chạm vào những nang mụn này có thể gây đau.
Nếu bạn bị nang trứng cá, hãy đến gặp bác sĩ da liễu để được kê đơn điều trị.
Viêm nang lông (u nang lông mọc ngược)
Viêm nang lông là một tình trạng viêm và nhiễm trùng. Tình trạng này là do lông mọc ngược vào da và hình thành một nang giả gần nó.
Những nang giả này thường thấy ở những người dùng các phương pháp tẩy lông như cạo hoặc tẩy lông. U nang lông mọc ngược là một dạng bệnh viêm nang lông.
Nếu bạn có những nốt mụn xuất hiện gần lông mọc ngược thì cũng có thể là mụn dao cạo.
Vết dao cạo là một loại viêm nang lông giả. Không giống như viêm nang lông, viêm nang lông giả thường không lây nhiễm.
Hầu hết không cần điều trị viêm nang lông hoặc vết sưng do dao cạo. Tuy nhiên, hãy đến khám bác sĩ nếu bạn nghi ngờ u nang lông mọc ngược hoặc vết dao cạo bị nhiễm trùng.
Khi nào nên đến khám
Nên đi khám nếu u nang gây đau hoặc bị viêm. Đây có thể là dấu hiệu của vỡ hoặc nhiễm trùng.
Bác sĩ sẽ kiểm tra u nang ngay cả khi không gây đau hoặc các vấn đề khác. U nang thay đổi có thể là một triệu chứng của ung thư. Bác sĩ có thể tiến hành sinh thiết để lấy một mẫu mô xét nghiệm.
Điều trị u nang
Không nên cố gắng bóp hoặc làm vỡ u nang hoặc nang giả. Điều này có thể dẫn đến nhiễm trùng.
Trong một số trường hợp, u nang tự khỏi. Bạn có thể đắp miếng gạc ấm lên u nang có thể giúp tiêu khối u nang.
Trong một số trường hợp khác, cần phải điều trị.
- Điều trị
Các phương pháp điều trị phổ biến đối với u nang bao gồm:
- Sử dụng kim để hút dịch và các chất khác trong u nang
- Dùng thuốc như tiêm corticosteroid, để giảm viêm trong u nang
- Thực hiện phẫu thuật cắt bỏ u nang, nếu việc dẫn lưu không hiệu quả hoặc nếu u nang khó tiếp cận và cần điều trị
Tiên lượng
U nang và nang giả lành tính thường không gây ra vấn đề lâu dài. Đôi khi chúng còn tự biến mất.
Các nang có thể mọc lại sau khi được hút dịch. Nếu u nang mọc trở lại, bạn có thể cân nhắc phẫu thuật cắt bỏ.
Nếu u nang là ung thư, bác sĩ sẽ trao đổi phương pháp điều trị với bạn. Tiên lượng khác nhau tùy thuộc vào loại ung thư.
Phòng ngừa u nang
Không thể ngăn ngừa được hầu hết các loại u nang và nang giả. Tuy nhiên, có một vài trường hợp ngoại lệ.
Những người dễ bị u nang buồng trứng có thể ngăn ngừa u nang mới hình thành bằng cách sử dụng các biện pháp tránh thai nội tiết tố.
Bạn có thể ngăn ngừa hình thành u nang lông bằng cách giữ cho da sạch sẽ và khô. Thường xuyên đứng dậy thay vì ngồi lâu cũng có thể giúp ngăn ngừa những u nang này.
Làm sạch mí mắt bằng một chất tẩy rửa nhẹ nhàng có thể giúp tuyến tiết dầu không bị tắc nghẽn. Điều này có thể giúp ngăn ngừa chắp.