Dàn ý phân tích Rừng xà nu
Dàn ý số 1
I. Mở bài
- Nguyễn Trung Thành là nhà văn có duyên với vùng đất Tây Nguyên, ông có nhiều tác phẩm viết về mảnh đất này (tiểu thuyết Đất nước đứng lên, truyện ngắn Rừng xà nu, ...).
- Rừng xà nu – thiên sử thi Tây Nguyên thời kì chống Mĩ, tái hiện con đường đấu tranh giành tự do của con người Tây Nguyên anh dũng.
II. Thân bài
1. Hình tượng cây xà nu
- Là loài cây có sự gắn bó sâu sắc với mảnh đất Tây Nguyên: gắn với sinh hoạt hằng ngày, gắn với sự kiện trọng đại của dân làng: lửa xà nu cháy trong bếp, đuốc xà nu cháy sáng để mài vũ khí, lửa xà nu soi rõ xác 10 thằng giặc, ....
- Loài cây chịu sự tàn phá dữ dội của chiến tranh: đạn đại bác rơi vào ngọn đồi xà nu, cả rừng xà nu không cây nào không bị thương. Mượn nỗi đau của cây xà nu để nói về nỗi đau của dân làng Xô Man.
- Loài cây có sức sống mãnh liệt: sinh sôi nhanh chóng “bên cạnh một cây xà nu ngã gục đã có 4,5 cây con mọc lên” (đầu tác phẩm), “cây mẹ ngã đã có cây con mọc lên”. Đó là hình ảnh biểu tượng cho sức sống mạnh mẽ và sự nối tiếp của các thế hệ co người Tây Nguyên.
- Loài cây ham ánh sáng, như những người dân Tây Nguyên yêu tự do, có khát vọng sống mãnh liệt.
2. Các thế hệ anh hùng Tây Nguyên
a. Nhân vật cụ Mết
- Ngoại hình: quắc thước: “râu dài đến ngực mà vẫn đen bóng”, “vết sẹo ở má phải”, cụ là người đã trải qua nhiều thăng trầm, khỏe mạnh với “đôi bàn tay nặng trịch như kìm sắt”, “ngực căng như một cây xà nu lớn”, ...mang dáng dấp của anh hùng trong sử thi Tây Nguyên.
- Giọng nói “ồ ồ dội vang trong lồng ngực ”, mỗi câu nói như một chân lí “không có gì mạnh bằng cây xà nu...”, “cán bộ là Đảng, ... nước này còn”, “chúng nó cầm súng ... cầm giáo”.
- Tích cách, phẩm chất: quả quyết, gan dạ, sáng suốt, biết nhìn xa trông rộng, luôn yêu thương, che chở cho dân làng. Cụ Mết là biểu tượng thế hệ anh hùng đi trước, hội tụ vẻ đẹp con người Tây Nguyên.
b. Nhân vật Tnú
- Từ nhỏ đã mang những nét tính cách phi thường: xung phong đi nuôi giấu cán bộ, từ nhỏ đã giác ngộ lí tưởng cách mạng, đi rừng rất tháo vát, nhanh nhẹn, bị giặc bắt mà không run sợ, chỉ tay và bụng “cộng sản đây này”.
- Khi trưởng thành, Tnú trở thành cán bộ cách mạng:
+ Có trái tim tràn đầy tình yêu thương: không chịu đựng được cảnh vợ con bị bắt giết, Tnú lao ra cứu nhưng bị bọn giặc bắt.
+ Là người cộng sản kiên cường, dũng cảm: giặc đốt 10 đầu ngón tay anh không kêu van “người cộng sản không hề kêu van”, “trợn mắt nhìn thằng Dục” dùng đôi bàn tay của mình để cầm súng giết giặc, ...
- Nhận xét: Tnú là người con ưu tú của núi rừng Tây Nguyên, là nòng cốt của cuộc kháng chiến, biết nén đau thương cá nhân vì lợi ích của cộng đồng.
c. Nhân vật Dít
- Là người con gái gan dạ, dũng cảm, có sức chịu đựng phi thường, biết nén đau thương để nung nấu ý chí trả thù: đem gạo vào rừng cho dân làng, giặc bắn súng dọa vẫn không khai, chị mất nhưng không khóc, ...
d. Nhân vật bé Heng
- Bé Heng dù nhỏ tuổi nhưng đã làm nhiệm vụ: thông thuộc từng hố chông, từng chiến điểm để dẫn đường cho cán bộ cách mạng, cho khách đến làng.
- “là lứa xà nu mới mọc nhưng đã nhọ hoắt như lưỡi lê”, hứa hẹn một sự vươn lên vững chắc.
- Nhận xét chung: họ là một tập thể anh hùng luôn nối tiếp những truyền thống tốt đẹp: giàu tình yêu thương, căm thù giặc sâu sắc, trung thành với cách mạng. Qua ho có thể thấy được phẩm chất và con đường cách mạng của người dân Tây Nguyên.
III. Kết bài
- Khái quát nghệ thuật: với kết cấu truyện lồng trong truyện, đầu cuối tương ứng đặc sắc, ngôn ngữ đạm chất sử thi, nhưng cũng mộc mạc giản dị, xây dựng hình tượng, ...
- Rừng xà nu là một khúc sử thi văn xuôi hiện đại tái hiện vẻ đẹp tráng lệ, hào hùng của núi rừng, con người và truyền thống văn hóa Tây Nguyên.
Dàn ý số 2
I. Mở bài
Dẫn dắt giới thiệu tác phẩm: Rừng xà nu được Nguyễn Trung Thành sáng tác năm 1965, đúng lúc quân Mĩ ào ạt đổ bộ vào Chu Lai, Quảng Ngãi.
II. Thân bài
1. Khái quát chung về tác phẩm
Câu chuyện kể về anh Tnú tham gia cách mạng. Giặc bắt vợ anh và đứa con nhỏ đem đánh đập dã man cho đến chết. Tnú xông ra, bị giặc bắt, đốt mười đầu ngón tay anh. Dân làng Xô Man đã vùng lên giết giặc cứu Tnú. Rồi anh gia nhập lực lượng quân giải phóng. Ba năm sau, Tnú về thăm quê hương.
Câu chuyện được tác giả kể trên bối cảnh cuộc đồng khởi của nhân dân Tây Nguyên. Chuyện cuộc đời Tnú được kể lại qua một nhân vật trong truyện là cụ Mết. Cách kể, giọng kể đã góp phần xây dựng tác phẩm như một bản anh hùng ca về cuộc chiến đấu của nhân dân Tây Nguyên chống Mĩ.
2. Các nhân vật trong truyện
a. Nhân vật trung tâm Tnú
Gắn bó với cách mạng.
Tha thiết thương yêu bản làng, vợ con.
Càng đau thương, càng căm thù giặc.
Yêu thương, căm thù biến thành hành động: gia nhập lực lượng quân giải phóng để tiêu diệt kẻ thù, giải phóng quê hương.
b. Cụ Mết, già làng:
Tiêu biểu cho truyền thống của làng Xô Man.
Thủy chung với cách mạng.
Là linh hồn của làng Xô Man trong cuộc đồng khởi của dân làng Xô Man.
c. Mai, Dít
Kiên cường, dũng cảm.
Căm thù giặc trên cơ sở nhận thức bản chất tàn bạo của kẻ thù.
Mai mất đi, nhưng Dít chính là hiện thân cho Mai, tiếp nối con đường cách mạng của chị.
d. Bé Heng
Đóng góp công sức xây dựng làng chiến đấu.
Ngày càng trưởng thành về ý thức trách nhiệm, ý chí chiến đấu cao.
Lớp xà nu non nối tiếp thế hệ đi trước.
Tất cả các nhân vật trên đều toát lên vẻ đẹp hào hùng trên bối cảnh hùng vĩ của rừng xà nu, của làng xô Man.
III. Kết bài
Rừng xà nu là một bức tranh sinh động về cuộc chiến tranh nhân dân chống Mĩ cứu nước.
Tác phẩm đã ca ngợi tinh thần bất khuất, vùng lên chiến đấu giải phóng quê hương của các dân tộc Tây Nguyên.
Dàn ý số 3
I. Mở bài
Nguyễn Trung Thành là nhà văn gắn bó với vùng đất Tây Nguyên giàu đẹp, bao nhiêu cuộc chiến đấu của nhân dân Tây Nguyên anh hùng đã trở thành nguồn cảm hứng bất tận để ông viết nên tác phẩm Rừng xà nu đầy thành công, trở thành một kiệt tác gắn bó với tên tuổi của mình.
II.Thân bài
a. Hình ảnh rừng xà nu:
Một rừng cây luôn “nằm trong tầm đại bác của đồn giặc”
Hầu hết đạn đại bác đều rơi vào đồi xà nu cạnh con nước lớn
Đạn đại bác hung tàn, không nhân nhượng trước vẻ đẹp kiêu hùng thiên nhiên, cây vừa lớn đã bị chặt làm đôi rồi đổ ào, không cây nào là không bị thương.
Rừng xà nu vẫn tiếp tục sức sống mạnh mẽ của mình
Hai ba năm nay rừng xà nu ưỡn tấm ngực lớn của mình ra che chở cho làng.
Hình ảnh rừng xà nu hiện lên thật đẹp, cây xà nu chính là biểu trưng cho vùng đất Tây Nguyên, là đại diện tiêu biểu cho con người Tây Nguyên.
b. Hình ảnh con người Tây Nguyên
-Cụ Mết: Đại diện cho những thế hệ anh hùng đi trước đầy kinh nghiệm, bản lĩnh và giàu lòng yêu nước, luôn hướng cho dân làng những bước đi đúng đắn trong chiến đấu
-Tnú:
Mang trong mình những phẩm chất anh hùng.
Một lòng trung thành với cách mạng
Chịu nhiều đau thương vẫn hiên ngang, lập nhiều chiến công hiển hách
Đại diện tiêu biểu cho thế hệ trưởng thành, niềm tự hào của người dân Tây Nguyên.
-Dít, bé Heng: Thế hệ mai sau tiếp nối gương sáng cha anh
III. Kết bài
Bằng sự kết hợp tài tình giữa khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn, Nguyễn Trung Thành không chỉ ngợi ca vẻ đẹp trong nhân cách của người con Tây Nguyên mà qua đó còn đặt ra một vấn đề mang tính thời đại: Để tiêu diệt kẻ thù, bảo vệ tự do cho đất nước trước nhất phải cầm vũ khí đứng lên.
Dàn ý số 4
I. Mở bài
Giới thiệu về nhà văn Nguyễn Trung Thành: Nguyễn Trung Thành là một trong những nhà văn tiêu biểu của nền văn học chống Mỹ.
Giới thiệu về tác phẩm Rừng xà nu: Đây là một trong những tác phẩm nổi tiếng nhất của Nguyên Ngọc trong giai đoạn kháng chiến chống Mỹ.
II. Thân bài
1. Ý nghĩa nhan đề
Ý nghĩa tả thực: loài cây xuất hiện nhiều ở Tây Nguyên, cây xà nu gắn bó mật thiết với cuộc sống của người dân nơi đây (gỗ xà nu làm củi ở mỗi bếp, khói xà nu xông bảng nứa đen cho học sinh viết chữ, nhựa xà nu làm đuốc để thắp sáng).
Ý nghĩa biểu tượng: Rừng xà nu như một nhân vật tham gia vào toàn bộ câu chuyện; Rừng xà nu như một nhân vật chứng kiến những sự kiện có ý nghĩa trọng đại của dân làng Xô Man; Rừng xà nu tượng trưng cho phẩm chất của con người Tây Nguyên.
2. Phân tích tác phẩm
a. Nhân vật Tnú
-Hoàn cảnh:
Tnú mồ côi cha mẹ từ nhỏ, được cả dân làng Xô Man nuôi dưỡng, đùm bọc.
Đứa con chung của dân làng Xô Man.
-Khi còn nhỏ:
Tham gia nuôi giấu cán bộ cách mạng.
Học chữ lấy đá đập vào đầu để trừng phạt tính hay quên.
Khi bị địch bắt, ắp tay vào bụng trả lời: “ Cộng sản ở đây này”.
Tuổi thơ đầy ắp những chiến công và kỳ tích, tuổi thơ của một tiểu anh hùng.
-Khi trưởng thành:
Tnú vượt ngục trở về lãnh đạo dân làng chống lại bọn Mỹ – Diệm
Khi Mai và đứa con bị bắt và bị tra tấn dã man, Tnú đã tạm gác nỗi đau riêng để vì sự nghiệp chung. Tnú đã đặt lợi ích cá nhân sau lợi ích của cách mạng, biết đặt tổ quốc lên trên hết.
Khi đứa con chết, lao ra giải cứu mẹ con Mai. Đó là hình ảnh một người chồng người cha đời thường.
Hình ảnh mười đầu ngón tay của Tnú bị nhựa xà nu thiêu cháy chứng tỏ chân lí: “Chúng nó cầm súng mình phải cầm giáo”.
Cuộc đời của Tnú chính là cuộc đời của dân làng Xô Man: đau thương nhưng anh dũng.
b. Dân làng Xô Man
Cụ Mết: một già làng, đại diện cho thế hệ đầu của nhân dân Tây Nguyên, là người phán truyền lịch sử.
Bà Nhan, anh Xút chết đã có Mai, Tnú, Dít lên thay, bé Heng cũng sẵn sàng tiếp nối: thế hệ những người con Tây Nguyên nối tiếp nhau tham gia cách mạng.
c. Hình tượng cây xà nu
Là loại cây mọc khắp mảnh đất Tây Nguyên, đặc biệt là dân làng Xô Man.
Mang ý nghĩa biểu tượng cho phẩm chất, sức mạnh của con người Tây Nguyên
Rừng xà nu đau thương như con người Tây Nguyên đau thương.
Sức sống mãnh liệt của rừng xà nu tượng trưng cho sức sống mãnh liệt của con người Tây Nguyên và rộng ra là cả dân tộc Việt Nam.
Những cây xà nu không chịu khuất mình trong bóng râm, luôn vươn lên tiếp lấy ánh sáng mặt trời tượng trưng cho khát vọng tự do, tinh thần phóng khoáng, ý chí vươn lên vì lí tưởng cao đẹp của con người Tây Nguyên.
Cây xà nu nối tiếp nhau vươn lên tượng trưng cho những thế hệ người Tây Nguyên nối tiếp nhau cầm súng đứng lên chống lại kẻ thù xâm lược.
III. Kết bài
Khái quát lại giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật của tác phẩm Rừng xà nu.
Cảm nhận chung của người viết về tác phẩm trên.
Dàn ý số 5
I. Mở bài
– Giới thiệu chung về tác giả Nguyễn Trung Thành (những nét chính về con người, cuộc đời, sự nghiệp sáng tác,…)
– Giới thiệu chung về truyện ngắn Rừng xà nu (xuất xứ, hoàn cảnh ra đời, những đặc sắc về nội dung và nghệ thuật,…)
II. Thân bài
a. Hình tượng rừng xà nu, cây xà nu
– Rừng xà nu, cây xà nu là một hình ảnh thực, chân thật.
+ Rừng xà nu được miêu tả một cách cụ thể, gắn với một địa chỉ, một không gian xác thực
+ Rừng xà nu, cây xà nu gắn bó mật thiết với đời sống sinh hoạt, cuộc sống của dân làng Xô Man.
+ Người Xô Man còn lớn lên dưới bóng cây xà nu, hẹn hò nhau dưới gốc cây xà nu và để rồi, đến lúc chết đi họ cũng yên nghỉ dưới gốc cây xà nu.
– Rừng xà nu, cây xà nu là hình ảnh mang ý nghĩa biểu tượng cho số phận và phẩm chất của con người Xô Man.
+ Cây xà nu là hình ảnh tượng trưng cho số phận đau thương của con người Xô Man.
+ Cây xà nu là loai cây ham ánh sáng mặt trời, luôn hướng mình về phía ánh sáng, cũng giống như những người dân Xô Man luôn hướng tới Đảng, tới cách mạng.
+ Cây xà nu còn là loại cây sinh sôi nảy nở rất khỏe, nó cũng giống như sức sống bất diệt của người dân Xô Man trong cuộc kháng chiến chống Mĩ xâm lược
b. Các thế hệ anh hùng của làng Xô Man, của mảnh đất Tây Nguyên
– Cụ Mết: biểu tượng của thế hệ anh hùng đi trước, hội tù đầy đủ vẻ đẹp của con người mảnh đất Tây Nguyên.
+ “râu dài đến ngực mà vẫn đen bóng”, “vết sẹo ở má phải”, “đôi bàn tay nặng trịch như kìm sắt”, “ngực căng như một cây xà nu lớn”, “ồ ồ dội vang trong lồng ngực,… Đồng thời,
+ Là người gan dạ, dũng cảm, quả quyết, thương yêu và hết mực che chở cho người dân làng Xô Man
– Tnú:
+ Tnú là người chiến sĩ thông minh, gan góc và dũng cảm
+ Tnú là người chồng, người cha với tấm lòng yêu thương vợ con sâu sắc
+ Tnú là một người con đầy nghĩa tình của buôn làng Xô Man
– Dít: một cô gái dũng cảm, biết nén đau thương để chờ ngày trả thù giặc.
– Bé Heng: dù còn nhỏ tuổi nhưng rất thông minh và tham gia chống giặc
III. Kết bài
Khái quát giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật của Rừng xà nu và nêu cảm nghĩ của bản thân về tác phẩm.
Xem thêm những bài văn mẫu 12 hay khác:
TOP 10 Đoạn văn phân tích cái tôi trong người lá đò sông Đà (2024) SIÊU HAY
TOP 40 Mở bài Người lái đò sông Đà (2024) SIÊU HAY
TOP 20 Bài văn cảm nhận vẻ đẹp trữ tình của sông Đà (2024) SIÊU HAY
TOP 20 Bài văn cảm nhận về vẻ hùng vĩ, dữ dội của con sông Đà (2024) SIÊU HAY
Văn bản Người lái đò Sông Đà (Nguyễn Tuân) - Nội dung, Tác giả tác phẩm
