Thuốc Fluoxetine - Duy trì sự cân bằng cho tinh thần - Cách dùng

Video Hội chứng rối loạn lo âu 

Công dụng thuốc Fluoxetine

Fluoxetine là chất chống trầm cảm ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRI). Fluoxetine ức chế sự hấp thụ serotonin của các tế bào thần kinh, qua đó giúp ích cho những người mắc chứng trầm cảm, hoảng sợ, lo âu hoặc các triệu chứng ám ảnh cưỡng chế.

Fluoxetine là thuốc kê theo đơn được dùng để điều trị rối loạn trầm cảm nặng, chứng ăn không kiểm soát (rối loạn ăn uống), rối loạn ám ảnh cưỡng chế, rối loạn hoảng sợ và rối loạn tiền kinh nguyệt (PMDD - Premenstrual Dysphoric Disorder).

Fluoxetine đôi khi còn được dùng cùng với một loại thuốc khác là olanzapine nhằm điều trị chứng rối loạn lưỡng cực (chứng hưng trầm cảm). Sự kết hợp trên cũng được sử dụng để điều trị trầm cảm nếu sau khi điều trị thất bại với ít nhất 2 loại thuốc khác.

Nếu bạn muốn dùng olanzapine, hãy đọc kĩ tất cả hướng dẫn sử dụng thuốc cũng như cảnh báo dành cho bệnh nhân kèm theo thuốc.

Thận trọng/Cảnh báo Fluoxetine

Fluoxetine có thể làm giảm khả năng phán đoán, tư duy hoặc kỹ năng vận động. Do vậy, cần thận trọng khi vận hành máy móc nếu dùng thuốc.

Báo với bác sĩ bất kỳ triệu chứng mới xuất hiện hay nếu chúng trở nên trầm trọng hơn, chẳng hạn như: thay đổi tâm trạng hoặc hành vi, cảm thấy lo âu, hoảng sợ, khó ngủ hoặc cảm thấy bốc đồng, cáu kỉnh, kích động, thù địch, hung hăng, bồn chồn, hiếu động thái quá (cả về tinh thần hoặc thể chất), nặng hơn là trầm cảm, muốn tự tử hay tự làm tổn thương bản thân.

Không ngừng sử dụng fluoxetine mà chưa hỏi bác sĩ trước đó.

Trước khi dùng thuốc

Không nên sử dụng thuốc nếu bạn bị dị ứng với fluoxetine hoặc đang dùng pimozide hay thioridazine.

Không sử dụng fluoxetine nếu đã sử dụng chất ức chế MAO trong 14 ngày trước đó vì có thể dẫn đến tương tác thuốc nguy hiểm. Thuốc ức chế MAO bao gồm isocarboxazid, linezolid, tiêm xanh methylen, phenelzine, rasagiline, selegiline và tranylcypromine. Bạn phải đợi ít nhất 14 ngày sau khi ngừng dùng thuốc ức chế MAO trước khi sử dụng fluoxetine và phải đợi 5 tuần sau khi ngừng fluoxetine trước khi có thể dùng thioridazine hoặc MAOI. 

Nguồn: iStock Cung cấp thông tin cho bác sĩ biết về tất cả các loại thuốc chống trầm cảm khác mà bạn dùng đặc biệt là Celexa, Cymbalta, Desyrel, Effexor, Lexapro, Luvox, Oleptro, Paxil, Pexeva, Symbyax, Viibryd hoặc Zoloft.

Để đảm bảo sử dụng fluoxetine an toàn, hãy cho bác sĩ biết nếu ở các trường hợp:

• Xơ gan
• Có vấn đề về tiểu tiện
• Đái tháo đường
• Mắc bệnh tăng nhãn áp góc hẹp
• Co giật hoặc động kinh
• Có các vấn đề về tình dục
• Rối loạn lưỡng cực (hưng trầm cảm)
• Lạm dụng ma túy hoặc có ý định tự tử
• Từng sử dụng phương pháp điều trị bằng xung điện (ECT)

Một số thanh niên có suy nghĩ về việc tự tử khi lần đầu tiên dùng thuốc chống trầm cảm. Do đó, bác sĩ nên thường xuyên kiểm tra khi thăm khám. Gia đình hay những người chăm sóc khác cũng nên cảnh giác với những thay đổi về tâm trạng hoặc các triệu chứng của người dùng thuốc.

Người lớn tuổi có thể nhạy cảm hơn với tác dụng của fluoxetine.

Hỏi bác sĩ về việc dùng fluoxetine nếu đang mang thai. Dùng thuốc chống trầm cảm SSRI trong giai đoạn cuối thai kỳ có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng cho em bé. Tuy nhiên, khi ngừng dùng thuốc có thể dẫn đến tái phát trầm cảm. Vì vậy, hãy cho bác sĩ biết ngay lập tức nếu bạn có thai để kịp thời theo dõi ảnh hưởng của fluoxetine lên em bé qua sổ theo dõi thai kỳ.

Với phụ nữ đang cho con bú, báo cho bác sĩ nếu nhận thấy các dấu hiệu sau ở trẻ như kích động, quấy khóc, xuất hiện các vấn đề về việc bú mẹ hoặc tăng cân kém.

Đối tượng dưới 18 tuổi không được phép sử dụng fluoxetine.

Cách sử dụng thuốc Fluoxetine

Dùng fluoxetine chính xác theo chỉ định của bác sĩ. Làm theo tất cả các hướng dẫn trên nhãn và đọc kĩ các hướng dẫn sử dụng của thuốc. Khi đi khám, đôi khi bác sĩ có thể thay đổi liều lượng tùy theo tình trạng sức khỏe của mỗi người.

Nuốt toàn bộ viên nén giải phóng chậm, không nghiền nát, nhai, bẻ hoặc mở viên thuốc.

Đong đo liều lượng thuốc dạng lỏng cẩn thận. Sử dụng ống tiêm định lượng được cung cấp hoặc thiết bị đo liều lượng kèm theo (không dùng thìa nhà bếp).

Có thể mất đến 4 tuần trước khi các triệu chứng được cải thiện. Tiếp tục dùng thuốc theo chỉ dẫn và báo cho bác sĩ nếu các triệu chứng không cải thiện. 

Nguồn: iStock Báo cho bác sĩ biết nếu cơ thể có bất kỳ thay đổi nào trong tình dục, chẳng hạn như mất hứng thú trong quan hệ, khó đạt cực khoái hoặc xuất hiện các vấn đề về cương cứng hoặc xuất tinh (ở nam giới). Một số vấn đề tình dục có thể cần phải được điều trị.

Không ngưng sử dụng fluoxetine đột ngột vì sẽ có thể sẽ làm xuất hiện các triệu chứng cai nghiện khó chịu. Hỏi ý kiến bác sĩ về cách ngưng dùng fluoxetine an toàn.

Bảo quản thuốc ở nhiệt độ phòng, tránh môi trường ẩm ướt và nhiệt độ cao.

Liều lượng thuốc Fluoxetine

Liều người lớn thông thường cho chứng Bulimia:

Viên uống giải phóng ngay lập tức: 60 mg uống mỗi ngày một lần vào buổi sáng

Lưu ý:

• Một số bệnh nhân có thể cần được bắt đầu với liều thấp hơn và điều chỉnh tăng dần lên trong vài ngày cho đến liều khuyến cáo.
• Liều hàng ngày lớn hơn 60 mg chưa được nghiên cứu một cách có hệ thống trong điều trị chứng cuồng ăn.

Sử dụng: Điều trị cấp tính và duy trì ở các hành vi ăn uống vô độ và nôn mửa trong chứng cuồng ăn từ trung bình đến nặng

Liều thông thường dành cho người lớn mắc bệnh trầm cảm:

Viên uống giải phóng tức thời:

Liều khởi đầu: 20 mg uống mỗi ngày một lần vào buổi sáng, tăng lên sau vài tuần nếu không thấy cải thiện trên lâm sàng đầy đủ.

Liều duy trì: 20 đến 60 mg uống mỗi ngày.

Liều tối đa: 80 mg uống mỗi ngày. 

Viên nang uống giải phóng chậm:

Liều khởi đầu: 90 mg uống mỗi tuần một lần, bắt đầu 7 ngày sau liều hàng ngày cuối cùng của thuốc viên fluoxetine 20 mg giải phóng tức thời.

Lưu ý: 

• Liều trên 20 mg mỗi ngày có thể được chia làm nhiều lần, vào sáng và trưa.
• Tác dụng đầy đủ có thể bị trì hoãn cho đến sau ít nhất 4 tuần điều trị.
• Nếu không duy trì được đúng liều đáp ứng với fluoxetine dạng uống mỗi tuần một lần, thì nên cân nhắc thay đổi lại liều lượng fluoxetine hàng ngày bằng cách sử dụng các dạng uống giải phóng ngay lập tức.
• Các giai đoạn cấp tính của chứng rối loạn trầm cảm nặng (MDD - Major Depressive Disorder) đòi hỏi liệu pháp dược lý kéo dài vài tháng hoặc lâu hơn.
• Liều lượng cần thiết để giúp thuyên giảm có giống với liều lượng cần thiết để duy trì tình trạng bình thường hay không vẫn chưa được biết.

Sử dụng: Điều trị cấp tính và duy trì ở MDD

Nguồn: iStock Liều thông thường dành cho người lớn mắc chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế:

Viên uống giải phóng tức thời: 

• Liều khởi đầu: 20 mg uống một lần một ngày vào buổi sáng, tăng lên sau vài tuần nếu không thấy đủ cải thiện về mặt lâm sàng.
• Liều duy trì: 20 đến 60 mg uống mỗi ngày
• Liều tối đa: 80 mg uống mỗi ngày

Lưu ý:

• Liều trên 20 mg mỗi ngày có thể được chia làm nhiều lần, vào sáng và trưa.
• Tác dụng đầy đủ có thể bị trì hoãn cho đến sau ít nhất 5 tuần điều trị.

Sử dụng: Điều trị cấp tính và duy trì ở chứng ám ảnh và cưỡng chế với bệnh nhân mắc chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD)

Liều thông thường dành cho người lớn mắc chứng rối loạn hoảng sợ:

Viên uống giải phóng ngay lập tức:

• Liều ban đầu: 10 mg uống một lần một ngày, tăng sau một tuần lên 20 mg uống một lần một ngày 
• Liều duy trì: 20 đến 60 mg uống mỗi ngày
• Liều tối đa: 60 mg uống mỗi ngày

Lưu ý:

• Liều trên 20 mg mỗi ngày có thể được chia làm nhiều lần, vào buổi sáng và buổi trưa.
• Có thể cân nhắc tăng liều sau vài tuần nếu không thấy cải thiện về mặt lâm sàng.
• Liều lớn hơn 60 mg mỗi ngày chưa được nghiên cứu một cách có hệ thống để điều trị chứng rối loạn hoảng sợ.

Sử dụng: Điều trị cấp tính chứng rối loạn hoảng sợ có hoặc không có sợ không gian lớn 

Nguồn: iStockLiều thông thường cho người lớn mắc chứng rối loạn tiền kinh nguyệt

Viên uống giải phóng tức thời:

• Liều khởi đầu: 
  • Chế độ liên tục: 20 mg uống một lần một ngày vào mỗi ngày của chu kỳ kinh nguyệt -
  • Chế độ tuần hoàn: 20 mg uống một lần một ngày, bắt đầu từ 14 ngày trước khi bắt đầu kinh nguyệt dự kiến cho đến ngày đầu tiên cả ngày kinh, và lặp lại với mỗi chu kỳ mới
• Liều duy trì: 20 đến 60 mg mỗi ngày cho chế độ liên tục hoặc ngắt quãng
• Liều tối đa: 80 mg uống mỗi ngày

Nhận xét:

• Liều hàng ngày 60 mg chưa được chứng minh hiệu quả hơn đáng kể so với 20 mg mỗi ngày.
• Liều hàng ngày trên 60 mg chưa được nghiên cứu một cách có hệ thống ở những bệnh nhân bị tình trạng này.
• Liều lượng 20 mg mỗi ngày đã được chứng minh là có hiệu quả kéo dài đến 6 tháng điều trị.

Sử dụng: Điều trị rối loạn tiền kinh nguyệt (PMDD)

Liều thông thường cho trẻ em mắc bệnh trầm cảm:

Viên uống giải phóng ngay lập tức:

• 8 đến 18 tuổi:
  • Liều khởi đầu: 10 đến 20 mg uống một lần một ngày; liều 10 mg hàng ngày có thể tăng lên đến 20 mg một lần một ngày sau một tuần
• Trẻ em nhẹ cân hơn:
  • Liều ban đầu: 10 mg uống một lần một ngày, tăng lên 20 mg uống một lần một ngày sau vài tuần nếu không cải thiện đầy đủ về mặt lâm sàng
  • Liều duy trì: 10 đến 20 mg uống một lần một ngày

Lưu ý:

• Tác dụng đầy đủ có thể bị trì hoãn đến sau ít nhất 4 tuần điều trị.
• Các nguy cơ tiềm ẩn so với nhu cầu lâm sàng nên được đánh giá trước khi sử dụng thuốc này ở đối tượng trẻ em và thanh thiếu niên.

Sử dụng: Điều trị cấp tính và duy trì điều trị với MDD

Liều thông thường cho trẻ em mắc chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế

Viên uống giải phóng ngay lập tức:

• 7 đến 17 tuổi: Thanh thiếu niên và trẻ em cân nặng cao hơn:
  • Liều ban đầu: 10 mg uống một lần một ngày, tăng lên 20 mg uống một lần một ngày sau 2 tuần
  • Liều duy trì: 20 đến 60 mg uống mỗi ngày
  • Liều tối đa: 60 mg uống mỗi ngày
• Trẻ em nhẹ cân:
  • Liều ban đầu: 10 mg uống mỗi ngày một lần, tăng sau vài tuần nếu không thấy cải thiện đầy đủ trên lâm sàng đầy đủ
  • Liều duy trì: 20 đến 30 mg uống mỗi ngày một lần
  • Liều tối đa: 60 mg uống mỗi ngày

Lưu ý: 

• Có thể cân nhắc tăng liều bổ sung sau vài tuần nữa nếu cải thiện trên lâm sàng không đủ.
• Liều trên 20 mg mỗi ngày có thể được chia làm nhiều lần, vào sáng và trưa.
• Ở trẻ em nhẹ cân hơn, hiếm trường hợp dùng liều lớn hơn 20 mg mỗi ngày và không có trường hợp nào dùng liều lớn hơn 60 mg mỗi ngày.
• Tác dụng đầy đủ có thể bị trì hoãn đến sau ít nhất 5 tuần điều trị.
• Các nguy cơ tiềm ẩn so với nhu cầu lâm sàng nên được đánh giá trước khi sử dụng thuốc này ở đối tượng trẻ em và thanh thiếu niên.

Sử dụng: Điều trị cấp tính và duy trì ở chứng ám ảnh và cưỡng chế ở bệnh nhân OCD

Khi quên uống thuốc

Uống thuốc càng sớm càng tốt, bỏ luôn liều đã quên nếu gần đến thời gian dùng liều tiếp theo. Không dùng hai liều cùng một lúc.

Nếu bạn quên uống một liều dùng thường xuyên hàng tuần, hãy sử dụng liều đó ngay khi nhớ ra và liều tiếp theo 7 ngày sau đó. Tuy nhiên, nếu gần đến thời gian dùng liều hàng tuần thường xuyên tiếp theo, hãy bỏ luôn và dùng liều tiếp theo theo chỉ dẫn. Không tự ý dùng thêm thuốc để bù cho liều đã quên.

Quá liều

Gọi cấp cứu y tế khẩn cấp hoặc đến ngay bệnh viện gần nhất.

Chống chỉ định Fluoxetine

Uống rượu có thể làm tăng một số tác dụng phụ nhất định của fluoxetine.

Tránh lái xe hoặc tham gia các hoạt động có thể sẽ gây nguy hiểm cho đến khi biết rõ tác động của fluoxetine đến cơ thể. Một số phản ứng có thể bị suy giảm trong thời gian dùng thuốc.

Tác dụng phụ Fluoxetine

Gọi cấp cứu y tế khẩn cấp nếu bạn có các dấu hiệu của phản ứng dị ứng với fluoxetine (như phát ban, khó thở, sưng tấy ở mặt hoặc cổ họng) hoặc các phản ứng da nghiêm trọng (như sốt, đau họng, bỏng mắt, đau da, phát ban da đỏ hoặc tím, phồng rộp và bong tróc).

Báo với bác sĩ bất kỳ triệu chứng mới nào hoặc nếu chúng trở nên tồi tệ hơn, chẳng hạn như: thay đổi tâm trạng, hành vi; lo lắng; hoảng sợ; khó ngủ hay nếu bạn cảm thấy bốc đồng, cáu kỉnh, kích động, thù địch, hung hăng, bồn chồn, hiếu động quá mức (cả về tinh thần hoặc thể chất), hơn thế nữa là trầm cảm, muốn tự tử hoặc tự làm tổn thương bản thân.

Fluoxetine có thể gây ra các triệu chứng nhức đầu, chóng mặt,..cần liên hệ bác sĩ nếu gặp bất kỳ tác dụng phụ nào của thuốc. Nguồn: iStock Đi khám bác sĩ ngay lập tức nếu xuất hiện:

• Mờ mắt, quáng gà, đau hay sưng hoặc chói mắt
• Nhịp tim nhanh hoặc tim đập thình thịch, rung rinh trong lồng ngực; khó thở; chóng mặt đột ngột (giống như có thể bị ngất xỉu)
• Có lượng natri trong cơ thể thấp gây nhức đầu, lú lẫn, nói lắp, suy nhược nghiêm trọng, nôn mửa, mất phối hợp, cảm giác đứng không vững
• Có phản ứng nghiêm trọng của hệ thần kinh như các cơ rất cứng (cứng cơ), sốt cao, đổ mồ hôi, lú lẫn, nhịp tim nhanh hoặc không đều, run, cảm giác như có thể ngất đi

Gọi cấp cứu y tế ngay lập tức nếu bạn có các triệu chứng của hội chứng serotonin, chẳng hạn như thấy kích động, ảo giác, sốt, đổ mồ hôi, run rẩy, nhịp tim nhanh, cứng cơ, co giật, mất phối hợp, buồn nôn, nôn hoặc tiêu chảy.

Các tác dụng phụ phổ biến của fluoxetine có thể bao gồm:

• Xuất hiện các vấn đề về giấc ngủ (mất ngủ) hay những giấc mơ kỳ lạ
• Nhức đầu, chóng mặt, buồn ngủ, thay đổi thị lực
• Run hoặc đứng không vững, cảm thấy lo lắng hoặc căng thẳng
• Đau, suy nhược, ngáp, có cảm giác mệt mỏi
• Đau bụng, chán ăn, buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy
• Khô miệng, đổ mồ hôi, nóng bừng người
• Có thay đổi về trọng lượng hoặc cảm giác thèm ăn
• Nghẹt mũi, đau xoang, đau họng, có các triệu chứng cảm cúm
• Giảm ham muốn tình dục, bất lực hoặc khó đạt cực khoái

Trên không phải là danh sách đầy đủ các tác dụng phụ có thể xảy ra. Đi khám bác sĩ để được tư vấn y tế thêm về vấn đề này.

Tương tác thuốc Fluoxetine

Fluoxetine có thể gây ra vấn đề nghiêm trọng về tim. Nguy cơ sẽ cao hơn nếu cùng sử dụng với một số loại thuốc khác như thuốc điều trị nhiễm trùng, hen suyễn, các vấn đề về tim, huyết áp cao, trầm cảm, bệnh tâm thần, ung thư, sốt rét hoặc HIV.

Sử dụng fluoxetine với các loại thuốc gây buồn ngủ có thể làm trầm trọng hơn tác dụng phụ này. Do đó, hãy hỏi bác sĩ trước khi dùng thuốc opioid, thuốc ngủ, thuốc giãn cơ, thuốc điều trị lo âu hoặc co giật.

Hãy hỏi bác sĩ trước khi dùng các thuốc chống viêm không steroid (NSAID) như aspirin, ibuprofen (Advil, Motrin), naproxen (Aleve), celecoxib (Celebrex), diclofenac, indomethacin, meloxicam và cả những loại thuốc khác. Vì khi sử dụng NSAID với fluoxetine có thể khiến cơ thể dễ bị bầm tím hoặc chảy máu.

Cung cấp cho bác sĩ về tất cả các loại thuốc bạn đang dùng hiện tại. Nhiều loại thuốc có thể ảnh hưởng đến fluoxetine, đặc biệt là:

• Bất kỳ thuốc chống trầm cảm nào khác
• St. John's Wort
• Tryptophan (đôi khi được gọi là L-tryptophan)
• Thuốc làm loãng máu như warfarin, Coumadin , Jantoven
• Thuốc điều trị lo âu, rối loạn tâm trạng, rối loạn suy nghĩ, tâm thần như amitriptyline, buspirone, desipramine, lithium, nortriptyline, và nhiều loại thuốc khác
• Thuốc điều trị ADHD hoặc chứng ngủ rũ như Adderall, Concerta, Ritalin, Vyvanse, Zenzedi và những thuốc khác
• Thuốc điều trị đau nửa đầu như rizatriptan, sumatriptan, zolmitriptan, và những loại khác
• Thuốc giảm đau có chất gây mê như fentanyl, tramadol

Danh sách trên không đầy đủ và nhiều loại thuốc khác cũng có thể ảnh hưởng đến fluoxetine bao gồm cả thuốc kê và không kê theo đơn, vitamin, các sản phẩm thảo dược. Tất cả các tương tác thuốc chưa được liệt kê hết ở đây.

Thông tin khác

Để thuốc tránh xa tầm tay trẻ em, không tự ý đưa thuốc cho người khác sử dụng và dùng thuốc đúng theo chỉ dẫn.