Chế độ này hoạt động bằng cách làm cạn kiệt lượng đường dự trữ. Từ đó, cơ thể sẽ bắt đầu lấy năng lượng từ quá trình phân giải chất béo. Quá trình này sản sinh ra các phân tử ceton và chúng ta sử dụng chúng như nguồn nhiên liệu cho các hoạt động thường ngày. Khi cơ thể đốt cháy mỡ thì sẽ dẫn đến giảm cân.
Chế độ ăn kiêng này chia làm 2 loại là keto tiêu chuẩn và keto theo chu kỳ.
Trong bài viết này, chúng tôi sẽ phân tích rõ về những lợi ích và nguy cơ của chế độ ăn này.
Hỗ trợ giảm cân
Chế độ keto tác dụng làm tăng cảm giác no và ức chế cơ thể giải phóng các loại hormon tạo cảm giác đói. Chế độ ăn kiêng keto có thể giúp chúng ta giảm cân bằng nhiều cách khác nhau, bao gồm thúc đẩy quá trình tiêu hoá và giảm cảm giác thèm ăn.
Chế độ này bao gồm các loại thực phẩm có tác dụng làm tăng cảm giác no và ức chế cơ thể giải phóng các loại hormon tạo cảm giác đói. Vì những lý do này, keto có thể làm giảm cảm giác thèm ăn và hỗ trợ giảm cân.
Trong một đánh giá tổng hợp năm 2013 trên 13 thử nghiệm ngẫu nhiên, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng trong vòng 1 năm, những người theo chế độ ăn keto giảm nhiều hơn so với những người theo chế độ ăn ít chất béo 2 kg.
Tương tự, một đánh giá khác trên 11 nghiên cứu đã chứng minh rằng sau 6 tháng, những người theo chế độ keto giảm được nhiều hơn 2,3 kg so với những người theo chế độ ăn ít chất béo.
Làm giảm mụn trứng cá
Bằng cách giảm lượng đường tiêu thụ, keto có thể làm giảm tình trạng mụn trứng cá. Nguồn ảnh: Yolkdermatology.com Có rất nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra tình trạng mụn trứng cá. Chúng có thể liên quan đến chế độ ăn uống và lượng đường trong máu.
Một chế độ ăn nhiều carbohydrate tinh chế có thể làm thay đổi sự cân bằng của các vi khuẩn đường ruột, khiến lượng đường trong máu tăng giảm thất thường và ảnh hưởng xấu đến sức khỏe làn da.
Theo một nghiên cứu năm 2012 cho thấy bằng cách giảm lượng đường tiêu thụ, keto có thể làm giảm tình trạng mụn trứng cá.
Giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư
Các nhà nghiên cứu đã phân tích tác động của chế độ ăn keto đối với việc ngăn ngừa hoặc điều trị một số thể bệnh ung thư.
Một nghiên cứu cho thấy rằng đối với những bệnh nhân ung thư đang sử dụng các liệu pháp xạ trị hoặc hoá trị, chế độ ăn keto là một phương pháp bổ sung an toàn và phù hợp. Nguyên nhân là do, chế độ này có thể làm tăng sự mất cân bằng oxy hoá và làm chết các tế bào ung thư.
Insulin là một hormon có chức năng kiểm soát lượng đường trong máu và nó có liên quan đến một số thể bệnh ung thư. Một nghiên cứu năm 2018 cho thấy rằng chế độ ăn keto làm giảm lượng đường trong máu và làm giảm nguy cơ gặp phải các biến chứng do insulin.
Tuy nhiên, các nghiên cứu về ảnh hưởng của chế độ ăn keto đến những bệnh nhân ung thư đến nay vẫn còn rất hạn chế. Các nhà khoa học cần thực hiện thêm nhiều nghiên cứu hơn nữa để chứng minh được lợi ích của chế độ ăn này trong việc ngăn ngừa và điều trị ung thư.
Cải thiện sức khỏe tim mạch
Bằng cách giảm nồng cholesterol máu, chế độ ăn kiêng keto có thể giúp bạn giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Nguồn ảnh: Thejakartapost.com Chế độ ăn kiêng keto rất chú trọng vào các loại thực phẩm lành mạnh. Một số bằng chứng cho thấy rằng thay thế các chất béo “xấu” (như mỡ lợn) bằng các chất béo lành mạnh hơn (như trong quả bơ) có thể giúp chúng ta cải thiện sức khoẻ tim mạch, thông qua việc giảm nồng độ cholesterol trong máu.
Một đánh giá năm 2017 tổng hợp các nghiên cứu trên động vật và người cho thất chế độ ăn keto có thể làm giảm đáng kể nồng độ cholesterol toàn phần, cholesterol lipoprotein tỷ trọng thấp (low density lipoprotein - LDL) - cholesterol “xấu” và triglyceride, tăng cholesterol lipoprotein tỷ trọng cao (high density lipoprotein - HDL) - cholesterol "tốt".
Tăng cholesterol máu là một nguyên nhân gây ra các bệnh lý tim mạch. Vì vậy, bằng cách giảm nồng cholesterol máu, chế độ ăn kiêng keto có thể giúp bạn giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
Tuy nhiên, ảnh hưởng của chế độ ăn đến sức khoẻ tim mạch phụ thuộc rất nhiều vào chất lượng của thức ăn. Vì vậy, bạn phải lựa chọn các loại thực phẩm lành mạnh, cân bằng dinh dưỡng khi theo chế độ keto.
Bảo vệ chức năng não
Một nghiên cứu năm 2019 cho biết chế độ keto sẽ làm cơ thể tăng sản sinh ra phân tử ceton – một chất có hoạt tính bảo vệ thần kinh, từ đó chúng có thể tăng cường sức mạnh của các tế bào thần kinh và bảo vệ não bộ.
Vì lý do này, chế độ ăn keto có thể giúp bạn ngăn ngừa hoặc kiểm soát một số bệnh lý thần kinh như Alzheimer.
Tuy nhiên, cần phải có thêm nhiều những nghiên cứu nữa để chứng minh được tác dụng thực sự của chế độ ăn kiêng keto đối với não.
Giảm thiểu các cơn co giật
Ketosis có thể giảm thiểu các cơn co giật ở những bệnh nhân động kinh. Nguồn ảnh: Medicalnewstoday.com Tỷ lệ chất béo, protein và carbonhydrate trong chế độ ăn keto làm thay đổi cách cơ thể sử dụng năng lượng và đi vào một trạng thái gọi là ketosis. Ketosis là một quá trình trao đổi chất trong đó cơ thể sử dụng các thể ceton làm nhiên liệu.
Hiệp hội động kinh (Epilepsy Foundation) cho rằng ketosis có thể giảm thiểu các cơn co giật ở những bệnh nhân động kinh - đặc biệt là ở những người không đáp ứng với các phương pháp điều trị khác. Chế độ này có tác dụng tốt trên các bệnh nhi mắc động kinh cục bộ, tuy nhiên cần phải có thêm nhiều những nghiên cứu khác để chứng minh được hiệu quả này.
Một đánh giá năm 2019 ủng hộ giả thuyết cho rằng chế độ ăn keto có thể làm giảm các triệu chứng động kinh bằng những cơ chế khác nhau.
Cải thiện các triệu chứng hội chứng buồng chứng đa nang
Hội chứng buồng trứng đa nang (polycystic ovary syndrome - PCOS) là một bệnh lý rối loạn hormon, dẫn đến dư thừa nội tiết tố nam, rối loạn chức năng phóng noãn và buồng trứng đa nang. Chế độ ăn nhiều carbohydrate có thể gây ra các tác dụng phụ ở những bệnh nhân PCOS, chẳng hạn như những rối loạn về da và tăng cân.
Không có nhiều nghiên cứu lâm sàng về mối liên quan giữa chế độ ăn keto và PCOS. Một nghiên cứu thí điểm năm 2005 trên 5 phụ nữ trong vòng 24 tuần phát hiện ra rằng chế độ ăn keto có thể cải thiện một số triệu chứng của PCOS, bao gồm:
- Giảm cân
- Cân bằng hormon
- Cân bằng tỷ lệ hormon tạo hoàng thể (LH) và hormone kích thích nang trứng (FSH)
- Cân bằng nồng độ insulin trong lúc đói
Một nghiên cứu năm 2019 phát hiện ra rằng chế độ ăn keto có ảnh hưởng tích cực đến những bệnh nhân rối loạn nội tiết tố, bao gồm cả PCOS và đái tháo đường type 2. Tuy nhiên, các tác giả cũng cảnh báo rằng các nghiên cứu này chưa đủ để chứng minh rằng chế độ ăn keto là một phương pháp điều trị PCOS.
Nguy cơ và các biến chứng
Duy trì chế độ này trong một thời gian dài có thể gây ra mệt mỏi. Chế độ ăn keto mang lại rất nhiều lợi ích cho sức khỏe. Tuy nhiên, duy trì chế độ này trong một thời gian dài có thể gây ra một số tác dụng phụ.
- Sỏi thận
- Tăng protein máu
- Thiếu hụt khoáng chất và vitamin
- Gan nhiễm mỡ
Chế độ ăn keto có thể làm xuất hiện tình trạng “cúm” keto với các triệu chứng sau:
- Táo bón
- Mệt mỏi
- Giảm đường máu
- Buồn nôn
- Nôn
- Nhức đầu
- Giảm khả năng tập luyện
Những triệu chứng này đặc biệt phổ biến khi bắt đầu chế độ ăn keto, lúc này cơ thể đang trong quá trình thích nghi với nguồn năng lượng mới.
Một số trường hợp nên tránh thực hiện chế độ ăn keto:
- Bệnh nhân đái tháo đường type 1 (thể phụ thuộc vào insulin)
- Bệnh nhân rối loạn tiêu hoá
- Đang mắc bệnh lý thận hoặc viêm tụy
- Phụ nữ trong thời kỳ mang thai và cho con bú
Những bệnh nhân đái tháo đường type 2 đang sử dụng thuốc ức chế đồng vận chuyển natri-glucose 2 (sodium-glucose cotransporter 2 - SGLT2) cho cũng không nên theo chế độ ăn keto. Nguyên nhân là do thuốc này có thể gây tăng ceton máu do đái tháo đường – một tình trạng toan máu rất nguy hiểm.
Tổng kết
Hãy tham khảo ý kiến của bác sỹ hoặc chuyên gia dinh dưỡng trước khi theo bất kỳ một chế độ ăn nào, đặc biệt là khi bạn đang mắc một bệnh lý nào đó.
Hãy đến khám bác sỹ để được tư vấn và phát hiện các bệnh lý như đái tháo đường, thiếu máu, bệnh lý tim mạch hoặc bất kỳ tình trạng bất thường nào khác để để đảm bảo keto là một chế độ ăn an toàn tuyệt đối cho bạn.
Hiện nay, các nghiên cứu về lợi ích lâu dài của chế độ ăn keto vẫn còn hạn chế. Chúng ta không thể chắc chắn rằng liệu việc duy trì chế độ ăn này trong thời gian dài có mang lại lợi ích cho sức khoẻ hay không.
Chế độ ăn Keto là một chế độ ăn hạn chế carbohydrate. Tuy nhiên, một số loại tinh bột lợi ích cho sức khỏe. Để có một chế độ ăn ít hạn chế hơn, bạn nên sử dụng các loại carbonhydrate dạng sợi, giàu chất dinh dưỡng như trái cây và rau quả, cùng với các loại protein bổ dưỡng và chất béo có lợi cho sức khỏe.
Xem thêm: