Steroid đồng hóa là gì? Tác dụng và lưu ý

Các steroid đồng hóa thường được sử dụng để tăng cường hoạt động thể chất và tăng cường phát triển khối cơ. Dùng steroid liều lượng nhỏ dưới sự giám sát của nhân viên y tế thường không gây ra tác dụng phụ. Tuy nhiên, sử dụng một lượng lớn steroid đồng hóa kéo dài có thể gây nguy hiểm cho cơ thể. Bài viết này giúp bạn tìm hiểu steroid là gì, công dụng như thế nào (cả hợp pháp và bất hợp pháp) và các lựa chọn thuốc thay thế an toàn.

Video TỔNG QUAN - CHU TRÌNH STEROID - CÁC VẤN ĐỀ LIÊN QUAN

Steroid đồng hóa là gì?

Steroid đồng hóa (AAS) là một loại hormon testosterone nhân tạo, được dùng như chất bổ sung thay thế hoặc giúp tăng cường nồng độ testosterone tự nhiên trong cơ thể. 

Testosterone là một hormon tuyến sinh dục được sản xuất chủ yếu ở tinh hoàn và một lượng nhỏ tại tuyến thượng thận. Nồng độ hormon testosterone ở nam giới trung bình là 300-1.000 ng/dL. 

Testosterone đóng vai trò quan trọng thúc đẩy quá trình hình thành và phát triển các đặc tính sinh dục phụ thứ cấp trong thời kỳ dậy thì như thay đổi giọng nói, tăng cường khối lượng cơ bắp và xương khớp.

Ngoài ra, testosterone cũng được sản xuất tại buồng trứng với hàm lượng nhỏ, có tác dụng giữ cho xương chắc khỏe và chức năng tình dục khỏe mạnh. 

Nếu có nồng độ testosterone cao hơn bình thường thông qua việc sử dụng steroid sẽ giúp hỗ trợ: 

  • Phát triển cơ bắp
  • Mọc tóc
  • Chức năng tình dục
  • Duy trì mật độ xương ổn định 

Điều này giải thích lý do tại sao steroid có liên quan đến các vận động viên, đặc biệt là vận động viên thể hình. Người ta cho rằng, càng dùng nhiều steroid đồng hóa thì càng làm gia tăng sức mạnh và khối lượng cơ bắp. Do đó, steroid đồng hóa còn được gọi là thuốc tăng cường hiệu suất tập luyện (PED). 

Công dụng của Steroid

Steroid đồng hóa kích thích tế bào cơ phát triển và tăng trưởng. Nguồn ảnh: HealthlineSteroid đồng hóa kích thích tế bào cơ phát triển và tăng trưởng. Nguồn ảnh: Healthline

Steroid sẽ không gây ra tác động có hại cho cơ thể nếu được sử dụng đúng cách. Thuốc được dùng cho nhiều mục đích điều trị bệnh và thể thao bao gồm: 

  • Tăng khối lượng cơ do thúc đẩy quá trình tổng hợp protein (khoảng 2,5-5 kg)
  • Giảm lượng mỡ trong cơ thể 
  • Tăng sức mạnh và độ bền cơ bắp 
  • Tăng mật độ xương 
  • Tăng sản xuất hồng cầu
  • Cải thiện hiệu suất trong các môn thể thao liên quan đến sức mạnh như cử tạ
  • Phối hợp steroid với các chất khác chẳng hạn như hormone tăng trưởng GH và insulin để tăng khối lượng cơ
  • Duy trì khối lượng cơ bắp trong trường hợp mắc một số bệnh về gan hoặc ung thư gây phá hủy cơ 

Tác dụng phụ của steroid đồng hóa

Steroid có thể gây ra những tác dụng phụ nghiêm trọng về tâm lý như ảo giác, suy nghĩ tiêu cực, sợ hãi. Nguồn ảnh: PinterestSteroid có thể gây ra những tác dụng phụ nghiêm trọng về tâm lý như ảo giác, suy nghĩ tiêu cực, sợ hãi. Nguồn ảnh: Pinterest

Sử dụng steroid đồng hóa với liều lượng nhỏ trong thời gian ngắn và dưới giám sát của bác sĩ, sẽ có ít tác dụng phụ có hại hoặc kéo dài hơn. 

Cấu trúc gen có thể ảnh hưởng đến cách steroid tác động đến cơ thể.

Ngoài ra, còn có một lượng hormon nội tiết tố androgen cùng với các thành phần đồng hóa trong hầu hết các sản phẩm steroid: 

  • Các thành phần đồng hóa giúp phát triển cơ bắp.
  • Androgen giúp hình thành các đặc điểm sinh dục ở nam như mọc lông hoặc sản xuất tinh trùng. 

Tuy nhiên, sử dụng lượng lớn steroid trong thời gian ngắn hoặc kéo dài đều có thể gây ra tác dụng phụ, bao gồm: 

  • Tăng nguy cơ mắc bệnh tim và các cơn đau tim
  • Tăng động và dễ nổi nóng
  • Chán ăn, mệt mỏi
  • Phá hủy tế bào gan 
  • Phát triển mô mỡ ở ngực (nữ hóa tuyến vú ở nam giới) do mất cân bằng hormone, đặc biệt nếu ngừng sử dụng steroid 
  • Giảm lượng testosterone nội sinh (thiểu năng sinh dục) vì cơ thể đã quen với liều lượng steroid bổ sung, dẫn đến tinh hoàn ngừng sản xuất testosterone
  • Giảm sản xuất tinh trùng (thậm chí vô sinh)
  • Hói đầu ở nam hoặc gây rụng tóc sớm 

Tác dụng phụ đối với phụ nữ 

Ngoài tác dụng phụ kể trên, sử dụng steroid có thể gây ra một số thay đổi khác trên cơ thể phụ nữ, bao gồm: 

  • Giọng nói trầm hơn
  • Thay đổi hình dạng khuôn mặt
  • Rậm lông mặt
  • Âm vật phát triển lớn hơn bình thường
  • Rối loạn chu kỳ kinh nguyệt
  • Ngực nhỏ
  • Da khô ráp 

Lạm dụng steroid đồng hóa  

Nhiều người sử dụng steroid đồng hóa với hàm lượng nhiều hơn liều khuyến nghị trong điều trị bệnh. Đặc biệt là lạm dụng steroid có trong chất bổ sung hoặc thuốc tiêm nồng độ cao. 

Sử dụng steroid không đúng cách cũng có thể khiến thuốc trở nên nguy hiểm. Dưới đây là một số cách sử dụng steroid:

  • Chu kỳ: Dùng một lượng lớn steroid và sau đó dừng một thời gian trước khi sử dụng lại. 
  • Xếp chồng: Sử dụng nhiều loại steroid cùng một lúc hoặc sử dụng các dạng bào chế khác nhau (như thuốc tiêm và chất bổ sung). 
  • Kim tự tháp: Bắt đầu với liều lượng nhỏ và sau đó tăng dần, tiếp theo là giảm liều từ từ. 
  • Cao nguyên: Thay đổi đột ngột sang một loại steroid khác để giữ cho lượng steroid trong cơ thể không bị mất tác dụng và sau đó dùng trở lại thuốc cũ. 

Một số người có thể quen với cảm giác mạnh mẽ hoặc sức chịu đựng cao mà steroid mang lại và dần trở nên nghiện thuốc khó kiểm soát. 

Các lựa chọn thay thế 

Ăn uống đúng cách, tập luyện và rèn luyện sức khỏe thường xuyên để duy trì thân hình chắc khỏe. Nguồn ảnh: Men's HealthĂn uống đúng cách, tập luyện và rèn luyện sức khỏe thường xuyên để duy trì thân hình chắc khỏe. Nguồn ảnh: Men's Health

Có rất nhiều biện pháp tự nhiên, an toàn để nâng cao hiệu suất, khối lượng và duy trì sức mạnh cơ bắp như: 

  • Chế độ ăn uống khoẻ mạnh, cân bằng chứa nhiều protein, chất xơ và chất béo lành mạnh. Bổ sung các loại thực phẩm như trứng, cá, sữa chua Hy Lạp và các loại ngũ cốc như diêm mạch. 
  • Tăng cường tập luyện nhiều nhóm cơ khác nhau. Tập trung vào các nhóm cơ chính như bắp tay, cơ tam đầu hoặc cơ tứ đầu đùi trong một buổi tập. Thực hiện xen kẽ giữa các nhóm cơ để có hiệu quả lâu dài tốt nhất. 
  • Lập kế hoạch tập thể dục khoa học dưới sự hỗ trợ của máy móc, ứng dụng tập luyện hoặc hướng dẫn của huấn luyện viên cá nhân để giúp cho bản thân luôn đi đúng hướng và có trách nhiệm duy trì rèn luyện sức khỏe cho dù là thi đấu hay tập thể hình. 

Những điều cần lưu ý 

Nếu sử dụng hàm lượng thích hợp dưới sự giám sát y tế, steroid đồng hóa không gây nguy hiểm.

Giống như tất cả chất bổ sung nhân tạo khác, đều có thể gây hại hoặc thậm chí tử vong nếu dùng sai cách trong thời gian kéo dài hoặc quá liều. 

Hỏi ý kiến bác sĩ trước khi bổ sung steroid vào chế độ tập luyện hoặc dùng với mục đích tăng cường sức mạnh cơ bắp. Steroid sẽ mang lại hiệu quả tốt nhất nếu được bác sĩ kiểm soát và theo dõi trong suốt quá trình sử dụng.

Xem thêm:

Bình luận (0)

Đăng nhập để có thể bình luận

Chưa có bình luận nào. Bạn hãy là người đầu tiên cho tôi biết ý kiến!