Soạn bài Điều không tính trước Cánh diều
Bài giảng Soạn văn lớp 6 Tập 2 Soạn bài Điều không tính trước
A. Soạn bài Điều không tính trước ngắn gọn:
1. Chuẩn bị
Trả lời:
- Truyện kể về câu chuyện mà tôi không lường trước được đó là trong một lần đá bóng, “tôi” xảy ra xích mích với Nghi. Cứ nghĩ “chúng tôi” sẽ xảy ra cuộc tranh chấp đánh nhau ai ngờcả ba lại trò chuyện vui vẻ và trở thành những người bạn tốt.
- Truyện kể về nhân vật: tôi, Nghi, Phước.
- Nhân vật chính là cậu bé dễ xúc động, nông nổi nhưng cũng rất tốt bụng.
- Truyện được kể theo ngôi kể thứ nhất. Việc lựa chọn ngôi kể như vậy rất thích hợp với chủ đề và dễ dàng bộc lộ tâm trạng nhân vật.
- Bài học: Trước một sự việc, chúng ta cần bình tĩnh để đánh giá mọi việc không nên lấy bạo lực để giải quyết vấn đề.
Trả lời:
Tác giả Nguyễn Nhật Ánh:
- Nguyễn Nhật Ánh là một trong những nhà văn nổi tiếng tại Việt Nam, sinh năm 1955 tại Quảng Nam.
- Ông chuyên viết về đề tài thiếu nhi, tuổi mới lớn. Nguyễn Nhật Ánh từng được bầu chọn là nhà văn được yêu thích nhất trong 40 năm liên tiếp (1975-2015). Nếu khảo sát thêm 20 mươi năm nữa (từ 2015 đến 2035) có thể Nguyễn Nhật Ánh vẫn là một trong những nhà văn được yêu thích nhất.
2. Đọc hiểu
Câu 1 (trang 71 SGK Ngữ văn 6 tập 2): Chú ý ngôi kể và tác dụng của ngôi kể đó.
Trả lời:
- Truyện kể theo ngôi kể thứ nhất.
- Việc lựa chọn ngôi kể như vậy rất thích hợp với chủ đề bộc lộ tâm trạng nhân vật.
Câu 2 (trang 71 SGK Ngữ văn 6 tập 2): Tình huống dẫn đến ý định "đánh nhau" là gì?
Trả lời:
Tình huống dẫn đến ý định "đánh nhau": bàn thắng của “tôi” không được công nhận lại còn bị đám thằng Nghi trêu chọc, gây sự.
Trả lời:
Qua những lời đối thoại của hai nhân vật, từ đó có thể thấy được nhân vật “tôi” là người hiếu thắng, dễ xúc động.
Trả lời:
So với ý định phục kích, xịt vũ khí hóa học vào thằng Nghi thay vào đó Nghi lại mang theo một cuốn sách luật bóng đá và mời “tôi” và Phước đi xem bóng đá.
Câu 5 (trang 72 SGK Ngữ văn 6 tập 2): Tranh minh họa cho chi tiết sự việc gì trong truyện?
Trả lời:
Minh họa cho tình tiết tôi giăng bẫy cùng Phước đang nghênh chiến chờ đợi Nghi tới.
Câu 6 (trang 73 SGK Ngữ văn 6 tập 2): Trong phần 4, điều gì khiến người đọc hồi hộp?
Trả lời:
Trong phần 4, người đọc hồi hộp vì sợ rằng Phước sẽ không nhận Nghi ra hiệu dừng lại mà tiếp tục như kế hoạch và sẽ gây ra trận ẩu đả.
Câu 7 (trang 73 SGK Ngữ văn 6 tập 2): Qua phần 4, em thấy Nghi là người như thế nào?
Trả lời:
Qua phần (4), em thấy Nghi là cậu bé tốt, cậu ấy suy nghĩ thấu đáo và đối xử rất tốt với bạn bè.
Câu 8 (trang 74 SGK Ngữ văn 6 tập 2): Tranh minh họa nhắc em nhớ tới câu tục ngữ nào về sự đoàn kết?
Trả lời:
Tranh minh họa nhắc em nhớ tới câu tục ngữ về sự đoàn kết:
Một cây làm chẳng nên non,
Ba cây chụm lại nên hòn núi cao
Câu hỏi cuối bài
Câu 1 (trang 74 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Trả lời:
- Câu chuyện được kể theo ngôi thứ nhất.
- Ví dụ:
+ Lời người kể chuyện: Tôi đưa cái kềm cho Nghị và liếc lại phía bụi cây.
+ Lời nhân vật: Mày làm gì vậy?
Câu 2 (trang 74 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Trả lời:
- Điều không tính trước trong câu chuyện là Nghi tìm gặp nhân vật tôi để đưa cuốn sách và rủ đi xem phim.
- Qua đó em thấy nhân vật Nghi là người tốt bụng, vui vẻ, bình tĩnh, không chấp nhặt.
Câu 3 (trang 74 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Trả lời:
- Nhân vật “tôi” trong truyện là người nóng tính, hiếu chiến.
- Một số chi tiết khắc họa nhân vật tôi:
+ Ức nhất là lúc đó bên tôi đang bị dẫn trước một bàn.
+ "Được rồi, nếu mày muốn gây sự, ông sẽ cho mày biết tay!".
+ Cuối cùng, tôi tìm thấy "vũ khí" trong hộp đồ nghề của anh Nghĩa.
+ "Chiều nay mày có đi đánh nhau với tao không?"
+ Tôi khích "Chẳng lẽ mày sợ thằng Nghi! Chính nó đã ăn gian trận bóng hôm nọ, lại còn chọc tức tụi mình nữa! Bỏ qua sao được!"
+ Tôi lên giọng đàn anh.
...
Câu 4 (trang 75 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Trả lời:
Sự hấp dẫn trong kết thúc câu chuyện là việc Phước suýt chút nữa vẫn thực hiện theo kế hoạch.
Câu 5 (trang 75 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Trả lời:
- Qua câu chuyện, tác giả muốn ca ngợi sự điềm đạm, bình tĩnh, suy nghĩ thấu đáo cũng như sự đoàn kết trong tình bạn; phê phán sự bốc đồng, hiếu thắng.
- Đối với em thấm thía nhất là sự đoàn kết trong tình bạn và bỏ qua những điều nhỏ nhặt. Bởi vì đó là một tình cảm tốt đẹp cần được trân trọng.
Câu 6 (trang 75 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Trả lời:
- Kết thúc truyện cho em thấy một tình bạn đẹp và những khoảnh khắc đáng yêu trong cuộc sống. Cuộc sống của chúng ta sẽ trở nên nhiều màu sắc hơn khi có tình bạn. Và tình bạn sẽ trở nên đẹp đẽ hơn nếu như chúng ta sống trong sự vị tha, yêu thương và đoàn kết.
- Hình ảnh ba cậu bé ngồi cạnh bên nhau “tạo thành một khối” cũng khiến em liên tưởng đến sự đoàn kết và câu "Một cây làm chẳng nên non/ Ba cây chụm lại lên hòn núi cao."
B. Tóm tắt những nội dung chính khi soạn bài Điều không tính trước
1. Tiểu sử
- Nguyễn Nhật Ánh sinh ngày 7 tháng 5 năm 1955, tại làng Đo Đo, xã Bình Quế, huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam, là một nhà văn người Việt.
- Thuở nhỏ ông theo học tại các trường THPT Tiểu La, THPT chuyên ban Trần Cao Vân và THCS Phan Châu Trinh. Từ năm 1973, ông chuyển vào sống tại Sài Gòn, theo học ngành sư phạm.
- Ông từng tham gia thanh niên xung phong, dạy học tại trường THCS Bình Tây từ 1983-1985, và hiện nay là bình luận viên thể thao trên báo Sài Gòn Giải phóng Chủ nhật với bút danh Chu Đình Ngạn. Ngoài ra, ông còn có những bút danh khác như Anh Bồ Câu, Lê Duy Cật, Đông Phương Sóc, Sóc Phương Đông,...
2. Sự nghiệp văn học
- Ông được biết đến qua nhiều tác phẩm văn học về đề tài tuổi mới lớn, các tác phẩm của ông rất được độc giả ưa chuộng và nhiều tác phẩm đã được chuyển thể thành phim.
- Năm 13 tuổi, ông đăng báo bài thơ đầu tiên. Tác phẩm đầu tiên in thành sách là một tập thơ tên Thành phố tháng tư (Nhà xuất bản Tác phẩm mới, 1984, in chung với Lê Thị Kim). Hai mươi năm trở lại đây, ông tập trung viết văn xuôi, chuyên sáng tác về đề tài thanh thiếu niên.
- Năm 1995, ông được bình chọn là nhà văn được yêu thích nhất trong 20 năm (1975-1995) qua cuộc trưng cầu ý kiến bạn đọc về các gương mặt trẻ tiêu biểu trên mọi lĩnh vực của Thành Đoàn Thành phố Hồ Chí Minh và báo Tuổi Trẻ, đồng thời được Hội Nhà Văn Thành phố Hồ Chí Minh bình chọn là một trong 20 nhà văn trẻ tiêu biểu trong 20 năm (1975-1995). Năm 1998, ông được Nhà xuất bản Kim Đồng trao giải Nhà văn có sách bán chạy nhất.
- Tác phẩm chính: Kính vạn hoa (bộ truyện 54 tập, 1995-2002: 45 tập, 9 tập viết thêm sau), Mắt biếc (truyện dài, 1990), Cô gái đến từ hôm qua (truyện dài, 1989), Ngồi khóc trên cây (truyện dài, 27.6.2013), Cây chuối non đi giày xanh (truyện dài, 7.1.2018), Trước vòng chung kết (truyện dài, 1984), Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ (truyện, 1.2008),...
II. Tác phẩm
1. Xuất xứ
- Điều không tính trước in trong tập Út Quyên và tôi, NXB Trẻ, Thành phố Hồ Chí Minh, 2019.
2. Bố cục: 3 phần
- Phần 1: Từ đầu đến “hộp đồ nghề của anh Nghĩa”: nguyên nhân dẫn đến tâm trạng uất ức và muốn đánh nhau của nhân vật “tôi”
- Phần 2: tiếp theo đến ”thế là nó lăn đùng ra đất”: sự chuẩn bị cho cuộc đánh nhau của nhân vật “tôi” cùng đồng bọn
- Phần 3: còn lại: hành động bất ngờ của Nghi và sự giảng hòa của ba đứa trẻ
3. Tóm tắt
Không phục vì bị Nghi cho là mình phạm lỗi việt vị trong trận bóng giao hữu, “tôi” quyết định đánh nhau để giành lại công bằng, thậm chí còn chuẩn bị sẵn vũ khí và rủ thêm Phước làm đồng bọn, nấp sẵn trong bụi cây đánh lén hòng muốn cho Nghi một trận nhớ đời. Thế nhưng khi gặp nhau, hành động của Nghi đã làm cả hai chú bé bất ngờ, Nghi đưa ra một cuốn sách về luật bóng đá để “tôi” đọc tham khảo, còn rủ hai người bạn cùng đi xem phim. “Tôi” và Phước thấy thế bỗng nhiên nguôi giận, không còn muốn đánh nhau nữa, cả ba lại hòa đồng vui vẻ.
4. Giá trị nội dung
Tác phẩm cho thấy tình bạn bền chặt, khăng khít được xây dựng từ những gì chân thành, bao dung và độ lượng nhất. Sự rộng lượng và không chấp nhặt của Nghi đã khiến “tôi” và Phước buông bỏ sự căm ghét, thù hận để cùng nắm tay nhau vui vẻ, hòa đồng như những người bạn thật sự. Đồng thời giúp con người ta nhận ra trong cuộc sống nên chân thành, nhẫn nhịn và có lòng bao dung với mọi người.
5. Giá trị nghệ thuật
Xây dựng tình huống truyện bất ngờ, gây hài hước, kịch tính
Kết hợp tự sự, miêu tả, biểu cảm
Văn phong gần gũi, phù hợp với học sinh
Xem thêm các bài Soạn văn lớp 6 sách Cánh diều hay, ngắn gọn khác:
Kiến thức ngữ văn trang 65 - 66
Thực hành tiếng Việt trang 75 - 76
