SiO2 + Na2CO3 → Na2SiO3 + CO2 | Na2CO3 ra Na2SiO3

Phản ứng SiO₂ + Na₂CO₃ → Na₂SiO3 + CO₂

1. Phương trình phản ứng SiO₂ tác dụng Na₂CO₃

SiO₂ + Na₂CO₃ → Na₂SiO₃ + CO₂

2. Điều kiện phản ứng xảy ra 

Nhiệt độ

3. Tính chất hóa học của SiO₂

SiO₂ tan chậm trong dung dịch kiềm đặc nóng, tan nhanh trong kiềm nóng chảy hoặc cacbonat kim loại kiềm nóng chảy

SiO₂ + 2NaOH  Na₂SiO₃ + H₂O

SiO₂ + Na₂CO₃  Na₂SiO₃ + CO₂

Silic dioxit tác dụng với HF

(dùng phản ứng này để khắc chữ, tranh lên thủy tinh)

SiO₂ + 4HF → SiF₄ + 2H₂O

Silic dioxit không phản ứng với nước

4. Tính chất hóa học của Na₂CO₃

Na₂CO₃ là chất lưỡng tính tác dụng được cả axit và bazơ, Na₂CO₃ là muối trung hòa tạo môi trường trung tính nên nó có tác dụng đầy đủ tính chất hóa học như sau.

Tác dụng với axit mạnh tạo thành muối và nước giải phóng khí CO₂:

 Na₂CO₃ + 2HCl → 2NaCl + H₂O + CO₂↑

Tác dụng với bazơ tạo muối mới và bazo mới:

Na₂CO₃ + Ca(OH)₂ → 2NaOH + CaCO₃↓

Tác dụng với muối tạo hai muối mới:

Na₂CO₃ + CaCl₂ → 2NaCl + CaCO₃

Chuyển đổi qua lại với natri bicacbonat theo phản ứng:

Na₂CO₃ + CO₂ + H₂O ⇌ 2NaHCO₃

Khi tan trong nước, Na₂CO₃ bị thủy phân:

Na₂CO₃ → 2Na⁺ + CO₃²⁻

CO₃²⁻ + H₂O ⇌ HCO₃⁻ + OH⁻ ⇒ Dung dịch Na₂CO₃ có tính bazo yếu.

Na₂CO₃ bị thủy phân mạnh tạo môi trường bazơ, làm đổi màu các chất chỉ thị:

Chuyển dung dịch phenolphtalein không màu sang màu hồng.

Na₂CO₃ làm quỳ tím chuyển sang màu xanh.

5. Câu hỏi vận dụng

Câu 1. Phản ứng nào sau đây là sai?

A. SiO₂+ 2C  2CO + Si

B. SiO₂ + 4HCl → SiCl₄ + 2H₂O

C. SiO₂ + 4HF → SiF4 + 2H₂O

D. SiO₂ + 2Mg  2MgO + Si

Lời giải:

Đáp án: B

Câu 2. Để khắc chữ lên thủy tinh người ta dựa vào phản ứng nào sau đây

A. SiO₂ + 2Mg → 2MgO + Si.

B. SiO₂ + 2NaOH → Na₂SiO₃ + H₂O.

C. SiO₂ + 4HF → SiF4 + 2H2O.

D. SiO₂ + Na₂CO₃ → Na₂SiO₃+ CO₂.

Lời giải:

Đáp án: C

Câu 3. Axit dùng để khắc chữ lên thủy tinh là

A. dung dịch H₂SO₄.

B. dung dịch HNO₃.

C. dung dịch HCl.

D. dung dịch HF.

Lời giải:

Đáp án: D

Câu 4. Một loại thủy tinh có thành phần phần trăm về khối lượng: SiO₂ 50,42%; CaO 23,53%; Na₂O 26,05%. Trong loại thủy tinh này 1,0 mol Na₂O kết hợp với:

A. 2,0 mol SiO₂ và 1,0 mol CaO

B. 1,0 mol SiO₂ và 2,0 mol CaO

C. 1,0 mol SiO₂ và 1,0 mol CaO

D. 2,0 mol SiO₂ và 2,0 mol CaO

Lời giải:

Đáp án: A

Đặt công thức của thủy tinh là (Na₂O)_x. (CaO)_y.(SiO₂)_z

Ta có:

= 0,42: 0,42: 0,84= 1:1:2 → Công thức của thủy tinh là Na₂O. CaO.2SiO₂

→ 1 mol Na₂O kết hợp với 1 mol CaO và 2 mol SiO₂

Câu 5. Loại thủy tinh khó nóng chảy chứa 18,43% K₂O; 10,98% CaO và 70,59% SiO₂ có công thức dưới dạng các oxit là:

A. K₂O. CaO.4SiO₂

B. K₂O. 2CaO.6SiO₂

C. K₂O. CaO.6SiO₂

D. K₂O. 3CaO.8SiO₂

Lời giải:

Đáp án: C

Đặt công thức của thủy tinh là (K₂O)_x. (CaO)_y.(SiO₂)_z

Ta có: 

= 0,196: 0,196: 1,1765= 1:1:6 → Công thức của thủy tinh là Na₂O. CaO.6SiO₂

Xem thêm các phương trình hóa học khác:

SiO2 + Na2CO3 → Na2SiO3 + CO2 | Na2CO3 ra Na2SiO3

F2 + H2O → HF + O2↑ | F2 ra HF | F2 ra O2

NaCl + H2O → NaOH + Cl2 + H2 | NaCl ra NaOH

SO2 + NaOH → Na2SO3 + H2O l SO2 ra Na2SO3