Nhịp thở của trẻ sơ sinh khác với người lớn vì:
- Trẻ thở bằng lỗ mũi nhiều hơn bằng miệng
- Đường thở của trẻ nhỏ hơn và dễ bị cản trở hơn
- Thành ngực của trẻ mềm dẻo hơn của người lớn vì nó được làm chủ yếu bằng sụn
- Hô hấp của trẻ chưa phát triển đầy đủ vì chúng vẫn phải học cách sử dụng phổi và các cơ liên quan đến hô hấp
- Trẻ vẫn có thể có nước ối và phân su trong đường thở ngay sau khi sinh
Thông thường, không có gì phải lo lắng, nhưng vẫn có nhiều bậc cha mẹ không khỏi bất an. Cha mẹ nên chú ý cẩn thận đến kiểu thở đặc trưng của trẻ sơ sinh. Bằng cách này, cha mẹ có thể biết được điều gì là bình thường để có thể phân biệt được những triệu chứng bất thường.
Nhịp thở bình thường của trẻ sơ sinh
Video: “Đếm nhịp thở” - Cách đơn giản để phát hiện, xử lý kịp thời những bất thường ở trẻ
Thông thường, trẻ sơ sinh thở từ 30 đến 60 lần mỗi phút. Nhịp thở có thể chậm xuống 20 lần mỗi phút trong lúc trẻ ngủ. Khi được 6 tháng, trẻ thở khoảng 25 đến 40 lần mỗi phút. Trong khi đó, một người trưởng thành có nhịp thở từ 12 đến 20 nhịp thở mỗi phút.
Trẻ sơ sinh cũng có thể thở nhanh và ngừng thở tối đa 10 giây mỗi lần. Tất cả những điều này đều rất khác với kiểu thở của người lớn, đó là lý do tại sao những người mới làm cha mẹ có thể lo lắng.
Trong vòng vài tháng, hầu hết các bất thường về nhịp thở của trẻ sơ sinh sẽ tự hết. Một số vấn đề về hô hấp ở trẻ sơ sinh phổ biến hơn trong vài ngày đầu, như thở nhanh thoáng qua. Nhưng sau 6 tháng, hầu hết các vấn đề về hô hấp có thể là do dị ứng hoặc một bệnh cấp tính nào đó như cảm lạnh thông thường.
Lý do của những tiếng thở bất thường
Điều quan trọng là bạn phải nắm được âm thanh và kiểu thở bình thường của trẻ. Nếu có điều gì đó nghe khác bình thường, hãy lắng nghe cẩn thận để có thể mô tả cho bác sĩ.
Suy hô hấp chiếm 15-29% nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh phải nhập viện để được chăm sóc đặc biệt.
Sau đây là những tiếng thở bất thường và nguyên nhân của chúng:
Tiếng huýt sáo
Nó có thể là do sự tắc nghẽn trong lỗ mũi và sẽ hết khi dịch mũi được hút ra ngoài. Hãy tham khảo bác sĩ cách hút chất nhầy nhẹ nhàng và hiệu quả.
Khàn tiếng và ho ông ổng
Âm thanh bất thường này có thể là do tắc nghẽn ở khí quản. Nguyên nhân có thể là chất nhầy hoặc tình trạng viêm nhiễm trong thanh quản như viêm thanh khí phế quản cấp. Viêm thanh khí phế quản cấp cũng có xu hướng trở nên tồi tệ hơn vào ban đêm.
Tiếng ho sâu
Đây có thể là do sự tắc nghẽn ở các phế quản lớn nhưng bác sĩ sẽ cần phải nghe bằng ống nghe để xác nhận.
Thở khò khè
Thở khò khè có thể là dấu hiệu của tắc nghẽn hoặc thu hẹp đường hô hấp dưới. Sự tắc nghẽn có thể do:
- Hen suyễn
- Viêm phổi
- Vi-rút hợp bào hô hấp (RSV)
Thở nhanh
Thở nhanh có thể là do có dịch trong đường thở do nhiễm trùng, chẳng hạn như viêm phổi. Thở nhanh cũng có thể do sốt hoặc các bệnh nhiễm trùng khác và cần được thăm khám ngay.
Ngáy
Điều này thường là do chất nhầy trong lỗ mũi. Trong một số trường hợp hiếm hoi, ngủ ngáy có thể là dấu hiệu của một vấn đề mạn tính như ngưng thở khi ngủ hoặc amidan sưng to.
Thở rít
Thở rít là một âm thanh không đổi, cường độ cao, cho thấy có tắc nghẽn đường thở. Đôi khi nó có thể được gây ra bởi bệnh mềm sụn thanh quản (laryngomalacia).
Tiếng thở rên
Tiếng thở ngắn, phát ra ở thì thở ra thường báo hiệu một hoặc hai phổi có vấn đề. Nó cũng có thể là một dấu hiệu của nhiễm trùng nặng. Bạn nên cho trẻ đi khám bác sĩ ngay lập tức nếu trẻ bị ốm và rên rỉ trong khi thở.
Lời khuyên cho cha mẹ
Đừng ngần ngại liên hệ với bác sĩ nếu bạn lo lắng về nhịp thở của trẻ.
Việc thở không đều có thể rất đáng báo động và gây lo lắng cho cha mẹ. Đầu tiên, hãy bình tĩnh và quan sát trẻ để xem có đang bị suy hô hấp hay không
Dưới đây là một số hướng dẫn khi bạn lo lắng về nhịp thở của trẻ:
- Tìm hiểu các kiểu thở điển hình của trẻ để giúp bạn phân biệt được kiểu thở bất thường.
- Quay video về nhịp thở của bé và cho bác sĩ xem. Hiện nay có sẵn nhiều dịch vụ tư vấn y tế trực tuyến, giúp bạn hạn chế di chuyển khi chưa cần thiết.
- Luôn cho trẻ nằm ngửa khi ngủ. Điều này làm giảm nguy cơ mắc hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh (SIDS - sudden infant death syndrome). Nếu trẻ bị nhiễm trùng đường hô hấp và ngủ không ngon, hãy hỏi bác sĩ những cách an toàn để giúp loại bỏ tắc nghẽn.
- Nhỏ nước muối sinh lý có thể giúp làm lỏng chất nhầy đặc.
- Đôi khi, trẻ thở nhanh khi quá nóng hoặc khó chịu. Cho bé mặc quần áo bằng vải thoáng khí. Bạn chỉ nên mặc thêm cho trẻ một lớp áo so với những gì bạn đang mặc trong thời tiết hôm đó. Ví dụ, nếu bạn mặc quần và áo sơ mi, bé có thể mặc quần, áo sơ mi và áo len.
Lưu ý an toàn
Các dụng cụ cố định tư thế trẻ và chăn đắp không được khuyến khích trong khi cho trẻ bú hoặc ngủ do nguy cơ gây SIDS.
Khi nào cần đi khám
Việc phát hiện sớm vấn đề mang lại cho bé cơ hội tốt nhất để phục hồi trong thời gian ngắn và giảm thiểu các biến chứng trong tương lai.
Sự thay đổi kiểu thở của trẻ sơ sinh có thể cho thấy một vấn đề nghiêm trọng về hô hấp. Nếu bạn lo lắng, hãy cho bé đi khám ngay lập tức. Các bác sĩ có thể chụp X-quang ngực để chẩn đoán các vấn đề về hô hấp và đưa ra kế hoạch điều trị.Top of Form
Trường hợp cần cấp cứu
Nếu trẻ có bất kỳ triệu chứng nào trong số này, hãy gọi 115 hoặc cho bé đi khám cấp cứu ngay:
- Tím tái ở môi, lưỡi, móng tay và móng chân
- Không thở trong 20 giây trở lên
Đi khám bác sĩ ngay lập tức nếu con bạn:
- Rên rỉ vào cuối mỗi nhịp thở
- Cánh mũi phập phồng, có nghĩa là trẻ đang phải gắng sức hơn để đưa oxy vào phổi
- Co kéo cơ ở cổ, xung quanh xương đòn hoặc xương sườn
- Các vấn đề về hộ hấp kèm theo khó bú
- Kèm theo li bì, hôn mê
- Kèm theo sốt
Tổng kết
Nhịp thở của trẻ sơ sinh có xu hướng thở nhanh hơn trẻ lớn và người lớn. Đôi khi chúng tạo ra những tiếng động bất thường. Hiếm khi trẻ sơ sinh khó thở vì các bệnh lý nghiêm trọng đến sức khỏe. Điều quan trọng là bạn phải nhận biết được khi trẻ khó thở. Nhận biết các kiểu thở thông thường của bé và đi khám ngay nếu thấy có vấn đề bất thường.
Xem thêm: