Ở những người mắc COVID – 19, một số người có thể chỉ ốm nhẹ, nhưng một số khác có thể bị khó thở, viêm phổi hoặc thậm chí là suy hô hấp.
Người lớn tuổi và những người có tình trạng sức khỏe kém có nhiều nguy cơ xuất hiện các triệu chứng nặng hơn.
Bạn có thể đã nghe rất nhiều về việc sử dụng khẩu trang để ngăn ngừa sự lây nhiễm này. Và trên thực tế, một nghiên cứu gần đây cho thấy rằng các tìm kiếm trên Google về các từ khóa có liên quan đến khẩu trang đã tăng đột biến ở Đài Loan sau trường hợp xuất hiện một case nhiễm bệnh đầu tiên của quốc gia này.
Vậy liệu khẩu trang có hiệu quả trong phòng tránh lây nhiễm của dịch bệnh COVID - 19 không, và nếu có, bạn nên sử dụng chúng khi nào? Hãy đọc tiếp để tìm hiểu câu trả lời cho câu hỏi này và hơn thế nữa.
Có những loại khẩu trang nào thường được sử dụng?
Khi nói về khẩu trang để ngăn ngừa COVID-19 thì chúng thường có ba loại:
- Khẩu trang thông thường – Khẩu trang vải tự chế
- Khẩu trang y tế - Khẩu trang phẫu thuật
- Khẩu trang bảo vệ hệ hô hấp N95
Hãy cùng tìm hiểu chi tiết hơn về các loại khẩu trang này bên dưới đây.
Khẩu trang vải tự chế
Để ngăn ngừa sự lây truyền virus từ những người không có triệu chứng, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) hiện đang khuyến cáo rằng mọi người nên đeo khẩu trang, chẳng hạn như khẩu trang vải tự chế.
Khuyến cáo này dành cho khi bạn đang ở những nơi công cộng, nơi khó duy trì khoảng cách 6 feet( = 1,828 m ~ 2 m theo bộ y tế Việt Nam) với những người khác. Khuyến cáo này bổ sung thêm cho việc tiếp tục giữ khoảng cách tiếp xúc tối thiểu và giữ gìn vệ sinh thích hợp.
Khẩu trang vải tự chế - nguồn: https://www.medicalnewstoday.com Các khuyến cáo bao gồm: - Đeo khẩu trang vải ở những nơi công cộng, đặc biệt là ở những khu vực có khả năng lây lan mạnh, chẳng hạn như cửa hàng tạp hóa và hiệu thuốc.
- Không đeo khẩu trang vải cho trẻ em dưới 2 tuổi, người có triệu chứng khó thở, người bị hôn mê hoặc những người không có khả năng tự tháo khẩu trang.
- Hãy sử dụng khẩu trang vải thay vì khẩu trang y tế hoặc khẩu trang N95, vì những vật dụng quan trọng này phải được ưu tiên cho nhân viên y tế và những người sơ cứu y tế khác.
- Các chuyên gia chăm sóc sức khỏe nên hết sức thận trọng khi sử dụng khẩu trang vải. Những loại khẩu trang này tốt nhất nên được sử dụng kết hợp với tấm che mặt bao phủ toàn bộ phía trước và hai bên của khuôn mặt và kéo dài đến cằm hoặc bên dưới.
LƯU Ý: Giặt sạch khẩu trang vải tự chế sau mỗi lần sử dụng. Khi gỡ bỏ khẩu trang, hãy cẩn thận để không chạm vào mắt, mũi và miệng của bạn. Rửa tay ngay sau khi bỏ khẩu trang.
Lợi ích của khẩu trang tự chế
- Khẩu trang vải có thể được làm tại nhà từ các vật liệu phổ biến, vì vậy nguồn cung cấp không bị giới hạn.
- Chúng có thể làm giảm nguy cơ lây truyền virus của những người mang bệnh nhưng không có triệu chứng khi nói, ho hoặc hắt hơi.
- Đeo khẩu trang vải tốt hơn là việc bạn không sử dụng bất kỳ loại khẩu trang hay biện pháp bảo vệ nào khác, đặc biệt là ở những nơi khó duy trì khoảng cách tiếp xúc tối thiểu.
Rủi ro của khẩu trang vải tự chế
- Chúng có thể mang lại cho bạn cảm giác an toàn sai lầm. Mặc dù khẩu trang tự chế cung cấp một số mức độ bảo vệ, nhưng chúng cung cấp khả năng bảo vệ ít hơn nhiều so với khẩu trang y tế hoặc mặt nạ phòng hộ. Một nghiên cứu năm 2008 chỉ ra rằng khẩu trang tự chế chỉ có hiệu quả bằng một nửa so với khẩu trang y tế và kém hiệu quả hơn tới 50 lần so với khẩu trang N95.
- Chúng không thể thay thế hoặc làm giảm sự cần thiết của các biện pháp bảo vệ khác. Giữ gìn vệ sinh đúng cách và giữ khoảng cách khi tiếp xúc là những phương pháp tốt nhất để giữ an toàn cho bản thân.
Khẩu trang phẫu thuật – Khẩu trang y tế
Khẩu trang y tế là khẩu trang dùng một lần, có thể vừa khớp với khuôn mặt để che mũi, miệng và cằm của bạn. Chúng thường được sử dụng để:
- Bảo vệ người đeo khỏi các loại thuốc xịt, các giọt nước bị bắn ra, và cả các giọt chất lỏng lớn lơ lửng trong không khí.
- Ngăn ngừa sự lây truyền các chất tiết của đường hô hấp có yếu tố lây nhiễm từ người đeo sang những người xung quanh.
Khẩu trang y tế - nguồn: https://www.universityofcalifornia.edu
Khẩu trang y tế có thể có các thiết kế khác nhau, nhưng chúng thường có dạng phẳng và hình chữ nhật với các nếp gấp nằm ngang. Phần trên cùng của khẩu trang có một sợi kim loại có thể tạo hình để vừa khít với mũi của bạn.
Các sợi dây co giãn hoặc các sợi dây thẳng và dài hai bên giúp giữ khẩu trang cố định trong khi bạn đeo. Chúng có thể được vòng ra sau tai hoặc buộc sau đầu.
Khẩu trang N95
Khẩu trang N95 là loại khẩu trang ôm kín với khuôn mặt hơn. Ngoài việc ngăn được các loại thuốc xịt, các giọt nước bị bắn, và cả các giọt chất lỏng lớn lơ lửng trong không khí, loại khẩu trang này còn có thể lọc được 95% các giọt chất lỏng rất nhỏ, và bao gồm cả virus và vi khuẩn.
Mặt nạ dự phòng nói chung thường có hình tròn hoặc hình bầu dục và được thiết kế để bịt kín khuôn mặt của bạn. Các sợi dây thun giúp giữ cố định nó trên khuôn mặt .
Khẩu trang N95 – Nguồn: https://www.cnn.com
Một số loại có thể có một phần đính kèm được gọi là van thở ra, có thể giúp thở ra, giảm tích tụ nhiệt và độ ẩm.
Khẩu trang N95 không thể tự điều chỉnh vừa vặn cho tất cả người đeo. Chúng cần thiết phải được kiểm tra trước khi sử dụng để phù hợp với khuôn mặt. Nếu mặt nạ không bịt kín vào khuôn mặt của bạn một cách hiệu quả, bạn sẽ không có được sự bảo vệ thích hợp.
Sau khi kiểm tra độ vừa vặn, người sử dụng khẩu trang N95 phải tiếp tục kiểm tra dấu niêm phong mỗi khi họ đeo vào.
Điều quan trọng cần lưu ý là không có loại phù hợp cho một số nhóm đối tượng, bao gồm trẻ em và những người có lông vùng mặt.
Đeo khẩu trang có thể chống lại virus coronavirus 2019 không?
SARS-CoV-2 lây truyền từ người sang người qua các giọt bắn – giọt nước nhỏ từ đường hô hấp.
Chúng được tạo ra khi một người bệnh mang virus thở ra, nói chuyện, ho hoặc hắt hơi. Bạn có thể nhiễm virus nếu hít phải những giọt bắn này.
Ngoài ra, các giọt bắn đường hô hấp chứa virus có thể rơi xuống các vật thể hoặc bề mặt khác nhau.
Bạn có thể nhiễm SARS-CoV-2 nếu bạn chạm vào miệng, mũi hoặc mắt của bạn sau khi chạm vào bề mặt hoặc vật thể có virus trên đó. Tuy nhiên, đây không phải là con đường chính làm virus lây lan.
Virus SARS-CoV-2 có thể lây truyền qua các giọt bắn đường hô hấp – Nguồn: https://www.cnnindonesia.com
Khẩu trang vải tự chế
Khẩu trang tự chế chỉ cung cấp một mức độ bảo vệ nhỏ, nhưng chúng có thể giúp ngăn ngừa sự lây truyền SARS-CoV-2 từ những người không có triệu chứng.
CDC khuyến nghị sử dụng chúng ở những nơi công cộng, cũng như giữ khoảng cách tiếp xúc và vệ sinh đúng cách.
Khẩu trang phẫu thuật
Khẩu trang phẫu thuật không thể bảo vệ hoàn toàn khỏi bị nhiễm SARS-CoV-2. Loại khẩu trang không thể lọc được các giọt bắn nhỏ và còn có thể xảy ra hiện tượng rò rỉ không khí qua các cạnh của khẩu trang khi bạn hít thở.
Khẩu trang N95
Khẩu trang N95 có thể bảo vệ chống lại các giọt bắn nhỏ từ đường hô hấp, gồm cả những hạt có chứa SARS-CoV-2.
Tuy nhiên, CDC hiện không khuyến cáo sử dụng chúng bên ngoài các cơ sở chăm sóc sức khỏe. Có nhiều lý do cho điều này, bao gồm:
- Khẩu trang N95 phải được kiểm tra độ vừa vặn để sử dụng phù hợp với khuôn mặt. Đeo khẩu trang không phù hợp với khuôn mặt có thể dẫn đến rò rỉ, làm giảm hiệu quả bảo vệ của chúng.
- Do ôm chặt lấy khuôn mặt, khẩu trang N95 có thể gây cảm giác khó chịu và ngột ngạt, khiến chúng khó có thể đeo trong thời gian dài.
- Nguồn cung cấp khẩu trang N95 trên toàn thế giới còn hạn chế, và chúng cần thiết hơn đối với nhân viên y tế và những người phòng chống dịch tuyến đầu
Nhân viên y tế đeo khẩu trang N95 - Nguồn: https://www.cidrap.umn.edu
Nếu bạn đã sở hữu một chiếc khẩu trang N-95 và muốn đeo nó, điều đó không sao cả vì không thể tặng lại những chiếc khẩu trang đã qua sử dụng. Tuy nhiên, nó sẽ có thể gây cảm giác khó chịu và khó thở hơn cho bạn.
Các cách hiệu quả khác để ngăn ngừa COVID-19
Hãy nhớ rằng có những cách hiệu quả khác ngoài việc sử dụng khẩu trang để ngăn ngừa COVID-19. Đó là:
- Vệ sinh tay thường xuyên. Sử dụng xà phòng và nước hoặc chất khử trùng tay có cồn.
- Giữ khoảng cách tiếp xúc tối thiểu. Tránh tiếp xúc với những người bị nhiễm và hãy ở nhà nếu có nhiều case bệnh mắc COVID-19 trong cộng đồng.
- Ý thức với khuôn mặt của bạn. Chỉ chạm vào mặt hoặc miệng của bạn bằng tay sạch.
Cách sử dụng khẩu trang y tế nếu bạn bị nhiễm virus coronavirus 2019
Nếu bạn có các triệu chứng của COVID-19, hãy ở nhà trừ khi được chăm sóc y tế. Nếu bạn sống với những người khác hoặc đang đến một bệnh viện, phòng khám, hãy đeo khẩu trang y tế nếu có sẵn.
Hãy nhớ rằng mặc dù khẩu trang y tế không bảo vệ chống lại sự lây nhiễm SARS-CoV-2, nhưng chúng có thể giúp giữ lại chất tiết có yếu tố lây nhiễm từ đường hô hấp.
Đây có thể là một công cụ quan trọng giúp ngăn chặn sự lây lan của virus sang những người xung quanh bạn.
Vậy làm thế nào để bạn sử dụng đúng cách một khẩu trang y tế? Hãy làm theo các bước dưới đây:
- Làm sạch tay của bạn bằng cách rửa bằng xà phòng và nước hoặc bằng cách sử dụng chất sát khuẩn tay có cồn.
- Trước khi đeo khẩu trang, hãy kiểm tra xem có vết rách hoặc lỗ thủng nào không.
- Xác định vị trí dải kim loại trong khẩu trang. Đây là phần trên cùng của khẩu trang.
- Hướng mặt có màu của khẩu trang ra ngoài hoặc ra xa bạn.
- Đặt phần trên của khẩu trang lên sống mũi, ép dải kim loại theo hình dáng mũi của bạn.
- Cẩn thận vòng các dây thun ra sau tai hoặc buộc các dây buộc của khẩu trang ra sau đầu.
- Kéo phần dưới của khẩu trang xuống, đảm bảo rằng nó bao phủ mũi, miệng và cằm của bạn.
- Hạn chế chạm vào khẩu trang khi bạn đang đeo nó. Nếu bạn phải chạm vào hoặc điều chỉnh khẩu trang của mình, hãy nhớ rửa tay sạch sẽ ngay sau đó.
- Để tháo khẩu trang, hãy tháo dây đeo từ sau tai hoặc tháo dây buộc từ sau đầu. Tránh chạm vào mặt trước của khẩu trang, chỗ mà có thể bị nhiễm bẩn.
- Vứt bỏ khẩu trang ngay lập tức vào thùng rác, sau đó rửa tay thật sạch.
Bạn có thể tìm mua khẩu trang y tế ở nhiều hiệu thuốc hoặc cửa hàng tạp hóa. Và bạn cũng có thể đặt mua hàng trực tuyến.
Tôi có nên đeo khẩu trang nếu tôi đang chăm sóc một người có nguy cơ mắc COVID-19 không?
Nếu bạn đang chăm sóc cho một người nào đó tại nhà có nguy cơ mắc COVID-19, bạn có thể thực hiện các bước liên quan đến khẩu trang y tế, găng tay và vệ sinh. Hãy làm theo những điều sau:
- Cách ly họ trong một khu vực riêng biệt trong nhà, cách xa với những người khác, lý tưởng nhất là cung cấp cho họ một phòng tắm riêng.
- Cung cấp khẩu trang y tế để họ có thể đeo, đặc biệt nếu họ ở cùng những người khác.
- Một số người mắc bệnh COVID-19 có thể không đeo được khẩu trang y tế vì nó có thể làm khó thở hơn. Nếu đúng như vậy, hãy đeo khẩu trang y tế khi bạn chăm sóc họ.
- Sử dụng găng tay dùng một lần khi xử lý quần áo bẩn. Vứt găng tay vào thùng rác đậy kín sau khi sử dụng và rửa tay ngay lập tức.
- Thường xuyên rửa tay sạch sẽ bằng xà phòng và nước hoặc chất sát khuẩn tay có cồn. Cố gắng không chạm vào mắt, mũi hoặc miệng nếu tay bạn không sạch.
- Hãy nhớ làm sạch các bề mặt có khả năng tiếp xúc cao hàng ngày như: mặt bàn, tay nắm cửa và bàn phím.
Tóm lược
Nguồn: https://www.everydayhealth.com
CDC khuyến cáo nên đeo khẩu trang thông thường, chẳng hạn như khẩu trang vải tự chế, ở những nơi công cộng khó duy trì khoảng cách 6 feet với những người khác.
Nên đeo khẩu trang vải trong khi vẫn tiếp tục giữ khoảng cách tối thiểu và vệ sinh đúng cách. Dự trữ khẩu trang y tế và khẩu trang N95 cho bệnh viện và nhân viên y tế.
Khẩu trang N95 có thể bảo vệ chống nhiễm SARS-CoV-2 nếu được sử dụng phù hợp. Những người sử dụng khẩu trang N95 cần kiểm tra độ vừa vặn để đảm bảo khẩu trang bịt kín hiệu quả.
Khẩu trang y tế sẽ không bảo vệ bạn khỏi nhiễm SARS-CoV-2. Tuy nhiên, nó có thể giúp ngăn bạn lây truyền virus cho người khác.
Chỉ đeo khẩu trang y tế nếu bạn mắc COVID-19 và cần ở bên những người khác hoặc nếu bạn đang chăm sóc người nào đó ở nhà không thể đeo khẩu trang này. Điều rất quan trọng là bạn chỉ nên đeo khẩu trang y tế khi trong các trường hợp trên.
Hiện nay đang rất thiếu khẩu trang y tế và mặt nạ phòng hộ trong khi nhân viên y tế cũng như những nhân viên sơ cứu ban đầu đang rất cần chúng.
Nếu bạn có khẩu trang y tế chưa sử dụng, bạn có thể quyên góp chúng bằng cách liên hệ với bệnh viện hoặc sở cứu hỏa địa phương của bạn hoặc đưa tới với sở y tế khu vực của bạn.
Xem thêm :