Video: Bệnh nhức đầu, cách phân loại và chữa trị.
Bài viết này sẽ thảo luận về các loại đau đầu khác nhau, nguyên nhân và cách điều trị chúng.
Các loại đau đầu
Đau nhói đầu có thể đau ở các vùng khác nhau của đầu, chẳng hạn như:
- Hai bên trán
- Một bên trán
- Sau mắt
- Thái dương
- Đỉnh của đầu
- Nền sọ
Vị trí của cơn đau có thể giúp bác sĩ chẩn đoán nguyên nhân gây đau đầu.
Nguyên nhân gây bệnh
Tổ chức Đau đầu Quốc gia đã liệt kê một số nguyên nhân có thể gây ra đau nhói đầu, bao gồm:
Do rượu bia
Nếu người nào đó uống rượu, họ có thể bị đau nhói đầu cho đến khi nồng độ cồn trong máu giảm dần. Đau đầu do rượu bia thường đau nhói ở cả hai bên đầu.
Một số cơ chế gây đau đầu của đồ uống có cồn, ví dụ như: rượu có thể làm giãn mạch máu ở đầu, gây mất nước hoặc viêm nhiễm. Một số đồ uống có cồn chứa các chất khác, chẳng hạn như sulfit, cũng gây ra đau đầu ở một số người.
Sử dụng rượu bia có thể gây nên tình trạng đau đầu ở người trưởng thành( nguồn ảnh: https://www.medicalnewstoday.com/)Theo Viện nghiên cứu Quốc gia về Lạm dụng Rượu và Nghiện rượu, các triệu chứng của đau đầu do rượu bia thường rất khác nhau tùy thuộc vào từng cá nhân, nhưng có thể bao gồm:
- Mệt mỏi
- Khát nước
- Đau cơ
- Buồn nôn hoặc nôn mửa
Các triệu chứng này có thể kéo dài 24 giờ hoặc hơn. Bổ sung thêm dịch vào cơ thể, chẳng hạn như nước hoặc canh, có thể giúp giảm thiểu triệu chứng.
Ăn thứ gì đó có chứa đường fructose, chẳng hạn như mật ong, cũng có thể có lợi khi đau đầu do rượu bia.
Đau nửa đầu Migraine
Chứng đau nửa đầu migraine thường gây ra những cơn đau đầu từ vừa đến nặng ở vị trí một bên đầu. Có hai loại đau đầu migraine chính:
- Đau nửa đầu kèm theo tiền triệu: tiền triệu là một tập hợp những cảm giác mà một số người phải trải qua trong một thời gian ngắn trước khi bắt đầu cơn đau. Tiền triệu có thể bao gồm thay đổi thị lực hoặc tê bì ở tay hoặc chân.
- Đau nửa đầu không có tiền triệu: Loại đau nửa đầu này bao gồm các cơn đau nhưng không có các tiền triệu. Các triệu chứng kèm theo có thể bao gồm buồn nôn, nôn, nhạy cảm với ánh sáng hoặc âm thanh và lạnh chi.
Một số người nhận thấy rằng thức ăn hoặc mùi có thể gây ra chứng đau nửa đầu migraine. Phụ nữ có thể bị đau nửa đầu migraine ở một số thời điểm cụ thể trong chu kỳ kinh nguyệt.
Đau nửa đầu migraine Một số người gặp phải chứng đau nửa đầu migraine mạn tính, có nghĩa là họ bị đau đầu hơn 15 ngày mỗi tháng. Những người khác bị đau nửa đầu theo từng giai đoạn, có nghĩa là chúng ít xảy ra hơn.
Đau xoang
Viêm xoang thường gây đau đầu ở vùng phía trước mặt ( nguồn ảnh: https://www.everydayhealth.com/)Viêm xoang hoặc dị ứng gây sưng nề hoặc tắc nghẽn các xoang và có thể gây đau ở phía trước đầu hoặc xung quanh mũi. Xoang là không gian trống của xương ở vùng xung quanh mũi và lông mày.
Tuy nhiên, theo Viện Hàn lâm Dị ứng và Miễn dịch học Hoa Kỳ, triệu chứng đau đầu do xoang thường tương đối hiếm. Thông thường, đau đầu thường do bệnh lý đau nửa đầu migraine và sẽ gây đau ở phía trước mặt.
Đau xoang có thể giống như đau nửa đầu migraine và các bác sĩ có thể nhầm giữa các tình trạng đau của chúng.
Viện Hàn lâm Dị ứng và Miễn dịch học Hoa Kỳ khuyến cáo rằng nếu đáp ứng các tiêu chuẩn sau thì bạn có thể bị đau đầu do viêm xoang:
- Đau đầu ở phía trước đầu và đau ở một hoặc nhiều vùng trên mặt, tai hoặc răng
- Đau đầu và đau xoang xảy ra cùng một lúc
- Đau đầu hoặc đau mặt hoặc cả hai đều biến mất trong vòng 7 ngày sau khi điều trị viêm xoang thành công
- Bằng chứng lâm sàng hoặc cận lâm sàng, chẳng hạn như từ nội soi mũi
Hội chứng cai caffein
Theo Viện nghiên cứu đau đầu quốc gia, nếu một người thường xuyên sử dụng caffein đột ngột dừng lại, họ có thể bị hội chứng cai caffein. Các triệu chứng của hội chứng cai caffein bao gồm:
- Đau đầu nhói
- Cảm thấy buồn ngủ hoặc ngủ gà
- Khó tập trung
- Cáu kỉnh hoặc lo lắng
- Trầm cảm
- Buồn nôn hoặc nôn mửa
- Đau cơ
Hội chứng cai caffeine xuất hiện khi ngừng sử dụng cà phê một cách đột ngột ( nguồn ảnh: https://beanbox.com/)Để tránh các triệu chứng của hội chứng cai caffeine, mọi người có thể thử giảm dần lượng caffeine tiêu thụ thay vì ngừng đột ngột.
Đau dây thần kinh chẩm
Hiệp hội phẫu thuật thần kinh Hoa Kỳ khuyến cáo rằng đau dây thần kinh chẩm có thể gây ra cảm giác đau nhức liên tục, bỏng rát hoặc đau nhói, vị trí thường bắt đầu ở nền sọ và lan ra da đầu ở một hoặc cả hai bên đầu.
Đôi khi cơn đau cũng xuất hiện sau mắt ở phía bên bị ảnh hưởng.
Đau đầu do đau dây thần kinh chẩm ( Nguồn ảnh: https://www.spine-health.com/) Cơn đau do đau dây thần kinh chẩm có những điểm tương tự như đau nửa đầu migraine nhưng cơ chế của nó là kết quả của việc dây thần kinh bị chèn ép hoặc căng cơ ở cổ. Đôi khi, chấn thương hoặc tình trạng bệnh lý tiềm tàng nào đó có thể dẫn đến đau dây thần kinh chẩm.
Các tình trạng bệnh lý có thể gây ra đau dây thần kinh chẩm bao gồm:
- Viêm khớp ở cột sống trên
- Bệnh đĩa đệm cột sống cổ
- Khối u ảnh hưởng đến dây thần kinh
- Bệnh gout
Đau đầu từng cụm – đau đầu theo chu kỳ
Đau đầu từng cụm là một loại đau đầu nghiêm trọng và hiếm gặp, gây đau dữ dội ở một bên đầu, gần mắt. Người bị đau đầu từng cụm cũng có thể đi kèm các triệu chứng:
- Chảy nước mắt
- Mũi bị nghẹt
- Đỏ bừng mặt
Phân biệt vị trí của một số loại đau đầu ( nguồn ảnh: https://www.painfreenyc.com/) Các cơn đau có thể tấn công hàng ngày trong nhiều tuần hoặc nhiều tháng và sau đó sẽ biến mất trong thời gian dài.
Đau đầu sét đánh
Đau đầu sét đánh gây ra cơn đau dữ dội và đột ngột ở đầu. Buồn nôn, nôn mửa, suy nhược, lú lẫn, co giật hoặc các vấn đề về giọng nói có thể kèm theo đau đầu sấm sét.
Loại đau đầu này có thể là triệu chứng của đột quỵ hoặc chứng phình động mạch. Nếu ai đó xuất hiện những triệu chứng này đột ngột, hãy quay số 115 để được trợ giúp khẩn cấp.
Chẩn đoán xác định bệnh
Để chẩn đoán loại đau đầu của một người nào đó, bác sĩ sẽ xem xét tiền sử bệnh của họ và hỏi về các triệu chứng của bệnh. Bác sĩ có thể hỏi về tiền sử người bệnh đã trải qua một cú va chạm vào đầu gần đây hay một cú ngã hay không.
Chụp cắt lớp vi tính hoặc cộng hưởng từ có thể tìm ra một số nguyên nhân gây đau đầu ( nguồn ảnh: https://www.mountsinai.org/)
Bác sĩ có thể khám để kiểm tra các dấu hiệu tổn thương xương hoặc dây thần kinh. Trong một số trường hợp, họ có thể yêu cầu chụp MRI hoặc CT.
Điều trị bệnh
Cách điều trị đau nhói đầu tốt nhất tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra cơn đau.
Đau đầu do cai rượu hoặc caffein sẽ tự cải thiện. Không có cách nào được chứng minh có thể làm tăng tốc độ phục hồi tình trạng đau đầu sau khi sử dụng rượu bia.
Đau xoang do dị ứng có thể cải thiện khi sử dụng thuốc kháng histamine, thuốc xịt mũi và tránh các tác nhân gây dị ứng, chẳng hạn như bụi. Nếu nhiễm trùng do vi khuẩn gây ra đau xoang, có thể sẽ cần dùng một đợt thuốc kháng sinh.
Đối với chứng đau nửa đầu migraine, việc điều trị có thể phức tạp hơn. Một người thường xuyên bị đau nửa đầu migraine có thể làm một việc có ích là cố gắng xác định các tác nhân gây ra. Họ có thể làm điều này bằng cách ghi nhật ký. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, không có tác nhân khởi phát rõ ràng.
Theo Viện nghiên cứu đau đầu Quốc gia Mỹ - National Headache Foundation, bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc ngăn ngừa chứng đau nửa đầu migraine xảy ra, chẳng hạn như thuốc chẹn beta giao cảm hoặc một số loại thuốc khác
Đau đầu theo cụm có thể cải thiện khi điều trị bằng oxy. Bác sĩ có thể cung cấp oxy tại bệnh viện hoặc tại nhà theo đơn thuốc. Ngoài ra, một người có thể được cải thiện triệu chứng khi sử dụng các loại thuốc như sumatriptan hoặc ergotamine.
Hiệp hội phẫu thuật thần kinh Hoa Kỳ đề xuất các phương pháp điều trị, chẳng hạn như:
- Thuốc chống viêm
- Vật lý trị liệu
- Thuốc tiêm ngăn chặn cơn đau dây thần kinh
- Botox để giảm viêm dây thần kinh
Vật lý trị liệu trong điều trị đau đầu ( Nguồn ảnh: https://wegetyouhealthy.com/) Trong một số trường hợp, người bị đau dây thần kinh chẩm có thể phải phẫu thuật.
Các biện pháp điều trị tại nhà
Để kiểm soát cơn đau nhói đầu ở nhà, có thể thử một số cách sau:
- Nằm trong một căn phòng tối
- Sử dụng một miếng gạc ấm hoặc mát đắp lên nơi bị đau
- Uống nhiều nước
- Dùng các loại thuốc giảm đau không kê đơn
- Đi ngủ
Thay đổi lối sống, chẳng hạn như tránh rượu hoặc caffein, cũng có thể hữu ích nếu chúng gây ra đau đầu.
Khi nào đến khám bác sĩ
Những người thường xuyên bị đau đầu nên đi khám. Bác sĩ có thể giúp xác định nguyên nhân và đề xuất một số phương pháp điều trị có thể.
Khi nào cần tìm đến bác sĩ để nhận lời khuyên và hỗ trợ.
Tổ chức Đau đầu Quốc gia Mỹ khuyến cáo những người thường xuyên bị đau đầu nên đến gặp bác sĩ ngay lập tức nếu họ:
- Đang trải qua cơn đau đầu tồi tệ nhất của họ từ trước đến nay
- Đang gặp các triệu chứng mới không bình thường đối với chứng đau nửa đầu migraine
- Mất khả năng nhìn
- Mất tỉnh táo
- Nôn mửa không kiểm soát
- Có cơn đau kéo dài hơn 72 giờ với ít hơn 4 giờ không đau
Nếu ai đó gặp phải cơn đau đầu dữ dội, đột ngột cùng với các triệu chứng khác, chẳng hạn như buồn nôn, nôn, co giật, nói kém, lú lẫn hoặc yếu cơ, họ nên đi khám cấp cứu.
Tóm lược
Đau đầu nhói có thể xảy ra vì nhiều lý do, từ các nguyên nhân tạm thời, chẳng hạn như do rượu bia, đến các dạng đau nặng hơn hoặc mạn tính hơn, như đau đầu từng cụm.
Xác định và tránh các tác nhân kích hoạt có thể làm giảm tần suất đau đầu thường xuyên. Tuy nhiên, một số người có thể cần điều trị lâu dài. Bác sĩ sẽ có thể chẩn đoán loại đau đầu của một người nào đó và đề xuất các bước điều trị tiếp theo.
Xem thêm: