Video Tiêm trộn vaccine Covid-19 và những điều cần phải đặc biệt chú ý
- National Health Service (NHS) của vương quốc Anh đang tiến hành nghiên cứu đánh giá hiệu quả của việc kết hợp hai loại vaccine khác nhau.
- Mục đích của thử nghiệm kéo dài 13 tháng này là để xem hệ thống miễn dịch phản ứng như thế nào sau khi tiêm một loại vắc xin sau đó tăng cường bằng loại vắc xin khác.
- Các chuyên gia cho biết tại thời điểm này, đây vẫn chỉ là một thử nghiệm chưa có kết luận rõ ràng.
Ngay cả khi số lượng người được tiêm vaccine COVID-19 gia tăng trên toàn cầu, các chuyên gia vẫn tự hỏi liệu có thể tăng số người được tiêm chủng nhiều hơn nữa nếu các loại vắc xin có thể được kết hợp với nhau hay không?
Coronavivrus, nguồn: ncov.moh.gov.vnBằng chứng về các vấn đề trong chuỗi cung ứng vaccine cho thấy khả năng cho phép mọi người sử dụng các loại vaccine khác nhau có thể khiến việc tiêm chủng đầy đủ diễn ra nhanh chóng hơn. Để chương trình tiêm chủng diễn ra linh hoạt hơn, dịch vụ Y tế Quốc gia NHS của vương quốc Anh đang tiến hành nghiên cứu đánh giá hiệu quả của việc kết hợp hai loại vaccine khác nhau. Nghiên cứu có tên Com-COV, những câu hỏi quan trọng được đặt ra, chẳng hạn như liệu việc kết hợp này sẽ làm tăng hay giảm hiệu quả của vaccine?
Tiến sĩ Nikhil Bhayani, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm của Texas Health Resources, nói rằng: “Việc sử dụng hai loại vắc-xin khác nhau không làm tăng mức độ bảo vệ đối với bệnh này”. Bhayani nhấn mạnh rằng việc sử dụng hai loại vaccine khác nhau tại thời điểm này không được khuyến khích. Bhayani cũng cảnh báo rằng mặc dù vaccine Pfizer-BioNTech, Moderna, and Johnson & Johnson có tác dụng bảo vệ chống lại COVID-19, tuy nhiên khi có thêm nhiều biến thể xuất hiện, hiệu quả của các loại vaccin này ra sao thì cần tiến hành nghiên cứu nhiều hơn nữa.
Thử nghiệm Com-COV hoạt động như thế nào?
Theo NHS, mục đích của nghiên cứu kéo dài 13 tháng này là để đánh giá đáp ứng của hệ thống miễn dịch khi bắt đầu tiêm bằng một loại vaccine và tiêm mũi tăng cường bằng một loại khác. Mũi thứ hai sẽ được tiêm nhắc lại sau khi tiêm mũi thứ nhất ở các mốc thời gian khác nhau, các nhà nghiên cứu sẽ theo dõi sự thay đổi của đáp ứng miễn dịch qua thử nghiệm này.
Bên cạnh việc theo dõi đáp ứng miễn dịch của cơ thể đối với việc tiêm hai loại vaccin khác nhau thì các nhà nghiên cứu cũng không quên theo dõi tác dụng không mong muốn thông qua mẫu máu được thu thập của đối tượng tham gia nghiên cứu. Hai loại vaccine được sử dụng trong nghiên cứu này là AstraZeneca và Pfizer-BioNTech. NHS nói thêm rằng nếu có nhiều vaccine được chấp nhận sử dụng tại vương quốc Anh sau khi nghiên cứu bắt đầu thì có thể thêm vào sau đó trong quá trình đánh giá việc kết hợp các loại vaccine với nhau. Điều quan trọng cần lưu ý theo hướng dẫn của trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh CDC, rằng kết hợp tiêm nhiều loại vaccine hiện không được khuyến cáo trừ trường hợp vaccine khan hiếm không còn đủ liều để tiêm nhắc lại mũi thứ hai.
Đây không phải là lần đầu tiên kết hợp vaccine
Tiến sĩ Dana Mazo, nhà dịch tễ học Bệnh viện Sinai ở New York cho biết: “Chúng tôi đã sử dụng cách tiếp cận này để tạo miễn dịch chống lại bệnh phế cầu, một căn bệnh do vi khuẩn Streptococcus pneumoniae gây ra các tình trạng nghiêm trọng như viêm phổi, nhiễm trùng máu, viêm màng não và các ổ nhiễm trùng khác”. Bà giải thích rằng trong một số trường hợp, một loại vắc xin có thể làm tăng hiệu quả của loại vắc xin khác. Theo tiến sĩ Dana Mazo “Hai loại vaccine phế cầu khác nhau với cơ chế hoạt động khác nhau trong một số trường hợp nhất định loại này lại có tác dụng tăng cường hiệu quả của loại kia.”
Theo Bhayani, dữ liệu khoa học đã chỉ ra rằng việc tiêm nhiều loại vắc xin cùng một lúc không gây ra bất kỳ vấn đề sức khỏe mãn tính nào. Khi vắc xin mới được cấp phép đồng nghĩa với việc “nó đã được thử nghiệm cùng với các loại vắc xin đã được khuyến cáo,” ông nói thêm.
Sự khác nhau trong cơ chế hoạt động của hai loại vaccine AstraZeneca và Pfizer-BioNTech
Mazo cho biết vaccine AstraZeneca và Pfizer-BioNTech sử dụng hai công nghệ sản xuất khác nhau. Vaccine Pfizer-BioNTech là loại mARN nhưng vaccine AstraZeneca thì không phải. AstraZeneca sử dụng adenovirus làm vector vận chuyển vật chất di truyền của coronavirus, tương tự như vaccine Johnson & Johnson, tuy nhiên kết quả tác động của hai loại vaccine này là giống nhau, đó là cùng mang thông tin đến tế bào miễn dịch tạo ra kháng thể chống lại virus SARS-CoV-2 gây ra COVID-19. Mazo cho biết điều này khiến cơ thể chúng ta sau đó nhanh chóng phản ứng với tác nhân gây bệnh trong những lần tiếp xúc tiếp theo.
Sự khác biệt của hai loại vaccine này nằm ở giai đoạn mang thông tin chỉ dẫn đến với tế bào miễn dịch của chúng ta còn việc đáp ứng sau đó là giống nhau.
Pfizer sử dụng mRNA được phủ trong lipid (chất béo) để đưa thông tin vào các tế bào, trong khi AstraZeneca sử adenovirus-một loại virus cảm lạnh thông thường đã được bất hoạt để làm điều tương tự. Cả hai loại vắc-xin hiện đều yêu cầu sử dụng hai liều.
Theo Bhayani, loại virus bị biến đổi trong vaccine AstraZeneca không thể gây bệnh, nó mang một gen từ protein đột biến của coronavirus, một phần virus đủ để gây phản ứng miễn dịch cho cơ thể. Kết quả hệ thống miễn dịch tạo ra các kháng thể hoạt động chống lại COVID-19, phản ứng này được ghi nhớ và tăng cường khi bị nhiễm bệnh.
Phương pháp kết hợp hiện chưa có thông tin đánh giá hiệu quả
Đây là một cách tiếp cận vấn đề mới, cần nghiên cứu đánh giá hiệu quả. Mazo cho rằng việc truyền tin đến tế bào miễn dịch theo hai cách khác nhau( một qua mARN, một qua vector virus) có thể tạo ra phản ứng bảo vệ mạnh hơn, lâu bền hơn.
Việc kết hợp hai loại vaccine khác nhau gây ra hiệu quả tổng thể như thế nào? Câu hỏi này đặc biệt quan trọng trong nghiên cứu bởi chúng ta chưa biết câu trả lời nên sẽ tiếp tục đi tìm nó.
Các chuyên gia cho rằng kết hợp hai loại vaccine chưa được khuyến cáo tại thời điểm này
Hiện tình trạng thiếu vaccine là vấn đề đáng lo ngại. Chúng ta sẽ giải quyết vấn đề này như thế nào để bảo vệ phần lớn người dân khỏi đại dịch, quay trở lại nhịp sống bình thường. Liệu việc kết hợp hai loại vaccine khác nhau có tôt hơn việc sử dụng cùng một loại vaccine cho hai lần tiêm?
Bhayani nói tốt nhất là tiêm liều thứ hai để đạt được 90% hiệu quả đã được chỉ ra trong các nghiên cứu. Tuy nhiên trong trường hợp thiếu vaccine nghiêm trọng, tốt hơn hết là nên tiêm một mũi trên diện rộng để tăng số lượng người được sử dụng vaccine. Một lần bảo vệ còn hơn không.
Tiến sĩ Eric Cioe-Peña cho rằng hiện tại còn quá ít thông tin đánh giá hiệu quả việc kết hợp hai loại vaccine với nhau. Ông cho rằng không biết việc kết hợp hai loại vaccine với nhau đem lại hiệu quả gì. Thời điểm nhạy cảm này không vẫn chưa sẵn sàng để thực hiện kế hoạch đó.
Kết luận
Để tăng số người được tiêm vaccine, các nhà nghiên cứu tại vương quốc Anh đang tiến hành đánh giá hiệu quả của việc kết hợp hai loại vaccine AstraZeneca và Pfizer-BioNTech. Kết quả bảo vệ của việc kết hợp hai loại vaccine này chưa có bằng chứng cụ thể rõ ràng.
Các chuyên gia cho biết không có đủ dữ liệu để biết liệu phương pháp này có phải là một giải pháp hiệu quả hay không, liệu nó có làm giảm khả năng bảo vệ mà các loại vắc xin này đang mang lại? CDC hiện khuyến cáo không nên trộn vắc xin trừ những trường hợp đặc biệt.
Theo các chuyên gia, trong các tình huống khi kết hợp các loại vắc xin COVID-19 khác nhau hoặc không nhận được liều thứ hai, tốt hơn nên sử dụng cùng một loại vắc xin trong một liều cho đến khi chúng ta biết rõ hơn.
Xem thêm:
- Hội chứng COVID-19 kéo dài đối với trẻ em và thanh thiếu niên
- Cảm giác nóng rát ở mũi có phải là triệu chứng của COVID-19 không?
- Giải đáp tất cả thắc mắc của bạn về vắc xin COVID-19 của Johnson & Johnson
- Chlorine có diệt được virus SARS-CoV-2 gây ra bệnh COVID-19 không?
- Vắc-xin COVID-19 cho phụ nữ mang thai: Những điều bạn cần biết