Và nếu khẩu trang che chắn cho bạn khỏi các bệnh truyền nhiễm, chẳng hạn như COVID-19, thì đeo khẩu trang như thế nào là đúng, tháo bỏ và xử lí khẩu trang đã qua sử dụng như thế nào là hợp lí? Hãy đọc tiếp để tìm hiểu.
Khẩu trang phẫu thuật là gì?
Khẩu trang phẫu thuật phổ biến về khả năng bảo vệ khá an toàn và sự tiện dụng khi sử dụng. Nguồn ảnh: theprint Khẩu trang phẫu thuật là loại khẩu trang hình chữ nhật dùng một lần, có thể tháo rời. Khẩu trang có dây thun hoặc dây buộc có thể vòng ra sau tai hoặc buộc sau đầu để giữ cố định. Có gọng mũi bằng kim loại ở mép trên của khẩu trang có thể điều chỉnh để vừa khít với sống mũi của bạn.
Khẩu trang phẫu thuật ba lớp được đeo đúng cách có thể giúp ngăn chặn sự lan truyền vi sinh vật ở các dạng hạt lớn bắt nguồn từ các giọt nước, bụi nước từ các bình thuốc xịt hoặc các giọt bắn tung tóe . Khẩu trang cũng hạn chế tiếp xúc giữa tay và mặt.
Ba lớp của khẩu trang phẫu thuật hoạt động như sau:
- Lớp bên ngoài không thấm nước, máu và các chất dịch của cơ thể.
- Lớp giữa lọc các mầm bệnh nhất định.
- Lớp trong hút ẩm và mồ hôi từ khí thở ra.
Tuy nhiên, các mép cạnh của khẩu trang phẫu thuật không bịt kín quanh mũi hoặc miệng của bạn. Do đó, chúng không thể lọc ra được các hạt nhỏ trong không khí, chẳng hạn như các hạt chất lỏng truyền qua ho hoặc hắt hơi.
Khi nào bạn nên đeo khẩu trang?
Ngoài việc bảo vệ người đeo khỏi các tác nhân bên ngoài, đeo khẩu trang còn giúp hạn chế phát tán vi-rút ra môi trường xung quanh. Nguồn ảnh: houmatoday
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị chỉ sử dụng khẩu trang phẫu thuật nếu bạn:
- Bị sốt, ho, hoặc có các triệu chứng hô hấp khác
- Sức khỏe tốt nhưng đang chăm sóc người bị bệnh hô hấp - trong trường hợp này, hãy đeo khẩu trang khi bạn ở gần người bị bệnh trong vòng khoảng 2m trở lên
Mặc dù khẩu trang phẫu thuật có thể giúp giữ lại các giọt bắn lớn từ đường hô hấp, nhưng nó không thể bảo vệ bạn khỏi nhiễm coronavirus mới hay còn gọi là SARS-CoV-2.
Bởi lẽ khẩu trang phẫu thuật:
- Không lọc ra được các hạt nhỏ hơn trong không khí
- Không vừa khít với khuôn mặt của bạn, từ đó các hạt trong không khí có thể lọt vào qua các mép cạnh của khẩu trang
Các nghiên cứu đã không chứng minh được khả năng ngăn ngừa hiệu quả các tác nhân gây bệnh truyền nhiễm của khẩu trang phẫu thuật trong cộng đồng hoặc nơi công cộng.
Hiện tại, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) không khuyến khích mọi người trong cộng đồng đeo khẩu trang phẫu thuật hoặc khẩu trang phòng độc N95 để tránh các bệnh đường hô hấp như COVID-19. Bởi các cán bộ và nhân viên y tế cần được ưu tiên sử dụng các loại khẩu trang này hơn hết và hiện không có đủ khẩu trang để cung cấp.
Tuy nhiên, trong trường hợp COVID-19, CDC khuyến cáo công chúng đeo khẩu trang vải để ngăn ngừa sự lây lan của bệnh. CDC cũng cung cấp các hướng dẫn về cách tự tạo khẩu trang từ vải.
Cách đeo khẩu trang phẫu thuật
Nếu bạn cần đeo khẩu trang phẫu thuật, hãy thực hiện các bước sau để đeo khẩu trang đúng cách.
Các bước đeo khẩu trang
- Trước khi đeo khẩu trang, hãy rửa tay bằng xà phòng và nước trong vòng ít nhất 20 giây, hoặc sát khuẩn tay kỹ lưỡng với nước rửa tay có cồn.
- Kiểm tra khẩu trang trước khi dùng. Không dùng khẩu trang bị rách hoặc đứt dây.
- Xác định 2 mặt của khẩu trang, hướng mặt có màu ra ngoài.
- Nếu có, hãy đảm bảo gọng mũi kim loại ở mép trên cùng của khẩu trang ôm sát sống mũi của bạn.
Nếu khẩu trang có:
- Vòng tai: Giữ khẩu trang bằng cách mắc hai vòng tai vào 2 bên tai.
- Dây buộc: Giữ khẩu trang bằng cách buộc hai dây phía trên ở vị trí gần đỉnh đầu và buộc hai dây phía dưới ở vị trí gáy của bạn.
- Băng thun kép: Kéo dải băng thun trên qua đầu và đặt nó sát vào đỉnh đầu của bạn. Kéo dải dưới qua đầu và đặt nó vào gáy.
- Dùng tay bóp và ấn gọng kim loại của khẩu trang vào sống mũi sao cho gọng mũi uốn cong vừa khít với sống mũi.
- Kéo mép dưới của khẩu trang qua miệng và cằm của bạn.
- Đảm bảo khẩu trang vừa vặn với mặt.
- Không chạm vào bề mặt khẩu trang.
- Nếu khẩu trang bị bẩn hoặc ẩm, hãy thay khẩu trang mới.
Những điều không nên làm khi đeo khẩu trang phẫu thuật
Sau khi khẩu trang được đeo đúng cách và an toàn, cần ghi nhớ một số biện pháp phòng ngừa để đảm bảo bạn không truyền mầm bệnh ra mặt hoặc tay của mình.
Đừng:
- Chạm vào khẩu trang sau khi nó đã được đeo vừa vặn, chắc chắn; vì có thể có mầm bệnh trên đó
- Treo khẩu trang vào một bên tai
- Để khẩu trang quanh cổ của bạn
- Đặt chéo các dây buộc
- Dùng khẩu trang đã qua sử dụng
Nếu bạn phải chạm vào khẩu trang trong khi đang đeo, hãy sử dụng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn tay có cồn để rửa tay.
Cách tháo và xử lí khẩu trang phẫu thuật
Điều quan trọng là phải tháo khẩu trang đúng cách để đảm bảo mầm bệnh không bị lan truyền ra mặt hoăc tay. Cùng đó, bạn cũng cần xử lí khẩu trang một cách an toàn và hợp lí.
Các bước tháo khẩu trang
- Trước khi tháo khẩu trang, hãy rửa tay kĩ lưỡng bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn có cồn.
- Tránh chạm vào bề mặt khẩu trang vì nó có thể bị nhiễm bẩn. Chỉ được cầm vào vòng tai, dây buộc hoặc vòng thun của khẩu trang.
- Có thể tháo khẩu trang bằng ba cách( tùy theo từng khẩu trang):
- Tháo cả hai vòng tai,
- Tháo dây cung dưới cùng trước, sau đó tháo dây cung trên,
- Loại bỏ dải dưới trước bằng cách nâng nó qua đầu của bạn, sau đó thực hiện tương tự với dải trên.
- Cầm vào các vòng tai, dây buộc hoặc dây thun khẩu trang rồi vứt bỏ khẩu trang vào thùng rác có nắp đậy.
- Sau khi tháo khẩu trang, hãy rửa tay thật sạch bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn có cồn.
Khẩu trang N95 là gì?
Khẩu trang phòng độc N95 được thiết kế vừa vặn với kích thước và hình dạng khuôn mặt. Vậy nên hạn chế nhiều nguy cơ lây nhiễm các mầm bệnh qua các khe hở của khẩu trang.
N95 có thể lọc các hạt nhỏ trong không khí hiệu quả hơn khẩu trang phẫu thuật.
Tiêu chuẩn cho một chiếc N95 là phải đảm bảo rằng nó vừa vặn với khuôn mặt của bạn. Những người làm trong lĩnh vực y tế, trực tiếp chăm sóc sức khỏe bệnh nhân được kiểm tra sức khỏe hàng năm bởi một chuyên gia có trình độ nhằm đảm bảo mức độ vừa vặn của N95 đối với họ.
Khẩu trang N95 tiêu chuẩn nếu được đeo đúng cách thường lọc sạch mầm bệnh trong không khí tốt hơn nhiều so với khẩu trang phẫu thuật. Khẩu trang đã được kiểm tra cẩn thận và được chứng nhận mang ký hiệu N95 với nội dung có thể chặn đến 95% các hạt thử nghiệm nhỏ (0,3 micron). Tuy vậy, chúng cũng có những hạn chế.
Tuy nhiên, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) không khuyến khích người dân sử dụng mặt nạ phòng độc N95 để bảo vệ bản thân khỏi các bệnh về đường hô hấp như COVID-19. Nếu đeo không đúng cách, không đảm bảo độ kít, chúng không thể lọc ra các hạt nhỏ gây bệnh trong không khí.
Theo FDA, cách tốt nhất để ngăn ngừa lây nhiễm là tránh tiếp xúc với vi rút. FDA cũng khuyên bạn nên giãn cách với những người xung quanh và rửa tay thường xuyên.
Kết quả của một cuộc đánh giá hệ thống và phân tích tổng hợp năm 2016 đã chỉ ra rằng: không tìm thấy sự khác biệt đáng kể giữa khẩu trang N95 và khẩu trang phẫu thuật khi nhân viên y tế sử dụng để ngăn nhiễm trùng hay lây nhiễm các bệnh hô hấp cấp tính trong các cơ sở lâm sàng.
Một thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên năm 2019 mới đây được công bố trên tạp chí nội khoa JAMA đã chỉ ra những phát hiện này.
Hạn chế lây nhiễm tối đa bằng cách nào?
Nếu bạn bị bệnh đường hô hấp, cách tốt nhất để giảm thiểu sự lây nhiễm là giữ khoảng cách với người khác, hay khi bạn muốn tránh bị nhiễm vi-rút cũng vậy.
Để giảm nguy cơ lây truyền hoặc tiếp xúc với vi-rút, WHO khuyến nghị những điều sau:
- Thực hành tốt vệ sinh tay bằng cách rửa tay thường xuyên với xà phòng và nước trong ít nhất 20 giây mỗi lần.
- Sử dụng chất khử trùng tay có chứa ít nhất 60% cồn trong trường hợp không có nước và xà phòng.
- Tránh chạm tay vào mặt, miệng và mắt.
- Giữ khoảng cách an toàn với những người khác. CDC khuyến nghị ít nhất là 2m.
- Tránh đến những nơi công cộng cho đến khi bạn hồi phục hoàn toàn.
- Ở nhà và nghỉ ngơi.
Điểm mấu chốt
Mặt nạ phẫu thuật có thể bảo vệ và chống lại các hạt lớn trong không khí, trong khi khẩu trang N95 chống lại các hạt nhỏ tốt hơn.
Đeo và tháo những chiếc khẩu trang đúng cách có thể giúp bảo vệ bạn và sức khỏe của những người xung quanh khỏi lây nhiễm mầm bệnh.
Khẩu trang có thể giúp giảm thiểu sự lây lan của một số sinh vật gây bệnh, tuy nhiên, đối với một số mầm bệnh nhất định, khẩu trang không thể bảo vệ bạn hoặc những người xung quanh hoàn toàn.
Xem thêm :