C2H2 + Br2 → C2H2Br2 | Axetilen + Br2

C₂H₂ + Br₂ → C₂H₂Br₂

1. Phản ứng hóa học:

    C₂H₂ + Br₂ → C₂H₂Br₂

2. Cách thực hiện phản ứng

- Dẫn từ từ khí axetilen qua dung dịch nước brom (tỉ lệ 1:1).

3. Điều kiện phản ứng

- Không có

4. Hiện tượng nhận biết phản ứng

- Ankin phản ứng làm mất màu dung dịch nước brom ( phản ứng vừa đủ ).

5. Mở rộng tính chất hóa học của C₂H₂ và Br₂

5.1. Tính chất hóa học của C₂H₂

a. Phản ứng cộng

Phản ứng cộng halogen (phản ứng halogen hóa)

• Cộng brom

CH ≡ CH + Br - Br → Br-CH = CH - Br

Sản phẩm sinh ra có liên kết đôi trong phân tử nên có thể cộng tiếp với môt phân tử brom nữa:

Br-CH = CH - Br + Br - Br → Br₂CH-CH-Br₂

• Cộng clo

C₂H₂+ Cl₂ → C₂H₂Cl₂

• Phản ứng cộng hiđro (phản ứng hiđro hóa)

C₂H₂ + H₂→ C₂H₆

Điều kiện phản ứng xảy ra C₂H₂ và H₂: Nhiệt độ, xúc tác Niken

Lưu ý: Ngoài ra khi cho C₂H₂ tác dụng với H₂ ở điều kiện nhiệt độ chất xúc tác khác nhau cho sản phẩm khác nhau

C₂H₂ + H₂ → C₂H₄

• Phản ứng cộng axit

C₂H₂ + HCl → C₂H₃Cl (Nhiệt độ và xúc tác HgCl₂)

• Phản ứng cộng nước (phản ứng hiđrat hóa

C₂H₂ + H₂O → CH₃CHO (Nhiệt độ: 80 độ C Xúc tác: Hg²⁺ Dung môi: H₂SO₄)

b. Phản ứng đime hóa và trime hóa

Hai phân tử axetilen có thể cộng hợp với nhau tạo thành vinylaxetilen

Đime hóa:

2CH≡CH → CH2=CH−C≡CH  (Nhiệt độ xúc tác)

(Vinyl axetilen)

Trime hóa:

3CH≡CH  →  C₆H₆

c. Phản ứng oxi hóa

Phản ứng oxi hóa

Axetilen là hiđrocacbon, vì vậy khi đốt, axetilen sẽ cháy tạo ra cacbon Đioxit và nước, tương tự metan và etilen.

Axetilen cháy trong không khí với ngọn lửa sáng, tỏa nhiều nhiệt.

C₂H₂ + 5/2O₂ → 2CO₂ + H₂O

5.2. Tính chất hóa học của Br₂

a. Tác dụng với kim loại

    Sản phẩm tạo muối tương ứng

    b. Tác dụng với hidro

    Độ hoạt động giảm dần từ Cl → Br → I

    Các khí HBr, HI tan vào nước tạo dung dịch axit.

    Về độ mạnh axit thì lại tăng dần từ HCl < HBr < HI.

    c. Tính khử của Br₂, HBr

    - Brom thể hiện tính khử khi gặp chất oxi hóa mạnh (như nước clo, …)

Br₂ + 5Cl₂ + 6H₂O → 2HBrO₃ (Axit bromic) + 10HCl

    - Tính khử của HBr (ở trạng thái khí cũng như trong dd) mạnh hơn HCl. HBr khử được H₂SO₄ đặc thành SO₂.

2HBr + H₂SO_4đ → Br₂ + SO₂ + 2H₂O

    - Dd HBr không màu, để lâu trong không khí trở nên có màu vàng nâu vì bị oxi hóa (dd HF và HCl không có phản ứng này):

4HBr + O₂ → 2H₂O + 2Br₂

6. Bạn có biết

- Phản ứng trên gọi là phản ứng cộng brom.

- Phản ứng xảy ra qua hai giai đoạn. Muốn dừng lại ở giai đoạn nào thì cần thực hiện phản ứng ở nhiệt độ thích hợp.

- Khối lượng dung dịch brom tăng bằng lượng ankin đã tham gia phản ứng.

7. Bài tập liên quan (có đáp án)

Câu 1: Axetilen phản ứng với dung dịch nước brom theo mấy giai đoạn?

 A. 1 giai đoạn

 B. 2 giai đoạn

 C. 3 giai đoạn

 D. 4 giai đoạn

Hướng dẫn: Axetilen phản ứng với dung dịch nước brom theo 2 giai đoạn.

  C₂H₂ + Br₂ → C₂H₂Br₂

  C₂H₂ + 2 Br₂ → C₂H₂Br₄

Đáp án: B.

Câu 2: Ở nhiệt độ -20°C thì phản ứng với dung dịch nước brom của axetilen thu được sản phẩm là gì?

 A. C₂H₂Br₂

 B. C₂H₂Br₄

 C. C₂H₄

 D. Không phản ứng

Hướng dẫn:

Ở -20°C thu được C₂H₂Br₂

  C₂H₂ + Br₂ → C₂H₂Br₂

Đáp án: A

Câu 3: Cho các phản ứng sau:

 (1). Fe(OH)₂ + HNO₃ loãng →

 (2). CrCl₃ + NaOH + Br₂ →

 (3). FeCl₂ + AgNO₃(dư) →

 (4). CH₃CHO + H₂ →

 (5). Glucozơ + AgNO₃ + NH₃ + H₂O →

 (6). C₂H₂ + Br₂ →

 (7). Grixerol + Cu(OH)₂ →

 (8). Al₂O₃ + HNO₃(đặc, nóng) →

Số phản ứng xảy ra thuộc loại phản ứng oxi hóa khử là:

  A. 6                     B. 5                     C. 7                                 D. 4

Hướng dẫn

(1). 4HNO₃ + Fe(OH)₂ → 3H₂O + NO₂ + Fe(NO₃)₃

(2). 3Br₂ + 16NaOH + 2CrCl₃ → 8H₂O + 6NaCl + 2Na₂CrO₄ + 6NaBr

(3). 3AgNO₃ + FeCl₂ → Ag + 2AgCl + Fe(NO₃)₃

(4). CH₃CHO + H₂ → CH₃CH₂OH

(5). C₆H₁₂O₆ + 2Ag(NH₃)₂OH → 2Ag + H₂O + 3NH₃ + CH₂OH(CHOH)₄COONH₄

(6). Br₂ + C₂H₂ → C₂H₂Br₂

Đáp án: A

Câu 4: Hãy cho biết trong các chất sau: C₂H₄, C₃H₄, C₂H₆, C₂H₂ có bao nhiêu chất làm mất màu dung dịch brom?

A. 1                B. 2                     C. 3                D. 4

Hướng dẫn

Các chất làm mất màu dung dịch brom là: C₂H₄, C₃H₄, C₂H₂.

C₂H₄ + Br₂ → C₂H₄Br₂

C₃H₄ + 2Br₂ → C₃H₄Br₄

C₂H₂ + 2Br₂ → C₂H₂Br₄

Đáp án: C

Câu 5: Khí axetilen không có tính chất hóa học nào sau đây ?

A. Phản ứng cộng với dung dịch brom.

B. Phản ứng cháy với oxi.

C. Phản ứng cộng với hiđro.

D. Phản ứng thế với clo ngoài ánh sáng.

Hướng dẫn

Khí axetilen không có phản ứng thế với clo ngoài ánh sáng.

Đáp án: D

Câu 6:  Dãy các chất nào sau đây đều làm mất màu dung dịch brom?

A. CH₄ ; C₆H₆.

B. C₂H₄ ; C₂H₆.

C. CH₄ ; C₂H₄

D. C₂H₄ ; C₂H₂.

Hướng dẫn

2 chất đều làm mất màu dung dịch brom là: C₂H₄ ; C₂H₂.

Đáp án: D

Câu 7: Cho 0,448 lít (đktc) hỗn hợp khí gồm C2H4, C2H2 tác dụng hết với dung dịch brom dư, khối lượng brom đã tham gia phản ứng là 4,8 gam. Số mol khí C2H4 trong hỗn hợp ban đầu là

A. 0,02.

B. 0,01.

C. 0,015.

D. 0,005.

Hướng dẫn

Đáp án: B

Câu 8: Có 3 bình, mỗi bình chứa 1 trong các khí sau: metan, axetilen, khí cacbonic. Đánh số A, B, C vào các bình này và tiến hành các thí nghiệm với từng chất khí. Kết quả thí nghiệm được ghi ở bảng sau:

Hãy cho biết 3 bình A, B, C chứa lần lượt những khí nào?

A. Bình A chứa axetilen, bình B chứa metan, bình C chứa cacbonic.

B. Bình A chứa metan, bình B chứa axetilen, bình C chứa cacbonic.

C. Bình A chứa axetilen, bình B chứa cacbonic, bình C chứa metan.

D. Bình A chứa cacbonic, bình B chứa metan, bình C chứa axetilen.

Hướng dẫn

Khí làm mất màu dung dịch brom là axetilen ⇒ Bình B chứa axetilen

Khí làm vẩn đục nước vôi trong là cacbonic ⇒ Bình C chứa cacbonic

Khí không phản ứng với cả 2 chất là metan ⇒ Bình A chứa metan

Đáp án: B

Câu 9: Cho 0,56 lít (đktc) hỗn hợp khí metan và axetilen tác dụng với dung dịch brom dư, lượng brom đã tham gia phản ứng là 5,6 gam. Thành phần phần trăm về thể tích của axetilen trong hỗn hợp ban đầu lần lượt là

 A. 20%.

 B. 70%.

 C. 40%.

 D. 60%.

Hướng dẫn

Cho hỗn hợp khí qua dung dịch brom dư chỉ có axetilen phản ứng

Đáp án: B

Xem thêm các phương trình hóa học liên quan khác:

C2H2 + H2 → C2H6 | C2H2 ra C2H6

C2H2 + AgNO3 + NH3 → C2Ag2 + NH4NO3 | C2H2 ra C2Ag2

C + H2 → C2H2 | C ra C2H2

CH2=CH2 + Br2 → CH2Br–CH2Br | C2H4 + Br2 | Etilen + Br2

C6H5-CH=CH2 + Br2 → C6H5-CHBr-CH2Br | C6H5-CH=CH2 ra C6H5-CHBr-CH2Br