Kiến thức cần nhớ
Bài toán 1: Một ô tô đi được quãng đường 84km với vận tốc 42 km/giờ. Tính thời gian ô tô đi quãng đường đó.
Bài giải
Thời gian ô tô đi là:
84 : 42 = 2 (giờ)
Đáp số: 2 giờ
Nhận xét: Để tính thời gian đi của ô tô ta lấy quãng đường đi được chia cho quãng đường ô tô đi được trong 1 giờ hay vận tốc của ô tô.
1. Cách tính thời gian
Muốn tính thời gian ta lấy quãng đường chia cho vận tốc.
Gọi vận tốc là v, quãng đường là s, thời gian là t, ta có:
t = s : v
Chú ý:
- Đơn vị của thời gian sẽ tương ứng với đơn vị của quãng đường và vận tốc, ví dụ quãng đường có đơn vị là km, vận tốc có đơn vị đo là km/giờ thì thời gian có đơn vị là giờ; …
- Đơn vị của quãng đường và vận tốc phải tương ứng với nhau thì mới thực hiện được phép tính chia để tìm thời gian.
Ví dụ quãng đường có đơn vị làm, vận tốc có đơn vị là km/giờ, muốn tìm thời gian có đơn vị là giờ thì ta phải đổi quãng đường ra đơn vị làkm rồi mới áp dụng quy tắc để tính thời gian; hoặc phải đổi vận tốc từ ra đơn vị km/giờ ra đơn vị là m/giây, hay m/phút, … từ đó áp dụng quy tắc sẽ tính được thời gian tương ứng có đơn vị giây hoặc phút .
- Một số công thức cần nhớ:
+) Thời gian đi = thời gian đến – thời gian khởi hành – thời gian nghỉ (nếu có).
+) Thời gian đến = thời gian khởi hành + thời gian đi + thời gian nghỉ (nếu có).
+) Thời gian khởi hành = thời gian đến – thời gian đi – thời gian nghỉ (nếu có).
Ví dụ 1: Một ca nô đi với vận tốc38 km/giờ trên quãng đường sông dài114km. Tính thời gian đi của ca nô trên quãng đường đó.
Phương pháp: Muốn tính thời gian ta lấy quãng đường chia cho vận tốc
Bài giải
Thời gian đi của ca nô là:
114 : 38 = 3 (giờ)
Đáp số: 3 giờ
Ví dụ 2: Trên quãng đường dài 2 km, một người chạy với vận tốc 8 m/giây. Hỏi người đó chạy quãng đường đó hết bao nhiêu giây?
Phương pháp:
Đơn vị của quãng đường và vận tốc phải tương ứng với nhau thì mới thực hiện được phép tính chia để tìm thời gian.
Theo đề bài quãng đường có đơn vịkm,vận tốc có đơn vị m/giây, muốn thời gian có đơn vị là giây thì quãng đường phải có đơn vị làm. Ta đổi quãng đường ra đơn vị làm rồi tính thời gian ta lấy quãng đường chia cho vận tốc.
Bài giải
Đổi 2km = 2000m.
Thời gian chạy của người đó là:
2000 : 8 = 250 (giây)
Đáp số: 250 giây
Các dạng toán về thời gian
Dạng 1: Tìm thời gian khi biết quãng đường và vận tốc
Phương pháp: Muốn tính thời gian ta lấy quãng đường chia cho vận tốc.
Lưu ý: Các đơn vị của vận tốc, quãng đường và thời gian phải tương ứng với nhau, nếu chưa tương ứng thì phải đổi để tương ứng với nhau rồi mới áp dụng quy tắc để tính thời gian.
Dạng 2: Tìm thời gian xuất phát hoặc thời gian đến khi biết quãng đường, vận tốc, thời gian thời gian nghỉ (nếu có)
Phương pháp:
- Tìm thời gian đi ta lấy quãng đường chia cho vận tốc.
- Tìm thời gian đến hoặc thời gian xuất phát theo công thức:
+) Thời gian đến = Thời gian khởi hành + Thời gian đi + Thời gian nghỉ (nếu có).
+) Thời gian khởi hành = Thời gian đến – Thời gian đi – Thời gian nghỉ (nếu có).
Bài tập tự luyện
Bài 1: Viết vào ô trống cho thích hợp:
| S (km) | 333 | 260 | 99 | 81 |
| v (km/giờ) | 37 | 4018 | 18 | 36 |
| t (giờ) |
Bài 2: Một tàu hỏa đã đi được quãng đường 105 km với vận tốc 35 km/ giờ. Tính thời gian tàu hỏa đã đi.
Bài 3: Với vân tốc 4,5 km/giờ, một người đi bộ đã đi được quãng đường AB dài 11,25 km. Nếu người đó khởi hành từ A lúc 7 giờ 15 phút thì đến B lúc mấy giờ?
Bài 4: Quãng đường AB dài 99km. Một ô tô đi với vận tốc 45 km/giờ và đến B lúc 1 giờ 12 phút. Hỏi ô tô đó di từ A lúc mấy giờ, biết rằng dọc đường ô tô nghỉ 15 phút.
Bài 5: Quãng đường AB dài 120 km . Lúc 7 giờ một ô tô đi từ A đến B với vận tốc 50 km /giờ và nghỉ trả khách 45 phút. Sau đó ô tô đi từ B về A với vận tốc 60km/giờ. Hỏi ô tô về đến A lúc mấy giờ?
Bài 6: Một ô tô đi từ A với vận tốc 60km/ giờ và sau 1 giờ 30 phút thì đến B. Hỏi một xe máy có vận tốc bằng 3/5 vận tốc của ô tô thì phải mất bao nhiêu thời gian để đi được nửa quãng đường AB?
Đáp án
Bài 1:
| S (km) | 333 | 260 | 99 | 81 |
| v (km/giờ) | 37 | 4018 | 18 | 36 |
| t (giờ) | 9 | 6,5 | 5,5 | 2,25 |
Bài 2:
Bài giải:
Thời gian tàu hỏa đi là:
105 : 35 = 3 (giờ)
Đáp số: 3 giờ
Bài 3:
Thời gian người đó đã đi là :
11 , 25 : 4,5 = 2,5 (giờ) (hay 2 giờ 30 phút)
Người đó đến B lúc:
7 giờ 15 phút + 2 giờ 30 phút = 9 giờ 45 phút
Bài 4:
Thời gian ô tô đi quãng đường AB (không kể thời gian nghỉ) là:
99 : 45 = 2,2 (giờ) hay 2 giờ 12 phút
Thời gian ô tô đi (kể cả thời giạn nghỉ) là :
2 giờ 12 phút + 15 phút = 2 giờ 27 phút
Vậy ô tô đi từ A lúc :
11 giờ 12 phút – 2 giờ 27 phút = 8 giờ 45 phút
Bài 5:
Thời gian ô tô đi đến B là:
120 : 50 = 2,4 (giờ)
2,4 giờ =2 giờ 24 phút
Ô tô đến B lúc:
7 giờ + 2 giờ 24 phút = 9 giờ 24 phút
Ô tô về A lúc:
9 giờ 24 phút + 45 phút = 10 giờ 9 phút
Thời gian về A là:
120 : 60 = 2 (giờ)
Ô tô về A lúc:
10 giờ 9 phút + 2 giờ = 12 giờ 9 phút
Đáp số: 12 giờ 9 phút
Bài 6:
Đổi 1 giờ 30 phút =1,5 giờ
Quãng đường AB dài là: 60 x 1,5=90 (km)
Nửa quãng đường AB dài là: 90 : 2 = 45 (km)
Vận tốc của xe máy là: 60 x 3/5 = 36(km/h)
Xe máy đi hết nửa quãng đường AB trong: 45 : 36 = 1,25 giờ
Đáp số: 1,25 giờ
