Tiêm testosterone an toàn cho nhiều người, nhưng có thể có tác dụng phụ. Các tác dụng phụ có thể khác nhau tùy thuộc vào lý do tại sao người đó sử dụng thuốc tiêm.
Mặc dù tiêm testosterone có thể giúp tình trạng testosterone thấp do các bệnh lý, nhưng Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kì (FDA) không khuyến khích sử dụng testosterone để điều trị những thay đổi liên quan đến lão hóa tự nhiên vì có thể làm tăng nguy cơ mắc một số bệnh lý.
Bài viết sẽ cung cấp thêm thông tin về cách sử dụng, độ an toàn và tác dụng phụ tiềm ẩn của việc tiêm testosterone.
Lợi ích của việc tiêm testosterone
Tiêm testosterone là dùng testosterone được cô lập để tiêm bắp. Hormone này có ở cả nam và nữ, nhưng mức độ tự nhiên cao hơn ở nam giới. Liệu pháp testosterone đang trở nên phổ biến hơn trên thế giới. Trước khi đề xuất liệu pháp testosterone dài hạn, bác sĩ nên đảm bảo rằng người đó hiểu và đã cân nhắc giữa rủi ro và lợi ích.
Sau đây sẽ là một số lợi ích của việc tiêm testosterone.
Điều trị mức testosterone thấp ở nam giới
Khi điều trị suy sinh dục, liệu pháp testosterone có thể làm tăng khối lượng và sức mạnh cơ xương. (nguồn: jpeeiclinic.com)Khi lượng testosterone được tinh hoàn sản xuất ra thấp thì được gọi là bệnh suy sinh dục. Các bác sĩ có thể đề nghị tiêm testosterone để điều trị nam giới mắc suy sinh dục.
Testosterone thấp có thể có những tác động tiêu cực. Các triệu chứng của testosterone thấp ở nam giới bao gồm số lượng tinh trùng thấp hơn, giảm khối lượng cơ xương, tăng mỡ trong cơ thể và rối loạn cương dương. Tổng mức testosterone bình thường trong máu ở nam giới trưởng thành khỏe mạnh là 280–1.100 nanogram trên mỗi decilit (ng/dl).
Khi điều trị suy sinh dục, liệu pháp testosterone có thể có những lợi ích sau đây:
- Cải thiện chức năng tình dục
- Tăng khối lượng cơ nạc và sức mạnh
- Cải thiện tâm trạng
- Chức năng nhận thức tốt hơn
- Có thể giảm loãng xương
Điều quan trọng cần lưu ý là liệu pháp này điều trị các triệu chứng của testosterone thấp hơn là nguyên nhân cơ bản.
Bất cứ ai nghi ngờ rằng họ có thể có mức testosterone thấp có thể đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán. Tuy nhiên, các triệu chứng khá chung chung và có thể do các bệnh khác hoặc các yếu tố lối sống gây ra.
Không phải tất cả nam giới có testosterone thấp đều cần điều trị và không phải lúc nào việc điều trị cũng an toàn. FDA đã phê duyệt liệu pháp thay thế hormone chỉ dành cho nam giới có testosterone thấp do các rối loạn của tinh hoàn, não hoặc tuyến yên và không dành cho sự suy giảm tự nhiên do tuổi tác.
Liệu pháp testosterone ở nữ giới
Bác sĩ có thể đề nghị liệu pháp testosterone để giúp điều trị suy giảm nhu cầu tình dục ở phụ nữ sau khi mãn kinh. (nguồn: weightlossandvitality.com)Liệu pháp testosterone gây tranh cãi ở nữ giới hơn nam giới.
Tổng mức testosterone bình thường ở nữ trưởng thành khỏe mạnh là 15–70 ng/dl. Testosterone thấp ở phụ nữ có thể gây ra các vấn đề về khả năng sinh sản, kinh nguyệt không đều, khô âm đạo và ham muốn tình dục thấp. Mặc dù vậy, các bác sĩ không thường khuyến nghị tiêm testosterone để điều trị testosterone thấp ở nữ giới, vì có thể có tác dụng nam hóa.
Tuy nhiên, các bác sĩ có thể đề nghị liệu pháp testosterone để giúp điều trị suy giảm nhu cầu tình dục ở phụ nữ sau khi mãn kinh. Các nghiên cứu không hỗ trợ việc sử dụng chúng cho các dấu hiệu và triệu chứng khác mà phụ nữ có thể gặp phải sau khi mãn kinh, bao gồm lo lắng, thay đổi tâm trạng, tăng cân và giảm mật độ xương.
Hiện tại, FDA đã không chấp thuận bất kỳ sản phẩm nào cho liệu pháp testosterone ở phụ nữ. Ngoài ra, ở Hoa Kỳ, không có công thức sẵn có nào cung cấp liều điều trị được khuyến nghị là 300 microgam mỗi ngày cho phụ nữ.
Liệu pháp hormone nam tính hóa
Nam giới chuyển giới, phi nhị nguyên giới và những cá nhân khác có thể chọn sử dụng phương pháp tiêm testosterone như một phần của quá trình chuyển đổi giới tính. (nguồn: diabetes.co.uk)Liệu pháp testosterone cho phép mọi người phát triển vẻ ngoài nam tính hơn. Nam giới chuyển giới, phi nhị nguyên giới và những cá nhân khác có thể chọn sử dụng phương pháp tiêm testosterone như một phần của quá trình chuyển đổi giới tính. Việc sử dụng phương pháp tiêm testosterone này được gọi là liệu pháp hormone nam tính hóa.
Liệu pháp testosterone giúp một người phát triển các đặc điểm sinh dục nam, giảm các đặc điểm sinh dục nữ và có thể dẫn đến bất kỳ thay đổi nào sau đây:
- Thay đổi trong hoạt động cảm xúc và xã hội
- Mọc nhiều lông trên mặt và trên cơ thể
- Tăng mụn trứng cá
- Giọng nói trầm hơn
- Đường chân tóc rút lại, có thể có hói đầu như ở nam
- Giảm tỉ lệ mỡ trong cơ thể
- Tăng khối lượng cơ
- Không có kinh nguyệt
Các phác đồ điều trị testosterone này tương tự như phác đồ điều trị suy sinh dục ở nam giới. Tiêm testosterone mỗi tuần một lần có thể là cách tốt nhất để duy trì nồng độ của hormone này.
Các dạng testosterone tiêm
Testosterone dạng tiêm có thể có nhiều loại, bao gồm:
- Testosterone cypionate (Depo-Testosterone)
- Testosterone enanthate (Xyosted và cũng có sẵn ở dạng chung)
- Testosterone undecanoate (Aveed, là một công thức có tác dụng kéo dài)
Làm thế nào để sử dụng
Tiêm testosterone có thể thực hiện tại phòng khám hoặc tại nhà. (nguồn: swintegrativemedicine.com)Khi một người được tiêm testosterone, hormone này sẽ trực tiếp đi vào cơ thể thông qua mạch máu ở cơ. Mọi người có thể chọn giữa 2 phương pháp:
- Tự thực hiện việc tiêm bắp tại nhà, sử dụng bộ dụng cụ tiêm tại nhà để tiêm hormone
- Nhờ bác sĩ tiêm bắp khi đến phòng khám
Khi tiêm testosterone, mọi người thường sẽ đến gặp bác sĩ vài tháng một lần để theo dõi. Điều trị có thể kéo dài suốt đời hoặc ngắn hạn, tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể.
Độ an toàn của tiêm testosterone
Tiêm testosterone có thể làm tăng nguy cơ tạo huyết khối, dẫn đến các bệnh khác như tắc tĩnh mạch sâu, thuyên tắc phổi…(nguồn: gavi.org)Tiêm testosterone có thể an toàn cho nhiều người khi làm theo hướng dẫn của bác sĩ. Tuy nhiên, nghiên cứu cũng chỉ ra rằng liệu pháp testosterone với một số tác dụng phụ và các biến chứng có thể xảy ra.
Các tác dụng tiêu cực có thể xảy ra của liệu pháp testosterone có thể bao gồm:
- Tăng nguy cơ biến chứng tim mạch
- Các triệu chứng tồi tệ hơn ở đường tiết niệu dưới
- Bệnh đa hồng cầu, một loại ung thư máu hiếm gặp
- Tăng nguy cơ huyết khối tĩnh mạch
Một số người có thể có phản ứng dị ứng với việc tiêm testosterone. Ví dụ, testosterone undecanoate có thể gây ra phản ứng dị ứng nghiêm trọng hoặc các vấn đề về hô hấp sau khi tiêm. Các triệu chứng có thể bao gồm các triệu chứng về hô hấp, chóng mặt và phát ban trên da.
Các dạng khác của testosterone, bao gồm testosterone enanthate, có thể làm tăng huyết áp, từ đó dẫn đến tăng nguy cơ đột quỵ hoặc đau tim.
Những người đã từng bị đột quỵ, đau tim, bệnh tim hoặc huyết áp cao nên thông báo cho bác sĩ biết điều này trước khi bắt đầu tiêm testosterone, vì họ có thể có nguy cơ biến chứng cao hơn.
Nếu ai đó gặp bất kỳ triệu chứng nào sau đây sau khi tiêm testosterone thì nên gọi cấp cứu ngay lập tức:
- Khó thở
- Nói chậm hoặc khó
- Tức ngực
- Yếu hoặc tê ở cánh tay hoặc chân
- Đau ở cánh tay, cổ, lưng hoặc hàm
- Chóng mặt
- Ngất xỉu
Nếu bác sĩ kê đơn tiêm testosterone nam cho thanh thiếu niên để điều trị tình trạng chậm phát triển thông thường, mục tiêu sẽ là đạt được tốc độ tăng trưởng nhanh trong tuổi dậy thì. Liệu pháp này không ảnh hưởng đến chiều cao cuối cùng mà thanh thiếu niên đạt được khi trưởng thành.
Tác dụng phụ của tiêm testosterone
Nếu tiêm testosterol gây ảnh hưởng đến gan thì có thể xuất hiện các triệu chứng liên quan như mệt mỏi, vàng da, vàng mắt, đau vùng hạ sườn phải…(nguồn: accesseye.com)Có thể gặp một số tác dụng phụ nhẹ khi tiêm testosterone, chẳng hạn như:
- Vú to hoặc đau
- Mụn
- Giọng nói trầm hơn
- Mệt mỏi
- Khàn tiếng
- Đau lưng
- Mẩn đỏ, bầm tím, đau, chảy máu hoặc cứng ở chỗ tiêm
- Khó ngủ hoặc khó tỉnh táo
- Tăng cân
- Đau khớp
- Tâm trạng thất thường
- Đau đầu
Người tiêm testosterone nên thông báo với bác sĩ nếu họ gặp các tác dụng phụ nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như:
- Buồn nôn, nôn mửa
- Đau phần dưới chân, có mẩn đỏ hoặc nóng
- Sưng bàn tay, mắt cá chân, bàn chân hoặc cẳng chân
- Khó thở
- Vàng mắt, vàng da
- Cương cứng kéo dài quá mức
- Thay đổi khi đi tiểu, chẳng hạn như khó đi tiểu, tăng tần suất, dòng chảy yếu, tiểu gấp hoặc tiểu ra máu
- Đau dữ dội ở phần trên bên phải của bụng
- Thay đổi tâm trạng, bao gồm trầm cảm, lo lắng hoặc cảm thấy muốn tự tử
Kết luận
Các bác sĩ có thể chỉ định tiêm testosterone để điều trị testosterone thấp do một số bệnh ở nam giới. Tiêm testosterone không chữa khỏi bệnh lý cơ bản, nhưng có thể giúp giảm bớt một số triệu chứng. Mọi người cũng có thể sử dụng những mũi tiêm này để điều trị rối loạn chức năng tình dục do những thay đổi của cơ thể sau khi mãn kinh hoặc như một phần của liệu pháp hormone nam tính hóa.
Mọi người nên nhận thức được các biến chứng nghiêm trọng có thể xảy ra khi sử dụng testosterone trong thời gian ngắn hạn và dài hạn. Các bác sĩ nên đánh giá kỹ lưỡng và nếu liệu pháp thay thế testosterone là một lựa chọn, hãy thảo luận về lợi ích và rủi ro với người đó trước khi kê đơn. Điều quan trọng là luôn làm theo hướng dẫn của bác sĩ để giảm thiểu rủi ro.
Xem thêm:
- Thuốc testosteron dạng cấy dưới da: lợi ích và rủi ro
- Vì sao nam giới cần testosterone? Mức testosterone thấp và điều trị
- Những điều bạn cần biết về mức testosterone thấp: Nguyên nhân, triệu chứng và các liệu pháp điều trị
- Các cách tự nhiên để tăng cường testosterone
- 8 thực phẩm giúp tăng cường testosterone ở nam giới