Tổng quan về ung thư hạ họng
Ung thư hạ họng là gì?
Ung thư hạ họng là một dạng ung thư họng hiếm gặp. Bệnh cũng được xếp vào nhóm ung thư vùng đầu cổ nói chung. Khối u phát triển ở phần dưới cùng của cổ họng (được gọi là hạ họng), ngay phía sau thanh quản.
Hầu hết ung thư hạ họng là ung thư biểu mô tế bào vảy. Loại ung thư này phát sinh từ các tế bào lợp niêm mạc của họng.
Sự khác biệt giữa ung thư hạ họng và ung thư thanh quản là gì?
Ung thư hạ họng và ung thư thanh quản đều là ung thư của vùng cổ họng. Nhưng chúng ảnh hưởng đến các phần khác nhau của họng.
Ung thư hạ họng phát triển từ các tế bào tạo nên phần dưới của họng, ngay trên thực quản. Ung thư thanh quản phát triển bên trong các mô của thanh quản (còn gọi là hộp thanh âm).
Họng là gì?
Họng là một cấu trúc ống chạy dọc bên trong cổ. Đây là cầu nối với các bộ phận cơ thể khác để có thể thở, nói và nuốt.
Giải phẫu họng. Nguồn ảnh: mhealth.org
Họng được chia thành ba phần:
- Họng mũi: đây là đầu trên của họng, ở phía sau mũi. Trên nóc có amidan vòm, ung thư vòm họng là thường gặp hơn ung thư hạ họng.
- Họng miệng: đây là đoạn giữa của họng, ở phía sau khoang miệng. Hai thành bên có amidan khẩu cái nằm trong hốc amidan.
- Hạ họng: đây là phần dưới cùng của họng, nối với thực quản, nó cũng kết nối với thanh quản.
Ung thư có thể phát triển ở các bộ phận khác của họng:
- Ung thư vòm họng ảnh hưởng đến các mô ở đáy mũi.
- Ung thư hầu họng - mặt sau của lưỡi và amidan.
Thanh quản là gì?
Thanh quản nằm phía trước họng, nối với khí quản. Bên trong thanh quản là các dây thanh âm, giúp bạn nói chuyện.
Có thể cảm nhận dây thanh quản rung lên khi nói bằng cách đặt ngón tay chạm vào cổ, ngay dưới cằm. Thanh quản cũng là một phần quan trọng của đường thở dẫn đến phổi qua khí quản.
Mức độ phổ biến của bệnh ung thư hạ họng?
Ung thư hạ họng chiếm một phần nhỏ trong các trường hợp ung thư đầu cổ.
Theo Tổ chức y tế thế giới năm 2000 có khoảng 12.000 trường hợp ung thư hạ họng mới mắc trên toàn cầu. Nhìn chung, tỷ lệ ung thư hạ họng đã giảm trong những năm gần đây.
Bất kỳ ai cũng có thể bị ung thư hạ họng. Nhưng bệnh thường gặp ở nam giới nhiều hơn phụ nữ, chủ yếu là sau 50 tuổi.
Các yếu tố nguy cơ ung thư hạ họng phổ biến là gì?
Có một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc ung thư hạ họng. Nhưng có một hoặc nhiều yếu tố nguy cơ không có nghĩa rằng bạn sẽ mắc bệnh. Đôi khi, ung thư có thể xảy ra mà không có các yếu tố nguy cơ. Tuy nhiên, thực hiện lối sống lành mạnh (như bỏ thuốc lá) có khả năng ngăn ngừa ung thư.
Các yếu tố nguy cơ ung thư hạ họng bao gồm:
- Hút thuốc lá
- Uống rượu.
- Tiền sử ung thư đầu cổ, như ung thư tuyến nước bọt.
- Đang xạ trị (để điều trị ung thư hoặc một vấn đề khác) gần khu vực đầu hoặc cổ.
- Bị hội chứng Plummer-Vinson (một rối loạn liên quan đến thiếu máu nặng mạn tính do thiếu sắt và khó nuốt).
Nguyên nhân và triệu chứng của ung thư hạ họng
Nguyên nhân gây ra ung thư hạ họng?
Ung thư xảy ra khi một tác nhân nào đó làm cho ADN bên trong các tế bào khỏe mạnh bị đột biến (biến đổi) theo một cách nhất định. Sự biến đổi này khiến các tế bào phát triển vượt tầm kiểm soát.
Nếu không được điều trị, các tế bào ung thư có thể tạo thành một khối hoặc khối u. Một số tế bào ung thư lan sang các khu vực khác của cơ thể.
Vẫn còn nhiều điều chưa được biết về lý do tại sao các tế bào khỏe mạnh lại biến thành tế bào ung thư. Cho đến nay, nghiên cứu cho thấy rằng thuốc lá và rượu đóng một vai trò lớn trong việc gây ra nhiều bệnh ung thư đầu cổ. Điều này cũng đúng với ung thư hạ họng.
Rượu và thuốc lá làm tổn thương các tế bào trong miệng và cổ họng theo thời gian. Chúng gây ra ít nhất 3 trong số 4 ca ung thư đầu cổ. Rõ ràng rằng: Bạn uống rượu hoặc hút thuốc lá càng nhiều và lâu, thì nguy cơ mắc ung thư hạ họng càng cao.
Các triệu chứng của ung thư hạ họng là gì?
Ung thư hạ họng thường không gây ra các triệu chứng rõ ràng. Những người mắc bệnh ở giai đoạn đầu có thể không nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nào của ung thư họng.
Nhiều triệu chứng ung thư hạ họng có thể giống như các bệnh lý thông thường, có thể điều trị được. Bác sĩ có thể giúp bạn tìm ra vấn đề và cách điều trị phù hợp.
Ung thư hạ họng có thể gây ra:
- Thay đổi giọng nói (có thể nghe thô hoặc khàn).
- Bệnh nhân có thể tự sờ thấy khối u dọc cổ.
- Đau họng kéo dài lâu ngày không khỏi.
- Các vấn đề về nuốt (có thể khiến việc ăn uống trở nên khó khăn hoặc đau đớn).
- Đau không rõ nguyên nhân, ù tai hoặc đầy bên trong một hoặc cả hai tai.
Xét nghiệm và chẩn đoán ung thư hạ họng
Chẩn đoán ung thư hạ họng như thế nào?
Bác sĩ sẽ bắt đầu bằng cách kiểm tra các triệu chứng. Hỏi tiền sử bệnh thời gian xuất hiện các triệu chứng và tiền sử uống rượu hoặc hút thuốc lá. Những chi tiết này có thể giúp bác sĩ quyết định xem cần làm xét nghiệm gì.
Trong khi khám thực thể, bác sĩ có thể sẽ sờ cổ để kiểm tra xem có sưng hạch bạch huyết hay không. Họ có thể nhìn xuống cổ họng bằng một chiếc gương nhỏ để tìm bất cứ điều gì bất thường.
Những xét nghiệm nào có thể chẩn đoán ung thư hạ họng?
Bác sĩ có thể sử dụng một hoặc nhiều xét nghiệm để chẩn đoán ung thư hạ họng:
- Nội soi: Bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng (ENT) thường thực hiện thủ thuật này để kiểm tra thêm xuống phía dưới cổ họng. Một ống dài, mềm dẻo có camera đi vào mũi hoặc miệng và xuống cổ họng.
Khối u sùi hạ họng trên nội soi. Nguồn ảnh: drjosephtm.blogspot.com
- Sinh thiết: Bác sĩ có thể thực hiện thủ thuật sinh thiết trong phòng phẫu thuật để lấy ra các tế bào bất thường. Sau đó, một nhà nghiên cứu bệnh học (bác sĩ trong phòng thí nghiệm) kiểm tra các tế bào mô dưới kính hiển vi, tìm kiếm các dấu hiệu của bệnh ung thư. Sinh thiết có thể xác nhận hoặc loại trừ ung thư hạ họng.
- Chẩn đoán hình ảnh: Nếu sinh thiết xác nhận ung thư, bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm hình ảnh để tìm hiểu thêm về mức độ xâm lấn lan rộng của ung thư. Các xét nghiệm hình ảnh (như chụp CT, chụp MRI hoặc chụp PET/CT) sử dụng công nghệ máy tính tiên tiến để ghi lại hình ảnh chi tiết bên trong cơ thể.
Giai đoạn ung thư hạ họng là gì?
Giai đoạn ung thư là một phần của chẩn đoán ung thư. Nó phân nhóm ung thư theo các đặc điểm cụ thể (chẳng hạn như kích thước khối u và sự lây lan của ung thư).
Giai đoạn ung thư rất phức tạp. Bác sĩ sẽ xem xét tất cả các kết quả xét nghiệm của bệnh nhân trước khi xác định giai đoạn ung thư.
Nói chung, giai đoạn ung thư thấp hơn (chẳng hạn như giai đoạn 0 hoặc 1) có nghĩa là bệnh ở giai đoạn sớm hơn. Các giai đoạn cao hơn (giai đoạn 2 đến 4) bệnh càng tiến triển nặng hơn. Một khối u kích thước lớn hơn và ung thư đã lan ra ngoài cổ họng là những ví dụ của bệnh tiến triển nặng hơn.
Ung thư hạ họng có thể lan ra đâu?
Tế bào ung thư hoạt động không thể đoán trước được. Các hạch bạch huyết gần đó thường là một trong những nơi đầu tiên các bác sĩ kiểm tra sự di căn của ung thư.
Trong những trường hợp u tiến triển hơn, tế bào ung thư hạ họng có thể di căn đến:
- Thực quản.
- Thanh quản.
- Các phần khác của họng.
- Tuyến giáp.
- Khí quản.
- Các khu vực khác, như cột sống.
Điều trị ung thư hạ họng
Điều trị ung thư hạ họng như thế nào?
Các bác sĩ sẽ đưa ra kế hoạch điều trị dựa trên tình trạng bệnh cụ thể của bệnh nhân. Các phương pháp điều trị được sử dụng là phẫu thuật, xạ trị, hóa trị và liệu pháp miễn dịch. Khuyến nghị điều trị sẽ dựa trên một số yếu tố và có thể kết hợp nhiều liệu pháp trị liệu.
- Hóa trị: Các loại hóa chất mạnh điều trị các tế bào ung thư khắp cơ thể. Có thể phải hóa trị để thu nhỏ khối u trước phẫu thuật. Hoặc hóa trị có thể giúp tiêu diệt bất kỳ tế bào ung thư nào còn trong cơ thể sau khi phẫu thuật. Các bác sĩ khuyến nghị hóa trị với xạ trị để điều trị ung thư hạ họng.
- Xạ trị: Các máy móc tinh vi hướng các chùm bức xạ nhắm mục tiêu để tiêu diệt các tế bào ung thư trong khi bảo vệ các mô lân cận không bị ảnh hưởng. Bác sĩ sẽ đề xuất loại xạ trị (và thời gian cần điều trị) dựa trên các chi tiết cụ thể về trường hợp của từng bệnh nhân.
- Liệu pháp miễn dịch: Những loại thuốc mới hơn này giúp tăng cường khả năng phòng vệ tự nhiên của cơ thể. Liệu pháp miễn dịch giúp hệ thống miễn dịch phát hiện và tiêu diệt các tế bào ung thư hiệu quả hơn.
Tôi có thể cần những loại phẫu thuật nào cho bệnh ung thư hạ họng?
Bác sĩ sẽ xem xét kích thước và vị trí của khối u cũng như các yếu tố khác. Một số bệnh nhân cần nhiều hơn một cuộc phẫu thuật.
Đầu tiên, bác sĩ phẫu thuật sẽ loại bỏ càng nhiều khối u càng tốt. Họ cũng có thể loại bỏ các mô khác nơi ung thư có thể đã lan rộng, chẳng hạn như các hạch bạch huyết hoặc các cấu trúc khác ở cổ.
Các lựa chọn phẫu thuật bao gồm:
- Cắt hạ họng: Bác sĩ phẫu thuật cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ họng.
- Cắt thanh quản hạ họng: Bác sĩ phẫu thuật cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ họng và thanh quản.
Tôi có thể mong đợi gì sau khi phẫu thuật ung thư hạ họng?
Quá trình hồi phục sau phẫu thuật phụ thuộc vào mức độ phức tạp của phẫu thuật.
Phẫu thuật có thể ảnh hưởng các hoạt động ăn, thở hoặc nói chuyện dù nhỏ hay lớn.
Trong một số trường hợp, những thay đổi (như cắt bỏ thanh quản) có thể là vĩnh viễn. Trước khi phẫu thuật, bạn có thể hỏi bác sĩ về:
- Phẫu thuật tái tạo: Trong một số trường hợp, bác sĩ phẫu thuật đôi khi tái tạo lại cấu trúc (như họng hoặc tạo bộ phận thanh âm giả) trong cùng một lần phẫu thuật hoặc trong cuộc phẫu thuật thứ hai. Phẫu thuật tái tạo có thể giúp tối ưu hóa chức năng bình thường của cơ thể.
- Phẫu thuật robot qua đường miệng: Tiến bộ phẫu thuật này cho phép các bác sĩ phẫu thuật điều trị một số bệnh ung thư cổ họng theo cách ít xâm lấn hơn. Những kỹ thuật này có thể giúp bảo tồn nhiều chức năng tự nhiên của cơ thể hơn. Nhưng nó đòi hỏi phải được đào tạo chuyên môn cao mà không phải bác sĩ phẫu thuật nào cũng có. Và đây không phải là lựa chọn cho tất cả các ung thư cổ họng.
- Liệu pháp nói hoặc nuốt: Bác sĩ có thể giới thiệu bệnh nhân làm việc với chuyên gia phục hồi chức năng, như nhà trị liệu ngôn ngữ, sau khi phẫu thuật. Chuyên gia phục hồi chức năng sẽ giúp bạn khôi phục lại khả năng nói hoặc nuốt.
Tiên lượng
Tiên lượng cho những người bị ung thư hạ họng như thế nào?
Tiên lượng của những bệnh nhân ung thư hạ họng rất khác nhau. Bệnh ở giai đoạn sớm đáp ứng tốt hơn với điều trị. Nhưng thật không may, ung thư hạ họng thường được chẩn đoán ở giai đoạn muộn hơn. Đó là bởi vì các triệu chứng ung thư cổ họng có thể không được chú ý cho đến khi ung thư tiến triển nặng hơn.
Các nhà nghiên cứu đang tìm thêm các liệu pháp mới thông qua các thử nghiệm lâm sàng. Hãy hỏi bác sĩ về các thử nghiệm ung thư hạ họng mà bạn có thể tham gia.
Bệnh ung thư hạ họng có chữa khỏi được không?
Có, phẫu thuật cắt bỏ khối u hạ họng có thể chữa khỏi bệnh trong một số trường hợp nhất định, đặc biệt đối với các khối u nhỏ chưa lan tràn mô u ra ngoài. Đối với những trường hợp tiến triển hơn, các loại thuốc mới và xạ trị có thể mang lại tiềm năng điều trị đầy hứa hẹn.
Sống với bệnh
Tôi có thể mong đợi điều gì sau khi điều trị ung thư hạ họng kết thúc?
Sau điều trị, bệnh nhân cần đi tái khám đầy đủ và đúng hẹn. Ung thư hạ họng đôi khi tái phát. Ngoài ra, mắc một loại ung thư đầu cổ làm tăng nguy cơ phát triển các khối u đầu cổ khác, như ung thư thanh quản.
Việc tái khám định kỳ giúp bác sĩ và bệnh nhân phát hiện được các dấu hiệu sức khỏe bất thường và đưa ra hướng xử trí. Bệnh nhân có thể giảm nguy cơ ung thư đầu cổ bằng cách:
- Không hút thuốc.
Làm giảm nguy cơ ung thư hạ họng bằng cách không hút thuốc- Tránh uống rượu hoặc hạn chế uống rượu.
- Ăn một chế độ ăn uống cân bằng với nhiều trái cây và rau quả.
Tôi nên hỏi bác sĩ những gì về bệnh ung thư hạ họng?
Nếu bị ung thư hạ họng, bạn có thể hỏi bác sĩ:
- Giai đoạn ung thư là gì?
- Có những lựa chọn điều trị nào? Tại sao?
- Việc điều trị có ảnh hưởng đến chức năng nuốt, thở hoặc nói chuyện không?
- Tôi có thể sử dụng phương pháp phẫu thuật robot qua đường miệng không?
- Những dịch vụ hỗ trợ nào có thể giúp tôi trong hoặc sau khi điều trị?
- Tôi có đủ điều kiện cho bất kỳ thử nghiệm lâm sàng nào không?
- Tôi có thể làm gì để giảm nguy cơ ung thư về lâu dài?
Tóm tắt
Ung thư hạ họng là một loại ung thư hiếm gặp của vùng cổ họng (còn gọi là ung thư đầu cổ). Bệnh có thể gây ra các triệu chứng không đặc hiệu dễ nhầm với bệnh thông thường (như đau họng hoặc đau tai). Hãy đi khám nếu bạn bị đau họng hoặc đau tai không rõ nguyên nhân, không khỏi. Không phải lúc nào cũng có thể ngăn ngừa ung thư nhưng bỏ thuốc lá và hạn chế uống rượu có thể tạo ra sự khác biệt lớn trong việc giảm nguy cơ mắc bệnh. Không bao giờ là quá muộn để bỏ thuốc lá, bỏ rượu và thay đổi lối sống lành mạnh. Nếu được chẩn đoán mắc bệnh ung thư hạ họng, hãy hỏi bác sĩ xem liệu phẫu thuật hoặc thử nghiệm lâm sàng có thể mang lại lợi ích hay không.