Đề bài: Phân tích đoạn cuối tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu
Dàn ý: Phân tích đoạn cuối tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa
Bài mẫu 1
1/ Mở bài: Giới thiệu tác giả, tác phẩm và vấn đề cần phân tích.
2/ Thân bài:
a/ Vẻ đẹp và ý nghĩa thực của bức ảnh đối với Phùng:
- Là một bức ảnh rất nghệ thuật, là một cảnh đắt trời cho, một vẻ đẹp toàn bích hiếm có, mà có lẽ đời nghệ sĩ khó có thể gặp lần hai.
- Thế nhưng đằng sau đó là cả một câu chuyện, cả một cuộc đời nhiều đau khổ, cả một góc khuất của xã hội lúc bấy giờ:
Cảnh một người đàn bà làng chài xấu xí, thô kệch bị người chồng cục súc vũ phu hành hạ, nhiếc móc không thương tiếc.
Cảnh đớn đau khi người phụ nữ câm lặng chịu nhục, đứa con trai chấp nhận tiếng bất hiếu để bảo vệ mẹ.
Là cả một câu chuyện rất dài về cuộc đời của một người đàn bà miền biển với đức hy sinh và vẻ đẹp tâm hồn trân quý.
- Bản thân Phùng khi đứng trước bức ảnh để đời ấy, anh không chỉ có cảm nhận của một người nghệ sĩ đơn thuần yêu cái đẹp, mà nó còn là một bài học, một phát hiện mới trong cuộc đời.
Đối với vẻ đẹp toàn bích, hiếm có của bức ảnh anh dường như lại không hài lòng, thậm chí có phần hụt hẫng và tiếc nuối.
Phùng "mỗi lần ngắm kỹ" bức ảnh, cái anh thật sự thấy không phải là cảnh sương sớm ban mai, mà chính là cuộc đời của một người đàn bà mưa nắng nhọc nhằn, là vẻ đẹp đạo đức của một con người có tấm lòng nhân hậu vị tha hơn tất cả.
b/ Hình ảnh người đàn bà làng chài sau bức ảnh:
Hình ảnh người đàn bà làng chài đó chính là một hình ảnh rất thực tế về con người Việt Nam sau chiến tranh: đói nghèo, khổ cực, lam lũ.
→ Nhận thức một cách rõ rệt về thực trạng cuộc sống nhân dân và những trăn trở về một giải pháp để thay đổi nó.
Thể hiện một quan điểm trong sáng tác của tác giả ấy là "nghệ thuật vị nhân sinh"
Nhìn ra được sự day dứt, nuối tiếc và ám ảnh của nhân vật Phùng, khi anh nhận ra rằng dường như bức ảnh nghệ thuật ấy đã quá ra rời, thậm chí làm che lấp đi những vẻ đẹp, những diễn biến trong đời sống thực tế, trở nên không thực, hào nhoáng, chia cắt, phân tầng xã hội.
Hình ảnh "Mụ bước những bước chậm rãi, bàn chân chị dẫm lên mặt đất chắc chắn, hòa lẫn trong đám đông..." là biểu hiện của dòng chảy cuộc sống, số phận của nhân vật, trở thành một trong những mảnh ghép "không ai nhớ mặt đặt tên" của xã hội.
→ Nghệ thuật xuất hiện từ cuộc sống, nhưng không phải lúc nào cuộc sống cũng có vẻ đẹp thập toàn thập mỹ lý tưởng mà chỉ có cách thấu hiểu, cảm thông và chia sẻ thì mới có thể kéo gần khoảng cách giữa chúng.
3/ Kết bài: Nêu cảm nhận.
Bài mẫu 2
1. Mở bài
Giới thiệu tác giả Nguyễn Minh Châu, tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa và đoạn cuối của tác phẩm.
Lưu ý: học sinh tự lựa chọn cách dẫn mở bài trực tiếp hoặc gián tiếp tùy thuộc vào năng lực của bản thân.
2. Thân bài
a. Vẻ đẹp của bức ảnh năm ấy
Bức ảnh năm ấy là cảnh con thuyền kéo lưới đang tiến vào bờ, vài bóng người im phăng phắc, từ đường nét đến ánh sáng đều hài hòa và đẹp, một vẻ đẹp thật đơn giản và toàn bích → cái thiện, mĩ, thấy tâm hồn mình như được gột rửa, trở nên trong trẻo, tinh khôi bởi cái đẹp hài hòa, lãng mạn của cuộc đời.
Nhưng đằng sau vẻ đẹp đó là câu chuyện của gia đình làng chài: gã thuyền chài lôi vợ mình lên bò đánh đập dã man, vừa đánh vừa hết lời mắng nhiếc, chửi rủa.
→ Phùng cay đắng nhận ra rằng, đằng sau cái vẻ đẹp toàn bích, toàn thiện kia là những điều hết sức ngang trái, xấu xa và những nghịch cảnh trớ trêu của cuộc đời.
b. Câu chuyện của người đàn bà làng chài từ sau bức ảnh ấy
Khi đứng trước quan tòa, vị chánh án khuyên bà bỏ chồng, bà van xin “quý tòa bắt tội con cũng được, phạt tù con cũng được nhưng đừng bắt con bỏ nó”. Bà cam chịu, nhẫn nhịn vì con, muốn con có một gia đình và nuôi chúng nó khôn lớn.
Sự cam chịu, nhẫn nhịn của bà bắt nguồn từ tình yêu thương con vô bờ bến. Thương con, chị không muốn con chứng kiến cảnh bạo hành nên xin chồng đánh trên bờ, gửi thằng Phác lên rừng, chị cảm thấy có tội với nó khi vì thương chị mà nó hận bố nó.
Bà ý thức được thiên chức của người phụ nữ và quy luật ngàn đời của tạo hóa: “Ông trời sinh ra người đàn bà là để đẻ con và nuôi con cho đến khi khôn lớn”.
→ Người đàn bà là biểu tượng nghệ thuật gây ám ảnh cho Phùng và cũng là thông điệp mà Nguyễn Minh Châu muốn truyền tải tư tưởng nhân đạo qua tác phẩm.
3. Kết bài
Khái quát lại vẻ đẹp của bức ảnh, hình ảnh người đàn bà làng chài và nội dung, ý nghĩa của tác phẩm.
Bài văn mẫu: Phân tích đoạn cuối bài Chiếc thuyền ngoài xa
Phân tích đoạn cuối bài Chiếc thuyền ngoài xa - Mẫu 1
Nguyễn Minh Châu là một cây bút điêu luyện, thấm nhuần vào văn xuôi của mình những chủ đề thơ và triết lý sâu sắc. “Con tàu xa xôi” là một kiệt tác gói gọn rất nhiều khái niệm và ý tưởng triết học sâu sắc thông qua hình ảnh tinh tế của nó.
Hoàn cảnh độc đáo xung quanh việc sáng tác “Con tàu xa” thể hiện rõ qua khám phá thẳng thắn của nhân vật chính, Phùng. Những khúc ngoặt bất ngờ trong câu chuyện đóng vai trò là những khoảnh khắc quan trọng trong nhận thức của nhân vật chính về bản chất của nghệ thuật và cuộc sống. Khám phá ban đầu của Phùng qua con mắt của nhiếp ảnh gia cho thấy một sự thể hiện hoàn hảo của thiên nhiên. Bất chấp một tuần cố gắng kiên trì, Phùng không chụp được bức ảnh ưng ý. Tuy nhiên, một cơn mưa rào buổi sáng mù sương ập đến với Phùng, điều này đã mang đến cho anh cơ hội nắm bắt được vẻ đẹp thực sự của thiên nhiên – hình ảnh một con tàu đẽo thô sơ giữa màn sương trắng với một vài bóng người ở phía xa. Đó là một hình ảnh có vẻ đơn giản và khiêm tốn nhưng tác giả đã sử dụng ngôn ngữ một cách hiệu quả để làm cho nó trở nên sống động đến từng chi tiết.
Có như vậy, chúng ta mới cảm nhận hết được năng lực nghệ thuật của Nguyễn Minh Châu, tài nghệ sử dụng ẩn dụ tả cảnh, sử dụng ngôn ngữ tượng hình giàu sức gợi, chuyển tải bức tranh thành ngôn ngữ. Ngôn ngữ đẹp, chân thực và sống động. Ngòi bút của Nguyễn Minh Châu đã nắm bắt được những gì tinh túy nhất của thiên nhiên, cảnh vật và nhiều thứ khác. Những chi tiết vô giá và sự phấn khích vui sướng của Phùng sau nhiều ngày không thể chụp được bức ảnh hoàn hảo tiếp tục thôi thúc anh ghi lại những khoảnh khắc hạnh phúc, tươi đẹp và rạng rỡ mà thiên nhiên ban tặng.
Tiếp nối bức tranh thiên nhiên rực rỡ, Phùng tiếp tục khám phá những mâu thuẫn tồn tại trong bức tranh cuộc sống. Lúc này, Phụng đang đứng gần hơn, có thể nhìn rõ một người phụ nữ trạc ngoài 40 tuổi, dáng người cao, xồ xề, tiều tụy sau một đêm dài. Và một người đàn ông lưng gù, vai rộng, chân vòng kiềng…
Bức ảnh này tạo nên một cảm giác hoàn toàn trái ngược với những bức ảnh tuyệt vời mà Phùng đã từng chụp trước đó. Nó cho thấy một cảnh tượng tàn bạo của một người đàn ông đánh đập và mắng chửi một phụ nữ, trong khi người phụ nữ lại bất động, không chống trả. Hành động tát vào mặt của một đứa trẻ càng làm bức ảnh trở nên cảm động hơn, là một hình ảnh của sự bất nhân và thiếu đạo đức.
Với sự ngạc nhiên và sự tức giận, Phùng thể hiện sự hối hận khi nói: “Họ ném máy quay xuống đất và chặn nó.” Tuy nhiên, anh không kịp làm gì nhiều hơn vì Phát đã ngăn chặn anh lại. Điều này cho thấy Phùng không chỉ là một nghệ sĩ yêu cái đẹp mà còn là một nhân vật dũng cảm, sẵn sàng lên án và ngăn chặn sự ác.
Đây là một phát hiện quý giá về tính cách của Phùng thông qua bức tranh cuộc đời đầy nghịch lý của Nguyễn Minh Châu, thể hiện thông điệp rằng đằng sau vẻ đẹp không phải lúc nào cũng có ý nghĩa đạo đức tích cực, mà bao gồm cả sự xấu xa và bất công.
Để khám phá một cách toàn diện nhất, người viết phải khám phá bằng mọi cách để hiểu và trân trọng những hiện thực của cuộc sống. Việc này sẽ giúp chúng ta nhận ra những nội dung triết lý ẩn sâu hơn trong các tác phẩm của Nguyễn Minh Châu và đặc biệt là hình ảnh của một người đàn ông bạo hành một đứa trẻ.
Những tác phẩm của Phùng không chỉ có giá trị nghệ thuật cao mà còn mang trong mình thông điệp sâu sắc về tình người và nhân đạo. Những bức tranh của anh luôn tìm cách thể hiện sự đau khổ và sự hy vọng của những người bị đối xử tệ hơn. Anh cũng cố gắng khơi gợi sự đồng cảm và trách nhiệm của người xem đối với vấn đề này.
Vấn đề này luôn là một vấn đề nhạy cảm và có nhiều người quan tâm. Nguyễn Minh Châu đã thể hiện thông điệp cuộc sống của mình trong các tác phẩm, lên án sự tàn bạo và dã man của kẻ ác, ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêng, và bảo vệ cuộc sống tương lai của những đứa trẻ.
Phân tích đoạn cuối bài Chiếc thuyền ngoài xa -Mẫu 2
Nguyễn Minh Châu (1930-1989) là người không ngừng trăn trở về số phận nhân dân và trách nhiệm của nhà văn. Bằng tài năng của mình Nguyễn Minh Châu đã viết Chiếc thuyền ngoài xa. Truyện ngắn này là một tác phẩm thể hiện tài năng và bản lĩnh nghệ thuật của Nguyễn Minh Châu trong thời kì đổi mới: hướng nội, khai thác sâu sắc số phận cá nhân và thân phận con người trong cuộc sống đời thường. Đoạn kết tác phẩm đã để lại những ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc đặc biệt là giá trị mà nó mang lại cho chúng ta cho tới tận bây giờ.
Đầu tiên phải kể đến tấm ảnh Phùng đã chụp đã chụp được là cảnh chiếc thuyền lưới vó đang tiến vào bờ. Dưới con mắt cảm nhận của một người nghệ sĩ thì khung cảnh ấy hiện lên thật tuyệt vời không những thế nó mang một vẻ đẹp chân thực và toàn bích. "Mũi thuyền in một nét mơ hồ, lòe nhòe vào bầu sương mù trắng như sữa có pha đôi chút màu hồng hồng do ánh mặt trời chiếu vào". "Vài bóng người lớn lẫn trẻ con ngồi im phăng phắc như tượng trên chiếc mui khum khum, đang hướng mặt vào bờ". Cảnh thật huyền ảo, tinh khôi, tinh khiết như "một bức tranh mực tàu của một danh họa đời cổ".
Sau khi tấm ảnh được bổ sung vào bộ lịch năm ấy và góp phần nâng cao uy tín cho tác giả của tấm ảnh: "trưởng phòng rất bằng lòng". Tấm ảnh "chiếc thuyền ngoài xa" có giá trị nghệ thuật cao, được mọi người yêu thích, "được treo rất nhiều nơi nhất là trong các gia đình sành nghệ thuật". Bộ ảnh ấy xứng đáng với công sức mà nghệ sĩ nhiếp ảnh Phùng bỏ ra trong chuyến đi thực tế của mình. Đó là vẻ đẹp mà có khi cả đời Phùng chỉ nắm bắt được một lần. Những người yêu nghệ thuật trân trọng tấm ảnh ấy cũng là điều dễ hiểu. Nhưng chúng ta cũng nhận ra một điều rằng dưới con mắt của những người yêu nghệ thuật thuần túy, cảm nhận cái đẹp trên bình diện của một tấm ảnh toàn bích, đáng để thưởng thức.
Tuy có một bộ ảnh ưng ý nhưng dường như nhân vật Phùng không bằng lòng với nó vì thực tế những gì Phùng chứng kiến sau đó còn khiến anh ngạc nhiên và có phần hụt hẫng... Đó là hình ảnh của những con người khốn khổ. Phùng là tác giả, nhưng Phùng lại không nhìn lướt, nhìn hời hợt như một số người thưởng thức. Có thể nhiều người chỉ nhìn bề ngoài thấy nó đẹp, thích, trầm trồ khen ngợi một đôi câu... rồi quên lãng! Còn Phùng "mỗi lần ngắm kĩ", nghĩa là anh đã hơn một lần ngắm kĩ, rồi lại "nhìn lâu hơn".
Thông qua đoạn kết chúng ta thấy hiện lên vẻ đẹp cuộc sống đời thường với hình ảnh người đàn bà hàng chài "cao lớn với những đường nét thô kệch, tấm lưng áo bạc phếch có miếng vá, nửa thân dưới ướt sũng, khuôn mặt rỗ đã nhợt trắng vì kéo lưới suốt đêm" cứ hiện lên trong sự gợi nhớ của Phùng sau khi ngắm nhìn vẻ đẹp của bức ảnh. Phùng luôn bị ám ảnh bởi cuộc sống của gia đình hàng chài, đặc biệt là số phận đáng thương của những người phụ nữ ở vùng biển này. Ngoài ra, còn thằng Phác, chị nó, và cả lão đàn ông cục mịch, vũ phu. Đó là những mảnh đời khốn khổ, mà ấn tượng sâu đậm nhất trong tâm trí Phùng vẫn là hình ảnh người phụ nữ hàng chài. Hạnh phúc trong cuộc đời họ là những điều rất đơn sơ, giản dị nhưng không phải bao giờ cũng có được.
Cũng qua chính đoạn kết phần nào cho ta thấy cho ta nhận ra một nghịch lí cuộc đời. Cuộc đời họ bình thường, thầm lặng, nhưng họ là số đông, là thành phần đại đa số của cư dân trên mặt đất lầy "bàn chân chị giậm lên mặt đất chắc chắn, hòa lẫn trong đám đông"… Tấm ảnh ấy vẫn cứ nằm bất động ở một nơi sang trọng trong những gia đình sành nghệ thuật! Và đằng sau bóng dáng thấp thoáng ẩn hiện của người phụ nữ này là trái tim nhân đạo của người nghệ sĩ. Phùng thấy người đàn bà ấy bước ra khỏi tấm ảnh "bước những bước chậm rãi, bàn chân giậm trên mặt đất, hòa lẫn trong đám đông...". Những bước đi chắc chắn và hòa lẫn vào đám đông của người đàn bà hàng chài thể hiện niềm tin của Phùng về sự hòa nhập của họ trong hành trình đi lên của cuộc sống.
Những bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp cùng với cuộc sống giản dị đời thường mở ra những tầng nghĩa tầng quan sát mới cũng như mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc sống. Nghệ thuật xuất phát từ cuộc sống. Nhưng cuộc sống không phải lúc nào cũng có vẻ đẹp lí tưởng như nghệ thuật. Phùng bị ám ảnh mỗi khi nhìn lại tấm ảnh, vì có thể anh nghĩ rằng tấm ảnh đó sang trọng quá, xa cách quá với cuộc sống của những người lao động nghèo khổ kia. Nó chỉ là cái vỏ bọc của những mảnh đời bất hạnh. Giữa nghệ thuật và cuộc sống vẫn còn một khoảng cách. Anh muốn thấu hiểu, chia sẻ, cảm thông nhiều hơn với nỗi đau của người khác bằng tất cả tấm lòng.
Bằng những nỗ lực của bản thân, Nguyễn Minh Châu đã khắc họa các nhân vật cũng như những triết lí nhân sinh thật rõ nét và sắc sảo. Với lối kết cấu vòng tròn: mở đầu là đi tìm ảnh, kết thúc là ngắm nhìn ảnh mà ngẫm nghĩ, chiêm nghiệm nhằm nhấn mạnh tính triết lí của truyện nhà văn đã đưa đến cho độc giả nhiều trải nghiệm thú vị. Giọng văn trầm lắng, suy tư, nhiều dư vị, nhiều liên tưởng bất ngờ.
Phân tích đoạn cuối bài Chiếc thuyền ngoài xa -Mẫu 3
MỞ BÀI
Nguyễn Minh Châu (1930-1989) là người không ngừng trăn trở về số phận nhân dân và trách nhiệm của nhà văn. Bằng tâm huyết và tài năng, bằng khát vọng chân chính và ý thức được yêu cầu phải đổi mới tư duy văn học, ông đã trở thành “người mở đường tinh anh và tài năng” cho công công cuộc đổi mới văn học nước nhà từ sau năm 1975. “Chiếc thuyền ngoài xa” được Nguyễn Minh Châu sáng tác năm 1983, in lần đầu trong tập “Bến quê” (1985) sau đó được tác giả lấy làm tên chung cho tuyển tập truyện ngắn in năm 1987. Truyện ngắn này là một thể hiện tài năng và bản lĩnh nghệ thuật của Nguyễn Minh Châu trong thời kì đổi mới: hướng nội, khai thác sâu sắc số phận cá nhân và thân phận con người trong cuộc sống đời thường. Đoạn kết tác phẩm đã để lại những ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc.
GIÁ TRỊ CỦA TẤM ẢNH ĐỐI VỚI CÔNG CHÚNG:
- Tấm ảnh Phùng đã chụp đã chụp được là cảnh chiếc thuyền lưới vó đang tiến vào bờ. “Mũi thuyền in một nét mơ hồ, lòe nhòe vào bầu sương mù trắng như sữa có pha đôi chút màu hồng hồng do ánh mặt trời chiếu vào”. “Vài bóng người lớn lẫn trẻ con ngồi im phăng phắc như tượng trên chiếc mui khum khum, đang hướng mặt vào bờ”. Cảnh thật huyền ảo, tinh khôi, tinh khiết như “một bức tranh mực tàu của một danh họa đời cổ”. Tất cả khung cảnh ấy được nhìn qua một cái mắt lưới và tấm lưới nằm giữa hai gọng vó hiện ra dưới một hình thù y hệt một cánh dơi.
Tấm ảnh được bổ sung vào bộ lịch năm ấy và góp phần nâng cao uy tín cho tác giả của tấm ảnh: “trưởng phòng rất bằng lòng”. Tấm ảnh “chiếc thuyền ngoài xa” có giá trị nghệ thuật cao, được mọi người yêu thích, “được treo rất nhiều nơi nhất là trong các gia đình sành nghệ thuật”. Không những thế, nó còn có giá trị lâu bền “không những cho bộ lịch năm ấy mà mãi mãi về sau” Có thể nói cách khác, tấm ảnh ấy cũng được treo trong những phòng khách sang trọng của những người sành điệu. Sự đánh giá cao ấy xứng đáng với công sức mà Phùng đã bỏ ra để “phục kích” nhiều ngày mới chộp được nó. Đó là vẻ đẹp mà có khi cả đời Phùng chỉ nắm bắt được một lần. Những người yêu nghệ thuật trân trọng tấm ảnh ấy cũng là điều dễ hiểu. Song, có khi họ là những người yêu nghệ thuật thuần túy, cảm nhận cái đẹp trên bình diện của một tấm ảnh toàn bích, đáng thưởng thức, đáng treo ở những nơi sang trọng nhất. Và ai đã sưu tầm được nó, chắc hẳn đã tự hào rất nhiều. Nghệ thuật là vô giá! Tác phẩm nghệ thuật chỉ có giá trị khi nó phản ánh hiện thực đời sống.
ẤN TƯỢNG CỦA PHÙNG VỀ TẤM ẢNH MÌNH CHỤP:
Nhưng đối với Phùng (hay nói cách khác, đối với Nguyễn Minh Châu) chưa hẳn là như vậy. Tuy chụp được tấm ảnh toàn mĩ nhưng dường như tâm trạng của Phùng vẫn còn nhiều băn khoăn, day dứt. Bởi vì Phùng còn nhìn thấy từ tấm ảnh, đằng sau tấm ảnh, những hình ảnh khác. Đó là hình ảnh của những con người khốn khổ. Phùng là tác giả, người sáng tạo ra tác phẩm nghệ thuật nhưng Phùng lại không nhìn lướt, nhìn hời hợt như một số người thưởng thức. Có thể nhiều người chỉ nhìn bề ngoài thấy nó đẹp, thích, trầm trồ khen ngợi một đôi câu... rồi quên lãng! Còn Phùng “mỗi lần ngắm kĩ”, nghĩa là anh đã hơn một lần ngắm kĩ, rồi lại “nhìn lâu hơn”. Điều đó nói lên, đằng sau tấm ảnh, vẫn còn có điều gì khiến anh trăn trở.
* Vẻ đẹp nghệ thuật gợi lên từ tấm ảnh:
Một điểm nữa, Nguyễn Minh Châu cũng làm cho người đọc không thể bỏ qua trong cách nhìn lại tấm ảnh của Phùng “tuy là ảnh đen trắng nhưng mỗi lần ngắm kĩ, tôi vẫn thấy hiện lên cái màu hồng hồng của ánh sương mai”. Đó là ấn tượng đặc biệt về hiệu ứng màu sắc của Phùng lúc chụp ảnh, là niềm hân hoan khi anh phát hiện ra vẻ đẹp tuyệt đỉnh của ngoại cảnh. Cũng là màu sắc thể hiện niềm tin vào tương lai của gia đình hàng chài nghèo khổ, đầy nghịch lí sống trên chiếc thuyền ấy. Phải chăng tác giả muốn nói sau khi tước bỏ mọi lớp sơn hào nhoáng bên ngoài, cái chất thật của cuộc đời khi hiện ra chỉ là hai màu đen trắng. Nhưng nó không hoàn toàn xám xịt, hay đen tối làm cho người ta cảm thấy buồn rầu, mà khi để hết tâm trí nhìn ngắm, người ta vẫn có thể phát hiện ra những điểm hồng nào đó. Chẳng qua là màu hồng kia bị che lấp bởi vô vàn cái bùng nhùng, rối rắm của cuộc đời – cũng như cuộc đời thầm lặng, vô danh của người phụ nữ hàng chài kia tưởng như không có gì đáng nói mà thật ra, một cách tình cờ, Phùng đã phát hiện ở chị những phẩm chất đáng quý khiến anh phải suy ngẫm rất nhiều và thay đổi quan niệm về con người và cuộc sống.
* Vẻ đẹp cuộc sống đời thường sau tấm ảnh:
Hình ảnh người đàn bà hàng chài “cao lớn với những đường nét thô kệch, tấm lưng áo bạc phếch có miếng vá, nửa thân dưới ướt sũng, khuôn mặt rỗ đã nhợt trắng vì kéo lưới suốt đêm” cứ hiện lên trong sự gợi nhớ của Phùng sau khi ngắm nhìn vẻ đẹp của bức ảnh. Điều đó cho thấy Phùng luôn bị ám ảnh bởi cuộc sống của gia đình hàng chài, đặc biệt là số phận đáng thương của những người phụ nữ ở vùng biển này. Đó là người mẹ giàu đức hi sinh và thấu hiểu lẽ đời. Một phụ nữ vẫn giữ được vẻ đẹp truyền thống của người Á Đông là biết nhẫn nhịn, biết hi sinh bản thân vì gia đình, chồng con. Người phụ nữ hàng chài nghèo khổ vừa phải lo cái ăn, cái mặc cho một lũ con, vừa bị chồng đánh liên miên “ba ngày một trận nhẹ, năm ngày một trận nặng”. Cái khổ, cái nghèo của chị hiện ra trong hình dáng “tấm lưng áo bạc phếch, rách rưới, nửa thân dưới ướt sũng, khuôn mặt rỗ mệt mỏi, đã nhợt trắng vì kéo lưới suốt đêm”. Hình ảnh nhẫn nhục, cam chịu của chị khi bị chồng đánh, không hề kêu lên một tiếng, không chống trả, cũng không tìm cách chạy trốn. Ngoài ra, còn thằng Phác, chị nó, và cả lão đàn ông cục mịch, vũ phu. Đó là những mảnh đời khốn khổ, mà để lại ấn tượng sâu đậm nhất trong tâm trí Phùng vẫn là hình ảnh người phụ nữ hàng chài. Chị là đại biểu cho những kiếp người lao động vất vả trăm chiều. Hạnh phúc trong cuộc đời họ là những điều rất đơn sơ, giản dị nhưng không phải bao giờ cũng có được. Hạnh phúc của chị là những lúc được ngắm nhìn “đàn con chúng nó được ăn no”, vợ chồng con cái “hòa thuận vui vẻ”, dẫu đó là những niềm vui hiếm hoi trong cuộc đời nhiều cay đắng, nghiệt ngã của chị.
* Nghịch lí của đời sống
Cuộc đời họ bình thường, thầm lặng, vô danh không ai biết đến nhưng họ là số đông, là thành phần đại đa số của cư dân trên mặt đất nầy “bàn chân chị dẫm lên mặt đất chắc chắn, hòa lẫn trong đám đông”. Họ chính là đám đông đã bám gốc rễ trên trên hành tinh nầy từ thuở có loài người. Nhưng khổ nỗi, đám đông ấy dường như xa lạ với những bức ảnh tuyệt mĩ thể hiện cuộc sống của họ, nói cách khác, tấm ảnh nghệ thuật “chiếc thuyền ngoài xa” đẹp như mơ đó chỉ là cái vỏ bề ngoài, đằng sau nó còn có những cuộc sống rách rưới, đói nghèo. Tấm ảnh ấy vẫn cứ nằm bất động ở một nơi sang trọng trong những gia đình sành nghệ thuật! Và đằng sau bóng dáng thấp thoáng ẩn hiện của người phụ nữ này là trái tim nhân đạo của người nghệ sĩ. Bởi lẽ thật cảm phục làm sao khi một người ít học, quanh năm bị chồng đày đọa mà vẫn nhìn nhận hành động độc ác của chồng với tấm lòng bao dung, độ lượng, vẫn suy xét mọi vấn đề có lí, có tình.
* Niềm tin vào con người:
Phùng thấy người đàn bà ấy bước ra khỏi tấm ảnh “bước những bước chậm rãi, bàn chân giậm trên mặt đất, hòa lẫn trong đám đông…”. Những bước đi chắc chắn và hòa lẫn vào đám đông của người đàn bà hàng chài thể hiện niềm tin của Phùng về sự hòa nhập của họ trong hành trình đi lên của cuộc sống.
* Mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc sống:
Nghệ thuật xuất phát từ cuộc sống. Nhưng cuộc sống không phải lúc nào cũng có vẻ đẹp lí tưởng như nghệ thuật. Điều này không mới. Cách ta hơn sáu mươi năm, Nam Cao chẳng đã từng nói “Nghệ thuật không cần phải là... không nên là ánh trăng lừa dối, nghệ thuật có thể chỉ là tiếng đau khổ kia, thoát ra từ những kiếp lầm than…” (Trăng sáng – 1943). Người nghệ sĩ nhiếp ảnh Phùng bị ám ảnh mỗi khi nhìn lại tấm ảnh, vì có thể anh nghĩ rằng tấm ảnh đó sang trọng quá, xa cách quá với cuộc sống của những người lao động nghèo khổ kia. Nó chỉ là cái vỏ bọc của những mảnh đời bất hạnh mà những người không trực tiếp chứng kiến như anh thì sẽ không bao giờ cảm nhận được một cách đầy đủ đằng sau tấm ảnh kia chứa đựng những gì. Giữa nghệ thuật và cuộc sống vẫn còn một khoảng cách. Anh muốn thấu hiểu, chia sẻ, cảm thông nhiều hơn với nỗi đau của người khác bằng tất cả tấm lòng, vì thế mà anh “ngắm kĩ” rồi lại “nhìn lâu hơn”, Phùng muốn đào bới những gì trong một tấm ảnh rất quen thuộc của chính mình? Âu đó cũng là cái tâm của người say mê nghệ thuật. Có lẽ vì vậy mà Phùng dường như còn muốn làm điều gì xa hơn, cụ thể hơn chăng để cho nghệ thuật gắn liền với cuộc đời. Bằng không thì tấm ảnh đẹp như một giấc mơ đó mãi mãi vẫn là Chiếc thuyền ngoài xa!
* Quan niệm về nghệ thuật của nhà văn:
Những ấn tượng của Phùng đã thể hiện quan điểm nghệ thuật của tác giả: nghệ thuật không thể xa cách với hiện thực nhọc nhằn, cay cực của con người. Nghệ thuật phải dành ưu tiên trước hết cho con người, phải góp phần giải phóng con người khỏi sự cầm tù của đói nghèo, tăm tối và bạo lực. Người nghệ sĩ phải có tấm lòng biết trăn trở về số phận; phải nhìn cuộc đời sâu sắc, đa chiều, không giản đơn, dễ dãi và và phải dũng cảm nhìn thẳng vào hiện thực. Không những vậy, một tác phẩm nghệ thuật chân chính phải là tác phẩm thể hiện được chiều sâu, bản chất của hiện thực đằng sau cái vẻ ngoài đẹp đẽ, lãng mạn. Để làm được điều đó đòi hỏi người nghệ sĩ phải có cái nhìn đa chiều, sâu sắc, toàn diện về hiện thực, phải có sự trải nghiệm và quá trình lao động nghệ thuật nghiêm túc, gian khổ.
ĐÁNH GIÁ VỀ NGHỆ THUẬT:
Truyện được xây dựng theo lối kết cấu vòng tròn: mở đầu là đi tìm ảnh, kết thúc là ngắm nhìn ảnh mà ngẫm nghĩ, chiêm nghiệm nhằm nhấn mạnh tính triết lí của truyện. Giọng văn trầm lắng, suy tư, nhiều dư vị, nhiều liên tưởng bất ngờ
KẾT BÀI:
Đoạn kết không chỉ khép lại câu chuyện mà còn mở ra một hướng mới cho số phận của con người. Đoạn kết đã tổng hợp lại toàn bộ ý đồ của tác giả cho những suy ngẫm sâu sắc về cuộc đời, về nghệ thuật. Đó là cái nhìn đa chiều, ở các cự li khác nhau, để phát hiện ra bản chất sau vẻ ngoài của cuộc sống và con người. Phải chăng sau câu chuyện rất buồn này, trái tim nhân hậu của Nguyễn Minh Châu vẫn ấm áp niềm tin vào cuộc sống, trân trọng vẻ đẹp của tuổi thơ, của tình mẫu tử, sự can đảm và tấm lòng bao dung của người phụ nữ? Đó không phải là vẻ đẹp chói chang, hào nhoáng mà là những hạt ngọc khuất lấp, lẫn trong cái lấm láp, lam lũ của đời thường.
Phân tích đoạn cuối bài Chiếc thuyền ngoài xa -Mẫu 4
Chiếc thuyền ngoài xa là tên một truyện ngắn của nhà văn Nguyễn Minh Châu viết về đề tài đời sống thường nhật, được sáng tác sau giai đoạn 1975. Thông qua một chuyến đi của một nghệ sĩ nhiếp ảnh để tìm tới những vẻ đẹp chân thực của nghệ thuật, nhà văn đã đề cập đến sợi dây gắn kết của văn học và những hiện thực của cuộc sống. Đặc biệt, đoạn cuối trong tác phẩm để lại trong lòng người đọc những giá trị bài học sâu sắc trong đời thực.
Sau khoảnh khắc bắt gặp được hình ảnh chiếc thuyền đang tiến vào bờ, được tôn vinh vẻ đẹp nên nhờ một bầu không gian rộng mở của biển cả và ánh sáng ban mai của nắng mặt trời. “Mũi thuyền in một nét mơ hồ, lòe nhòe vào bầu sương mù trắng như sữa có pha đôi chút màu hồng hồng do ánh mặt trời chiếu vào”. Cảnh sắc huyền ảo, tinh khôi được điểm tô cả những hoạt động, nét sống của con người với “vài bóng người lớn lẫn trẻ con ngồi im phăng phắc như tượng trên chiếc mui khum khum”.
Sau khi kết thúc chuyến đi, cùng một câu chuyện đời được kể bởi người đàn bà làng chài, tác giả đã bổ sung vào bộ lịch năm ấy bằng hình ảnh của chiếc thuyền ngoài xa. Tấm ảnh đó được trưởng phòng rất bằng lòng, “được treo nhiều nơi nhất là trong các gia đình sành nghệ thuật”. Họ ra sức tôn vinh, suýt xoa vẻ đẹp mờ ảo được nhìn thấy trong khung hình mà chẳng hề biết được phía sau nguồn gốc của bức ảnh ấy đã có những điều gì xảy ra ngoài xã hội. Đối với những người yêu nghệ thuật, giống như anh Phùng, họ sống cả đời cũng chỉ để mong muốn khao khát được ngắm nhìn, bắt gặp những khung hình nghệ thuật tuyệt vời như vậy.
Thế nhưng, trong bộ ảnh dường như không có gì đáng chê trách, Phùng vẫn có những chút băn khoăn, gợn lòng vì thực tế những gì anh đã chứng kiến trong chuyến đi công tác đã khiến anh có phần hụt hẫng. “Quái lạ, tuy là ảnh đen trắng nhưng mỗi lần ngắm kỹ, tôi vẫn thấy hiện lên cái màu hồng hồng của ánh sương mai lúc bấy giờ tôi nhìn thấy từ bãi xe tăng hỏng, và nếu nhìn lâu hơn, bao giờ tôi cũng thấy người đàn bà ấy đang bước ra khỏi tấm ảnh, đó là một người đàn bà vùng biển cao lớn với những đường nét thô kệch, tấm lưng áo bạc phếch có miếng vá, nửa thân dưới ướt sũng khuôn mặt rỗ đã nhợt trắng vì kéo lưới suốt đêm. Mụ bước những bước chậm rãi, bàn chân dậm trên mặt đất chắc chắn, hòa lẫn trong đám đông.”
Tuy là người chụp nên tấm hình đó, nhưng Phùng vẫn luôn dành biết bao thời gian, tâm tưởng suy nghĩ về người đàn bà hàng chài với “tấm lưng áo bạc phếch có miếng vá, nửa thân dưới ướt sũng, khuôn mặt rỗ đã nhợt trắng vì kéo lưới suốt đêm”. Anh luôn tưởng sau khi giành được thống nhất, độc lập đất nước, nhân dân đã có được cuộc sống ấm no hạnh phúc hơn… thế nhưng ở nơi đây, một cuộc sống kham khổ, lam lũ, bữa đói bữa no cùng những trần đòn roi của người chồng vũ phu vẫn đang tiếp diễn mỗi ngay trên bờ biển.
Còn có biết bao nhiêu người phụ nữ khác cũng phải chịu chung số phận như thế. Bên cạnh cuộc đời của người đàn ông kệch cỡm, cùng người đàn bà mệt mỏi ấy, tác giả còn nhìn thấy một vòng đời luẩn quẩn của thằng Phác, con gái của cặp vợ chồng miền biển ấy.
Thế nhưng, gạt bỏ lại tất cả nỗi đau khổ, túng nghèo, có những lúc họ vẫn chấp nhận, mỉm cười với hạnh phúc ấy, vì họ tin rằng đó là nơi họ có thể tìm được một chỗ dựa khi mỏi mệt.
Cũng thông qua đoạn kết ấy, tác giả còn muốn cởi bỏ một lớp màng hào nhoáng về những sự thật của cuộc sống. Chẳng phải là ánh sương hồng ban mai làm ngây ngất lòng người, mà phía sau đó còn là những mảnh đời “ đen trắng”. Nó không hoàn toàn xám xịt, hay đen tối nhưng vẫn khiến cho người ta ám ảnh, chẳng thể thoát khỏi những băn khoăn, lo nghĩ. Tấm ảnh vẫn nằm đó, ngay ngắn trên vách tường nhưng Phùng vẫn nhìn thấy người đàn bà ấy ra khỏi tấm ảnh với “bước chân chậm rãi, bàn chân giậm trên mặt đất, hòa lẫn trong đám đông…”. Dù cuộc sống cá nhân cuộc đời họ như thế nào, thì khi ra ngoài xã hội, người đàn bà ấy vẫn rất vững vàng, tự tin hòa nhập và tiếp tục hành trình cuộc sống của mình. Một cuộc đời thầm lặng, vô danh của người đàn bà hàng chài đã vô tình giúp cho tác giả cùng những đọc phải suy ngẫm, soi xét lại bản thân những tính cách và phẩm chất cần có của con người.
Một vẻ đẹp tuyệt vời của thiên nhiên cũng không thể nào sánh được vẻ đẹp truyền thống của người phụ nữ ấy. Một người phụ nữ luôn nhẫn nhịn, biết hi sinh cho bản thân, gia đình, con cái. Dù đau đớn họ cũng không than phiền, chống trả mà vẫn tiếp tục chịu đựng.
Những đức tính ấy đã được tôi luyện, rèn giũa từ cuộc sống của người lao động vất vả, đắng cay.
Kết thúc câu chuyện, Nguyễn Minh Châu đã như đóng một dấu ấn vào trong lòng người đọc bằng những hình ảnh thật đẹp và những triết lý của cuộc sống. Cuộc sống không chỉ toàn là một màu hồng, sống trong đời cần phải biết mở rộng tầm mắt ra muôn nơi, ngừng than phiền về cuộc sống và phải biết cố gắng, phấn đấu và trở thành những con người tốt đẹp hơn.
Phân tích đoạn cuối bài Chiếc thuyền ngoài xa -Mẫu 5
Chiếc thuyền ngoài xa là một trong những truyện ngắn xuất sắc nhất của Nguyễn Minh Châu. Truyện ngắn này được trích trong tuyển tập truyện “Bến quê” (1985). Truyện ngắn đã thể hiện tài năng và bản lĩnh nghệ thuật của Nguyễn Minh Châu trong việc khắc họa rõ nét đời sống và thân phận con người trong cuộc sống đời thường. Bài viết dưới đây sẽ phân tích đoạn cuối tác phẩm chiếc thuyền ngoài xa cho các bạn cùng biết nhé!
Điểm nhấn của đoạn kết chính là tấm ảnh mà Phùng đã chụp được, đó là cảnh chiếc thuyền lưới vó đang tiến vào bờ. Dưới con mắt của người đọc thì khung cảnh ấy hiện lên thật đẹp và mĩ mãn. “Mũi thuyền in một nét mơ hồ, loè nhoè vào bầu sương mù trắng như sữa có pha đôi chút màu hồng hồng do ánh mặt trời chiếu vào”. Một khung cảnh như vậy khiến cho bất cứ ai nhìn thấy cũng phải thốt lên rằng cảnh này thực sự quá đẹp.
Tấm ảnh này đã được bổ sung vào bộ lịch năm ấy. Tấm ảnh đó rất được trưởng phòng hài lòng, “được treo nhiều nơi nhất trong các gia đình sành nghệ thuật”. Tuy nhiên phía sau nguồn gốc bức ảnh đó chẳng ai biết và cũng chẳng ai muốn quan tâm, chỉ có Phùng biết mà thôi. Nhưng đối với những người đam mê nghệ thuật thì họ chỉ cần như thế là đủ, họ chỉ muốn được ngắm nhìn khung cảnh tuyệt vời như vậy ít nhất một lần trong đời.
Dù là người chụp đấy nhưng Phùng vẫn băn khoăn, trăn trở về người đàn bà hàng chài. Phân tích đoạn cuối của tác phẩm chiếc thuyền ngoài xa không chỉ đơn thuần là phân tích tấm hình chụp mà còn là tâm trạng của anh phóng viên của tạp chí năm nào. Phùng vẫn dành rất nhiều thời gian, tâm tưởng để suy nghĩ về người đàn bà ấy “tấm lưng áo bạc phếch có miếng vá, nửa thân dưới ướt sũng”.
Tuy nhiên người đàn bà đó vẫn có vẻ kiên cường mà anh không thể nào lí giải được. Anh vẫn luôn tưởng rằng khi đất nước độc lập, thống nhất thì cuộc sống của người dân sẽ ấm no, hạnh phúc hơn. Thế nhưng ở đây, một cuộc sống kham khổ, lam lũ, bữa đói bữa no cùng với người chồng vũ phu vẫn đang tiếp diễn mỗi ngày.
Liệu rằng còn có biết bao nhiêu người phụ nữ phải chịu chung số phận với người đàn bà hàng chài ấy? Một người đàn bà kham khổ, chịu khó nhưng vẫn phải chấp nhận những trận đòn roi qua ngày của chồng có đáng hay không. Nhưng suy cho cùng họ vẫn chấp nhận tất cả, vẫn nở nụ cười rạng rỡ với điều ấy, vì họ tin rằng đây là nơi mà họ có thể tìm về mỗi khi mệt mỏi.
Qua đó, tác giả cũng muốn gửi gắm một thông điệp về cuộc sống sẽ không chỉ có màu hồng hào nhoáng như ánh sương mai. Mà phía sau nó còn có những mảnh đời đen trắng. Nó không hoàn toàn xám xịt hay đen tối nhưng khiến cho người ta không khỏi cảm thấy băn khoăn, lạnh lòng khi nghĩ về những mảnh đời như vậy. Một người phụ nữ luôn nhẫn nhịn, chịu đựng, hy sinh vì gia đình, con cái. Một người phụ nữ có thể chống trả nhưng vẫn tiếp tục chịu đựng. Tất cả những đức tính đấy đều được tôi luyện từ cuộc sống của người lao động vất vả, khó khăn.
Khép lại câu chuyện chính là hình thiên nhiên tươi đẹp, đã để lại dấu ấn khó phai mờ trong lòng đọc giả. Sự tuyệt vời của thiên cùng với vẻ đẹp truyền thống của người đàn bà hàng chài đã khiến cho mọi người không khỏi ngưỡng mộ.
Như vậy, chúng ta đã phân tích đoạn cuối tác phẩm chiếc thuyền ngoài xa và thấy được vẻ được của người đàn bà hàng chài chịu thương, chịu khó. Đó chính là vẻ đẹp truyền thống của người phụ nữ trong mọi thời đại.
Phân tích đoạn cuối bài Chiếc thuyền ngoài xa -Mẫu 6
Nguyễn Minh Châu không chỉ được xem là một nhà văn tài năng, mà còn là một nhà văn mang được nhiều suy ngẫm triết lí đến cho bạn đọc. Đọc chiếc thuyền ngoài xa của ông ta không chỉ thấy một câu truyện giàu ý nghĩa mà còn ấn tượng với ý nghĩa kết truyện trong tác phẩm.
Tấm ảnh chiếc thuyền ngoài xa, trong mắt Phùng, lúc đầu đó là cả một kiệt tác nghệ thuật, mà anh đã phải lặn lội từ xa tới chiến trường cũ này, mấy ngày nay mới chụp được một kiểu ảnh vô cùng hoàn mĩ. Đó là vẻ đẹp mà được xem như cả đời có khi chỉ có một lần này Phùng mới nắm bắt được cơ hội. Trên bình diện nghệ thuật, có lẽ nó sẽ được chấm điểm 10/10 vì chất lượng, cảm nhận được cái đẹp trên bình diện của một tấm ảnh toàn bích, đáng thưởng thức, đáng được treo trong những phòng khách quan trọng và cao cấp. Và ai đã thưởng thức được nó, chắc hẳn sẽ đáng tự hào và được xem như một món quà nghệ thuật vô giá!
Tuy nhiên, đối với Phùng nó lại là một thứ gì đó khác hẳn. nó chưa hẳn là vậy. Vì với Phùng, tuy chụp được một tấm ảnh hoàn hảo nhưng tâm trạng anh vẫn còn nhiều băn khoăn, day dứt, bởi khi Phùng nhìn tấm ảnh, anh không chỉ thấy hình ảnh của một bức tranh đầy nghệ thuật. Mà còn hiện ra từ đằng sau nó là những hình ảnh khác. Đó là hình ảnh Phùng không nhìn lướt, hời hợt như cách những người khác thưởng thức. Phùng vẫn còn nhìn kĩ hơn, nhìn lâu hơn.. điều đó đã chứng tỏ đằng sau bức ảnh vẫn còn mang nhiều điều gì đó khiến người nghệ sĩ này phải trăn trở?
Hóa ra, Phùng nhìn thấy hình ảnh người đàn bà bước ra từ tấm ảnh. Người phụ nữ hàng chài nghèo nàn, và lam lũ. Có cuộc sống cơ cực khốn cùng trên chiếc thuyền chài mà gia đình lại đông con nên số phận càng chật hẹp, cuộc đời càng mỗi lúc thêm long đong lận đận trên cái thuyền chài lưới bé nhỏ và chật hẹp, cũng như cuộc đời của bà lúc nào cũng chật hẹp, tăm tối như vậy…
Hình ảnh cam chịu, nhẫn nhục của chị khi bị chồng đánh, không hề kêu lên một tiếng. không chống trả, cũng không chạy trốn. Bà đã kể cho chúng ta nghe về một số phận đáng thương nhưng cũng đáng quý. Không có cái cuộc sống nghèo khổ ấy, ta không thể thấu hết được một tấm lòng hi sinh vì hạnh phúc của con cái nhường nào.
Cuộc đời vô thường, bình lặng vô danh không ai biết đến, nhưng người đàn bà hàng chài, người đàn ông, thằng con Phác… tất cả họ đều là đại diện của lớp nhân dân bước ra từ những đói khổ và còn những tệ nạn trong cuộc sống, cái tăm tối mà sau chiến tranh ta cần phải đối mặt “bàn chân chị dẫm lên mặt đất chắc chắn, hòa lẫn trong đám đông” Tấm ảnh nghệ thuật đẹp đẽ và lung linh chỉ là cái vỏ bề ngoài mà thôi. Đằng sau nó còn những cuộc sống rách rưới đói nghèo. Tấm ảnh ấy được treo nằm bất động ở đấy ở một nơi sang trọng trong những gia đình am hiểu nghệ thuật. Nhưng phía sau nó lại là cả một ý nghĩa vô cùng quý giá.
Tóm lại, đoạn kết của Nguyễn Minh Châu đã muốn nói đến chiếc thuyền ngoài xa, vẻ đẹp ước mơ lí tưởng của người nghệ sĩ luôn khát khao vươn tới. Nghệ sĩ không những chỉ nhìn bề nổi mà còn phải hiểu sâu sắc cuộc sống phía sau của con người và cuộc sống xung quanh.
Phân tích đoạn cuối bài Chiếc thuyền ngoài xa -Mẫu 7
Nguyễn Minh Châu được xem là một trong số những nhà văn mở đường tinh anh và tài năng nhất của nền văn học Việt Nam thời kỳ đổi mới. Chiến tranh kết thúc, đất nước chuyển mình bước vào một chặng đường mới đầy gian lao và vất vả, những đau thương, bom đạn đã tạm lùi lại phía sau. Các tác giả thời kỳ này cũng dần dần chuyển hướng sáng tác và tìm hiểu về các đề tài mới, đặc biệt là trong giai đoạn đất nước, con người có nhiều chuyển biến mới mẻ, thay vì đi sâu vào chủ nghĩa anh hùng cách mạng như những năm 60, 70. Trái lại, chủ đề đạo đức con người và số phận cá nhân của con người được chú ý nhiều hơn cả và Nguyễn Minh Châu là một trong những tác giả đã khai thác và mở đường cho đề tài này bằng nhiều tác phẩm xuất sắc. Trong đó đáng chú ý nhất phải kể đến tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa, với những phát hiện, những triết lý không chỉ dành cho giới làm nghệ thuật mà còn là cho cả cuộc đời được khai mở. Ở đoạn cuối của tác phẩm, chủ yếu là những suy nghĩ trăn trở của nhân vật Phùng về những mặt trái, những đau thương vẫn ẩn chìm trong cuộc đời của nhiều con người nhỏ bé, mà đôi lúc chúng được đắp lên bằng những bức màn nghệ thuật, nếu không thực sự trải nghiệm, thấu hiểu và có cái nhìn đa diện nhiều chiều, có lẽ rằng sẽ chẳng bao giờ người ta nhận ra được.
Trước hết phải nói về bức ảnh mà Phùng chụp được nhân chuyến công tác về miền biển, có lẽ rằng với nhiều người xem nó là một bức ảnh rất nghệ thuật, đó là cảnh "Mũi thuyền in một nét mơ hồ, lòe nhòe vào bầu sương mù trắng như sữa có pha đôi chút màu hồng hồng do ánh mặt trời chiếu vào". "Vài bóng người lớn lẫn trẻ con ngồi im phăng phắc như tượng trên chiếc mui khum khum, đang hướng mặt vào bờ". Đó là một cảnh đắt trời cho, một vẻ đẹp toàn bích hiếm có, mà có lẽ đời nghệ sĩ khó có thể gặp lần hai. Thế nhưng chỉ có mỗi mình bản thân Phùng biết đằng sau đó là cả một câu chuyện, cả một cuộc đời nhiều đau khổ, cả một góc khuất của xã hội lúc bấy giờ. Bởi lẽ sau cái bức ảnh nghệ thuật được anh trưởng phòng khen ngợi, được nhiều người sành nghệ thuật trưng trong nhà, ấy là cảnh một người đàn bà làng chài xấu xí, thô kệch bị người chồng cục súc vũ phu hành hạ, nhiếc móc không thương tiếc. Đó còn là cảnh đớn đau khi người phụ nữ câm lặng chịu nhục, đứa con trai chấp nhận tiếng bất hiếu để bảo vệ mẹ. Đó còn là cả một câu chuyện rất dài về cuộc đời của một người đàn bà miền biển với đức hy sinh và vẻ đẹp tâm hồn trân quý. Bản thân Phùng khi đứng trước bức ảnh để đời ấy, anh không chỉ có cảm nhận của một người nghệ sĩ đơn thuần yêu cái đẹp, mà nó còn là một bài học, một phát hiện mới trong cuộc đời, nó khác xa những gì mà anh hằng tưởng tượng trước đó. Đối với vẻ đẹp toàn bích, hiếm có của bức ảnh anh dường như lại không hài lòng, thậm chí có phần hụt hẫng và tiếc nuối, bởi chính những gì bản thân anh trải nghiệm. Phùng - một chiến sĩ đã từng vào sinh ra tử khắp các chiến trường góp công vào việc giải phóng đất nước, lập lại hòa bình dân tộc, thế nhưng đứng trước hậu quả của chiến tranh, đứng trước cuộc đời bất hạnh khốn khổ của người đàn bà, anh lại dường như bất lực và thấy bản thân mình còn non dại, đuối lý. Những lời nói, lời bộc bạch về cái nguyên nhân mà người đàn bà phải chấp nhận chung sống với gã chồng vũ phu là vì những đứa con, vì nghèo đói, vì lòng bao dung của chị, vì cái hoàn cảnh nó bắt buộc con người phải như thế khiến người ta không khỏi lặng lại, và dường như có một cái gì đó vỡ ra. Trong tấm ảnh ấy, tấm ảnh thật đẹp, thật nghệ thuật còn ẩn chứa những triết lý sâu sắc ở đời, rằng phàm nhìn nhận việc gì cũng phải xét đến tính đa diện nhiều chiều. Bởi lẽ, Phùng và Đẩu đi chiến đấu bao năm đã quen với tư duy công bằng, phải trái rõ rệt, nhưng hai anh lại không sống trong hoàn cảnh của một người đàn bà xấu xí làm nghề chài lưới, có tận hơn chục đứa con chờ ăn, thế nên các anh không thể hiểu được nỗi khổ tâm của chị cho đến khi chị mở lòng tâm sự. Phải nói rằng đối với nhiều người khác bức ảnh chỉ đơn giản là đẹp, nhưng đối với Phùng nó không chỉ là nghệ thuật mà còn là cuộc đời, là triết lý nhân sinh của hàng triệu con người giống người đàn bà làng chài. Chính vì thế Phùng "mỗi lần ngắm kỹ" bức ảnh, cái anh thật sự thấy không phải là cảnh sương sớm ban mai, mà chính là cuộc đời của một người đàn bà mưa nắng nhọc nhằn, là vẻ đẹp đạo đức của một con người có tấm lòng nhân hậu vị tha hơn tất cả. Tiếc nuối đối với Phùng ấy là vẻ đẹp tiềm ẩn ấy không phải ai cũng có thể nhận ra, bởi nó bị ngăn cách bởi một tấm ảnh quá nghệ thuật quá đẹp, một cái đẹp "vị nghệ thuật".
Hình ảnh người đàn bà làng chài hiện ra trong tâm trí Phùng "cao lớn với những đường nét thô kệch, tấm lưng áo bạc phếch có miếng vá, nửa thân dưới ướt sũng, khuôn mặt rỗ đã nhợt trắng vì kéo lưới suốt đêm", đó chính là một hình ảnh rất thực tế về xã hội Việt Nam sau chiến tranh, đói nghèo, khổ cực, lam lũ vẫn đang bao trùm trên cuộc đời của rất nhiều con người giống như người đàn bà làng chài. Phùng hay chính tác giả đã nhận ra một cách rõ rệt về thực trạng cuộc sống nhân dân và những trăn trở về một giải pháp để thay đổi nó, đó là tấm lòng nhân đạo, yêu thương con người sâu sắc mà Nguyễn Minh Châu muốn truyền đạt thông qua tác phẩm của mình. Đồng thời việc Phùng từ bức ảnh nhìn thấy bóng dáng của người đàn bà làng chài, còn thể hiện một quan điểm trong sáng tác của tác giả ấy là "nghệ thuật vị nhân sinh", tức là văn chương, nghệ thuật tất yếu cuối cùng đều là để phục vụ đời sống con người, vì con người mà nói lên những góc khuất của số phận, để từ đó cảm thông và thấu hiểu. Cũng chính từ đó ta nhìn ra được sự day dứt, nuối tiếc và ám ảnh của nhân vật Phùng, khi anh nhận ra rằng dường như bức ảnh nghệ thuật ấy đã quá ra rời, thậm chí làm che lấp đi những vẻ đẹp, những diễn biến trong đời sống thực tế, trở nên không thực, hào nhoáng, chia cắt, phân tầng xã hội khi nó được treo trong nhà những người sành về nghệ thuật, mà thực tế họ cũng chẳng hiểu được câu chuyện phía sau.
Cuối cùng hình ảnh "Mụ bước những bước chậm rãi, bàn chân chị dẫm lên mặt đất chắc chắn, hòa lẫn trong đám đông..." là biểu hiện của dòng chảy cuộc sống, số phận của nhân vật, người đàn bà vẫn phải lần lữa sống cuộc đời của mình, gắn bó với gia đình, trở thành một trong những mảnh ghép "không ai nhớ mặt đặt tên" của xã hội, làm nên một cuộc đời muôn màu muôn vẻ. Cũng phiếm chỉ một xã hội với đầy rẫy những mảnh đời với nhiều hoàn cảnh khác nhau, với những nỗi đau, những bất hạnh, những hạnh phúc riêng mà chúng ta cần phải có cái nhìn đa diện, nhiều chiều để thấu hiểu. Nghệ thuật xuất hiện từ cuộc sống, nhưng không phải lúc nào cuộc sống cũng có vẻ đẹp thập toàn thập mỹ lý tưởng mà chỉ có cách thấu hiểu, cảm thông và chia sẻ thì mới có thể kéo gần khoảng cách giữa chúng.
Đoạn kết của tác phẩm là những chiêm nghiệm của tác giả thông qua nhân vật Phùng về những triết lý nhân sinh của cuộc sống, từ một tấm ảnh mà sau đó là ẩn chứa cả một cuộc đời, một số phận với nhiều góc khuất cần thấu hiểu, cảm thông. Đồng thời tác phẩm cũng thể hiện một quan điểm mới về cách nhìn nhận cuộc đời rằng cần phải có cái nhìn đa diện, nhiều chiều, đồng thời chấp nhận rằng trong những cái nghịch lý vẫn luôn tồn tại những cái có lý.
Phân tích đoạn cuối bài Chiếc thuyền ngoài xa -Mẫu 8
Trong "Ngồi buồn viết mà chơi", Nguyễn Minh Châu từng quan niệm: "Nhà văn tồn tại ở trên đời có lẽ trước hết là vì thế: để làm công việc giống như kẻ nâng giấc cho những người cùng đường tuyệt lộ, bị cái ác hoặc số phận đen đủi dồn con người ta đến chân tường, những con người cả tâm hồn và thể xác bị hắt hủi và đọa đày đến ê chề, hoàn toàn mất hết lòng tin vào con người và cuộc đời để bênh vực cho những con người không có ai để bênh vực". Với "Chiếc thuyền ngoài xa", đặc biệt qua đoạn cuối thiên truyện với chi tiết bức ảnh, nhà văn Nguyễn Minh Châu đã thể hiện tấm lòng nhân đạo sâu sắc với những con người trong cuộc sống đời thường.
"Nguyễn Minh Châu là người kế tục xuất sắc những bậc thầy của nền văn xuôi Việt Nam và cũng là người mở đường rực rỡ cho những cây bút trẻ tài năng sau này" (Nguyễn khải). Nguyễn Minh Châu là người con của đất học Nghệ An, sớm bén duyên với văn chương, là một "nhà văn khoác áo lính" tiêu biểu của văn học giai đoạn chống Pháp, chống Mỹ sau giải phóng. Ông luôn là người nghệ sĩ ý thức về thiên chức sáng tác của mình, đó lad hướng về con người, tìm hiểu, khai thác để thấu thị từ trong sâu thẳm con người, từ đó che chở, ngợi xa cho họ trong những áng văn của mình. Nhà văn nổi tiếng với "Dấu chân người lính", "Mảnh trăng cuối rừng", và luôn khao khát tìm kiếm "hạt ngọc ẩn dấu trong bề sâu tâm hồn con người". Và truyện ngắn "Chiếc thuyền ngoài xa" là tác phẩm tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật của ông, được in năm 1983, là một bước tiến dài quan trọng trong hành trình khám phá tầng chìm, đào sâu vào cuộc sống của con người trong văn xuôi của Nguyễn Minh Châu.
"Văn chương là hình dung của cuộc sống muôn hình vạn trạng" (Nhà phê bình văn học Hoài Thanh). Cuộc đời thì đa sự, con người thì đa đoan, hầu như không đơn giản, xuôi chiều mà thường chứa đựng những nghịch lý, luôn tồn tại những mặt đối lập, "trong con người đang sống lẫn lộn người tốt kẻ xấu, rồng phượng lẫn rắn rết, thiên thần và ác quỷ" (Bức tranh). Trong "Chiếc thuyền ngoài xa", cuộc đời ấy hiện lên đậm nét và để lại nhiều trăn trở trong lòng bạn đọc. Nghệ thuật từ bức tranh chiếc thuyền ngoài xa cũng mang theo dáng hình của sự trăn trở, băn khoăn, chiêm nghiệm ấy. Và bức ảnh cuối thiên truyện đã gợi cho ta nhiều suy nghĩ ngẫm: sau một bức ảnh - là cả một đời.
Trong chuyến đi công tác tại một vùng biển tỉnh miền Trung, Phùng đã may mắn bắt được một cảnh tượng tuyệt mỹ: "Trước mặt tôi là một bức tranh mực tàu của một danh họa thời cổ. Mũi thuyền in một nét mơ hồ lòe nhòe vào bầu sương mù trắng như sữa có pha đôi chút màu hồng do ánh mặt trời chiếu vào. Vài bóng người lớn lẫn trẻ con ngồi im phăng phắc như tượng trên chiếc mui khum khum, đang hướng mặt vào bờ." Đó là một hình ảnh thực đẹp và thực toàn bích, nó mang đậm ý vị nghệ thuật, xứng đáng được xem là một hình ảnh đẹp được cảm nhận từ con mắt tinh đời và một trái tim yêu nghệ thuật.
Tuy nhiên, phía sau bức tranh chiếc thuyền ngoài xa tưởng chừng như hoàn mỹ ấy lại ẩn chứa một nghịch lý ngang trái. Lồng trong câu chuyện là hình ảnh của một gia đình hàng chài nghèo khó, khốn khổ với bạo lực gia đình. Chi tiết bức ảnh đã cho ta thấy một sự liên kết giữa hình ảnh trong nghệ thuật với hình ảnh cuộc sống bên ngoài. Đó là một chi tiết thể hiện cho ta mối qua hệ giữa nghệ thuật và hiện thực. Qua chi tiết ấy, nhà văn thể hiện một trái tim trăn trở với cuộc sống và sự tha hóa của con người. Khám phá được cái khoảnh khắc "trong ngần của tâm hồn" tương phản với nó là sự tàn bạo và man rợ.
Chi tiết này đã gieo ra một tình huống tự nhận thức mà ở đó người ta thấy rõ hơn về nhân vật Phùng. Phùng không phải tìm kiếm ở đây mà anh đang cày xới, đào sâu hơn vào chính bức ảnh của mình, chính thứ nghệ thuật tưởng chừng như là hoàn mỹ và toàn bích. Trách nhiệm và lương tâm của một người nghệ sĩ chân chính buộc anh phải trăn trở như vậy. Nghệ sĩ nhiếp ảnh Phùng hay cũng chính tác giả Nguyễn Minh Châu không có quyền miêu tả cuộc sống một cách hời hợt, bởi nếu nghệ thuật không bắt nguồn từ cuộc sống, nó sẽ chỉ là những câu chữ vô hồn được ép khô trên trang giấy.
Không phải đến cuối chi tiết bức ảnh mới xuất hiện và cũng không phải ngẫu nhiên mà Nguyễn Minh Châu lại kết thúc truyện ngắn của mình bằng chi tiết này. Phùng nhận nhiệm vụ chụp một bức về thuyền và biển, và anh đã chụp bức ảnh ấy bằng tất cả đam mê và trách nhiệm. Nhưng cũng chính bức ảnh ấy lại làm không dứt khỏi những ưu tư, vỡ ra bao nhiêu nhận thức.
Tác phẩm khép lại với cảm xúc của người nghệ sĩ trước tác phẩm của mình, đó là sự xác nhận sức sống lâu bên của một tác phẩm nghệ thuật có giá trị cao. Hơn thế nữa, chỉ người nghệ sĩ dám sáng tạo, dấn thân vào sáng tạo và trung thực, nghiêm khắc với bản thân mới đặt cuộc sống cao hơn nghệ thuật. Chi tiết bức ảnh đã cho ta thấy những điều đó, Nguyễn Minh Châu xứng đáng là một người nghệ sĩ chân chính và là một nhà nhân đạo lớn. Ông đã góp công xây dựng lên một nền văn học nước nhà luôn hướng về cuộc sống, hướng về con người, tôn vinh và cảm thông với họ.
Không chỉ dừng lại ở bức ảnh cuối thiên truyện, Nguyễn Minh Châu còn tiếp tục gây ấn tượng trong cách nhìn lại tấm ảnh của Phùng "tuy là ảnh đen trắng như mỗi lần ngắm kỹ, tôi vẫn thấy hiện lên cái màu hồng hồng của ánh sương mai". Phải chăng tác giả muốn nói sau khi tước bỏ mọi lớp sơn hào nhoáng bên ngoài, cái chất thật của cuộc đời khi hiện ra chỉ hai màu đen trắng. Nhưng nó không hoàn toàn xám xịt, hay đen tối làm cho người ta cảm thấy lạnh lẽo, mà khi để hết tâm trí nhìn ngắm, người ta vẫn có thể phát hiện ra những "điểm hồng". Chẳng qua cái màu hồng ấy bị che khuất bởi những ngang trái, khốn khổ của cuộc đời - cũng như cuộc đời thầm lặng, vô danh của người phụ nữ hàng chài kia tưởng chừng như không có gì đáng nhắc đến, nhưng bằng một cách tình cờ, Phùng đã phát hiện ở chị những phẩm chất đáng quý khiến anh phải suy ngẫm và thay đổi quan niệm về con người và cuộc sống.
Qua đoạn kết với chi tiết bức ảnh, phải chăng Nguyễn Minh Châu muốn nói chiếc thuyền ngoài xa chính là vẻ đẹp của ước mơ, của lý tưởng mà người nghệ sĩ luôn khát khao vươn tới? Nhưng để cho nó có máu thịt của cuộc sống, người nghệ sĩ khi thể hiện nó cần có một tấm lòng trân trọng, cảm thông. Nó là nỗi dằn vặt, đau đáu khi người nghệ sĩ cảm thấy mình chưa thể hiện được hết điều muốn nói. Vẻ đẹp chân - thiện - mỹ luôn luôn phải đi kèm với nhau. Bản chất cái đẹp cũng là đạo đức. Đó cũng là điều mà Đốt-xtoi-ep-xki từng nhắn nhủ: "Cái đẹp cứu vớt cho nhân loại".
Với quan niệm "Nhà văn không có quyền nhìn sự vật một cách đơn giản, và nhà văn cần phấn đấu để đào xới bản chất con người vào các tầng lớp lịch sử", Nguyễn Minh Châu đã hướng ngòi bút đến đời sống con người không chỉ ở hình thức, diện mạo bên ngoài mà còn ở chiều sâu bản chất bên trong. Và đoạn cuối trong thiên truyện với chi tiết bức ảnh chính là minh chứng tiêu biểu cho quan niệm đúng đắn ấy. Chính vì lẽ ấy, nó vượt qua thời gian, vượt lên sự băng hoại, sống mãi trong lòng bạn đọc.
Phân tích đoạn cuối bài Chiếc thuyền ngoài xa - Mẫu 9
Nguyễn Minh Châu được mệnh danh là người mở đường tinh anh và tài hoa nhất cho phong trào văn học Việt Nam giai đoạn mới. Ông đã để lại cho đời nhiều tác phẩm tiêu biểu trong đó chúng ta phải nhắc đến tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa. Tác phẩm đã mang đến cho bạn đọc nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau, đặc biệt là đoạn cuối câu chuyện đã gây cho ta nhiều ám ảnh.
Khép lại tác phẩm là bức tranh được nghệ sĩ nhiếp ảnh Phùng thu vào bức lịch năm ấy. Bức ảnh năm ấy là cảnh con thuyền kéo lưới đang tiến vào bờ, vài bóng người im phăng phắc, từ đường nét đến ánh sáng đều hài hòa và đẹp, một vẻ đẹp thật đơn giản và toàn bích. Đó là một bức ảnh rất nghệ thuật, là một cảnh đắt trời cho, một vẻ đẹp toàn bích hiếm có, mà có lẽ đời nghệ sĩ khó có thể gặp lần hai. Trước vẻ đẹp này, cái thiện, mĩ, giúp người nghệ sĩ thấy tâm hồn mình như được gột rửa, trở nên trong trẻo, tinh khôi bởi cái đẹp hài hòa, lãng mạn của cuộc đời. Thế nhưng đằng sau đó là cả một câu chuyện, cả một cuộc đời nhiều đau khổ, cả một góc khuất của xã hội lúc bấy giờ: Cảnh một người đàn bà làng chài xấu xí, thô kệch bị người chồng cục súc vũ phu hành hạ, nhiếc móc, đánh đập không thương tiếc, càng đau đớn hơn khi người phụ nữ câm lặng chịu nhục, đứa con trai chấp nhận tiếng bất hiếu để bảo vệ mẹ. Đó là cả một câu chuyện rất dài về cuộc đời của một người đàn bà miền biển với đức hy sinh và vẻ đẹp tâm hồn trân quý. Qua bức ảnh và câu chuyện này, bản thân Phùng không chỉ có cảm nhận của một người nghệ sĩ đơn thuần yêu cái đẹp, mà nó còn là một bài học, một phát hiện mới trong cuộc đời, cay đắng nhận ra rằng, đằng sau cái vẻ đẹp toàn bích, toàn thiện kia là những điều hết sức ngang trái, xấu xa và những nghịch cảnh trớ trêu của cuộc đời. Phùng "mỗi lần ngắm kỹ" bức ảnh, cái anh thật sự thấy không phải là cảnh sương sớm ban mai, mà chính là cuộc đời của một người đàn bà mưa nắng nhọc nhằn, là vẻ đẹp đạo đức của một con người có tấm lòng nhân hậu vị tha hơn tất cả.
Đằng sau vẻ đẹp của bức ảnh ấy là câu chuyện của người đàn bà làng chài cùng những suy nghĩ của bà làm ta phải suy nghĩ. Khi đứng trước quan tòa, vị chánh án khuyên bà bỏ chồng, bà van xin “quý tòa bắt tội con cũng được, phạt tù con cũng được nhưng đừng bắt con bỏ nó”. Bà cam chịu, nhẫn nhịn vì con, muốn con có một gia đình và nuôi chúng nó khôn lớn. Sự cam chịu, nhẫn nhịn của bà bắt nguồn từ tình yêu thương con vô bờ bến. Thương con, chị không muốn con chứng kiến cảnh bạo hành nên xin chồng đánh trên bờ, gửi thằng Phác lên rừng, chị cảm thấy có tội với nó khi vì thương chị mà nó hận bố nó. Bà ý thức được thiên chức của người phụ nữ và quy luật ngàn đời của tạo hóa: “Ông trời sinh ra người đàn bà là để đẻ con và nuôi con cho đến khi khôn lớn”. Người đàn bà là biểu tượng nghệ thuật gây ám ảnh cho Phùng và cũng là thông điệp mà Nguyễn Minh Châu muốn truyền tải tư tưởng nhân đạo qua tác phẩm. Hình ảnh "Mụ bước những bước chậm rãi, bàn chân chị dẫm lên mặt đất chắc chắn, hòa lẫn trong đám đông..." là biểu hiện của dòng chảy cuộc sống, số phận của nhân vật, trở thành một trong những mảnh ghép "không ai nhớ mặt đặt tên" của xã hội.
Bức ảnh là một tác phẩm để đời của Phùng còn câu chuyện đằng sau bức ảnh ấy là bài học lớn khiến Phùng và bao thế bạn đọc phải suy ngẫm, thương cảm, rút ra bài học cho bản thân. Đoạn kết nói riêng và tác phẩm nói chung không chỉ mang đến cho bạn đọc nhiều nhận thức sâu sắc mà còn góp phần làm cho nền văn học Việt Nam thêm phong phú hơn, đa dạng màu sắc hơn.
Phân tích đoạn cuối bài Chiếc thuyền ngoài xa -Mẫu 10
Nguyễn Minh Châu không chỉ được xem là một nhà văn tài năng, mà còn là một nhà văn mang được nhiều suy ngẫm triết lí đến cho bạn đọc. Đọc chiếc thuyền ngoài xa của ông ta không chỉ thấy một câu truyện giàu ý nghĩa mà còn ấn tượng với ý nghĩa kết truyện trong tác phẩm.
Tấm ảnh chiếc thuyền ngoài xa, trong mắt Phùng, lúc đầu đó là cả một kiệt tác nghệ thuật, mà anh đã phải lặn lội từ xa tới chiến trường cũ này, mấy ngày nay mới chụp được một kiểu ảnh vô cùng hoàn mĩ. Đó là vẻ đẹp mà được xem như cả đời có khi chỉ có một lần này Phùng mới nắm bắt được cơ hội. Trên bình diện nghệ thuật, có lẽ nó sẽ được chấm điểm 10/10 vì chất lượng, cảm nhận được cái đẹp trên bình diện của một tấm ảnh toàn bích, đáng thưởng thức, đáng được treo trong những phòng khách quan trọng và cao cấp. Và ai đã thưởng thức được nó, chắc hẳn sẽ đáng tự hào và được xem như một món quà nghệ thuật vô giá!
Tuy nhiên, đối với Phùng nó lại là một thứ gì đó khác hẳn. nó chưa hẳn là vậy. Vì với Phùng, tuy chụp được một tấm ảnh hoàn hảo nhưng tâm trạng anh vẫn còn nhiều băn khoăn, day dứt, bởi khi Phùng nhìn tấm ảnh, anh không chỉ thấy hình ảnh của một bức tranh đầy nghệ thuật. Mà còn hiện ra từ đằng sau nó là những hình ảnh khác. Đó là hình ảnh Phùng không nhìn lướt, hời hợt như cách những người khác thưởng thức. Phùng vẫn còn nhìn kĩ hơn, nhìn lâu hơn.. điều đó đã chứng tỏ đằng sau bức ảnh vẫn còn mang nhiều điều gì đó khiến người nghệ sĩ này phải trăn trở?
Hóa ra, Phùng nhìn thấy hình ảnh người đàn bà bước ra từ tấm ảnh. Người phụ nữ hàng chài nghèo nàn, và lam lũ. Có cuộc sống cơ cực khốn cùng trên chiếc thuyền chài mà gia đình lại đông con nên số phận càng chật hẹp, cuộc đời càng mỗi lúc thêm long đong lận đận trên cái thuyền chài lưới bé nhỏ và chật hẹp, cũng như cuộc đời của bà lúc nào cũng chật hẹp, tăm tối như vậy…
Hình ảnh cam chịu, nhẫn nhục của chị khi bị chồng đánh, không hề kêu lên một tiếng. không chống trả, cũng không chạy trốn. Bà đã kể cho chúng ta nghe về một số phận đáng thương nhưng cũng đáng quý. Không có cái cuộc sống nghèo khổ ấy, ta không thể thấu hết được một tấm lòng hi sinh vì hạnh phúc của con cái nhường nào.
Cuộc đời vô thường, bình lặng vô danh không ai biết đến, nhưng người đàn bà hàng chài, người đàn ông, thằng con Phác… tất cả họ đều là đại diện của lớp nhân dân bước ra từ những đói khổ và còn những tệ nạn trong cuộc sống, cái tăm tối mà sau chiến tranh ta cần phải đối mặt “bàn chân chị dẫm lên mặt đất chắc chắn, hòa lẫn trong đám đông” Tấm ảnh nghệ thuật đẹp đẽ và lung linh chỉ là cái vỏ bề ngoài mà thôi. Đằng sau nó còn những cuộc sống rách rưới đói nghèo. Tấm ảnh ấy được treo nằm bất động ở đấy ở một nơi sang trọng trong những gia đình am hiểu nghệ thuật. Nhưng phía sau nó lại là cả một ý nghĩa vô cùng quý giá.
Tóm lại, đoạn kết của Nguyễn Minh Châu đã muốn nói đến chiếc thuyền ngoài xa, vẻ đẹp ước mơ lí tưởng của người nghệ sĩ luôn khát khao vươn tới. Nghệ sĩ không những chỉ nhìn bề nổi mà còn phải hiểu sâu sắc cuộc sống phía sau của con người và cuộc sống xung quanh.
Xem thêm một số bài văn mẫu hay khác:
TOP 30 bài nghị luận xã hội về sự hy sinh thầm lặng trong cuộc sống (2023) HAY NHẤT
TOP 30 bài nghị luận xã hội về câu nói thời gian là vàng (2023) HAY NHẤT
TOP 10 bài Nghị luận về ô nhiễm môi trường đất (2024) hay nhất
TOP 20 bài nghị luận xã hội về ứng xử trên mạng xã hội của giới trẻ hiện nay (2023) HAY NHẤT
