Trắc Nghiệm Lịch Sử 8 Bài 7: Phong trào Tây Sơn thế kỉ XVIII
I. Trắc nghiệm:
Câu 1. Nhân vật lịch sử nào được đề cập đến trong câu đố sau?
“Cùng em Huệ, Lữ khởi binh,
Sau xưng hoàng đế, đóng đinh Đồ Bàn?”
A. Nguyễn Ánh.
B. Nguyễn Hoàng.
C. Nguyễn Nhạc.
D. Nguyễn Trãi.
Đáp án đúng là: C
Câu đố trên đề cập đến nhân vật Nguyễn Nhạc:
+ Năm 1771, Nguyễn Nhạc cùng 2 em trai là Nguyễn Huệ và Nguyễn Lữ dựng cờ khởi nghĩa ở vùng Tây Sơn hạ đạo.
+ Năm 1778, Nguyễn Nhạc lên ngôi hoàng đế, lấy hiệu là Thái Đức, đóng đô ở thành Đồ Bàn (An Nhơn, Bình Định).
Câu 2. Sau khi đánh bại gần 4 vạn quân Xiêm trong trận Rạch Gầm - Xoài Mút, quân Tây Sơn đã làm chủ được vùng đất nào dưới đây?
A. Bình Định.
B. Quảng Nam.
C. Gia Định.
D. Phú Xuân.
Đáp án đúng là: C
Sau khi đánh bại gần 4 vạn quân Xiêm trong trận Rạch Gầm - Xoài Mút, quân Tây Sơn đã làm chủ được vùng đất Gia Định.
Câu 3. Nội dung nào dưới đây không phản ánh đúng nét độc đáo trong cách đánh của quân Tây Sơn khi chiến đấu với quân Mãn Thanh xâm lược (1788 - 1789)?
A. Rút lui nhằm tránh thế giặc mạnh và bảo toàn lực lượng.
B. Chú trọng xây dựng phòng tuyến tại Tam Điệp - Biện Sơn.
C. Chủ động tấn công để chặn trước thế mạnh của giặc Thanh.
D. Tiến công bí mật, thần tốc, táo bạo vào các căn cứ của giặc.
Đáp án đúng là: C
- Nét độc đáo trong cách đánh của quân Tây Sơn khi chiến đấu với quân Mãn Thanh xâm lược (1788 - 1789):
+ Rút lui nhằm tránh thế giặc mạnh và bảo toàn lực lượng.
+ Chú trọng xây dựng phòng tuyến tại Tam Điệp - Biện Sơn.
+ Tiến công bí mật, thần tốc, táo bạo vào các căn cứ của giặc.
Câu 4. Nội dung nào sau đây không phản ánh đúng nguyên nhân thắng lợi của phong trào Tây Sơn?
A. Sự đoàn kết, ủng hộ của nhân dân.
B. Tinh thần yêu nước của nhân dân.
C. Tài thao lược của bộ chỉ huy nghĩa quân.
D. Sự giúp đỡ của chính quyền Mãn Thanh.
Đáp án đúng là: D
- Nguyên nhân thắng lợi của phong trào Tây Sơn:
+ Tinh thần yêu nước, sự đồng lòng, ủng hộ của nhân dân
+ Sự lãnh đạo tài tình của Nguyễn Huệ - Quang Trung và bộ chỉ huy nghĩa quân.
Câu 5. Nội dung nào sau đây không phản ánh đúng đóng góp của phong trào Tây Sơn với lịch sử dân tộc Việt Nam?
A. Thống nhất đất nước từ ải Nam Quan đến mũi Cà Mau.
B. Xóa bỏ tình trạng chia cắt đất nước ròng rã hơn 250 năm.
C. Lật đổ các chính quyền phong kiến Nguyễn, Trịnh, Lê.
D. Đánh bại quân Xiêm, Thanh, bảo vệ độc lập của đất nước.
Đáp án đúng là: A
- Phong trào Tây Sơn có nhiều đóng góp lớn cho lịch sử dân tộc:
+ Lật đổ các chính quyền phong kiến Nguyễn, Trịnh, Lê, xoá bỏ tình trạng chia cắt đất nước từ đó đặt cơ sở cho việc khôi phục nền thống nhất của quốc gia.
+ Đánh tan các cuộc xâm lược của quân Xiêm, Thanh, bảo vệ vững chắc nền độc lập và chủ quyền của đất nước.
Câu 6. Trận Rạch Gầm - Xoài Mút của quân Tây Sơn đã
A. giành thắng lợi, đánh tan cuộc tấn công xâm lược của quân Xiêm.
B. giành thắng lợi, đánh tan cuộc tấn công xâm lược của quân Thanh.
C. thất bại nặng nề, Đại Việt rơi vào ách thống trị, đô hộ của nhà Xiêm.
D. thất bại nặng nề, Đại Việt rơi vào ách thống trị, đô hộ của nhà Thanh.
Đáp án đúng là: A
Trận Rạch Gầm - Xoài Mút của quân Tây Sơn đã giành thắng lợi, đánh tan cuộc tấn công xâm lược của quân Xiêm.
Câu 7. Đoạn tư liệu dưới đây phản ánh vấn đề nào trong xã hội ở Đàng Trong giữa thế kỉ XVIII?
Tư liệu. “Việc buôn bán gặp khó khăn vì “muốn công việc được dễ dàng, trôi chảy thì phải có lễ vật đút lót, hối lộ cho bọn quan lại, hào trưởng; nếu không thì bị trộm cắp, bị gặp mọi điều trở ngại, phiền phức”. (C. Mi-bơn, Lịch sử An Nam hiện đại, Pa-ri, 1919, trang 163)
A. Sự phát triển của kinh tế Đàng Trong.
B. Đời sống thanh bình, thịnh trị, ấm no.
C. Quan lại tham nhũng, hà hiếp dân chúng.
D. Sự ổn định của chính quyền chúa Nguyễn.
Đáp án đúng là: C
Đoạn tư liệu trên phản ánh về vấn đề: quan lại tham nhũng, hà hiếp dân chúng (thể hiện qua các chi tiết “muốn công việc được dễ dàng, trôi chảy thì phải có lễ vật đút lót, hối lộ cho bọn quan lại, hào trưởng; nếu không thì bị trộm cắp, bị gặp mọi điều trở ngại, phiền phức”).
Câu 8. Năm 1771, ba anh em Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ dựng cờ khởi nghĩa ở vùng
A. núi Chí Linh (Hải Dương).
B. núi Tam Điệp (Ninh Bình).
C. Tây Sơn hạ đạo (Tây Sơn, Bình Định).
D. Tây Sơn thượng đạo (An Khê, Gia Lai).
Đáp án đúng là: D
Năm 1771, ba anh em Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ dựng cờ khởi nghĩa ở vùng Tây Sơn thượng đạo (An Khê, Gia Lai), sau đó chuyển xuống Tây Sơn hạ đạo (Tây Sơn, Bình Định).
Câu 9. Năm 1777, nghĩa quân Tây Sơn giành được thắng lợi nào sau đây?
A. Đánh tan hơn 5 vạn quân Xiêm xâm lược.
B. Lật đổ chính quyền chúa Trịnh ở Đàng Ngoài.
C. Đánh tan hơn 29 vạn quân Mãn Thanh xâm lược.
D. Lật đổ chính quyền chúa Nguyễn ở Đàng Trong.
Đáp án đúng là: D
Năm 1777, nghĩa quân Tây Sơn đã lật đổ chính quyền chúa Nguyễn ở Đàng Trong.
Câu 10. Trong những năm 1786 - 1788, quân Tây Sơn đã mấy lần tiến quân ra Thăng Long?
A. 3 lần.
B. 4 lần.
C. 5 lần.
D. 6 lần.
Đáp án đúng là: B
Trong những năm 1786 - 1788, quân Tây Sơn đã 3 lần tiến quân ra Thăng Long, đánh tan tập đoàn phong kiến Lê - Trịnh và các thế lực cát cứ mới.
Câu 11. Với việc đánh đổ các tập đoàn phong kiến Lê - Trịnh, Nguyễn, phong trào Tây Sơn đã có đóng góp gì cho lịch sử dân tộc?
A. Hoàn thành sự nghiệp thống nhất đất nước và bảo vệ vững chắc độc lập dân tộc.
B. Xóa bỏ sự chia cắt Đàng Trong - Đàng Ngoài, bước đầu thống nhất đất nước.
C. Thiết lập vương triều mới tiến bộ hơn chính quyền Lê - Trịnh, Nguyễn.
D. Hoàn thành việc thống nhất đất nước sau nhiều thế kỉ bị chia cắt.
Đáp án đúng là: B
Với việc đánh đổ các tập đoàn phong kiến Lê - Trịnh, Nguyễn, phong trào Tây Sơn đã: xóa bỏ sự chia cắt Đàng Trong - Đàng Ngoài, bước đầu hoàn thành sự nghiệp thống nhất đất nước.
Câu 12. Nguyễn Huệ lựa chọn đoạn xông Tiền từ Rạch Gầm đến Xoài Mút làm nơi quyết chiến với quân Xiêm, vì
A. nơi này là biên giới tự nhiên ngăn cách lãnh thổ Việt - Xiêm.
B. đoạn sông này chắn ngang mọi con đường tiến vào Thăng Long.
C. quân Xiêm chỉ tiến sang xâm lược Đại Việt theo con đường thủy.
D. nơi này có địa thế hiểm trở, phù hợp cho bố trí trận địa mai phục.
Đáp án đúng là: D
Nguyễn Huệ lựa chọn đoạn xông Tiền từ Rạch Gầm đến Xoài Mút làm nơi quyết chiến với quân Xiêm, vì nơi này có địa thế hiểm trở, phù hợp cho bố trí trận địa mai phục.
Câu 13. Trận Rạch Gầm - Xoài Mút của quân Tây Sơn là một trong những
A. chiến thắng quan trọng, làm lung lay ách thống trị của nhà Minh ở Đại Việt.
B. trận thủy chiến lớn trong lịch sử đấu tranh chống ngoại xâm của nhân dân Việt Nam.
C. trận đánh lớn, thể hiện rõ nghệ thuật “công thành, diệt viện” của nhân dân Việt Nam.
D. chiến thắng quan trọng, làm lung lay ách thống trị của nhà Mãn Thanh ở Đại Việt.
Đáp án đúng là: B
Trận Rạch Gầm - Xoài Mút của quân Tây Sơn là một trong những trận thủy chiến lớn trong lịch sử đấu tranh chống ngoại xâm của nhân dân Việt Nam.
Câu 14. Tháng 12/1788, Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế, lấy niên hiệu là
A. Quang Trung.
B. Gia Long.
C. Minh Mệnh.
D. Duy Tân.
Đáp án đúng là: A
Tháng 12/1788, Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế, lấy niên hiệu là Quang Trung.
Câu 15. Tháng 1/1789, quân Tây Sơn giành được thắng lợi nào dưới đây?
A. Lật đổ chính quyền chúa Trịnh ở Đàng Ngoài.
B. Đánh tan gần 5 vạn quân Xiêm xâm lược.
C. Lật đổ chính quyền chúa Nguyễn ở Đàng Trong.
D. Đánh tan hơn 29 vạn quân Mãn Thanh xâm lược.
Đáp án đúng là: D
Với chiến thắng quyết định tại Ngọc Hồi - Đống Đa (tháng 1/1789), quân Tây Sơn đã đánh tan cuộc chiến tranh xâm lược của 29 vạn quân Mãn Thanh.
II. Tóm tắt lý thuyết:
I. Nguyên nhân bùng nổ
- Từ giữa thế kỉ XVIII, chính quyền chúa Nguyễn ở Đàng Trong ngày càng suy yếu:
+ Tầng lớp quý tộc, quan lại chỉ quan tâm đến các thú vui chơi và hưởng thụ. Trương Phúc Loan thâu tóm hết quyền hành, xưng là Quốc phó, nổi tiếng tham lam, làm nhiều điều bạo ngược và những nhiễu nhân dân.
+ Nhân dân Đàng Trong phải chịu chế độ thuế khóa nặng nề. Thiên tai, mất mùa và nạn đói thường xuyên xảy ra.
- Trong bối cảnh đó, mùa xuân năm 1771, ba anh em Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ và Nguyễn Lữ đến vùng Tây Sơn thượng đạo (nay thuộc An Khê, Gia Lai) lập căn cứ, tập hợp nhân dân dựng cờ khởi nghĩa.
II. Những thắng lợi tiêu biểu của phong trào Tây Sơn
1. Lật đổ chúa Nguyễn, chúa Trịnh và vua Lê
- Nhờ có chủ trương đúng đắn và đưa ra khẩu hiệu phù hợp, phong trào Tây Sơn đã nhận được sự ủng hộ rộng rãi của các tầng lớp nhân dân.
- Lực lượng và thanh thế nghĩa quân ngày càng lớn mạnh, trong những năm 1773 đến 1788, nghĩa quân Tây Sơn đã giành được nhiều chiến công vang dội, tiêu biểu như:
+ Năm 1773 - 1774, quân Tây Sơn chiếm phủ thành Quy Nhơn, từng bước kiểm soát từ Bình Thuận đến Quảng Nam.
+ Năm 1777, quân Tây Sơn lật đổ chính quyền chúa Nguyễn ở Đàng Trong.
+ Năm 1786, Nguyễn Huệ tiến quân ra Bắc lật đổ chúa Trịnh, sau đó giao lại chính quyền ở Đàng Ngoài cho vua Lê.
+ Năm 1787, Đàng Ngoài rối loạn, Nguyễn Huệ cử Vũ Văn Nhậm ra Bắc dẹp loạn, để ổn định tình hình.
+ Năm 1788, Nguyễn Huệ tiến quân ra Bắc, chính quyền vua Lê sụp đổ. Vua Lê Chiêu Thống sang cầu viện nhà Thanh.
2. Đánh bại quân Xiêm và quân Thanh xâm lược
a) Đánh bại quân Xiêm xâm lược (1785)
- Bối cảnh:
+ Sau khi chính quyền chúa Nguyễn bị lật đổ (1777), Nguyễn Ánh - cháu nội của chúa Nguyễn Phúc Khoát đã tập hợp lực lượng, chống lại quân Tây Sơn.
+ Sau nhiều lần liên tiếp bị quân Tây Sơn đánh bại, Nguyễn Ánh sang Xiêm cầu viện.
=> Cuối năm 1784, vua Xiêm sai tướng Chiêu Tăng và Chiêu Sương đem 5 vạn quân tiến vào Gia Định, với sự dẫn đường của Nguyễn Ánh.
- Diễn biến chính:
+ Nhận được tin báo, Nguyễn Nhạc cử Nguyễn Huệ đem binh thuyền vào đánh đuổi quân Xiêm.
+ Với sự ủng hộ của nhân dân địa phương, Nguyễn Huệ cho xây dựng trận địa mai phục ở Rạch Gầm - Xoài Mút (một khúc sông Tiền).
+ Sáng ngày 19/1/1785, quân Tây Sơn dùng cách đánh nghi binh, dụ quân Xiêm vào trận địa mai phục, rồi đồng loạt tấn công.
- Kết quả:
+ Gần 4 vạn quân Xiêm bị tiêu diệt, buộc phải rút về nước.
+ Quân Tây Sơn làm chủ vùng Gia Định.
- Ý nghĩa:
+ Thể hiện lòng yêu nước, đoàn kết đấu tranh chống ngoại xâm.
+ Bảo vệ được độc lập, chủ quyền của dân tộc.
+ Trận Rạch Gầm - Xoài Mút là một trong những trận thuỷ chiến lớn trong lịch sử chống ngoại xâm của nhân dân ta.
+ Cho thấy tài năng thao lược của bộ chỉ huy quân Tây Sơn (tiêu biểu là: Nguyễn Huệ).
b) Đại phá quân Thanh xâm lược (1789)
- Bối cảnh:
+ Giữa năm 1788, Lê Chiêu Thống cùng một số quan đại thần chạy lên phía bắc, rồi cho người sang cầu viện nhà Thanh.
+ Vua Thanh là Càn Long cử Tôn Sĩ Nghị chỉ huy 29 vạn quân, chia làm bốn đạo tiến vào Đại Việt theo ba hướng chính: Tuyên Quang, Cao Bằng và Lạng Sơn.
- Diễn biến chính:
+ Nhận được tin cấp báo, cuối tháng 12/1788, Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế (niên hiệu là Quang Trung) rồi thần tốc tiến quân ra Bắc.
+ Trên đường đi, Quang Trung dừng lại ở Nghệ An và Thanh Hóa để tuyển thêm quân. Ra đến Tam Điệp (Ninh Bình), Quang Trung hội quân với Ngô Thì Nhậm và Ngô Văn Sở, cùng bàn kế sách đánh đuổi quân Thanh.
+ 25/1/1789 (đêm 30 Tết, âm lịch), quân Tây Sơn bất ngờ tấn công và tiêu diệt gọn quân Thanh ở đồn tiền tiêu.
+ 28/1/1789 (mùng 3 Tết), quân Tây Sơn bao vây và triệt hạ đồn Hà Hồi (Thường Tín, Hà Nội). Quân Thanh bị đánh bất ngờ, hoảng sợ, hạ khí giới đầu hàng.
+ 30/1/1789 (rạng sáng mùng 5 Tết), quân Tây Sơn giành thắng lợi quyết định ở đồn Ngọc Hồi và Đống Đa (Hà Nội).
- Kết quả: Quân Thanh đại bại, buộc phải rút chạy về nước.
- Ý nghĩa:
+ Là một trong những chiến công vĩ đại và hiển hách nhất trong lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc ta.
+ Thể hiện lòng yêu nước, đoàn kết đấu tranh chống ngoại xâm.
+ Bảo vệ được độc lập, chủ quyền của dân tộc.
+ Cho thấy tài năng thao lược của bộ chỉ huy quân Tây Sơn.
III. Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của phong trào Tây Sơn
- Nguyên nhân thắng lợi:
+ Thắng lợi của phong trào Tây Sơn trước hết bắt nguồn từ ý chí đấu tranh chống áp bức, bóc lột cùng truyền thống yêu nước chống ngoại xâm của dân tộc.
+ Bên cạnh đó là tinh thần đoàn kết, đồng lòng của nghĩa quân và sự ủng hộ của đông đảo các tầng lớp nhân dân.
+ Thắng lợi của phong trào Tây Sơn còn gắn liền với sự lãnh đạo, chỉ huy tài tình của bộ chỉ huy nghĩa quân, đặc biệt là vai trò của Nguyễn Huệ - Quang Trung.
- Ý nghĩa lịch sử:
+ Những thắng lợi trong quá trình phát triển của phong trào Tây Sơn đã thể hiện và chứng minh sức mạnh to lớn của quần chúng nhân dân.
+ Với việc xoá bỏ ranh giới sông Gianh và lật đổ chính quyền phong kiến Nguyễn - Trịnh - Lê, phong trào Tây Sơn đã đặt cơ sở cho sự nghiệp thống nhất đất nước.
+ Với việc đánh đuổi quân Xiêm và quân Thanh, phong trào Tây Sơn đã bảo vệ vững chắc nền độc lập và toàn vẹn lãnh thổ của đất nước đồng thời để lại nhiều bài học quý báu về nghệ thuật quân sự.
Xem thêm các bài soạn trắc nghiệm Lịch sử 8 Cánh diều hay, có đáp án khác:
Trắc nghiệm Bài 5: Quá trình khai phá của Đại Việt trong các thế kỉ XVI - XVIII
Trắc nghiệm Bài 6: Khởi nghĩa nông dân ở Đàng Ngoài thế kỉ XVIII
Trắc nghiệm Bài 8: Kinh tế, văn hóa và tôn giáo Đại Việt trong các thế kỉ XVI - XVIII
Trắc nghiệm Bài 9: Các nước Âu - Mỹ từ cuối thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX
Trắc nghiệm Bài 10: Phong trào công nhân và sự ra đời của chủ nghĩa Mác
