Các xét nghiệm như số lượng tinh trùng trong tinh dịch và mức độ di động của chúng giúp đánh giá sức khỏe của tinh trùng. Cả hai yếu tố này đều có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
Bên cạnh đó, một lối sống lành mạnh cũng giúp tăng khả năng mang thai.
Bài viết này sẽ trình bày về những đặc điểm của tinh trùng khỏe mạnh và các yếu tố ảnh hưởng lên đó.
Tinh trùng khỏe mạnh là gì?
Tinh trùng là khỏe mạnh khi chúng có khả năng thụ tinh cao với trứng.Chúng là tế bào sinh sản của nam giới do tinh hoàn sản xuất ra. Thụ tinh là hiện tượng tinh trùng kết hợp với trứng để tạo ra phôi thai người.
Để đánh giá sức khỏe của tinh trùng, các bác sĩ sẽ tiến hành phân tích tinh dịch đồ. Đây là một xét nghiệm đánh giá một số yếu tố như: số lượng, kích thước, hình dạng và khả năng di chuyển của tinh trùng.
Phương pháp này được chỉ định với những người hiếm muộn hoặc người mới thực hiện phẫu thuật triệt sản như thắt ống dẫn tinh.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO - World Health Organization), các chỉ số của tinh trùng khỏe mạnh là:
Mức khỏe mạnh | |
Thể tích tinh dịch | 1,5–7,6 ml |
Mật độ tinh trùng | 15–259 triệu mỗi ml |
Tổng số tinh trùng | 39–928 triệu |
Tinh trùng có khả năng di động (tiến tới và không tiến tới) | 40–81% |
Di động tiến tới | 32–75% |
Hình dạng bình thường | 4–48% |
Tỷ lệ sống sót | 58–92% |
Số lượng tinh trùng
Cần có 40 triệu tinh trùng trên mỗi ml tinh dịch để đạt khả năng thụ thai cao nhất. Nguồn ảnh: Pregnancy.comSố lượng tinh trùng là số tế bào tinh trùng có trong 1 lần xuất tinh và nó cần đạt mức tối thiểu để có thể xảy ra quá trình thụ tinh. Một nghiên cứu năm 2012 cho thấy cần có 40 triệu tinh trùng trên mỗi ml tinh dịch để đạt khả năng thụ thai cao nhất.
Khả năng di động và vận tốcTheo Hiệp hội vô sinh quốc gia Hoa Kì, nam giới khỏe mạnh cần có ít nhất 50% tinh trùng di động tốt. Cụ thể, khả năng di chuyển được đánh giá theo thang điểm 0-4 và đạt từ hai trở lên là lành mạnh.
Trước đây, các chuyên gia cho rằng tinh trùng chuyển động theo hình dạng con rắn. Tuy nhiên, một nghiên cứu năm 2020 cho thấy chúng di chuyển theo kiểu xoắn ốc. Phát hiện này có thể giúp các bác sĩ đưa ra được phương pháp điều trị vô sinh nam hiệu quả hơn.
Hình dạng
Kích thước và hình dạng của tinh trùng cũng ảnh hưởng đến cơ hội thụ thai. Ít nhất 50% tinh trùng phải có kích thước, hình dạng và chiều dài đạt tiêu chuẩn. Lượng tinh trùng bất thường càng lớn thì khả năng vô sinh càng cao.
Những yếu tố khác
Một số yếu tố khác ảnh hưởng đến khả năng thụ tinh của tinh trùng:
- Tính axit: Tinh dịch phải có độ ph từ 7,2–7,8.
- Số lượng bạch cầu: Lượng bạch cầu không nên vượt quá 1 triệu tế bào trên mỗi mililit tinh dịch. Quá nhiều bạch cầu có thể làm giảm khả năng thụ tinh.
- Fructose: Mỗi ml tinh dịch nên chứa ít nhất 1,5 miligam fructose.
- Tính lỏng: Tinh dịch phải có khả năng chuyển sang dạng lỏng đủ nhanh để giúp tinh trùng thụ tinh với trứng.
Làm thế nào để tăng số lượng tinh trùng khỏe mạnh?
Tập thể dục thường xuyên là rất quan trọng để đảm bảo số lượng tinh trùng khỏe mạnh. Nguồn ảnh: Linkedln.comTập thể dục thường xuyên là rất quan trọng để đảm bảo số lượng tinh trùng khỏe mạnh. Một nghiên cứu năm 2016 cho thấy chạy bộ ba lần mỗi tuần giúp cải thiện hình dạng, số lượng và khả năng vận động của tinh trùng ở những người thừa cân và ít vận động.
Video 8 cách giúp tinh trùng di chuyển nhanh hơn
Một chế độ ăn uống lành mạnh cũng rất tốt cho tinh trùng. Theo một nghiên cứu năm 2017, các loại thực phẩm nên sử dụng bao gồm:
- Rau
- Hoa quả
- Cá
- Các sản phẩm từ sữa ít béo
Những điều cần tránh
Uống rượu làm nam giới giảm sản xuất testosterone cũng như số lượng tinh trùng. Nguồn ảnh: Medicalnewstoday.comMột số yếu tố sau có thể làm giảm số lượng và chất lượng của tinh trùng:
- Rượu: Uống rượu làm nam giới giảm sản xuất testosterone cũng như số lượng tinh trùng.
- Chất gây nghiện: Các chất gây nghiện có ảnh hưởng không tốt đến chất lượng tinh trùng. Tuy nhiên, một nghiên cứu năm 2019 cho thấy cần sa có thể làm tăng mật độ tinh trùng.
- Sử dụng thuốc: Một số loại thuốc như thuốc chống trầm cảm có thể làm giảm số lượng tinh trùng. Tuy nhiên, một nghiên cứu năm 2019 lại cho thấy tác dụng ngược lại.
- Hút thuốc: Hút thuốc có thể làm giảm số lượng tinh trùng và ảnh hưởng đến khả năng sinh sản ở nam giới.
- Béo phì: Các tế bào mỡ có thể biến đổi testosterone thành estrogen, làm giảm số lượng và chất lượng của tinh trùng.
- Nhiệt độ cao: Tinh trùng cần một nhiệt độ thích hợp để có thể phát triển và trưởng thành. Do đó, mặc đồ lót, quần áo bó sát hay tắm nước nóng có thể làm tăng nhiệt độ tinh hoàn và gây ảnh hưởng xấu lên khả năng sinh sản.
Theo Đại học Chicago, bạn nên tránh ăn các loại thực phẩm sau:
- Thịt chế biến sẵn
- Chất béo chuyển hóa
- Sản phẩm từ đậu nành
- Một số loại thuốc trừ sâu
- Các sản phẩm từ sữa giàu chất béo
Khi nào cần đi khám bác sĩ
Sau vài tháng thay đổi lối sống mà không có kết quả, hãy đến khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị. Nguồn ảnh: Petrov.comKhả năng thụ thai là khác nhau với mỗi cặp vợ chồng và tuổi tác càng cao, khả năng có con càng giảm.
Thay đổi lối sống là phương pháp đầu tiên bạn có thể thực hiện. Hãy ăn theo một chế độ lành mạnh, giữ cân nặng ở mức hợp lý và tập thể dục thường xuyên để tăng lượng tinh trùng khỏe mạnh.
Nếu sau vài tháng mà bạn không thấy có kết quả, hãy đến khám bác sĩ. Họ có thể chỉ định phân tích tinh dịch đồ để xác định chính xác nguyên nhân.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới, vô sinh là tình trạng vợ chồng quan hệ tình dục thường xuyên trong vòng hơn 1 năm, không dùng biện pháp tránh thai nào mà không thấy thụ thai.
Tổng kết
Tinh trùng khỏe mạnh là một yếu tố rất quan trọng với khả năng sinh sản của con người. Các bác sĩ sẽ đánh giá mức độ lành mạnh của tinh trùng thông qua xét nghiệm tinh dịch đồ. Một số yếu tố có thể làm giảm chất lượng của tinh trùng như béo phì hay hút thuốc lá.
Để tăng khả năng sinh sản, nam giới cần thực hiện một lối sống lành mạnh như ăn uống đầy đủ và tránh các chất kích thích. Nếu việc làm này không mang lại hiệu quả sau vài tháng, hãy đến khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị.
Xem thêm: