Thuốc Aspirin
Bác sĩ có thể sẽ đề nghị dùng aspirin liều thấp hàng ngày ở các trường hợp đã từng bị đột quỵ hoặc đau tim để ngăn tái phát những cơn đau khác.
Hoặc khi bệnh nhân có nguy cơ cao bị đau tim, chẳng hạn như những người đã phẫu thuật tim, bị đau ngực do bệnh tim (đau thắt ngực).
Chỉ dùng aspirin liều thấp hàng ngày khi đã được bác sĩ cho phép.
Aspirin liều thấp có dạng viên nén và được kê theo toa. Ngoài ra, có thể dễ dàng mua ở các hiệu thuốc, cửa hàng và bệnh viện.
Trẻ em đôi khi sử dụng aspirin liều thấp nếu sau phẫu thuật tim hoặc dùng cho điều trị bệnh Kawasaki, một căn bệnh hiếm. Chỉ nên dùng aspirin liều thấp cho trẻ nếu được bác sĩ kê đơn. Thuốc sẽ dùng để ngăn ngừa các cơn đau tim và đột quỵ, khác với công dụng giảm đau thông thường.
Thông tin chính về thuốc
Nguồn: iStock
- Aspirin liều thấp hàng ngày làm cho máu loãng hơn và giúp ngăn ngừa các cơn đau tim và đột quỵ.
- Thông thường nên dùng liều 75mg mỗi ngày một lần, đôi khi liều sẽ cao hơn.
- Nên dùng thuốc cùng thức ăn để không gây khó chịu cho dạ dày.
- Aspirin liều thấp không an toàn với tất cả mọi người, chỉ nên dùng khi được bác sĩ cho phép. Thuốc còn được biết đến với các tên thương hiệu khác nhau.
Đối tượng dùng aspirin liều thấp
Nguồn: iStock Hầu hết mọi người từ 16 tuổi trở lên đều có thể sử dụng aspirin liều thấp một cách an toàn nếu được bác sĩ kê đơn.
Aspirin liều thấp không phù hợp để sử dụng với một số đối tượng.
Đôi khi thuốc được gọi là aspirin cho trẻ em vì liều lượng nhỏ, nhưng lại không được dùng ở trẻ.
Không cho trẻ dưới 16 tuổi uống aspirin, trừ khi được bác sĩ kê đơn.
Nguyên nhân là do có thể có mối liên hệ giữa aspirin và hội chứng Reye ở trẻ em.
Hội chứng Reye là căn bệnh rất hiếm gặp, có thể gây tổn thương gan và não nghiêm trọng.
Lưu ý quan trọng
Tuyệt đối không cho trẻ em dưới 16 tuổi uống aspirin, trừ khi được bác sĩ kê đơn.
Để đảm bảo sử dụng aspirin liều thấp an toàn, hãy cho bác sĩ biết về các thông tin sau của bản thân:
- Dị ứng với aspirin hoặc các thuốc giảm đau tương tự như ibuprofen
- Từng bị loét dạ dày
- Huyết áp cao
- Khó tiêu
- Kinh nguyệt ra nhiều - dùng aspirin hàng ngày có thể khiến kinh nguyệt ra nhiều hơn
- Gần đây đã bị đột quỵ (aspirin liều thấp không thích hợp cho một số loại đột quỵ)
- Mắc bệnh hen suyễn hoặc các bệnh về phổi
- Có các vấn đề về đông máu
- Có các vấn đề về gan hoặc thận
- Mắc bệnh gút, bệnh có thể trở nên tồi tệ hơn nếu dùng aspirin hàng ngày
Hỏi ý kiến bác sĩ để đảm bảo an toàn khi muốn sử dụng aspirin liều thấp ở các trường hợp đang mang thai, có ý định mang thai hoặc đang cho con bú.
Cách dùng aspirin liều thấp
Nguồn: iStock Dùng aspirin liều thấp mỗi ngày một lần. Không uống khi bụng đói, tốt nhất nên uống ngay sau bữa ăn sẽ giúp hạn chế bị đau bụng.
Liều lượng khi dùng thuốc
Hỏi ý kiến bác sĩ để biết về liều lượng phù hợp. Điều quan trọng là phải dùng thuốc đúng theo chỉ dẫn của bác sĩ.
Liều thông thường để ngăn ngừa những cơn đau tim hoặc đột quỵ là 75mg một lần mỗi ngày (viên giảm đau thông thường là 300mg).
Liều hàng ngày có thể cao hơn - lên đến 300mg một lần mỗi ngày, đặc biệt ở các trường hợp vừa bị đột quỵ, đau tim hoặc phẫu thuật tim.
Các loại aspirin liều thấp khác nhau
Aspirin liều thấp có ở nhiều dạng viên nén khác nhau:
- Viên nén tiêu chuẩn, uống toàn bộ thuốc cùng với nước
- Viên nén hòa tan, hòa tan trong một cốc nước rồi uống
- Viên nén tan trong ruột, cũng nuốt toàn bộ với nước.
Những viên thuốc này có một lớp phủ đặc biệt bên ngoài, giúp chúng có thể di chuyển nhẹ nhàng hơn trên dạ dày. Không nhai hay nghiền nát khi uống vì sẽ làm lớp phủ mất đi tác dụng. Nếu có sử dụng đồng thời các biện pháp để khắc phục chứng khó tiêu, hãy uống thuốc đó trước ít nhất 2 giờ hoặc sau khi uống aspirin. Chất kháng axit trong thuốc chữa khó tiêu sẽ ảnh hưởng đến hoạt động của lớp phủ trên aspirin.
Có thể mua aspirin liều thấp dạng tan trong ruột và các dạng khác ở bất kỳ các hiệu thuốc, cửa hàng và siêu thị nào.
Cách xử lí khi quên uống thuốc
Nếu quên uống một liều aspirin, hãy uống ngay khi nhớ ra. Còn khi quên đến tận ngày hôm sau, hãy bỏ qua liều đã quên.
Không tự ý dùng liều gấp đôi để bù cho liều đã quên.
Nếu thường xuyên quên liều, hãy thử đặt báo thức để nhắc nhở. Ngoài ra, cũng có thể hỏi dược sĩ để được tư vấn thêm về những cách khác giúp nhớ uống thuốc.
Khi uống quá liều aspirin
Vô tình uống thêm 1 hoặc 2 viên sẽ không có khả năng gây hại cho cơ thể.
Liều lượng aspirin dẫn đến quá liều là khác nhau ở mỗi người.
Hãy gọi ngay cho bác sĩ hoặc cấp cứu nếu:
Đã dùng quá nhiều aspirin và gặp các tác dụng phụ như:
- Cảm thấy ốm yếu (buồn nôn)
- Ù tai
- Gặp các vấn đề về thính giác
- Cảm thấy hoang mang
- Chóng mặt
Nếu cần phải cấp cứu, đừng tự lái xe mà hãy nhờ người khác đưa đi hoặc gọi xe cấp cứu.
Mang theo loại aspirin đã dùng hoặc tờ hướng dẫn sử dụng trong thuốc và cả những loại thuốc khác đã từng được sử dụng.
Tác dụng phụ
Nguồn: iStock Giống như tất cả các loại thuốc khác, aspirin cũng có thể gây ra các tác dụng phụ, mặc dù không phải ai cũng sẽ mắc phải.
Các tác dụng phụ thường gặp
Các tác dụng phụ thường gặp của aspirin xảy ra ở hơn 1 trong số 100 người dùng thuốc.
Nói với bác sĩ khi bị các tác dụng phụ kéo dài hoặc gây mệt mỏi, như:
- Khó tiêu nhẹ
- Dễ chảy máu hơn bình thường vì aspirin có khả năng làm loãng máu. Ví dụ như dễ bị chảy máu cam và bầm tím hơn, mất nhiều thời gian hơn bình thường để cầm máu khi bị đứt tay.
Tác dụng phụ nghiêm trọng
Tuy rất hiếm khi xảy ra, nhưng một số người đã mắc các tác dụng phụ nghiêm trọng sau khi dùng aspirin liều thấp.
Gọi ngay cho bác sĩ nếu thấy xuất hiện các triệu chứng như:
- Da đỏ, phồng rộp và bong tróc
- Ho ra máu, có máu trong nước tiểu, phân hoặc nôn mửa
- Da hoặc lòng trắng của mắt chuyển sang màu vàng (dấu hiệu của các vấn đề về gan)
- Đau khớp bàn tay hoặc bàn chân (dấu hiệu của nồng độ axit uric trong máu cao)
- Bàn tay hoặc bàn chân bị sưng (dấu hiệu của việc giữ nước trong cơ thể)
Phản ứng dị ứng nghiêm trọng
Trong một số trường hợp hiếm hoi, có thể xuất hiện các phản ứng dị ứng nghiêm trọng với aspirin.
Gọi cấp cứu ngay lập tức nếu:
- Bị phát ban trên da, bao gồm ngứa, đỏ, sưng, phồng rộp hoặc bong tróc da
- Thở khò khè
- Cảm thấy tức ngực hoặc cổ họng
- Khó giao tiếp hoặc khó thở
- Miệng, mặt, môi, lưỡi hoặc cổ họng dần sưng tấy
Khi đó, cần nhập viên ngay lập tức do có thể đã mắc các phản ứng dị ứng nghiêm trọng.
Danh sách trên không phải là tất cả các tác dụng phụ của aspirin.
Để có danh sách đầy đủ, hãy xem tờ hướng dẫn sử dụng bên trong gói thuốc.
Cách đối phó với các tác dụng phụ của thuốc
Nguồn: iStock Khi xuất hiện các triệu chứng sau đây, hãy:
- Khó tiêu nhẹ: uống aspirin cùng với thức ăn. Nếu tình trạng vẫn không biến mất, đó có thể là dấu hiệu cho thấy aspirin đã làm loét dạ dày. Hỏi ý kiến bác sĩ để có biện pháp bảo vệ kịp thời hoặc chuyển sang dùng loại thuốc khác.
- Dễ chảy máu hơn bình thường, hãy cẩn thận để tránh gây ra các thương tích. Đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông, đeo găng tay khi cầm các vật sắc nhọn như kéo, dao và các dụng cụ làm vườn, dùng dao cạo râu điện thay vì dao cạo ướt, sử dụng bàn chải đánh răng mềm và chỉ nha khoa có sáp để làm sạch kẽ răng. Đi khám bác sĩ nếu thấy lo lắng về bất kỳ hiện tượng chảy máu nào.
Sử dụng an toàn cho phụ nữ mang thai và cho con bú
Nguồn: iStock Phụ nữ mang thai có nên dùng aspirin liều thấp không?
Nói chung, aspirin liều thấp an toàn trong thời gian mang thai, miễn là có hỏi ý kiến bác sĩ trước đó.
Bác sĩ có thể khuyên các bà bầu dùng aspirin liều thấp ở các trường hợp:
- Ngăn ngừa đau tim và đột quỵ
- Ngăn ngừa tiền sản giật (chứng huyết áp cao liên quan đến thai kỳ)
- Điều trị khả năng sinh sản
- Nếu đã bị sẩy thai vài lần trước đó
Khi cho con bú có nên dùng aspirin liều thấp không?
Aspirin thường không được khuyến khích dùng khi đang cho con bú.
Nhưng bác sĩ cũng có thể cho người mẹ dùng aspirin liều thấp trong thời kỳ này nếu lợi ích của thuốc đem lại lớn hơn các tác hại có thể xảy ra.
Hãy cho bác sĩ biết nếu muốn dùng thuốc mà thuộc các đối tượng:
- Muốn mang thai
- Có thai
- Đang cho con bú
Lưu ý khi sử dụng thuốc
Nguồn: iStock Một số sẽ loại thuốc khi dùng chung sẽ cản trở hoạt động của aspirin.
Hãy cho bác sĩ biết nếu đang dùng những loại thuốc này trước khi bắt đầu sử dụng aspirin:
- Thuốc chống đông máu, chẳng hạn như clopidogrel và warfarin, khi dùng chung hai loại này với nhau sẽ gây ra các vấn đề về chảy máu
- Thuốc giúp giảm đau và viêm, chẳng hạn như ibuprofen và prednisolone
- Thuốc ngăn chặn sự đào thải nội tạng sau khi cấy ghép, chẳng hạn như ciclosporin và tacrolimus
- Thuốc điều trị huyết áp cao, chẳng hạn như furosemide và ramipril
- Digoxin, thuốc chữa bệnh tim
- Lithium, thuốc dùng cho các vấn đề về sức khỏe tâm thần
- Acetazolamide, thuốc điều trị bệnh tăng nhãn áp, một vấn đề về mắt
- Methotrexate, thuốc được sử dụng để ngăn hệ miễn dịch phản ứng quá mức, đôi khi cũng được dùng để điều trị một số loại ung thư
- Thuốc đái tháo đường, chẳng hạn như insulin và gliclazide
Dùng aspirin liều thấp và thuốc giảm đau
Dùng paracetamol với aspirin liều thấp được cho là an toàn.
Tuy nhiên, không dùng ibuprofen cùng aspirin liều thấp mà không hỏi ý kiến bác sĩ.
Aspirin và ibuprofen đều thuộc cùng nhóm thuốc chống viêm không steroid (NSAID). Do đó, khi dùng cùng nhau, sẽ làm tăng nguy cơ mắc các tác dụng phụ như kích ứng dạ dày.
Sử dụng aspirin liều thấp cùng lúc với các thảo dược hoặc thực phẩm chức năng có được không?
Aspirin và nhiều loại thuốc bổ sung cũng như thảo dược có thể là sự kết hợp không tốt. Aspirin sẽ thay đổi cách chúng hoạt động đồng thời làm tăng nguy cơ mắc các tác dụng phụ.
Để đảm bảo an toàn, hãy tham khảo ý kiến dược sĩ hoặc bác sĩ trước khi muốn dùng thêm bất kỳ loại thảo dược hoặc phương thuốc thay thế nào cùng aspirin.
Do vậy, việc cho bác sĩ biết tất cả các loại thuốc đang dùng bao gồm cả thảo dược, vitamin hoặc chất bổ sung trước khi dùng aspirin liều thấp là vô cùng cần thiết.
Xem thêm: