Soạn bài Trình bày ý kiến về một vấn đề xã hội ngắn nhất
Đề bài: Trình bày bài nói thuyết phục người khác từ bỏ một thói quen hoặc một quan niệm.
Bước 1: Chuẩn bị nói
Xác định đề tài, mục đích nói, đối tượng người nghe, không gian và thời gian nói
• Trong trường hợp này, đề tài bài nói chính là thói quen hay quan niệm cần thuyết phục người khác từ bỏ mà bạn đã chọn cho bài viết của mình.
• Người nghe là các bạn cùng lớp.
• Không gian nói là lớp học.
• Thời gian nói do thầy cô giáo hay người chủ trì quy định.
Tìm ý, lập dàn ý
Tìm ý
• Dựa vào bài viết lựa chọn các ý chính, các chỗ có thể lược bỏ.
• Tìm những câu mở đầu, kết thúc bài nói phù hợp, nhằm gây chú ý, tạo ấn tượng đối với người nghe.
• Sử dụng công cụ hỗ trợ như: bản tóm tắt các ý chính để khi cần chỉ nhìn lướt qua là nhớ; chuẩn bị tìm hình ảnh, video, sơ đồ, bảng biểu để trình chiếu nhằm tăng tính thuyết phục cho lí lẽ và bằng chứng (nếu có điều kiện);...
• Dự kiến trước một số điểm thắc mắc mà người nghe có thể nêu lên để tìm cách trả lời, giải đáp.
Lập dàn ý
• Thực hiện giống như đối với bài viết.
• Cần ước lượng thời gian trình bày các ý tưởng sao cho phù hợp với thời gian được quy định cho bài nói.
• Cần sắp xếp và dự kiến thời điểm, cách thức sử dụng các công cụ hỗ trợ trong khi trình bày bài nói.
Luyện tập
Bạn tiến hành như đã thực hiện ở các bài nói trước.
Bước 2: Trình bày bài nói
• Nên giới thiệu hệ thống các luận điểm chính trước rồi mới đi vào triển khai từng luận điểm (có thể dùng power point).
• Nên có tờ giấy ghi tóm tắt những ý tưởng, nội dung chính dưới dạng gạch đầu dòng.
• Thể hiện sự tự tin, tự nhiên, thân thiện; tạo được tương tác tích cực với người nghe.
Bài nói tham khảo:
Bài nói thuyết phục từ bỏ thói quen
xả rác, chất thải không đúng nơi quy định.
Kính thưa cô giáo và các bạn, em tên là…đại diện cho nhóm A xin trình bày bài nói về thuyết phục người khác từ bỏ thói quen xả rác, chất thải không đúng nơi quy định. Mong cô cũng các bạn lắng nghe và cho ý kiến để bài nói được hoàn thiện hơn. Em xin phép được trình bày.
Như chúng ta đã biết, cuộc sống ngày càng hiện đại và phát triển. Đi đôi với sự phát triển là vấn đề xả rác, chất thải ra ngoài môi trường. Hiện tượng xả rác, chất thải không đúng nơi quy định đem lại hậu quả khôn lường: ô nhiễm môi trường, thủng tầng ô zôn, cao hơn nữa là bức xạ tia cực tím. Để giảm thiểu những tác động đó, chúng ta hãy cùng từ bỏ thói quen xả rác, chất thải không đúng nơi quy định.
Ý đầu tiên em muốn trình bày là thế nào là xả rác, chất thải không đúng nơi quy định. Xả rác, chất thải không đúng nơi quy định là xả rác, chất thải bừa bãi không đúng chỗ, vất mọi nơi mọi lúc và vất theo thói quen, tiện đâu vứt đó, không cần biết chỗ mình là ở đâu, thùng rác nằm ở chỗ nào. Chẳng hạn, tiện ngồi xe khách, ăn xong cái bánh, cái kẹo, tiện tay vất vỏ qua ngoài cửa sổ. Hoặc là đang lái xe trên đường, tiện là khạc nhổ luôn ra rìa đường; uống cốc nước mía xong tiện tay xả luôn ra bãi cỏ. Các hàng quán, bán hàng xong là xả luôn đồ ăn thừa thãi xuống cống rãnh làm ứ đọng… Những hành động ấy chắc hẳn không quá xa lạ với mỗi chúng ta. Bởi đâu đó cũng có hình ảnh chúng ta trong đó. Chính vì thế mà mỗi người cần ý thức từ bỏ thói quen xả rác, chất thải không đúng nơi quy định.
Thứ hai em muốn nói đến tác hại của việc xả rác, chất thải không đúng nơi quy định. Việc xả rác và chất thải không đúng nơi quy định đem lại nhiều tác hại khôn lường. Bạn thử hình dung xem con sông đen sì, mặt sông đầy vỏ chai, túi ni lông…có đẹp hay không? Xin thưa, chắc chắn là không, rất mất mĩ quan, làm mất cảnh quan sinh thái và làm ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Vứt rác ra sông hồ làm ô nhiễm nguồn nước, chôn rác không phân hủy làm ô nhiễm đất, làm ô nhiễm không khí, ô nhiễm tầm nhìn. Gây ảnh hưởng xấu đến các loài sinh vật chứ không kể riêng con người. Các loại sinh vật sống ở biển, hồ sẽ chết vì nuốt phải rác không phân hủy, chết vì nguồn nước quá ô nhiễm gây hoang mang cộng đồng.
Bên cạnh đó xả rác và chất thải không đúng nơi quy định làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của chúng ta. Con sông tràn ngập rác thải sinh hoạt, xác động vật bốc mùi hôi thối, liệu chúng ta có dễ thở không? Thức ăn thừa ứ đọng trong cống rãnh khiến cho ruồi muỗi sinh sôi, vậy chúng ta có thoải mái không?... Chắc hẳn là không. Sức khỏe của con người ngày càng suy giảm, dễ mắc các bệnh về hô hấp, về tiêu hóa, ung thư do ô nhiễm môi trường, ô nhiễm nguồn nước.
Vậy thì nguyên nhân dẫn đến việc xả rác, chất thải không đúng nơi quy định là gì? Nguyên nhân chủ yếu dẫn tới viêc xả rác, chất thải không đúng nơi quy định là do ý thức của con người vẫn còn yếu, con người chỉ nhìn thấy cái lợi ích trước mắt mà không nghĩ tới hậu quả sau này. Hơn nữa, con người chưa lường hết hậu quả từ những hành động nhỏ đó mang lại. Và các qui định xử phạt vẫn còn nhẹ nhàng và chưa thật nghiêm khắc.
Và cuối cùng em muốn nói đến là những hành động thiết thực để từ bỏ thói quen xả rác, chất thải không đúng nơi quy định. Đứng trước những tác hại của việc xả rác và chất thải không đúng nơi quy định đó, chúng ta cùng nhau hành động và có ý thức giữ gìn bảo vệ môi trường để có một bầu không khí trong lành, thoáng đãng. Ở công viên, hay những nơi công cộng đều có những thùng rác sơn xanh, thay vì tiện tay hãy bước vài bước và xả rác đúng nơi quy định. Hành động nhỏ đó nhưng giúp cho môi trường chung được sạch sẽ. Các tiệm ăn, thay vì xả xuống cống, hãy dồn thức ăn thừa vào xô, thức ăn đó vừa giúp cho lợn có bữa ăn no, đỡ tốn tiền cám, nước cống cũng không bị ứ đọng ô nhiễm, ruồi muỗi không sinh sôi, vậy thì sức khỏe của chúng ta sẽ được đảm bảo…. Ở Sing-ga-po hay ở Nhật, những người vứt rác ra đường hoặc những nơi công cộng dù là rác rất nhỏ như mẩu thuốc lá hay vỏ kẹo cao su cũng bị phạt rất nặng. Đó chính là một kinh nghiệm mà đất nước ta cần học tập. Các cơ quan chức năng cần có những hình thức xử phạt thật nghiêm hành động này. Mặt khác chúng ta cần tích cực trồng cây xanh, phủ đồi trọc giữ môi trường Xanh – Sạch – Đẹp.
Các bạn thân mến, việc xả rác, chất thải không đúng nơi quy định ban đầu sẽ khá là khó khăn, nhưng mình tin, chỉ cần các bạn chú ý, có ý thức thì môi trường của chúng ta sẽ sạch sẽ. Môi trường có sạch thì sức khỏe chúng ta được đảm bảo.
Trên đây là bài trình bày của em! Rất mong thầy/cô và các bạn góp ý để bài của em được hoàn thiện.
Bước 3: Trao đổi, đánh giá
Lưu ý khi trao đổi: Dù là người nói hay người nghe, khi trao đổi cũng cần có thái độ hoà nhã và tôn trọng các ý kiến khác biệt.
Sử dụng bảng kiểm dưới đây để đánh giá bài nói cả trong vai trò người nói lẫn vai trò người nghe.
Xem thêm các bài soạn văn lớp 10 Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác:
Nguyễn Trãi - nhà ngoại giao, nhà hiền triết, nhà thơ
Viết bài luận thuyết phục người khác từ bỏ một thói quen hay một quan niệm
